حجت الاسلام و المسلمین علی کمساری، سرپرست مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س)، گفت: اگر نبود انقلاب اسلامی و مجاهدت و ایثار امام امت و مسیری که در دنیای معاصر ایجاد کرد، چه بسا ما به یک برداشت کاملا سطحی و غیر واقعی از عاشورا می رسیدیم و یک وقت بشریت مواجه می شد با اینکه چیزی به عنوان قیام امام حسین(ع) و حادثه عاشورا به آن ارائه می شود فرسنگ ها با واقعیت فاصله دارد. ما می توانیم امام خمینی(س) را به عنوان محیی و مجدد عاشورا در عصر حاضر نام ببریم. چون امام در عصری که همه امیدها نسبت به احیای شعائر دین و حادثه عاشورا به سمت ناامیدی پیش می رفت یک قرائت متفاوت مبنتی بر حقیقت عاشورا ارائه کرد.
سرپرست مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س) با اشاره به تحریفات معنوی حادثه عاشورا، گفت: اشکی که انسان را نجات می دهد اشکی است که به فلسفه قیام امام حسین(ع) وصل شود و ما در فضایی متناسب با نهضت امام حسین(ع) بتوانیم حرکت کنیم. آن وقت اگر ذره ای از این غیرت، حریّت، تقوا، توحید و آزادگی امام حسین(ع) در ما منعکس شود، این یک قطره اشک آتش را هم خاموش می کند.
به گزارش خبرنگار جماران، حجت الاسلام و المسلمین علی کمساری شب دوم مراسم عزاداری حسینیه جماران در مطلبی با موضوع «چیستی و چرایی تحریف های معنوی عاشورا» گفت: می دانید که حادثه عاشورا و قیام امام حسین(ع) یکی از اتفاقات ویژه و بزرگی است که در تاریخ با آن مواجه هستیم. یعنی یک اتفاق پر اهمیت، پر دامنه و متفاوت از همه حوادث مشابه است. البته علت اهمیت و دلیل امتیاز این حادثه هم به خاطر بزرگی جنگ و نزاع و ویژگی های نظامی این حادثه نبوده است. چرا که این حادثه به هر حال یک نزاع محدود نظامی بوده است. اهمیت حادثه عاشورا به دلیل تأثیرگذاری و جریان سازی آن است.
سرپرست مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س) افزود: این حادثه به دلیل این اهمیت و نقشی که در مکتب سازی و جریان سازی اوقات بعد از خودش تا الآن ایفا کرده و چنانچه در روایات ما وعده داده شده تا قیامت هم منشأ اثر خواهد خود بود و نقطه قله و اوج این حادثه و جریان سازی و استمرار آن هم در قیام مهدوی(عج) خواهد بود، این حادثه بیش از سایر حوادث در معرض تحریف قرار گرفته است. فرقی هم نمی کند این تحریف از ناحیه ظاهر این حادثه و چه ماهیت این حادثه باشد.
وی تصریح کرد: تلاش های فراوانی شده، چه عامدانه و مغرضانه و چه اقدامات غیر عالمانه، که این حادثه از هویت، ماهیت و حقیقت واقعی خودش خالی شود. لذا وقتی می گوییم «تحریف معنوی عاشورا» فقط به تغییراتی در کلمات، جملات و فرمایشات آن حضرت بسنده نمی کنیم. البته اینها هم وجود داشته است. یعنی ما در حادثه عاشورا با دسته ای از تحریفات مواجه هستیم که خلاف منظور گوینده است و یا اینکه اساسا اتفاق نیفتاده و یا اگر اتفاق افتاده در بستر متفاوتی از برداشت امروز ما شکل گرفته است.
کمساری اظهار داشت: به اعتقاد بنده و محققین، اندیشمندان و صاحب نظران آن چیزی که اهمیت دارد تحریف معنوی حادثه عاشورا است. یعنی اینکه در شکل و قالب و نوع بیانات امام حسین(ع) یا چینش و ترکیب حوادث تاریخی عاشورا هیچ تغییری صورت نمی گیرد که فرض بفرمایید نسبتی را به امام حسین(ع) بدهند یا جمله ای را پس و پیش کنند. اما حادثه عاشورا را از دلیل، انگیزه، هدف و مقصود اصلی خودش خالی کرده اند. این یکی از مهمترین و آسیب زا ترین تحریفاتی است که در طول تاریخ با آن مواجه بوده ایم و الآن هم با آن مواجه هستیم.
