مسعود آذربایجانی، عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، گفت: حکومت باید اهتمام داشته باشد که زمینه نفوذ را از بین ببرد. البته به هر بهانه‌ای این قشر و آن قشر را کنار نزنیم، دفع نکنیم، جذب حداکثری داشته باشیم. این باعث می‌شود که در حقیقت آن عوامل اجتماعی برای نصرت به وجود بیاید و ما بتوانیم جلوی موانع و آفاتش را بگیریم.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه با تأکید بر اینکه گاهی وظیفه این است که جنگ کنیم و گاهی وظیفه این است که مذاکره کنیم، گفت: حکومت باید اهتمام داشته باشد که زمینه نفوذ را از بین ببرد. البته به هر بهانه‌ای این قشر و آن قشر را کنار نزنیم، دفع نکنیم، جذب حداکثری داشته باشیم. این باعث می‌شود که در حقیقت آن عوامل اجتماعی برای نصرت به وجود بیاید و ما بتوانیم جلوی موانع و آفاتش را بگیریم.
به گزارش خبرنگار جماران، حجت‌الاسلام و المسلمین مسعود آذربایجانی طی سخنانی با موضوع «عوامل نصرت الهی و پیروزی بر دشمن» در مؤسسه فهیم، گفت: می‌دانیم که یهود و صهیونیسم، دشمن نابکاری هستند که هیچ‌گاه دست از اسلام و ایران برنمی‌دارند. به قول قرآن «لَتَجِدَنَّ أَشَدَّ النَّاسِ عَدَاوَةً لِلَّذِینَ آمَنُوا الْیَهُودَ...». بنابراین، ما باید آمادگی‌های لازم را داشته باشیم و تمهیدات لازم را برای نصرت بر دشمن فراهم کنیم.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه با اشاره به اینکه ما در این ایام دانشمندان بسیاری را از دست دادیم، افزود: یک نمونه از آنها که خود من چند سالی بود مقداری با ایشان آشنا بودم و جلساتی را خدمتشان داشتیم، آقای دکتر طهرانچی بود که واقعاً نبوغ عجیبی داشت؛ هم در رشته خودش، هم در مباحث طراحی‌های علمی و سیاست‌گذاری و حکمرانی علم که امیدواریم در آینده کارها، نوشته‌ها و ایده‌هایشان منتشر شود.
وی با تأکید بر اینکه پیروزی شاخص‌های متعددی دارد، اظهار داشت: در مورد حرکت سیدالشهدا(ع)، نگاه مقطعیِ آن موقع و آن زمان این بود که امام حسین(ع) شکست خوردند و ظاهرا یزید یا ابن‌زیاد به اهداف خودشان رسیدند؛ اما در نگاه بلندِ تاریخی، همه و اکثریت قریب به اتفاق در حقیقت اذعان به این دارند که بنی‌امیه و یزید شکست خوردند و به هیچ‌کدام از اهدافشان نرسیدند. پس ملاک‌ها و شاخص‌های متعددی وجود دارد برای فهم پیروزی و شکست در یک معرکه یا به طور کلی جنگ که یک فراخنای وسیع‌تری در این موضع دارد.
آذربایجانی با اشاره به اینکه برخی مفسرین قرآن صلح حدیبیه را «فتح مبین» دانسته‌اند، افزود: گاهی از مواقع، خودِ یک صلح، فی‌نفسه فتح است؛ به دلیل پیامدها و نتایج بسیار مثبت و مفیدی که می‌توانست برای مسلمین داشته باشد که این‌طور هم بود و بعداً ما نتایجش را در دو سال بعد در فتح مکه دیدیم و این اتفاق افتاد. پس برخلاف نگاه ما که گاهی از مواقع فکر می‌کنیم جنگیدن فقط موجب فتح است، از نگاه قرآن، از نگاه ادبیات و سیره پیامبر(ص) و ائمه معصومین علیهم‌السلام، همیشه این‌طور نیست.
وی تأکید کرد: گاهی وظیفه این است که جنگ کنیم، گاهی وظیفه این است که مذاکره کنیم، گاهی باید صلح کنیم، گاهی باید آتش‌بس کنیم. بحث بسیار پیچیده‌ای است که من این را به‌صورت جدی می‌خواهم عرض کنم که این‌گونه مباحث از موضوعات ساده و بسیط نیست؛ از موضوعات مستنبطه هم می‌توانیم بگوییم یک مرحله بالاتر است، چون ناظر به یک امر خارجی و بسیاری از عوامل و پدیده‌ها راجع به تصمیم‌گیریِ آن است که باید ما محاسبه کنیم.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه افزود: افرادی مثل سردار رشید که جزو استراتژیست‌های جنگ ما بودند و خزانه و گنجینه جنگ بودند، این‌گونه افراد را با تجمیع اطلاعات می‌شناسند؛ کسانی که در هر برهه ای می‌گویند حالا در این مرحله چه‌کار باید کرد. ان‌شاءالله جانشینان ایشان باید همین مسیر را طی کنند. یعنی من می‌خواهم این نکته را عرض کنم که یک وقت باز سوءتفاهم و فهمی پیش نیاید که حالا از این بحثی که ما داریم می‌کنیم، می‌خواهیم بگوییم باید جنگ را ادامه بدهیم یا باید صلح یا مذاکره کنیم. تمام اینها به شرایطی بستگی دارد.
