از هالند تا جردن؛ یک داستان پر از صفر

ورزشی جماران، فرشته مقدم: ارلینگ هالند در یکی از نامعلوم ترین فصل های دوران طلایی اخیرش و با وجود اینکه هنوز دو سال و نیم از قراردادش باقی مانده بود با منچستر سیتی برای ۹ سال و نیم دیگر (تا ۳۰ جون ۲۰۳۴) به توافق رسید. اگر اتفاق خاصی رخ ندهد، مهاجم نروژی آینده ورزشی خود را تا ۳۴ سالگی گرو می گذارد با این امکان که تا ۱۲ سال در یک باشگاه به عنوان بازیکن ممتاز بازی کند. بنابراین بهترین گلش بیرون از زمین در قراردادی به ثبت رسید که او را در فهرست برجسته ترین توافق های بازیکن- باشگاه تاریخ فوتبال قرار داده است. 

رافائلا پیمنتا، وارث امپراتوری مینو رایولا و روش های نوآورانه اش قراردادی سفارشی را طراحی کرد که شیوه جدیدی در حوزه ها قراردادها برجسته می کند و با وجود اینکه هنوز در اقلیت است اما در این ورزش رو به افزایش است و قوانین فیفا را دور می زند. در ماده ۱۸ قانون درباره وضعیت و انتقال بازیکن نوشته شده است: "یک قرارداد برای حداقل مدت، از زمان اجرا تا پایان فصل است و حداکثر برای پنج سال تنظیم می شود." با این حال یک مانع قانونی وجود دارد که در هر لیگی روزنه خاص خودش را دارد: "قراردادهایی با مدت زمان متفاوت فقط در صورتی مجاز هستند که با قوانین لیگ کشور مطابقت داشته باشند."

تمدید آمریکایی

بر این اساس، هالند دستمزدش را از ۲۵ میلیون یورو سالیانه به ۳۱ میلیون افزایش می دهد و در مجموع ۳۰۰ میلیون یورو خالص تضمین می شود. مهاجم نروژی می تواند چهارمین بازیکن با بیشترین دستمزد در تاریخ شود و صاحب طولانی ترین قرارداد در ورزش حرفه ای باشد. البته که اولین نفر نیست. در سال ۱۹۹۸، رئال بتیس با دنیلسون قراردادی ۱۰ ساله بست، با این حال او در سال ۲۰۰۵ تیم را ترک کرد. سسک فابرگاس هم قرارداد هشت ساله اش را با آرسنال در سال ۲۰۰۵ به اتمام نرساند و نه ستاره هایی همچون ایکر کاسیاس، رائول گونسالس و آندرس اینیستا قراردادهای مادام العمری که به ترتیب توسط رئال مادرید و بارسلونا به آن ها پیشنهاد شده بود را اجرا کردند. 

در باشگاه اتلتیک بیلبائو، اینیاکی ویلیامز در سال ۲۰۱۹ قراردادی ۹ ساله بست. مانند سائول نیگس با اتلتیکومادرید در سال ۲۰۱۷. روخی بلانکو همچنین با ژائو فلیکس قرارداد هفت ساله بست. یک سال کمتر، هشت، اویهان سانست و دنی ویویان سال گذشته با تیم باسکی به توافق رسیدند. آن ها قراردادهایی عملا مادام العمر، با کپی رایت آمریکایی هستند. بر این اساس تنها دو ورزشکار به اندازه هالند قراردادشان طولانی مدت است. هر دو بیسبال، خوان سوتو با لس آنجلس متس (۲۰۳۹) و یوشینوبو یاماموتو با لس آنجلس داجرز (۲۰۳۵). چلسی آخرین تیمی بود که چنین قراردادهایی بست. کول پالمر و نیکلاس جکسون تا سال ۲۰۳۳ تمدید کردند، انسو فرناندس تا ۲۰۳۲ و میخایلو مودریک و مویسز کایسدو تا سال ۲۰۳۱. 