وی با اشاره به «تحریف های مدرن حادثه عاشورا»، گفت: امروز با رسانه ها و شبکه های اطلاع رسانی مدرنی مواجه هستیم که نوع مواجه اینها با حادثه عاشورا به گونه ای شده که ما شاهد یک سری تحریف های متفاوت حداقل در شکل و نحوه بیان هستیم. به گونه ای برخورد می کنند که مثل اینکه این یک اتفاق دفعی و یک مواجهه شخصی بود و یکی از کتاب هایی که همه این موارد در آن گردآوری شده کتاب «دانشنامه امام حسین(ع) است. آنجا بعضی دلایل نقل شده که واقعیت تاریخی ندارد، اما به عنوان یک سری رخدادهای تاریخی نقل شده که اصل اصلی و هدف پنهانش این است که قیام امام حسین(ع) را از یک قیام متعالی و تأثیرگذار و جریان ساز به یک نزاع، دلخوری و مواجهه بر سر انگیزه های شخصی با یزید تقلیل بدهد.
سرپرست مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س) تصریح کرد: نقل هایی هم کرده اند و بعضی به عنوان شبهات در فضای مجازی هم مطرح می شود. مثلا امام حسین(ع) بر سر ازدواج با خانمی با یزید وارد چالشی می شود و این چالش به نفع امام حسین(ع) تمام می شود و کینه ای شکل می گیرد که منجر به آن حادثه می شود. یعنی تقلیل دادن انگیزه قیام امام حسین(ع) در حد یک اتفاق بی پایه و اساس و مجهول تاریخ یک نوع تحریف است.
وی تأکید کرد: نوع دیگر تحریف انگیزه قیام امام حسین(ع) فروکاستن این انگیزه به یک برداشت غلط است. در حوزه تحریف ها، گاهی تحریف از ناحیه دشمن انجام می گیرد که این کاملا طبیعی است. یعنی دشمن، به خصوص بعد از جریان عاشورا دستگاه اموی تمام تلاش خودش را کرد، هم با استفاده از رسانه هایی که در آن روزگار در اختیارش بود، خطبه ها، منابر، مساجد و هم برخوردهای شدید و تند نظامی با مخالفین دیگر سعی کرد این قیام را منکوب کند و یک تصویر متفاوتی از آن ارائه بدهد، لذا گفتند امام حسین(ع) خارجی بوده و بر امیرالمؤمنین خروج کرده و روایت جعل کردند که اگر کسی علیه امام زمان خودش قیام کند او از دین خارج است.
بعضی از تحریفات عاشورا از ناحیه دوستان جاهل وارد شده است
کمساری ادامه داد: طبیعی است که دشمن بر اساس خوی دشمنی خودش عمل کند و شاید از او انتظار نیست. اما بعضی از تحریفات عاشورا، به خصوص در چرایی قیام امام حسین(ع) از ناحیه دوستان جاهل وارد شده است. یعنی شیعیان از سر جهل، ندانم کاری، عدم اطلاع و یا بعضا متأثر شدن از فرهنگ بیگانه چیزهایی را به امام حسین(ع) نسبت داده اند و دلایلی را برای انگیزه قیام امام حسین(ع) مطرح کرده اند که کاملا یک نوع تحریف آشکار در حادثه عاشورا است.
وی یادآور شد: امام حسین(ع) از نیمه رجب سال 60 هجری بعد از هلاکت معاویه عملا و علنا مخالفت خودشان را شروع کردند. البته امام حسین(ع) در مدت زمان 10 سال بعد از شهادت امام حسن(ع) سعی کردند به پیمان نامه صلح میان برادرشان و معاویه وفادار بمانند اما مکرر نارضایتی خودش را ابلاغ کرده بود. مثلا هدایایی که معاویه می فرستاد را امام پس می فرستادند و بعضی کارهایی که معاویه می کرد را امام با رفتارها و گفتارهایشان خنثی می کردند.
