به گزارش ایرنا، تعزیه خوان های محله قلعه اراک از بامداد روز جمعه در مسجد حاج علی خیابان محسنی اراک دور هم جمع شده بودند تا یکبار دیگر تعزیه سیار اراک را که قدمتی 100 ساله دارد را به راه بیندازند.
در آغاز این آیین نوازندگان نقاره ها و طبال ها که سوار بر شتر بودند با نواختن مارش های عزا وارد بازار تاریخی اراک شدند و پس آن نیز گروه های تعزیه خوان پشت سر هم وارد بازار می شدند.
همچنین تعزیه خوان های محله حصار اراک نیز از صبح امروز در مسجد آخوند اراک جمع شدند تا پس از اقامه نماز ظهر و عصر تعزیه سیار را از ابتدای خیابان حصار آغاز و پس از آن وارد بازار تاریخی و سپس میدان ارگ(آزادی) بشوند.
قسمت هایی از تعزیه های شهادت حضرت عباس(ع)، شهادت حضرت مسلم(ع)، شهادت حضرت علی اکبر(ع)، شهادت حضرت قاسم(ع) و شهادت حر توسط یکصد شبیه خوان در 15 گروه مجزا اجرا شد.
در امتداد گروه های تعزیه خوان، اقشار مختلف مردم به خصوص جوانان با نوحه خوانی و سینه زنی به عزاداری برای سرور و سالار شهیدان امام حسین(ع) پرداختند.
حضور بانوان و افراد سالخوره نیزدر مقابل حجره های بازار در ایین عزاداری تعزیه سیار اراک چشمگیر بود.
تعزیه در استان مرکزی بیشتر در روستاهای اطراف اراک، مرسوم بوده و تعزیه خوان هایی که در بازار اراک تعزیه اجرا می کردند از روستاها انتخاب می شدند و 2 ماه قبل از فرارسیدن ماه محرم زیر نظر پیشکسوتان به تمرین می پرداختند.
تعزیه سیار در اراک به دلیل رفت و آمد تجار اصفهان به اراک تا حدودی متاُثر از تعزیه اصفهان بوده است.
بازار تاریخی اراک که حدود یک کیلومتر طول دارد، به دلیل برخورداری از سقف های سیزی( قوس دار ) بهترین قابلیت در انعکاس صدا را دارد و مکان مناسبی برای اجرای تعزیه است.
بافت قدیم شهر اراک دارای دو محله به نام حصار و قلعه بوده که هیئتهای مذهبی در این دو محل اجتماع کرده و ضمن عزاداری به تماشای تعزیه و کار هنرمندان تعزیه خوان در بازخوانی حوادث و حماسه های حسینی می یرداختند.
تعزیه خوان های بازار تاریخی اراک که این 2 محل را به هم وصل می کرده ،به طور معمول از بین پیشکسوتان هنر تعزیه خوانی انتخاب می شدند،که از بین این افراد ورزیده ترین آن ها، به عنوان شاه نسخه خوان برگزیده می شده است.
پس ازانتخاب تعزیه خوانان و مشخص شدن نقش ها، هریک، نسخه، لباس و وسایل مورد نیاز را از لباس دار هیات تحویل گرفته و پس از اتمام تعزیه وسایل را به لباس دار برمی گرداندند.
تعزیه گردان طبق فهرست، همه لوازم و تجهیزات مورد نیاز را آماده می کرد و به ترتیب نوبت از جایگاه به طرف بازار حرکت می داد.
تعزیه سیار بازار اراک با حرکت قاصد اسب سوار که ورود امام حسین را به کربلا خبر می داد ،آغاز می شد .و پس از آن هیات تعزیه خوانان و نقاره خانه، شامل چند نفر شتر که طبل های بزرگی به پشت آن ها بسته شده بود با لباس های مخصوص آبی رنگ و کلاه های منگوله دار زری دوزی شده پس از قاصد با نواختن آهنگ های حزن انگیز وارد بازار می شدند.
