به گزارش ایرنا، معتادانی بسیاری هر روزه از بوستان ها، کوچه و پس کوچه ها و خلوت گاه های محله های اتابک، دروازه غاز، دره فرحزاد، شوش، مولوی و هرندی شهر تهران جمع آوری می شوند تا شاید برای آخرین بار مواد خانمان سوز را کنار بگذارند و به سوی خانواده هایشان بازگردند اما این آرزوها اغلب به حسرت تبدیل می شود.
آنها معتادانی هستند که روزها برای کسب هزینه مواد مخدر دست به زباله گردی، دزدی و یا حتی فروش مواد می زنند و شب ها کارتن خواب شده اند و دود مواد روی چهره هایشان سایه انداخته است.
خود معتادان نیز داستان تکراری زندگیشان را باور کرده اند و گویی تمایلی برای پاک و سالم زندگی کردن ندارند. وقتی پای حرفشان می نشینی می گویند که معتاد نیستیم ولی حال و روزشان، دست ها و لباس های ژنده پوش آنها چیز دیگری می گوید.
برای کمک به رهایی آنها از این وضعیت، چندی است طرحی عملیاتی با عنوان «ظفر» از سوی نیروی انتظامی تهران بزرگ برگزار می شود تا در قالب آن، معتادان متجاهر جمع آوری و برای ترک اعتیاد به مراکز ویژه انتقال یابند.
سومین مرحله این طرح با عنوان «ظفر ۳ » ششم بهمن ماه با جمع آوری معتادان دارای سن ۲۰ تا ۶۰ سال در حیاط کلانتری ۱۳۲ نبرد برگزار شد.
پلیس در قالب این طرح به دنبال تعیین و تکلیف آنها برای انتقال به مراکز نگهداری و ترک اعتیاد بود اما میان آنها افرادی هم بودند که ادعا می کردند اشتباهی جمع آوری شده اند و معتاد نیستند اما اعتیاد از خطوط چهره، کمرهای خمیده ، رفتارهای و در یک کلام، از سر و رویشان می بارید.
پسری ۲۳ ساله در این جمع به خبرنگار ایرنا گفت: من معتاد نیستم فقط گاهی « گل» مصرف می کنم.
مرد میانسالی که خود را ۴۵ ساله معرفی کرد، خطاب به این جوان اظهارداشت: نگران نباش. از تو آزمایش می گیرند. اگر معتاد نباشی آزاد می شوی و گرنه تا دو ماه تو را به مرکز ترک اعتیاد می فرستند و بعد، دوباره آزاد هستی.
وی افزود: من چند بار رفتم و مواد مخدر را هم در اردوگاه ترک کردم اما بعد از بهبودی دوباره که آمدم به خاطر مشکلاتی که داشتم به سراغ مواد رفتم.
این بازگشت دوباره یا چندین باره معتادان به چرخه مواد، که از سوی بسیاری از آنها تایید شده است، نیاز به بازنگری و آسیب شناسی دارد.
برخی معتادان را ۱۰ بار جمع آوری کرده ایم
نهادهایی از جمله شهرداری، نیروی انتظامی و بهزیستی استان تهران متولی جمع آوری و ساماندهی معتادان متجاهر هستند اما به نظر می رسد همه آنها گرفتار یک چرخه باطل شده اند.
بازگشت معتادان به چرخه اعتیاد زنگ خطری است که از سوی مسئولان به صدا درآمده است.
"برخی معتادان را ۱۰ بار جمع کرده‌ایم". این گفته رئیس پلیس پایتخت در سومین مرحله طرح ظفر ۳ در ششم بهمن تاییدی بر این وضعیت است.
سردار حسین رحیمی می گوید: از ابتدای سال تا پایان دی ماه، بیش از ۳۰ هزار معتاد متجاهر در سطح تهران جمع‌آوری و دستگیر شده اند که شمار بازداشت برخی از آنها بین ۲ تا ۱۰ بار است.
رئیس پلیس پایتخت تاکید دارد: طبق قانون، مدت نگهداری معتادین متجاهر در مراکز ترک اعتیاد بین سه تا ۶ ماه است اما به عقیده او، این زمان برای درمان آنها بسیار کم است.
