مروری بر پیام های نوروزی امام/چه نکته های مهمی در این پیام ها نهفته است؟

 جی پلاس - منصوره جاسبی: امام خمینی (س) در سال های پس از پیروزی انقلاب اسلامی، در اول فروردین ماه در پیامی رادیو تلویزیونی با تبریک فرا رسیدن سال نو، نکته های مهمی خطاب به ملت ایران بیان می فرمودند که با هم مرور می کنیم:

زمان: ۱ فروردین ۱۳۶۱/ ۲۵ جمادی الاول ۱۴۰۲

مبارک باشد عید بر تمام کسانی که در این سالِ در راه- در سالِ جلو- تمام توان خودشان را صَرف برای پیشرفت اسلام کردند. و امیدوارم که این دعایی که در اول سال و در حال تحویل خوانده می‌ شود: یا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ وَ الْابْصارْ یا مُدَبِّرَ اللَّیْلِ وَ النَّهارْ یا مُحَوِّلَ الْحَوْلِ وَ الْاحْوالْ حَوِّلْ حالَنا الی‌ احْسَنِ الْحالْ برای ملت ما در آن سال تحقق پیدا کرده است و برای این سال بالاتر از آن تحقق پیدا کند. تمام قلوب و تمام ابصار و بصیرت ها در دست خدای تبارک تعالی و ید قدرت اوست. اوست که تدبیر می‌ کند جهان را، لیل و نهار را، و اوست که قلوب را متحول می‌ کند، و بصیرت ها را روشن می‌ کند، و اوست که حالات انسان را متحول می‌ کند، و ما آن را در ملت عزیز خودمان، در زن و مرد، در کوچک و بزرگ یافتیم. این تقلیب قلوب که قلب ها از آمال دنیوی و از چیزهایی که در طبیعت است بریده بشود و به حق تعالی پیوسته بشود، و بصیرت ها روشن بشود و صلاح و فساد خودشان را به وسیله بصیرت بفهمند، در ملت ما بحمد اللَّه تا حدود چشمگیری حاصل شده است. و من امیدوارم که در این سال جدید به اعلا مرتبه خودش برسد. این قلب هایی که قبل از انقلاب توجه به دنیا داشت، توجه به آمال دنیوی داشت و از غیب کمتر توجه داشت به غیب، و از غیب کمتر جلوه ‌ای در او حاصل می‌ شد، ما امروز می‌ بینیم که این جلوه ‌ها حاصل شده است، و این شوق و شعف ها به لقاء اللَّه برای آنها حاصل شده است، و دست عنایت خدای تبارک و تعالی به سر این ملت کشیده شده است، و ایمان آنها را تقویت فرموده است که یکی از علائم ظهور بقیة اللَّه- ارواحنا فداه است. بی ‌انگیزه نیست که در یک ملتی که در طول مدت شاهنشاهی ستمشاهی، و در این پنجاه سالی که پنجاه سال سیاه بود برای این ملت، متحول بشود به یک قلبی که روشنی او از آفتاب روشن تر و یک بصیرتی که نور او برای ملک و ملکوت روشنایی می ‌دهد، و یک تحول معجزه ‌آسایی که در تمام قشرهای ملت تحقق پیدا کرده است. (صحیفه امام، ج‌۱۶، ص ۱۲۹-۱۳۱)

زمان: ۱ فروردین ۱۳۶۲/ ۶ جمادی الثانی ۱۴۰۳

از خداوند تعالی مسألت می‌ کنم که این سال جدید را به همه مسلمین جهان و مسلمان های ایران و خصوصاً قشرهای مجاهد، بازماندگان شهدا، بازماندگان خود معلولین و متعلقین آنها و بسیجی ها و همه قوای مسلح ارتش و غیر ارتشی، سپاه پاسداران و همه اینها مبارک کند. و بر ملت ایران ان شاء اللَّه این سال مبارک باشد و سالی باشد که پیروزی دنبالش باشد. ان شاء اللَّه در این سال پیروزی برای ملت های مظلوم جهان و مسلمانان جهان مقدر شود، و برای ما و برای ملت عزیز ایران این نعمت هایی که خدای تبارک و تعالی به آنها عنایت فرموده است قدردانی کنیم و قدردانی کنند. خداوند به همه عالَم نعمت فراوان داده است و قابل احصا نیست. و ما هم قدرت بر اینکه احصا کنیم نعمت های خدای تبارک و تعالی را نداریم، لکن وَ امَّا بِنِعْمَةِ رَبِّکَ فَحَدِّث تا آن اندازه‌ ای که می‌ توانیم. آن چیزی که به ملت ما خدای تبارک و تعالی عنایت فرموده است بسیار است...