سرپرست مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س) ادامه داد: به تدریج این تحریف شکل گرفت و این آسیب وارد جریان عاشورا شد که گفتند امام حسین(ع) کشته شد تا اشک برای او کفاره گناهان شیعیان شود. این دیگر کار دشمن نیست؛ برداشت غلط و انحراف آمیز شیعیان است. مثل اینکه خون حسین(ع) ریخته شد تا من گنهکار از عذاب الهی بیمه شوم. وقتی این انحراف معنوی حادثه عاشورا را نگاه می کنیم می بینیم که این تحریف حادثه را از ماهیت خودش خارج کرد. جالب است که اکثر سخنرانی ها و مکتوبات امام حسین(ع) در تاریخ ضبط شده و هیچ حادثه ای به اندازه عاشورا در تاریخ مضبوط و مستند نیست. علی رغم اینکه این پیرایه ها به آن اضافه شده اما اصل حادثه را ما می بینیم با اختلافات اندک در تعابیر ضبط شده است.
امام حسین(ع) قیام نکرد تا من و شما مجوز برای گناه کردن داشته باشیم
وی تأکید کرد: امام حسین(ع) هیچ جایی نفرموده است من کشته می شوم تا خون من کفاره گناهان امت شود. این برداشت انحرافی از کجا وارد شده است؟ مثل اینکه امام حسین(ع) سپری برای گناهکاران و یا خون او مجوزی برای گناه کردن است. در حالی که این خلاف فلسفه قیام امام حسین(ع) است. امام حسین(ع) قیام نکرد تا من و شما مجوز برای گناه کردن داشته باشیم. وقتی این تحریف ریشه یابی می شود می بینیم از تفکر الهیات مسیحیت وارد تشیع شده است. مسیحیت اعتقاد دارند عیسی مسیح کشته شد تا خون او کفاره گناهان ما باشد و مرگ او باعث شود گناهان ما بخشیده شود.
کمساری با بیان اینکه این یک تفکر خطرناک است که متأسفانه هنوز هم هست، تصریح کرد: آن تفکر التقاطی و غلط نسبت به حادثه عاشورا که این حادثه به جای اینکه یک حادثه الهام بخش، جریان ساز و مکتب ساز باشد تبدیل شود به یک حادثه تخطیری شود و مجوزی برای گناه، ظلم و بی عدالتی باشد. در حالی که امام حسین(ع) کشته شد تا ریشه ظلم از دنیا برداشته شود و کسی گناه نکند. اشکی که انسان را نجات می دهد اشکی است که به فلسفه قیام امام حسین(ع) وصل شود و ما در فضایی متناسب با نهضت امام حسین(ع) بتوانیم حرکت کنیم. آن وقت اگر ذره ای از این غیرت، حریّت، تقوا، توحید و آزادگی امام حسین(ع) در ما منعکس شود، این یک قطره اشک آتش را هم خاموش می کند.
وی اظهار داشت: اگر نبود انقلاب اسلامی و مجاهدت و ایثار امام امت و مسیری که در دنیای معاصر ایجاد کرد، چه بسا ما به یک برداشت کاملا سطحی و غیر واقعی از عاشورا می رسیدیم و یک وقت بشریت مواجه می شد با اینکه چیزی به عنوان قیام امام حسین(ع) و حادثه عاشورا به آن ارائه می شود فرسنگ ها با واقعیت فاصله دارد.
سرپرست مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س) تحریف دیگر حادثه عاشورا را تحریف در دلایل قیام، دانست و تصریح کرد: در عصر انفجار اطلاعات ببینید که چه قدر اطلاعات غلط مخابره می شود. امروز در کسری از ثانیه هر اتفاقی که در هر گوشه ای جهان شکل بگیرد در گوشه دیگر جهان منعکس می شود اما الزاما اطلاعات درستی نیست. در همین عصر سرعت اطلاعات می بینیم که چه قدر تحریف ها در مسائل مختلف شکل می گیرد و چیزی خلاف مقصود گوینده به راحتی منتشر می شود. یکی از چیزهایی که به بینش جوانان نسبت به عاشورا ضربه می زند استفاده از همین رسانه های مدرن برای تحریف یا وارونه جلوه دادن اتفاقات است.
وی افزود: اگر تا دیروز شما در کنج مسجد و حسینیه خودتان می نشستید و هر چیزی می گفتید و هر کاری می کردید، چون در فضای اعتقادی خودتان بوده باورش راحت بوده و صدمه ای هم نمی زده اما وقتی همان را در فضای مجازی منتشر می کنیم به یک «ضد تبلیغ» و اقدام مخرب و آسیب زننده به ماهیت عاشورا تبدیل می شود.