فوتبال جدید: ورزش یا تجارت؟ 

ثبات در مقابل تعهد: باشگاه های فوتبال قراردادهای بلند مدت با صفرهای زیاد پیشنهاد می دهند - کمتر از ارقام پیشنهادی عربستان سعودی اما طولانی تر- به عنوان یک پادزهر مقابل بازار بیش از حد رقابتی. این امر به دلیل سرمایه گذاری خارجی بی سابقه در یک صنعت پر رونق است. آن که اسپورتینمنت نامیده می شود، جایی که ورزش به تجارت و سرگرمی تبدیل می شود با پرداخت های گزاف برای بازارپردازی و حق پخش تلویزیونی. همانطور که رافائله پولی، مدیر مرکز بین المللی مطالعات ورزشی به آس توضیح می دهد، قدرت های بزرگ از باشگاه های حرفه ای به عنوان ابزارهای قدرت نرم استفاده می کنند و لیگ ها و تیم ها را مجبور می کنند تا از ستاره های خود محافظت کنند تا سودآوری خود را به حداکثر برسانند و برند خود را تقویت کنند. کارلوس کانتو، استاد تجارت ورزش ها و مدیرعامل SPSG گفت: "ورزش تجارتی است که در حال حاضر ۱.۵ تا ۲ درصد تولید ناخالص داخلی جهانی را تشکیل می دهد."

به قدرت اقتصادی لیگ برتر انگلیس همیشه جذاب، به لطف توزیع مالی از درآمدهای تلویزیونی، یا بازار پر رونق بازیکنان آزاد و پاداش های ارزشمند و بندهای فسخ قرارداد با تیمی در چنین موقعیتی، نسل جدیدی از افراد ثروتمند با حمایت مالی یک صندوق سرمایه گذاری، یک الیگارشی یا یک موسسه دولتی اضافه می شوند. 

این مورد شامل گروه سرمایه گذاری ورزشی قطر (QSI) با پاری‌سن ژرمن، گروه ابوظبی یونایتد با منچسترسیتی یا چهار تیم لیگ عربستان با صندوق سرمایه گذاری عمومی (PIF) است. آخرین مورد مصمم است با دستمزد خالص یک میلیارد یورو (بازیکنان در عربستان مالیات نمی پردازند) برای پنج سال (۲۰۰ میلیون سالیانه) وینیسیوس جونیور را وارد لیگ عربستان کند. اگر بازیکن برزیلی این طعمه طلایی را بگیرد، بزرگترین قرارداد تاریخ ورزش را امضا کرده است. 

نبض دلار- دلارهای نفتی

میلیون ها پولی که مهاجم رئال مادرید از این قرارداد بزرگ به جیب خواهد زد دو برابر رقم آخرین قراردادی است که لیونل مسی و بارسلونا در سال ۲۰۱۷ توافق کردند و هنوز آن در رتبه سوم ارزشمندترین قراردادهای تاریخ دیده می شود. ۵۵۵ میلیون  یورو که "ال موندو" آن را به حداکثر ۱۳۸ میلیون در هر فصل تقسیم کرد؛ پاداش تمدید ۱۱۵ و بند وفاداری تقریبا ۷۸. اگر کیلیان ام‌باپه دو سال (به علاوه یک سال اختیاری) از آخرین تمدید قراردادش را در سال ۲۰۲۲ با پاری‌سن ژرمن سپری می کرد ارزش قراردادش از مسی بیشتر می شد. بارسلونا با بستن چنین قراردادهایی از لحاظ اقتصادی دچار مشکل شد و هنوز هم تحت فشار است. 

پیشنهاد نجومی که عربستان به وینیسیوس داده است می تواند مسی را به رتبه های پایین تر بفرستد. قرارداد دو سال و نیم به ارزش ۵۰۰ میلیون یورو که کریستیانو رونالدو با النصر امضا کرد و تا تابستان ۲۰۲۵ است به همراه امتیازهای مالی دیگر موجب شد رقابت دو ستاره تا اینجا ادامه پیدا کند. رونالدو که در رتبه چهارم قرار دارد هر فصل بیش از همه دستمزد دریافت می کند (۲۱۴.۴ میلیون یورو). همچنین در عربستان قرارداد نزدیک به ۳۰۰ میلیون یورویی برای سه فصل بین الاتحاد و کریم بنزما منعقد شد که آن در رتبه هفتم قرار دارد. این سه بازیکن تنها فوتبالیست های فهرست ۱۰ قرارداد با ارزش تاریخ ورزش هستند. 