نکته ‌ای که می‌ خواستم عرض کنم این است که در اعیادی که اسلام به ما عنایت فرموده است، در همه آن اعیاد آنچه که انسان ملاحظه می‌ کند همه‌ اش مسئله ذکر و دعاست، نماز است، روزه است، ذکر است، دعاست. و در این عید هم که عید ملی است و اسلامی نیست لکن اسلام هم مخالفتی با آن ندارد باز می‌ بینیم که در روایتی که وارد شده، از آداب امروز روزه گرفتن است؛ از آداب امروز دعا کردن است؛ نماز خواندن است؛ و این به ما می ‌فهماند اگر ملتی بخواهد به راه راست برود و بخواهد استقلال خودش را، آزادی خودش را بخواهد حفظ کند باید در عیدش و غیر عیدش تذکر داشته باشد؛ ذکر خدا بکند، یاد خدا باشد، برای خدا باشد. حتی در عیدش دستور روزه است، دستور استحبابی، روزه‌ای که باید انسان منقطع بشود از شهوات خودش و متوجه به‌ خدای تبارک و تعالی شود. و این دلیل بر این است که ما باید هر قدمی که برای پیروزی پیش می ‌رویم، هر قدمی که برای ساختن کشورمان پیش می‌ رویم، چند قدمی برای ساختن خودمان، برای پیروزی بر نفس خودمان، برای پیروزی بر شیطان باطنی خودمان قدم برداریم. (صحیفه امام، ج‌۱۷، ص ۳۶۸-۳۷۰)

زمان: صبح ۱ فروردین ۱۳۶۳/ ۱۷ جمادی الثانی ۱۴۰۴

این عید و این روز جدید طلیعه ‌ای است ان شاء اللَّه بر اینکه این ملت به آن خواستی که دارد، به آن خواستی که آن خواست، خواست خدای تبارک و تعالی است به زودی برسد و همان طوری که تا کنون با قدرت به پیش رفته است و دست ستمکاران را از این کشور کوتاه کرده است، باز هم با همین قدرت به پیش برود و کشور خودش را نگه دارد. و امیدوارم که اسلام پرچم خودش را بر سر همه مسلمین جهان افراشته کند و دست ستمکاران را از کشورهای اسلامی کوتاه کند، و این ملت را توفیق بدهد که در راه رضای او صرف بشود، و در راه رضای او عمل کند...

و من امیدوارم که به یمن برکات حضرت صاحب- سلام اللَّه علیه و روحی فداه- این کشور، کشور پیشرفت هایی بشود از حیث اخلاق، از حیث دیانت، از حیث معنویات و از حیث همه چیزها، مادیات و همه چیز. و بحمد اللَّه ما هر روزی را که می‌ گذرانیم از روز سابق برای ما بهتر است. و من امیدوارم که این سال بهتر از همه سال ها باشد و خداوند همه را توفیق بدهد که قدر نعمت‌ های خدا را بدانند و بدانند که همه چیز از اوست. اگر همه چیز را از او دانستند دیگر در هیچ چیز ناراحت نمی‌ شوند. ناراحتی ها برای این است که انسان از خودش می ‌بیند. ما در فقدان عزیزانمان که ناراحت می‌ شویم برای اینکه، اینها را از خودمان می‌ دانیم. اگر ما همه را از خدا بدانیم و ببینیم که اینها نعمتی هست که خدا داده، نعمتی هست که خدا می ‌برد پیش خودش، شهدا مهمان خدا هستند، اگر اینها را ما واقعاً در قلبمان ادراک بکنیم. عید می‌ شود برای کسانی که شهید دارند، عید می‌ شود برای کسانی که مجروح شدند، عید می‌ شود برای کسانی که در راه خدا عزیزان خودشان را از دست دادند، برای اینکه این عزیزان، عزیزان خدا هستند، اینها همه از او هستند. (صحیفه امام، ج‌۱۸، ص ۳۹۴-۳۹۷)

زمان: ۱ فروردین ۱۳۶۴/ ۲۸ جمادی الثانی ۱۴۰۵

ان شاء اللَّه این سال، سال مبارکی باشد برای مسلمین جهان و خدای تبارک و تعالی مقدر بفرماید که دست این ابرقدرت ها و کسانی که به آنها مرتبط هستند قطع بشود و مردم دنیا با آرامش زندگی کنند...