وی با این حال از شدت برخورد نیروی انتظامی و دستگاه قضا در جمع‌آوری معتادان متجاهر خبر می دهد و می گوید: در این زمینه کوتاه نخواهیم آمد چراکه مردم درخواست دارند نهادهای ذی ربط در این خصوص ورود پیدا کنند و با این معتادان و خرده فروشان مواد مخدر برخورد کنند.
طرح جمع آوری معتادان از سوی پلیس تهران دو سالی است که با شدت بیشتر و در پاسخ به مطالبات شهروندان و کاهش آسیب های اجتماعی اجرایی می شود.
ساماندهی معتادان متجاهر و برخورد با فروشندگان موادمخدر در کمیته مبارزه با عرضه مواد مخدر هم تصویب شده است.
یکی دیگر از نهادهایی که در ساماندهی معتادان متجاهر نقش کلیدی ایفا می کند، اداره کل بهزیستی استان تهران است که در مراکز تحت پوشش به بهبودی و ترک اعتیاد این افراد کمک می کند.
گرفتار در یک چرخه معیوب
کارشناس مسئول درمان اعتیاد اداره کل بهزیستی استان تهران معتقد است ۹۰ درصد معتادان بهبود یافته به سمت اعتیاد باز می گردند و فقط تعداد اندکی از آنها با پشت سر گذاشتن اعتیاد، به کانون خانواده بر می گردند.
داریوش تقی زاده به خبرنگار ایرنا گفت: تا زمانی که یک برنامه منسجم و روش درمان جامع برای معتادان و حتی خانواده های آنان ارائه نشود آنها دوباره به سمت اعتیاد باز خواهند گشت و جمع آوری آنان، فقط یک مسکن کوتاه مدت است.
وی با تاکید بر اینکه هر معتادی نیازمند توجه ویژه است، تصریح کرد: فرد معتاد، آسیب دیده و دارای مشکلات روحی و جسمی، فردی، خانوادگی و حقوقی است که هر کدام از این موارد باید اولویت بندی شده و مورد بررسی قرار گیرد.
به عقیده این کارشناس ، روش درمان برای هر فرد معتاد باید به صورت جامع ارائه شود. همچنین باید خانواده های آنان آموزش ها و مهارت های لازم را در برخورد با این افراد کسب کنند.
تقی زاده در عین حال گفت: از آنجا که تعداد افراد در مراکز ترک اعتیاد بسیار زیاد است ، در این مکانها نمی توان به صورت ویژه برای هر فرد و خانواده او زمان درمانی مورد نیاز را اختصاص داد.
او معتقد است: اینکه هر شخص را بدون توجه به نیازهایش در مراکز ترک اعتیاد نگه داریم یک کار باطل است و کمکی به بهبودی کامل او نخواهد کرد.
تقی زاده، با بیان اینکه باید قوانین و مصوبه ها در خصوص معتادان به صورت جدی اجرا شود، گفت: برخی از معتادان را چندین بار در مراکز ترک اعتیاد ترک می دهند بدون اینکه خود شخص تمایلی برای درمان و بهبودی داشته باشد.
وی افزود: برای این افراد باید قوانینی وجود داشته باشد تا باعث بازدارندگی فرد معتاد شود.
وی خاطرنشان کرد: مصوبه هایی در ستادهای شورای هماهنگی و مبارزه با مواد مخدر به تصویب می رسد اما برخی دستگاه ها به تعهدات خود در این زمینه عمل نمی کنند یا ناهماهنگی هایی در اجرا وجود دارد که مشکلاتی به بار می آورد.
کارشناس مسئول درمان اعتیاد اداره کل بهزیستی استان تهران یادآور شد: ۳۵ درصد معتادان به دلایل مختلف در مراکز تحت پوشش بهزیستی قابل پذیرش نیستند. از این رو، طبق قانون باید نهادهایی از جمله شهرداری، وزارت بهداشت و درمان و کمیته امداد امام خمینی برای ساماندهی وضعیت آنان ورود کنند.