هر دو همچنین توافق کردند در صورت سفیر شدن برای جام جهانی ۲۰۳۴ به میزبانی عربستان، پاداش های کلانی دریافت کنند. این فرصت فوق العاده ای است تا این کشور آسیایی ستاره ها را گرد هم جمع کند. به همین منظور آن ها تردیدی برای افزایش صفرهای قراردادها ندارند. اگر چه دلارهای نفتی هنوز به این افتخار دست نیافته اند که گرانترین قرارداد ورزشی را ثبت کنند این افتخار نسیب دلارهای آمریکایی شده است. 

به طور خاص، بیسبال هیچ محدودیتی در رابطه با طول و ارزش قرارداد ندارد. سقف NBA (لیگ بسکتبال آمریکا) شش سال است و NFL (لیگ فوتبال آمریکایی) محدودیت هایی در ارتباط با دستمزدها دارد. بیسبال پس از توافق سال ۲۰۲۲ که تا ۲۰۲۶ هم ادامه دارد توانست از فوتبال آمریکایی در زمینه سرمایه گذاری بیشتر در قراردادها پیشی بگیرد. برای مثال تبلیغ روی کلاه کاسکت ها و افزایش فرمت پلی اف ها. یعنی: بازی های بیشتر، درآمد بیشتر، پول بیشتر.‌ به عنوان یک معیار، در سال ۲۰۲۱ لیگ بیسبال آمریکا حق پخش تلویزیونی خود را با مبلغ یک میلیارد و ۶۸۲ میلیون یورو سالیانه برای ۳۰ تیم تمدید کرد و به این شکل از لالیگا اسپانیا پیشی گرفت که حق پخش این رقابت ها برای پنج سال ۴ میلیارد و ۹۵۰ میلیون یورو است. 

"هوم ران" خوان سوتو 

خوان سوتو اواخر سال ۲۰۲۴ بزرگترین قرارداد تاریخ ورزش را امضا کرد. هم به خاطر ارزش و هم طولانی بودنش. تغییر محله نیویورکی برانکس به کوئینز یعنی تبدیل شدن به ستاره متس به جای یانکیز به ارزش ۷۲۵ میلیون یورو در ۱۵ سال خواهد بود. ماهیانه بیش از ۴ میلیون یورو، روزی ۱۳۲ هزار و ۶۰۲ یورو و ساعتی ۵ هزار و ۵۴۰ یورو. این بندها که اغلب برای عموم ناشناخته هستند می توانند تا ۸۰۰ میلیون یورو افزایش یابند. فراتر از آن از قرارداد ۱۴ ساله ۳۱۲ میلیون یورویی فرناندو تاتیس جونیور با سن دیگو تا سال ۲۰۳۴ پیشی می گیرد. 

بیسبالیست دومینکنی تنها چند ماه بعد توانست جای دیگر هم رشته ای خود را بگیرد و رتبه نخست را به خود اختصاص دهد. شوهی اوهتانی ژاپنی با لس آنجلس داجرز برای قرارداد ۱۰ ساله به ارزش ۶۶۹ میلیون یورو به توافق رسید. البته بخش عمده دستمزدش را در مرحله نهایی قراردادش خواهد گرفت. این یک روش تکراری در این رشته است چون معمولا بازنشستگی در بیسبال به نسبت سایر ورزش ها دیرتر اتفاق می‌افتد. در رتبه پنجم جان رام، تنها اسپانیایی این لیست پس از ترک تور PGA و پیوستن به رقابت های گلف LIV عربستان ۵۰۲ میلیون یورو تا سال ۲۰۲۹ کسب می کند. 