وی تأکید کرد: همیشه ملاک و شاخص پیروزی و نصرت، جنگیدن نیست. دقت بکنید در جمله‌ای که من یادداشت کردم از تفسیر «نورالثقلین» ذیل آیه «کُلَّ یَوْمٍ هُوَ فِی شَأْنٍ» که البته از «مناقب ابن‌شهرآشوب» این را نقل کرده است. سه نفر از اصحاب امام حسن مجتبی(ع) می‌گویند آقا ما این‌همه، ۴۰۰۰ نفر شمشیرزن داشتیم در کوفه فقط، حالا آنهایی که در بصره و جای دیگر بودند سر جای خودش، چرا شما آمدید و صلح کردید؟ یکی از آنها می‌گوید شما آن را نقض کنید و برگردید. حضرت می‌فرماید مادامی که این عهدنامه و صلح‌نامه باقی است، ما نمی‌توانیم آن را نقض کنیم.
آذربایجانی در خصوص عوامل معنوی پیروزی و نصرت، گفت: مهم‌ترین عامل پیروزی بر دشمن، اتکال به خداوند، توکل به خداوند و امید داشتن به اوست. خیلی نیاز داریم این بحث «حسن ظن به خداوند» را در جامعه خودمان اشاعه بدهیم. حسن ظن به خدا داشته باشیم. اگر ما از سنت‌های الهی خارج شدیم، به‌صورت طبیعی آن امدادهای الهی دیگر شامل حال ما نمی‌شود. قرآن در سوره آل عمران متذکر می‌شود که ما می‌خواستیم نصرت بدهیم ولی خودتان اینها را تغییر دادید. حسن ظن به خدا داشتن، تسلیم او بودن و دعا کردن یکی از سنت‌های پیامبر(ص) است.
وی در خصوص عوامل روان‌شناختی پیروزی و نصرت نیز اظهار داشت: اگر عوامل روان‌شناختی در مسلمین تقویت شود، پیروزی و نصرت، قریب‌تر و محتمل‌تر است. ما نباید کاری کنیم که اراده مسلمان‌ها، اراده ایرانی‌ها، با بعضی از حرف‌هایی که زده می‌شود، ضعیف شود. بله، من نمی‌خواهم بگویم تحلیل ارائه ندهیم، نکات را نگوییم، ولی دقت داشته باشیم در ایام جنگ، نباید تحلیل‌ها به سمتی برود که عزم و اراده جبهه حق را تضعیف کند.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه یادآور شد: ویلیام جیمز یک تعبیری دارد که می‌گوید ارتباط قوی ما با خداوند، موجب قوت قلب می‌شود. واژه انگلیسی‌اش را برایتان می‌گویم که یک مقدار باورمان بیشتر شود. «Strength of Soul» را به کار برده که من به «قوت قلب» و «قوت روحی انسان» ترجمه می‌کنم. بعد ایشان توضیح می‌دهد که «احساس گسترش زندگی در اثر آن اعتقاد به دین‌داری و دین، ممکن است چنان شوق‌انگیز باشد که انگیزه‌ها و بازداری‌های شخصی که عموماً قدرتمندند، بسیار ناچیز و بی‌اهمیت می‌شود و دامنه‌های تازه‌ای از تحمل و بردباری را بر روی انسان می‌گشاید. گشوده می‌گردد. ترس و اضطراب‌ها می‌رود و آرامش و خوشبختی جایگزین آنها می‌گردد و خیر و شر امور دیگر برایش اهمیتی ندارد.»
وی با بیان اینکه عوامل اجتماعی هم برای پیروزی و نصرت لامز است، اظهار داشت: اولین عاملش، اتحاد، همبستگی، همدلی و انسجام است. قطعاً همه ما که اینجا هستیم و بسیاری از بزرگانی که اظهارنظر کردند، دیدید یکی از مهم‌ترین عوامل پیروزی ما در این مرحله‌ای که داشتیم، به همان مقداری که پیروزی داشتیم، آن همبستگی بود که بین مردم به وجود آمد؛ انسجامی که بین مردم از اقشار مختلف بود که ما باید این را حفظ کنیم، باید به آن توجه بکنیم، قدردان باشیم. نشود که حالا ما چند روز دیگر، یک مقدار شرایط متفاوت شود، دو مرتبه به مردم کم‌لطفی کنیم.