و ان شاء اللَّه امیدواریم که این سال جدید برای ما یک سال خوبی باشد. و تذکر این معنا را من لازم می‌ دانم که ما هم هیچ میل نداریم که حتی آنهایی که با ما دشمنند صدمه ببینند. اگر در مقابل ما نایستند، اگر با اسلام مخالفت نکنند، مسْلم باشند، با اسلام مخالفت نکنند، ما هیچ صدمه ‌ای نمی‌ خواهیم ببینند... و من از خدای تبارک و تعالی می‌ خواهم که همه این قشرهای ملت را از مجروحین، مصدومین، شهدا و خانواده ‌های اینها و مفقودین ما و اسرای ما، همه اینها را هم سالم نگه دارد و شهدای ما را بیامرزد و در جوار خودش نعمت‌ عنایت کند و اینهای دیگر هم سالم نگه دارد و به پیروزی برسند و ان شاء اللَّه اسرای ما و مفقودین ما هم به وطن خودشان برگردند و ملت ما هم با قدرت و قوّت پیش برود و هیچ از این نوع چیزها باک نداشته باشد... سلامت عنایت کند و همه ما را بیدار کند و در استقامت به ما کمک کند، ان شاء اللَّه. (صحیفه امام، ج‌۱۹، ص ۱۹۴-۲۰۰)

زمان: ۱ فروردین ۱۳۶۵/ ۱۰ رجب ۱۴۰۶

خدایا! ما را در این سال نو از این حالی که داریم عوض کن. ما گرفتار هواهای نفسانی هستیم و تو می ‌دانی، و تو می‌ توانی ما را نجات بدهی. خداوندا! این پیروزی های چشمگیری که برای ما و ملت ما و برای اسلام حاصل شده است، طوری کن که در قلوب ما تأثیر سوء نگذارد و ما را مغرور نکند. ما را از آن راهی که انبیا- علیهم السلام- داشتند منحرف نکند. من امیدوارم که این سال نو، به همه ملت های اسلامی و خصوصاً ملت تحت ستم ایران که سال های طولانی در گرفتاری بودند، مبارک کند، و همان طوری که این رزمندگان عزیز ما، اینها در جبهه ‌ها حاضر هستند و ان شاء اللَّه بیشتر هم حاضر خواهند شد و آن طور آن روح آنها را تبدیل کردی، روح ما را هم متحول کن به یک روحی که مورد رضایت تو باشد.

من باید تشکر کنم از این جوان هایی که، طبقات مختلفی که الآن از همه جای ایران مدت هاست به طرف جبهه‌ ها می ‌روند. اینها متحول شدند. اینها این دعایی که در روز عید می‌ کنیم، در حق آنها به یک مقدار زیادی مستجاب شده است. آنها وضع روحی ‌شان یک وضع روحی دیگری است، غیر از آنی است که ما داریم. آنها به میدان جنگ می‌ روند، به میدان قتال می ‌روند، به آغوش مرگ می ‌روند با آن روی گشاده، با آن قلب قوی. انسان وقتی هر یک از اینها را می ‌بیند، می ‌بیند که با ما فرق دارند. ما از خدا می‌ خواهیم که ما را هم نظیر آنها متحول کند... ما از خدا می‌ خواهیم که قلوب ما را تغییر دهد. ما بفهمیم که برای چی در این دنیا آمدیم و باید چه بکنیم و چه جور برویم از این دنیا. یک مرگ حیوانی نباشد. یک نحوی نباشد که ما انبار کنیم معاصی را، در آنجا روسیاه باشیم... خداوندا!. ما را در جهاد نفس پیروز کن. همه را در جهاد نفس پیروز کن. ما را به تکالیف خودمان آشنا کن. ما را به وظایفی که با این ملت داریم آشنا کن. خدمت ما را پیش خودت که خدمت به اینها خدمت به تو است، این را بپذیر. دین و دنیای ما را حفظ کن. این سال را مبارک کن بر همه قشرهای ملت ما. خدایا! دلهای اینهایی که مخالف با این جمهوری هستند، این دلهای اینها را برگردان، تو مقلب القلوب هستی. این ها را برگردان که آدم بشوند. توجه داشته باشند این هایی که کنار نشستند و جوان ها این طور پرپر می‌ شوند، و آنها یا شادی می‌ کنند یا بی ‌تفاوت هستند، دل های این ها را برگردان به یک دل های سالمی، و این حجاب ها را از پیش چشم همه ما بردار. و ما را موفق کن که در تعقیب مسائل الهی کُندی نکنیم، قلب ما به نور معرفت تو روشن بشود. قلب همه ملت ما به نور معرفت تو روشن بشود. خدایا! «ارِنِی الْاشْیاءَ کَما هی‌». (صحیفه امام، ج‌۲۰، ص ۱۶-۱۹)

