پایگاه خبری جماران، ایام محرم موقعیتی است که ارادتمندان حضرت اباعبدالله(ع)، در محافل عزادارای اجتماع می کنند و متواضعانه گوش به سخنان سخنرانان مذهبی می دهند. دراین موقعیت؛ وظیفه سخنوران محافل مذهبی درنهایت اهمیت قراردارد.

بصورت فشرده سه خصوصیت ضروری رامتذکر می شویم: 

ادب گفتاری

ادب گفتاری یک سخنران، در آیات قرآن در این چهاروصف آمده:

الف)بهترین ها گفته شود؛ «یقولوا الّتی هی احسن»(اسرا۵۳)

ب)سنجیده و نیکو باشد؛ «قول معروف.» (محمد۲۱)

ج)باملایمت همراه باشد؛ «فقولا له قولا لینّا»(طه۴۴)

د)رسا وشفاف باشد؛«قولا بلیغا.»(نساء ۶۶)

حضرت باقر(ع) ادب گفتاری را عنصری اصلی و کلیدی یک «فقیه وعالم» معرفی فرمود: «انا لانعدالرجل فقیهاًعالماًحتی یعرف لحن القول» (الحیاة۲/۲۴۱)

و علامه طباطبائی بر این باور است: «اول واجب بر مبلّغان؛ ادب است». (المیزان ۱۴/۱۵۵)

سوء ادب و زبان خشن و آزار دهنده، که گاه زبان به «بی ادبی و فحاشی» باز می شود و گاه به «نفرین و لعن» و گاه دیگر به «تکفیر و تفسیق» در تعبیر حضرت امام (ره)به «لسان لجن» آمده.

فریاد استاد مطهری ازدست آن دسته ازمبلغان و سخنرانانی بلند است که از قدرت دین سوء استفاده می کنند و زبان به: «هو و تکفیر بر علیه دیگران باز می کنند و بزرگترین ضرب بر پیکر دین و مذهب به سود مادیگری وارد می کنند».(یادداشتها ۲/۳۲۸)

اینان همان متهتک هائی هستند که رسول معظم اسلام(ص) فرموند: کمر مرا شکسته ­اند. (امالی صدوق/۱۶۸) و اینان بجای«ادع الی سبیل ربک» که عقل و موعظه و زیبا گفتاری است «ادع الی السیف» هستند! زبانشان شمشیر برّانی است که بر شاهرگ ایمان و معرفت مردمان مؤمن می نهند و خلاصه اینان می‌خواهند به گمان توهمی خویش «برای خاطر دین، بی دینی کنند» (ر.ک :مجموعه آثار،ج۱۶ص۱۱۱ و ۱۸۰)

سخن گوی دین  و نه بلندگوی اشخاص و احزاب

مبلّغان واقعی فقط و فقط به «مسئولیت الهی» خویش می اندیشند و به احدی توجه نداشته؛ «الذین یبلغون رسالات الله یخشونه و لا یخشون احداً الا الله»(احزاب / ۳۹).

پس هیچ گاه «زید و عمرها» نمی توانند مبداء اراده و نقش آفرینی­شان باشند. این مُبلّغان واقعی دین هادی اجتماع و پیشرو در اهداف بلندالهی هستند و همه همّ و غم­شان شناخت و ادای مسئولیت خویشتن در راستای تبیین معارف و بیان مسئولیت ها و نیازهاست و بس.

آنانیکه از اهداف دنیوی مانند «ساخت و پاخت ها» و یا تبلیغ «زید و عمروها» فارغ گشته ­اند می توانند با شامه قوی خود حوادث آینده را پیش بینی و حوادث جاری را به خوبی رصد کنند و با یک رواشناسی و جامعه شناسی دقیق، بهترین ها را در جهت تقویت ایمان و معرف به جامعه عرضه کنند.

درست برعکس، کسانیکه «سخنگوی دین» بودن را به «بلندگوی زید و عمر» تبدیل نموده و از بدبختی های مسلمین در غلفت بسر می برند.

این قماش، برای ادامه خواب زدگی خود و تخدیر و اماته دیگران متوسل به تقویت جهات عوامّی مردم بوسیله نقل قصه های غیرواقعی یانقل خواب های عجیب و غریب همراه با گریه های دروغین می شوند!!

«دلّال شخصیت ها» و یا «سینه چاکان احزاب و باندهای سیاسی»، درتعبیر استاد مطهری اینگونه ترسیم شده: "کسانیکه برای شخصیت های روحانی و یاسیاسی و یا بازاری و حتی برای یک صاحب رساله … منبر را مرکز دلّالی شخصیت ها و اغراض خصوصی قرار می دهند و بسیار خیانتکارند" (یادداشتها ۳/۳۴۹)

تحویل سخنرانی با محتوای محققانه و نه عوامانه

دراین راستا؛ همین یک آیه قرآن کافی است؛《قُولُوا قَوْلًا سَدِیداً》(احزاب/۷۰) قول سدید؛ گفتار محکمی است که دارای پشتوانه علمی باشد و از هرگونه گویش خرافه‌ای و یا سست و یا منافقانه خالی باشد.

در اینصورت، هدف از سخنرانی ها که ارتقاء معرفت دینی جامعه است شکل خواهد گرفت.

ارتقاء معرفت دینی با دو چیز حاصل می شود:

اول؛ سخنان محکم و متقن و عقلانی منطبق بر قرآن و روایاتی مانند نهج البلاغه شدنی است.

این مهم، نشده و نمی شود مگر اینکه سخنوران مذهبی خود دارای معلومات قوی دینی باشند. معلومات دینی حداقلی دارد و حداکثر، حداقل آن را آیت الله جوادی آملی در این می داندکه خطیب، باید یک دور تفسیر مختصر و ترجمه نهج البلاغه را در ذهن خود داشته باشد.

و دوم؛ آگاهی از نیازها و مصالح دین و دنیای مردم

امام رضا(ع)فرمود: "خطیب باید مردم را از مصالح دین و دنیایشان آگاه گرداند."

و این مهم؛ ازیک ذهن آگاه به جامعه و نیازها و چالش های آن، ساخته است. و این، غیر از این است که سخنران چیزی بگوید که مردم خوششان بیاید و «به به» بگویند.

بلکه گاهی لازم است آنچه مردم خوشایندشان نیست گفته شود، همانطوریکه ممکن است سخنی باید گفته شود که نقد مسئولین و مورد تایید حاکمیت جامعه هم نباشد.

متاسفانه معترفیم گرفتار هر سه آفت در سخنرانی‌های معاصر هستیم!! امیدواریم فرجی برسد؛ "لعل الله یحدث بعد ذلک امرا"

انتهای پیام
این مطلب برایم مفید است
2 نفر این پست را پسندیده اند

موضوعات داغ

نظرات و دیدگاه ها

مسئولیت نوشته ها بر عهده نویسندگان آنهاست و انتشار آن به معنی تایید این نظرات نیست.