اولویت‌های ایالات متحده در اوکراین چیست؟

به گزارش جماران؛ بلافاصله پس از فروپاشی شوروی، اولویت واشنگتن این بود که اوکراین، بلاروس و قزاقستان را برای حذف زرادخانه هسته‌ای خود (برجای مانده از تسلیحات شوروی سابق) تحت فشار قرار دهد، تا فقط روسیه بتواند تسلیحات خود را حفظ کند. در همان زمان، ایالات متحده برای تقویت دموکراسی در روسیه تعجیل کرد و برخی از ناظران برجسته در آن زمان معتقد بودند که ایالات متحده در این رابطه با روسیه شتابزده رفتار کرده است و باید بیشتر بر روی گسترش نفوذ ژئوپلیتیکی خود در اقمار شوروی سابق تمرکز می‌کرد.

زبیگنیو برژینسکی؛ استراتژیست معروف و مشاور امنیت ملی آمریکا در دولت کارتر، پس از فروپاشی شوروی، اوکراین باثبات را وزنه تعادلی حیاتی غرب در برابر روسیه به عنوان «سیاه چاله اوراسیا» توصیف کرد و در کتاب خود تحت عنوان «پس از سقوط» نوشت: «نمی‌توان به اندازه کافی تاکید کرد که بدون اوکراین، روسیه دیگر امپراتوری نیست، اما با فروپاشی اوکراین و سپس تبعیت آن از کرملین، روسیه به طور خودکار به یک امپراتوری تبدیل می‌شود.»

بیست سال بعد، زمانی که نیروهای روسیه کریمه را تصرف کردند، بازگرداندن و تقویت حاکمیت اوکراین به عنوان اولویت اصلی سیاست خارجی ایالات متحده و اتحادیه اروپا مطرح شد. همچنین، پس از تهاجم روسیه در فوریه 2022، ایالات متحده و متحدان ناتو به طور چشمگیری کمک‌های دفاعی، اقتصادی و بشردوستانه به اوکراین را افزایش دادند و همچنین تحریم‌های خود علیه روسیه را به طور چشمگیری، تشدید کردند.

سیاست ایالات متحده و اتحادیه اروپا در اوکراین چیست؟

ایالات متحده همچنان متعهد به احیای تمامیت ارضی و حاکمیت اوکراین است. این کشور ادعاهای روسیه در مورد کریمه یا سایر مناطقی که به طور غیرقانونی به روسیه ضمیمه شده‌اند را به رسمیت نمی‌شناسد. قبل از تهاجم سال 2022، ایالات متحده از حل و فصل مناقشه دنباس در منطقه کریمه از طریق توافقات مینسک (2014) حمایت می‌کرد.

قدرت‌های غربی و شرکای آن‌ها گام‌های زیادی برای افزایش کمک به اوکراین و مجازات روسیه به خاطر حمله 2022 برداشته‌اند. از فوریه 2023، ایالات متحده بیش از 50 میلیارد دلار به اوکراین کمک کرده است که شامل تسلیحات نظامی پیشرفته مانند سیستم‌های موشکی، هلیکوپتر، هواپیماهای بدون سرنشین و تانک می‌شود. همچنین اعضای ناتو و متحدین ایالات متحده از زمان آغاز جنگ در اوکراین، مدام در حال ارائه کمک‌های مشابه هستند.

نکته جالب اینجاست که بودجه دفاعی ایالات متحده در سال 2023 حدود 858 میلیارد دلار بود و آمریکا با اختصاص تنها حدود 6 درصد از بودجه نظامی خود به جنگ اوکراین، روسیه را در خاک اوکراین متوقف کرده است.

در همین حال، تحریم‌های بین‌المللی علیه روسیه بسیار گسترش یافته است و بخش‌های مالی، انرژی، دفاعی و فناوری روسیه را پوشش می‌دهد و دارایی‌های الیگارش‌های ثروتمند و سایر افراد را هدف قرار می‌دهد. ایالات متحده و برخی از دولت‌های اروپایی همچنین برخی از بانک‌های روسی را از «انجمن ارتباطات مالی بین بانکی در سراسر جهان» که یک سیستم پیام‌رسان مالی معروف به SWIFT است، ممنوع کردند.

در حال حاضر، بانک مرکزی روسیه را در لیست سیاه قرار داد. علاوه بر این، بسیاری از شرکت‌های بانفوذ غربی فعالیت خود در روسیه را تعطیل و یا به حالت تعلیق درآورده‌اند. گروه هشت (G8) که اکنون به عنوان گروه هفت (G7) شناخته می‌شود، روسیه را در سال 2014 برای مدت نامحدودی از سازمان خود محروم کرد.

این جنگ همچنین به قیمت توقف خط لوله نورد استریم 2 (پس از آن که آلمان تاییدیه نظارتی خود در فوریه 2023 را به حالت تعلیق درآورد) که روسیه مدت‌ها در انتظارش بود، تمام شد،. بسیاری از منتقدان، از جمله مقامات ایالات متحده و اوکراین، با خط لوله گاز طبیعی در طول توسعه آن مخالفت کردند و ادعا کردند که این خط لوله به روسیه اهرم سیاسی سنگینی در برابر بازار گاز اروپا می‌دهد. همچنین با کاهش مشتریان انرژی روسیه، این کشور در ماه اوت 2023، عملیات نورد استریم 1 را به حالت تعلیق درآورد که یک سوم از گاز طبیعی خود را در اختیار بازار اروپا قرار می‌داد.

اوکراینی ها چه می خواهند؟

تجاوز روسیه در سال‌های اخیر حمایت عمومی از گرایش اوکراین به غرب را افزایش داده است. پیش از حمله 2022، نظرسنجی‌ها نشان می‌داد که اوکراینی‌ها دیدگاه‌های متفاوتی در مورد عضویت در ناتو و اتحادیه اروپا داشتند. بیش از نیمی از افراد مورد بررسی شامل ساکنان کریمه و مناطق مورد مناقشه در شرق (دونتسک و لوهانسک) از عضویت در اتحادیه اروپا حمایت کردند و حدود 40 تا 50 درصد موافق پیوستن به ناتو بودند.

تنها چند روز پس از تهاجم روسیه، رییس جمهوری اوکراین از اتحادیه اروپا خواست که اوکراین را در مسیر سریع عضویت قرار دهد. این کشور در ژوئن 2022 نامزد رسمی شد، اما کارشناسان هشدار می‌دهند که روند عضویت ممکن است سال ها طول بکشد. در سپتامبر همان سال، زلنسکی یک درخواست رسمی برای پیوستن اوکراین به ناتو ارائه و برای پذیرش سریع‌تر تلاش کرد.

در حالی که بسیاری از تحلیل‌گران غربی می‌گویند که عضویت اوکراین در ناتو در آینده نزدیک، مشابه پیشنهاد اوکراین برای اتحادیه اروپا، محتمل به نظر نمی‌رسد. اما آنچه پیداست بر این مهم دلالت دارد که ایالات متحده به عنوان رهبر و هژمون جهان غرب به خوبی در حال تضعیف روسیه در خاک اوکراین است و در تلاش است تا قدرت این کشور را از طریق یک جنگ فرسایشی پر هزینه در خاک اوکراین برای دهه‌های آینده مهار کند و خطر گسترش روسیه در اروپا را تا حد ممکن کاهش دهد.