زمان: ۱ فروردین ۱۳۶۶/ ۲۰ رجب ۱۴۰۷

نوروز امسال یک خصوصیاتی دارد که برای ما خصوصیات مبارک است. و من به ملاحظه آن خصوصیات به تمام مسلمین جهان و مظلومین جهان و ملت مجاهد و عزیز خودمان تبریک عرض می‌ کنم. بعض از آن خصوصیات این است که بحمد اللَّه ما سالی را تجدید می‌ کنیم که قبلش پیروزی های چشمگیری بود که همه می ‌دانند. و امیدوارم که خداوند در این سال نو هم آن پیروزی هایی که باید عنایت بفرماید به ما عنایت بفرماید. و از خصوصیاتی که کمتر اتفاق می‌ افتد این است که امسال، این سال نو بین دو عید بزرگ واقع شده است؛ بین سیزدهم و مبعث. مبعث که مال بعثت ولی اللَّه اعظم، ولی اللَّه مطلق بالأصاله است، و مولود که باز عید ولی اللَّه بالتبع است. و این دو بزرگوار در عوالم غیب با هم بودند، متحد بودند و در شهادت در این عالم یکی مظهر آن غیب مطلق است در بعثت و یکی مظهر آن غیب مطلق است در امامت.

امامت و بعثت دو امر هستند که اینها به ظهور آن معنویت بزرگ عام است و آن ولایت است. و به این لحاظ این عید، این روز بزرگ به واسطه محفوف بودنش به این دو عید بزرگ، این عید ملی هم مبارک است. و دنبال این مطلب این معنا را باید عرض‌ کنم که ما واقع شدیم در بین این دو عید که یکی عید ولادت حضرت امیر و یکی عید بعثت که بزرگترین اعیاد اسلامی است...

و این برای ما باید عبرت باشد که مایی که الآن در این عید، در این روز نوروز واقع شدیم، بین دو عیدی واقع شدیم که صاحبان آن دو عید در همه نشئات با هم بودند و در این نشئه هم برادر بودند، ما باید از این عبرت بگیریم که ما هم برادری خودمان را حفظ کنیم. تمام کسانی که در این کشور متصدی امور هستند، باید برادری خودشان را حفظ کنند. و اخوتی که بین آن دو بزرگوار بوده است ما تبعیت کنیم از آنها و اخوت داشته باشیم...

و من از خدای تبارک و تعالی خواستارم که این اخوت را بین همه ارگان ها، بین مجلسی ها و بین دولت، قوه قضایی و سایر مردم، بین همه قشرهای ملت حفظ کند، و ما این تبعیت را از موالی خودمان بکنیم که ان شاء اللَّه با سعادت از این دنیا برویم. (صحیفه امام، ج‌۲۰، ص ۲۳۲-۲۳۵)

زمان: ۱ فروردین ۱۳۶۷/ ۲ شعبان ۱۴۰۸

و این سال یک خصوصیاتی دارد که کم اتفاق می ‌افتد. نوروز در آستانه ولادت حضرت سید الشهدا، که ما باید انگیزه قیام ایشان را ببینیم چی بود و مقصد ایشان چی بود و وضع زندگی ایشان و همه ائمه- علیهم السلام- چی بود، خصوصاً در ماه شعبان چه وضعی داشتند. سید الشهدا- سلام اللَّه علیه- از همان روز اول که قیام کردند برای این امر، انگیزه‌ شان اقامه عدل بود...