کمساری یادآور شد: در بحث های انقلاب هم مرتب با این چیزها مواجه می شویم. تقطیع دو دقیقه سخنرانی یک ساعته حضرت امام که اساسا حضرت امام در صدد آن نبوده است. بعضی وقت ها بزرگان هم این برداشت غلط را مرتکب می شوند. فرض کنید از فرانسه که می آمده اند از امام پرسیده اند شما چه حس و حالی دارید؛ امام فرموده اند «هیچ». اگر این هیچ در یک اتمسفر فکری توحیدی و عرفانی نگاه کنی یعنی «لامؤثر فی الوجود إلّا الله». یعنی اینکه هیچ چیزی غیر از خدا در نظر من ارزش ندارد و خوشی و ناخوشی من در محضر الهی است و اساسا من مطرح نیستم که حسی داشته باشم. این یک برداشت است که واقعیت هم هست. یک برداشت هم این است که ایشان هیچ احساسی نسبت به ایران و ایرانی نداشت. این یک نوع تحریف مدرنی از واقعیتی است که ما شاهد آن بوده ایم.
وی ادامه داد: اتفاقی که در دوره مدرن فیلمبرداری و ضبط شده را آن گونه قلب واقعیت می کنند که شما باید جواب بدهید به خدا منظور این نبوده است! امامی که همه هستی خودش را برای ایران و عزت و اعتلای ایران داد و زندان رفت، تبعید شد و فرزندش را داد مگر می شود نسبت به ایران حسی نداشته باشد؟! با همه وجود نسبت به ایران و ملت و مذهب خودش و نسبت به این آب و خاک حس داشته است.
سرپرست مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س) گفت: یکی از چیزهایی که به عنوان تحریف معنوی عاشورا می شود از آن یاد کرد بحث هدف امام حسین(ع) است. به محض اینکه اولین جرقه های قیام امام حسین(ع) شکل گرفت بلافاصله دستگاه تبلیغاتی بنی امیه گفتند حسین(ع) از دین خروج کرده و زیاده خواه و تمامیت طلب است و اهل تعامل و همکاری نیست. نمی توانیم از دشمن دلخور شویم، ماهیت او همین است. دوستانی هم پیدا شدند و گفتند امام حسین(ع) آمد که حکومت را بگیرد و نمی دانست که شهید می شود. ولی امام حسین(ع) در اولین جملاتی که نیمه رجب سال 60 هجری بیان می کند می فرماید مثل من با تفکر و جهان بینی من با مثل یزید با تفکر و جهان بینی و عملکرد یزید نمی تواند بیعت کند.
وی تأکید کرد: اینکه حادثه عاشورا یک اتفاق دفعی و منحصر در یک زمان خاص نبوده را ما از خطی که امام حسین(ع) ترسیم کرده می فهمیم. این خط، خط خون است. امام وارث خط مبارزه حق با باطل است. امام حسین(ع) در وصیتی که به برادرش محمد حنفیه داشته می فرماید من برای امر به معروف و نهی از منکر قیام کرده ام. این امر به معروف و نهی از منکر دقیقا هدفگذاری کانون فساد است.
امام حسین(ع) کانون فساد که مرکز حکومت بنی امیه بود را به عنوان امر به معروف و نهی از منکر انتخاب کرد
سرپرست مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س) اظهار داشت: ما وقتی می گوییم امر به معروف و نهی از منکر فوری ذهنمان به سمت موی خانم ها و یا فلان رفتار غیر اخلاقی جوان ها می رود؛ اما امام حسین(ع) کانون فساد که مرکز حکومت بنی امیه بود را به عنوان امر به معروف و نهی از منکر انتخاب کرد. یعنی وقتی متوجه شد بیم اصلی برای انحراف در اسلام از سوی حکومت و شخص خلیفه است، امام آن کانون قدرت را نشانه گرفت و تا لحظه آخر کوتاه نیامد.
وی افزود: فساد در صورتی در جامعه اپیدمی می شود که حاکمان دچار فساد شوند؛ امام حسین(ع) این را فهمیدند و نشانه گرفتند و این جراحی را انجام داد. اگر امام حسین(ع) این جراحی که خیلی هم خونریزی داشت را انجام نداده بود امروز دیگر از اسلام خبر و اثری نبود و اسلام هم یک دین تحریف شده مثل مسیحیت، یهودیت و بقیه ادیان آسمانی شده بود که متأسفانه دچار تحریف شدند. آنها هم ادیان الهی بودند و کتاب داشتند اما خدا می فرماید علمای یهودی کلام خدا را از مقصود اصلی خودش تحریف کردند.