آذربایجانی ادامه داد: دومین عامل، رهبری شجاع و قاطع و مقتدر که ما در این مرحله هم دیدیم واقعاً باید قدردان رهبری باشیم. طبق اظهار نظر کارشناسان، خود ایشان فرماندهی عملیات را به عهده گرفت. ولی گزارش‌هایی وجود دارد که در دوره دوم پهلوی، شاه در موارد متعدد از کشور فرار کرد. وقتی با کشورهای دیگر هم مقایسه می‌کنیم، می‌بینیم که با حوادث بسیار کمتر از این، مسئولین اداره کشور صحنه را خالی می‌کنند. ولی ایشان باقدرت و اقتدار، بحث را ادامه دادند و این را ما باید به آن توجه کنیم.
وی «عدم توجه به شایعات» را یکی دیگر از عوامل پیروزی و نصرت دانست و گفت: طبیعی است که رسانه‌های جمعی و رسانه‌هایی که از سوی دشمن به‌خصوص تقویت می‌شوند، می‌خواهند با یک جنگ روانی، مسائل مختلف را به وجود بیاورند. ما باید دقت کنیم که به منابع معتبر گوش دهیم. اگر منابع معتبری هست، نمی‌خواهم بگویم فقط منابع داخلی، منابع معتبر را استفاده کنیم. یکی از چیزهایی که در روان‌شناسی خیلی رویش بحث شده، بحث این توجه به شایعات است.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه تأکید کرد: با توجه به جمعیت ۸۵ میلیونی که ما داریم، چقدر می‌توانیم مراقب نفوذ باشیم؟ سال ۶۰ می‌دیدیم که سازمان مجاهدین خلق از همین روش‌ها برای ترورها استفاده می‌کردند. بالاتر از ۷۰-۸۰ درصد مردم همراه با نظام بودند و در اکثر موارد منافقین موفق نمی‌شدند و در بعضی از موارد هم ترورهای کوری را داشتند، ولی با این ترورها به اهداف خودشان نمی‌رسیدند. اما اگر همراهی مردم با نظام، زیر ۵۰ درصد شد، طبیعی است که خطرپذیری و نفوذپذیری خیلی بیشتر است.
وی تأکید کرد: حکومت باید اهتمام داشته باشد که زمینه نفوذ را از بین ببرد. البته به هر بهانه‌ای این قشر و آن قشر را کنار نزنیم و دفع نکنیم، بلکه جذب حداکثری داشته باشیم. این باعث می‌شود که در حقیقت آن عوامل اجتماعی برای نصرت به وجود بیاید و ما بتوانیم جلوی موانع و آفاتش را بگیریم.
آذربایجانی عوامل مادی، نظامی و نگاه علمی را عامل چهارم پیروزی و نصرت دانست و گفت: تشکیلات نظامی و افراد متخصص باید فراهم شود و هیچ حدی ندارد. اما جالب است که قرآن می‌فرماید هدف و معیار اصلی ما از فراهم کردن اینها جنگ نیست. باید قدرت و قوتی ایجاد کنید که دشمن طمع به شما نکند. نه اینکه ما جنگ‌طلب باشیم، نه اینکه حتما بخواهیم آنها را نابود کنیم.
وی تأکید کرد: آیات ۱۲۰ تا ۱۸۰ سوره آل‌عمران قضیه جنگ احد را تحلیل و تبیین می‌کند که چرا شکست خوردیم؟ چه عواملی بود؟ چه نکاتی بود؟ یکی، اشتباه در محاسبه و اینکه تکیه بر امدادهای غیبی را کافی می‌دانستند. این باعث شکست‌خوردن شد. انضباط نظامی را رعایت نکردند، مخالفت با فرمان پیامبر در این زمینه داشتند و موجب دنیاپرستی و مسائل دیگر شد. دومین نکته که الان باز در شبکه‌های اجتماعی دارد رویش کار می‌شود: قوام دین و ملت و نظام به فرد نیست. قرآن صریحاً دارد تحلیل می‌کند. چون در جنگ احد این شعار و شایعه پخش شد که پیامبر کشته شد و یک عده‌ای وقتی این را فهمیدند، فرار کردند.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در پایان گفت: در جنگ حنین به پیامبر اکرم(ص) خبر دادند که سلاح تازه‌ای در یمن اختراع شده. پیامبر(ص) فوری کسانی را به یمن فرستادند تا آن اسلحه را برای ارتش اسلام تهیه کند. این روش پیامبر است. ما حداقل در حقیقت در مسائل علمی، در این‌گونه موارد، به سیره پیامبر(ص) عمل کنیم.