 الآن عید نوروز ما در آستانه ولادت حضرت سید الشهدا است و دنبال او ولادت حضرت مهدی- علیه السلام- که آن هم در ۱۵ شعبان واقع شده است. بنا بر این تقریباً باید ما بگوییم که یک حجتی است بر ما این دو ولادت و این واقع شدن این روز شریف و این روز نوروز در یک همچو آستان ه‌ای که این دو بزرگوار که هر دو- اقامه عدل- برای اقامه عدل هستند؛ سید الشهدا- سلام اللَّه علیه- که همه عمرش را و همه زندگی‌ اش را برای رفع منکر و جلوگیری از حکومت ظلم و جلوگیری از مفاسدی که حکومت ها در دنیا ایجاد کردند، تمام عمرش را صرف این کرد و تمام زندگی‌ اش را صرف این کرد که این حکومت، حکومت جور بسته بشود و از بین برود؛ معروف در کار باشد، منکرات از بین‌ بروند. حضرت صاحب- سلام اللَّه علیه- و ارواحنا فداه- هم که تشریف می‌ آورند برای همین معناست... همان طوری که ملت شریف ایران بحمد اللَّه قیام کرد و می‌ شود گفت که این انقلاب که در این دعای شریف واقع شده است که «یا مقلب القلوب»، در جوان های ما واقع شده است؛ این ها الآن برگشتند از یک حالی به حال دیگری و حال نویی پیدا کرده ‌اند...

 خداوند ان شاء اللَّه اشخاصی را که مخالفت می‌ کنند یا از روی عمد یا از روی- عرض می‌ کنم- نفهمی مخالفت می ‌کنند، اینها را بیدار کند و اینها را در این سال نو تجدید کند. و خداوند ان شاء اللَّه این اسرای ما را، این کسانی که محبوب ما هستند، محبوب ملت ما هستند، این معلولین را، این اسرا را و این تمام کسانی که در آنجا دربند هستند، همه این ها را خداوند ان شاء اللَّه آزاد کند و ما را هم به وظیفه خودمان آشنا کند... خداوند ان شاء اللَّه این ملت ما را بیدار کند و بیدارتر. خداوند ان شاء اللَّه مردم ما را به سلامت، عزت برساند، به مقاصد خودشان، که آن مقصد، مقصد اسلام است و کوتاه کردن دست تمام کسانی که ظالم هستند. ان شاء اللَّه خداوند این عید را بر همه ما، بر همه مسلمین، بر همه مستضعفین مبارک کند. (صحیفه امام، ج‌۲۱، ص ۱-۶)

زمان: ۱ فروردین ۱۳۶۸/ ۱۳ شعبان ۱۴۰۹

‌تحویل حال الی احسن الحال این است که ان شاء اللَّه در این سال نو ما تغییرات روحی بدهیم، یعنی واقعاً تحول بر ایمان حاصل بشود. و او به این است که همان طوری که سیره انبیا از اول تا آخر بوده است که جنگ و صلحشان برای خدا بوده است، هیچ پیغمبری جنگ نکرد الّا برای خدا و صلح نکرد الّا برای خدا.

و امسال نوروز ما بین دو عید واقع شده است: یکی عید سعید ولادت حضرت امام حسین- سلام اللَّه علیه- که احیاکننده دین اسلام بود از صدر اسلام تا آخر الزمان، و یکی هم عید ۱۵ شعبان ولی عصر- ارواحنا له الفداء- که او تا ازل احیا می ‌کند دین خدای تبارک و تعالی را. و ما امیدواریم که ملت ما در این سال نو به طوری عمل بکند که سیره انبیا بوده است. به طوری عمل بکند که سیره اولیا بوده است. و عمده این است که هواهای نفس از بین برود. انسان در طول عمر مبتلای به این هوای نفس است که محتاج به ریاضت است. و من که گوینده‌ ام موفق نشدم به این عمل. و من امیدوارم که ملت ایران و همه مسلمانان دنیا یک تحولی پیدا کنند در این سال نو که برای خدا کار کنند. برای سلطه خودشان نباشد. برای پیروزی خودشان نباشد. برای هواهای نفسانی نباشد. و خداوند ان شاء اللَّه همه را توفیق بدهد که در راه خدای تبارک و تعالی مجاهدت کنند. و ان شاء اللَّه این روز بر همه مبارک باشد، و خداوند همه مسلمین را با هم متفق کند در مقابل کفر جهانی. (صحیفه امام، ج‌۲۱، ص ۳۲۴)