کمساری تأکید کرد: الآن صحبت از مبارزه با فساد می کنند ولی عوض اینکه سر افعی را بکوبند خودشان را مشغول چهار جوجه فاسد می کنند. امام حسین(ع) این کار را نکرد و به مرکز فساد رفت که شخص خلیفه بود؛ مرکز فسادی که می خواست خلافت اسلامی را به سلطنت تبدیل کند و فرزندی بعد از پدر به سلطنت بنشیند. یزید با تفکری کاملا لائیک خلیفه مسلمین و امیرالمؤمنین می شود. امام حسین(ع) این را نشانه گرفت و هدف امام حسین(ع) امر به معروف در بالاترین سطح و نهی از انحراف از مسیر پیامبر(ص) بود. لذا جان خودش و اصحاب نزدیکش را تقدیم می کند برای اینکه این راه مصون بماند.
وی افزود: راه مبارزه با انحرافات عاشورا بالا بردن بصیرت و فهم ما است. اتصال به حقیقت عاشورا جز با فهم و درک درست از چیستی و چرایی حادثه عاشورا میسر نمی شود. امیدوارم خداوند به همه ما توفیق بدهد بتوانیم از این حادثه الهام بخش درس بگیریم و از گریه بر امام حسین(ع) برای خودمان تزکیه و عمل صالح دست و پا کنیم و گریه بر امام حسین(ع) برای ما عامل پالایش روح و روان، و عامل حرکت و جریان سازی شود.
می توانیم امام خمینی(س) را به عنوان زنده کننده عاشورا در عصر حاضر نام ببریم
سرپرست مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س) در پاسخ به سؤالی در خصوص نقش امام خمینی(س) در جلوگیری از تحریف معنوی حادثه عاشورا، گفت: ما می توانیم امام خمینی(س) را به عنوان محیی و مجدد عاشورا در عصر حاضر نام ببریم. چون امام در عصری که همه امیدها نسبت به احیای شعائر دین و حادثه عاشورا به سمت ناامیدی پیش می رفت یک قرائت متفاوت مبنتی بر حقیقت عاشورا ارائه کرد. امام عاشورا را از یک واقعه تاریخی غیر جریان ساز بعضا مورد طعن به یک اتفاق جریان ساز و الهام بخش تبدیل کرد که منشأ پیروزی انقلاب شد. لذا خود امام می فرمودند که محرم و صفر اسلام را زنده نگه داشته است. تا آخر هم این تأکید را داشتند که نوحه ها باید سنتی باشد اما به مفاهیم و نیاز امروزی هم پرداخته شود.
وی همچنین در پاسخ به سؤالی در خصوص مجازی شدن عزاداری ها گفت: طبیعتا اگر بنا باشد شرکت در جلسه ای یا مکان مقدسی موجب ضرر به خود انسان یا دیگران شود قطعا در اینکه نباید این اتفاق بیفتد هیچ کس تردید ندارد. البته برای دوستداران امام حسین(ع) خیلی سخت است که دو سال محروم هستند. به هر حال ما اعتقاد داریم شرکت در روضه امام حسین(ع) مثل زیارت امام حسین(ع) است و در این تردید نداریم. جان و روح ما با شرکت در جلسات عزای امام حسین(ع) صیقل و جلا می گیرد و توشه معنوی از این جلسات بر می گیریم.
کمساری ادامه داد: وقتی شرایط اقتضا می کند باید این را به عنوان یک واقعیت بپذیریم و علی رغم تلخی مثل اینکه دوران صدام از زیارت امام حسین(ع) محروم بودیم، سخت بود ولی ناگزیر بودیم. کرونا و بیماری فقط بحث خود انسان نیست. ویژگی این ویروس به گونه ای است که اگر خدای ناکرده کسی مبتلا شود ممکن است ده ها نفر را مبتلا کند و امروز این پاندومی به گونه ای دارد به یک فاجعه تبدیل می شود و ما باید مراقب باشیم هیچ کاری که حق الناس باشد بر گردن ما نماند.
وی تأکید کرد: امام حسین(ع) وقتی از حادثه کربلا مطمئن شدند زمین کربلا را از مالکینش خریدند؛ برای اینکه می خواستند خونشان در زمین دیگران ریخته نشود. یعنی در این حد نسبت به حق الناس مقید بودند. مراقب باشیم که خدای ناکرده این حق الناس به گردن ما نماند.