پس از گلف باز اسپانیایی جایگاه ششم به فوتبال آمریکایی می رسد که برای پاتریک موهومز است. او قراردادش را با کانزاس سیتی چیفس تا سال ۲۰۳۱ تمدید کرد که ارزشش ۴۸۳ میلیون یورو است. رتبه های هفتم و دهم نیز به بیسبال اختصاص دارند. مایک تروت در سال ۲۰۱۹ قراردادی به ارزش ۴۰۹ میلیون با لس آنجلس آنجلز امضا کرد که ضمانت می کرد ۱۲ سال در این تیم خواهد بود. از طرفی موکی بتس در سال ۲۰۲۱ با لس آنجلس داجرز با قراردادی ۱۲ ساله به ارزش ۳۵۰ میلیون توافق کرد. 

کانلو آلوارس بوکسور، این فهرست ۱۰ نفره را تکمیل می کند. او از قرارداد ۲۴۰ میلیون یورویی فلوید می‌ودر با شوتایم و سی بی اس برای شش مبارزه در سال ۲۰۱۳ یا تک مبارزه ۲۲۵ میلیون یورویی با کانر مک‌گرگور پیشی گرفت. بوکسور مکزیکی در پنج سال نزدیک به ۳۴۶ میلیون یورو به دست آورد. این قرارداد که از سال ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۳ بود با یک تیم بسته نشد بلکه با شبکه DAZN که اختصاصی می خواست یازده مبارزه را پخش کند. با این حال آلوارس پس از دو فصل کناره‌گیری کرد. 

نایکی و جردن، "الیوپ" میلیاردی 

اما در تالار مشاهیر قراردادهای ورزشی که به خاطر معروف بودن یا ماندگار بودن فراتر از دستمزد یا مدت زمان غیر معمول در آن قرار می گیرند نام مکس فراشتپن دیده می شود. راننده هلندی در سال ۲۰۲۲ طولانی ترین تمدید قرارداد را در جدول کنونی فرمول یک با ردبول امضا کرد که بنابر منابع غیر رسمی نزدیک به ۳۰۰ میلیون یورو ارزش داشت (هر فصل ۵۰ میلیون). یوهان کریوف در سال ۱۹۸۱ با تیم دسته دویی لوانته قرارداد باورنکردنی ۴۰ میلیون پسو به همراه بخشی از درآمد گیشه که حتی بازی های خارج از خانه را شامل می شد (به اضافه باشگاه تنیس)، امضا کرد. با این حال خیلی زود فسخ شد و تنها شش میلیون کسب کرد. 

در همان سال جری باس به مجیک جانسن قرارداد مادام العمر ۲۵ ساله (۱۹۸۴ تا ۲۰۰۹) با لس آنجلس لیکرز به ارزش سالیانه یک میلیون پیشنهاد داد که در آن زمان نقطه عطفی به حساب می آمد. پله با امضای قرارداد با نیویورک کاسموس توانست خود را از بحران مالی نجات دهد، ۲.۵ میلیون یورو برای هر فصل، حدود ۱۰ میلیون یورو فعلی. 

اگر بخواهیم قراردادی را معرفی کنیم که همه قالب ها را می شکند آن برای مایکل جردن است. نه با شیکاگو بولز که با آن ها از درآمد ۴۳۵ هزار یورو سالیانه به عنوان یک تازه کار در سال ۱۹۸۴ به ۲۹ میلیون یورو در سال ۱۹۹۶ رسید. او که بهترین بسکتبالیست تمام ادوار به حساب می آید با نایکی قراردادی به ارزش ۱۳ میلیون یورو امضا کرد. یک بند به ظاهر بی اهمیت دنیای ورزش را متحول کرد. به ازای فروش هر کفش ایر جردن، ستاره آمریکایی پنج درصد دریافت می کند. نایکی تخمین می زند درآمدزایی حاصل از فروش آن ها سالانه نزدیک به ۴۵۰ میلیون یورو است. در حالی که ستاره فیلم Space Jam سیگاری روشن می کند همزمان حسابش پر از دلار می شود. این توافق انقلابی موجب شده است او به عنوان یک بازنشسته بیش از یک بازیکن درآمد داشته باشد.