بعد از نقاره خانه، سقاها با لباس مشکی و حمعی از کودکان که لباس سفید پوشیده بودند وارد بازار می شدند، پشت سر آنان علامت ها، چلچراغ ها، کتل ها و پرچم های رنگارنگ قرار داشت و دنبال آن ها دسته های سینه زنی یا زنجیر زنی وارد می شد.
بر اساس نقل قولها و برخی مکتوبات ،اشتیاق مردم برای تماشای تعزیه بحدی بود که مردم از ساعات اولیه صبح به بازار می آمدند ، زنان برای تماشا در یک طرف و مردان در طرف دیگر بازار می ایستادند.
برای جلوگیری از هرگونه اختلاف، بزرگان هیات های قلعه و حصار توافق کرده بودند که صبح ها تعزیه خوانان هیئت قلعه و بعد از ظهر هیات حصار در بازار اراک نقش آفرینی کنند، در روز عاشورا نیز ابتدا هیات حصار و بلافاصله هیات قلعه وارد بازار می شد .
هیات های محله حصار از مسجد مرحوم آخوند خیابان مولوی و محله قلعه از خیابان محسنی به طرف بازار حرکت می کردند و میدان ارک پایان کار بود.
بعد از آنکه تعزیه خوانان وارد بازار می شدند برای آنکه صدای تعزیه خوان کوپه ( گروه )اول مزاحم کوپه بعدی نشود فاصله بین دو کوپه را چندین پرچم و چلچراغ قرار می دادند.
تعزیه خوان ها ، هر روز از ششم تا دهم محرم را به یکی از شهدا نسبت می دادند و تعزیه مخصوص او از جمله امام حسین ( ع )، حضرت عباس( ع ) و حر را اجرا می کردند.
مرحوم عبدالواحد حاجیان، محمد حمصی، ابوطالب فتحی، محمد نگارنده، رضا مقیمی، رجب صالحی، جواد قناتی، مصطفی راهزانی، عظیم راهزانی و رضا قهیه از جمله تعزیه خوانان معروف اراک بودند که در بازار تاریخی این شهر تعزیه می خواندند.
حسن مجللی، محمد حسن نظام آبادی، کریم ابراهیمی، حجت مولایی، عباس فارسی، عزیز الله ترابی و رضا عرب نیز ازتعزیه خوانان به نام اراک ، هنوز هم به اجرای نقش می پردازند.
تعزیه سیار بازار اراک از سال 1361 تعطیل شد و در سال 1392 مسئولان هیات قلعه اراک دوباره این سنت را احیا کردند و به تبع آن امسال نیز هیات حصار به راه اندازی دوباره هیان تعزیه داران این محل اقدام کرد.
سرتاسر دیوارهای مسجد آخوند (محل استقرار تعزیه خوان های محله حصار) و مسجد حاح علی (محل استقرار تعزیه خوان های محل قلعه) مملو از عکس های تعزیه خوان ها و مسئولان هیات های تعزیه داری در سال های گذشته است و به گفته مسئولان امروز این هیات ها، حفظ هنر سنتی تعزیه خوانی به عنوان یکی از سبک های خاص عزاداری حضرت سیدالشهدا(ع) و زنده نگاه داشتن یاد و خاطره تعزیه خوان ها و سر هیات های قدیمی مهمترین انگیزه برای احیای این هنر تاریخی پس از 32 سال تعطیلی است.
این آیین شنبه(تاسوعا) و یکشنبه( عاشورا) نیز برگزار می شود.
3017/6013/ خبرنگار: مصطفی مجللی***انتشاردهنده:مژگان حیدری
انتهای پیام
این مطلب برایم مفید است
2 نفر این پست را پسندیده اند

نظرات و دیدگاه ها

مسئولیت نوشته ها بر عهده نویسندگان آنهاست و انتشار آن به معنی تایید این نظرات نیست.