۶۵ درصد معتادان متجاهر پایتخت تحت درمان هستند
کارشناس مسئول درمان اعتیاد اداره کل بهزیستی استان تهران گفت: در حال حاضر بیش از ۶۰ درصد از معتادان متجاهر جمع آوری شده در پایتخت تحت درمان هستند.
به گفته او، از ابتدای امسال ۲۵ هزار معتاد متجاهر توسط نیروی انتظامی جمع آوری شده اند که از این تعداد ۱۶ هزار در مراکز زیر نظر بهزیستی ساماندهی می شوند.
تقی زاده افزود: این تعداد معتاد متجاهر در ۱۰ مرکز ماده ۱۶ ترک اعتیاد (اجباری) ، سه مرکز مهرسروش، فشافویه و شهید زیادیان و ۸۴ مرکز تبصره ۲ ماده ۱۶ ترک اعتیاد، دوران بهبودی را سپری می کنند.
وی مدت زمان بهبودی این معتادان را سه ماه عنوان کرد و گفت: در قانون این مدت زمان برای نگهداری آنها اعلام شده است اما اگر نیاز باشد و خانواده معتاد رضایت دهند این دوره قابل تمدید است.
این کارشناس مسئول درمان اعتیاد اداره کل بهزیستی استان تهران تایید کرد که به خاطر مصرف چندین نوع مواد توسط یک معتاد، دوران درمان و بهبودی معتادان طولانی مدت می شود.
۵ درصد معتادان متجاهر اتباع خارجی هستند
وی با تاکید بر اینکه اتباع خارجی به اردوگاه اداره امور اتباع و مهاجرین خارجی استان تهران انتقال می یابند، گفت: پنج درصد معتادان متجاهر را افاغنه تشکیل می دهند که نسبت به وضعیت این افراد، اداره امور اتباع خارجی تصمیم گیری می کند.
تقی زاده افزود: ۲.۵ درصد معتادان که توسط نیروی انتظامی جمع آوری می شوند، معمولا با تشخیص دستگاه قضایی متجاهر نیستند و ۱۳ درصد نیز تنها کارتن خواب بوده و اعتیاد ندارند.
وی سن ۳ درصد معتادان متجاهر جمع آوری شده را بالای ۶۵ سال و حدود یک درصد را کمتر از ۱۷ سال عنوان کرد و گفت: طبق قانون مراکز بهزیستی مجاز به پذیرش سن بین ۱۷ تا ۶۵ سال هستند.
به گفته این کارشناس مسئول درمان اعتیاد اداره کل بهزیستی استان تهران، ۸ درصد معتادان مشکل پزشکی دارند و باید تحت درمان قرار گیرند و ۳.۵ درصد معتادان نیز از قبل تحت درمان ترک اعتیاد بودند.
ثبت اطلاعات معتادان در تهران
تقی زاده گفت: معتادانی که تحویل بهزیستی می شوند بعد از مراحل غربالگری، اطلاعات آنها توسط دستگاه اسکن عنبیه چشم در بانک اطلاعاتی ثبت می شود و اگر دوباره معتادی به این مراکز بازگردد اطلاعات و سابقه درمان آن قابل استخراج است.
به گفته وی، تعدادی از معتادان چندین بار به چرخه اعتیاد و درمان باز می گردند که این امر نگران کننده است و باید پیشگیری از اعتیاد در اولویت قرار گیرد.
جمع آوری معتادان در محدوده های مختلف شهر تهران از جمله هرندی، شوش، مولوی و دره فرحزاد مدتی است که با جدیت پیگیری می شود اما به نظر می رسد نقش دستگاه های فرهنگی و اجتماعی در آگاه سازی جوانان و خانواده ها نسبت به آسیب های اجتماعی اعتیاد نیاز به بازنگری دارد.
کارشناس مسئول درمان اعتیاد اداره کل بهزیستی استان در این زمینه گفت: باید آموزش ها و فرهنگسازی در زمینه پیشگیری از اعتیاد بیش از گذشته توسط نهادهای متولی توسعه پیدا کند تا جوانان از عوارض و عواقب اعتیاد آگاه شوند و به سمت آن گرایش پیدا نکنند.
