دولت جدید آمریکا تظاهر می کند بر خلاف دولت های قبلی، در حال اجرای سیاست فاصله گرفتن از تماس تلفنی با متحدان سنتی خود است. اما واقعا ماجرا از چه قرار است؟
به گزارش جماران، فایننشال تایمز در گزارشی نوشت: تماس نگرفتن «جو بایدن» با بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی سر و صدای زیادی کرده است، این یک اقدام زودرس، و یک سنت ملی برای همه روسای جمهور آمریکا است تا روابط دوجانبه خود را با تل آویو تایید کنند. به خصوص این که نخست وزیر رژیم صهیونیستی به شدت توسط دونالد ترامپ، که سیاست های خاورمیانه ای او تقریباً در لیست خواسته های صهیونیست های راستگرا قرار داشت، مورد تمجید قرار می گرفت.
نتانیاهو حتی در زمان «باراک اوباما»، رئیس سابق بایدن، از حمایت از سوی واشنگتن چنان مطمئن بود که احساس کرد قادر است از کنگره آمریکا بخواهد توافق هسته ای 2015 با ایران را که دستاورد دیپلماتیک امضای دولت اوباما است، رد کند. کنگره مقاومت کرد اما ترامپ در سال 2018 این کار را کرد - و اکنون بایدن در تلاش است تا این توافق را بازگرداند.
نتانیاهو این بار ضمن مبارزه با اتهامات فساد در دادگاه، بار دیگر با انتخاب مجدد روبرو است. سال گذشته در مبارزات انتخاباتی وی آگهی های تبلیغاتی بزرگی از وی در کنار ترامپ وجود داشت - تصویری که ماه گذشته از حساب توییتری وی حذف شد. در حالی که اعتباری که هواداران صهیونیست بایدن برای او قائلند، بی عیب و نقص است، به نظر می رسد وی در حال ارسال پیامی است. رأی دهندگان اسرائیلی در گذشته نسبت به برخورد رهبران خود با سمت اشتباه ایالات متحده حساس بوده اند - این عامل در شکست نتانیاهو در سال 1999، پس از اولین دوره پنج دوره ای ریاست جمهوری وی بود.
این تماس به ناچار فرا خواهد رسید، اما به نظر می رسد کاخ سفید تحت زمامداری بایدن از سکوت و بی محلی به برخی رهبران، به عنوان بخشی از ارزیابی مجدد روابط خود با خاورمیانه استفاده می کند. حرف نزدن ابزار نامتعارفی برای پیشبرد دیپلماسی است اما ممکن است کاربردهایی هم داشته باشد.
بایدن هنوز با «محمد بن سلمان» ولیعهد و حاکم عربستان سعودی، متحد 75 ساله آمریکا تماس نگرفته است. «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهورترکیه به عنوان کشور متحد ناتو نیز تماسی از سوی بایدن نداشته است. «عبدالفتاح السیسی» رئیس جمهور مصر، کشوری که مدتها در مرکز سیاست های ایالات متحده در منطقه بود، نیز چنین بود است.
گفت و گوها و معاملات غیرمنتظره و بدون اطلاع رسانی ترامپ با این رهبران می تواند نتایج نگران کننده و غیرقابل پیش بینی داشته باشد. خروج نسبی نیروهای آمریکایی از شمال سوریه در اکتبر 2019 و حمله ترکیه به منطقه هر دو پس از یک تماس تلفنی غیرمتظره ترامپ با اردوغان صورت گرفت. پس از گفت و گوهای ترامپ با رهبران عربستان سعودی، امارات متحده عربی و مصر در اجلاس ریاض در ماه مه 2017 بود که آنها قطر را محاصره کردند، اقدامی که ترامپ در ابتدا از آن حمایت کرد؛ گرچه قطر بزرگترین پایگاه هوایی ایالات متحده («العدید») را در منطقه میزبانی کند.
ممکن است این گونه استدلال شود که رفتار بی سرو صدای بایدن، علاوه بر اقدامات مشخص مانند تعلیق معاملات تسلیحاتی با عربستان و امارات متحده عربی، یک اقدام خوب برای احتیاط بیشتر است.
ماه گذشته در اقدامی که به نظر می رسید یک پیشنهاد کاملاً آماده برای تیم بایدن باشد، سرانجام محاصره قطر برداشته شد. سعودی ها همچنین در اقدامی که برای شرکت های نفتی شیل آمریکا مفید بود، تولید نفت را کاهش دادند. هفته گذشته ، آنها «لجین الهذلول» فعال سعودی را که به دلیل مبارزات خود برای گرفتن حق رانندگی زنان زندانی شده و مورد بدرفتاری قرار گرفته بود، آزاد کردند.
اردوغان با پیش بینی تغییر در واشنگتن، و پس از مجموعه ای از ماجراجویی های منطقه ای، جنبه عملگرایانه خود را نیز نشان داده است. ماه گذشته ترکیه اولین مذاکرات مستقیم خود را با یونان طی 5 سال گذشته انجام داد تا تلاش کند تا تقابل در شرق مدیترانه بر سر مرزهای دریایی و ثروت گاز را خاتمه دهد. آنکارا، بازیگر اصلی جنگ داخلی لیبی، با احتیاط از ظهور غافلگیرکننده دولت موقت با میانجیگری سازمان ملل متحد برای اتحاد دوباره این کشور حمایت کرد.
یکی از مشکلات متعدد آنکارا با واشنگتن و دیگر متحدان ناتو، خرید سامانه های دفاع هوایی روسی S-400 است. حتی در مورد این مسئله که زمانی برای ترکیه خط قرمز بود هم آنکارا نشان داده که تمایل به سازش دارد.
این موضع گیری های منطقی نمی تواند چیزی بیشتر از جو موجود احتیاطی باشد. تیم بایدن گفته است که دیگر هیچ چک سفید امضایی برای مستبدین - از جمله اشاره به «دیکتاتور مورد علاقه ترامپ» یعنی سیسی وجود ندارد. بایدن قول داد که روابط وی با عربستان سعودی بازبینی شود؛ این در حالی است که حتی پس از آن که سازمان سیا محمد بن سلمان را در قتل جمال خاشقجی در کنسولگری پادشاهی در استانبول در سال 2018 مسئول دانست، ترامپ باز هم در روابطش با ریاض تاکید کرد. سپری که ترامپ اغلب برای اردوغان در واشنگتن فراهم می کرد، احتمال حذف شدن دارد.
هنوز تردیدهایی در سراسر خاورمیانه در مورد اینکه این دولت جدید آمریکا واقعاً اتحاد سنتی خود را در منطقه تا چه حد به خطر می اندازد، وجود دارد. از جنگ فاجعه بار عراق و اشغال این کشور در دوره جورج دبلیو بوش، تا تردید درباره مداخله در سوریه در زمان اوباما - همه اینها قبل از سیاست های نامنظم و ارادی ترامپ بود - و اکنون نفوذ آمریکا کاهش یافته است.
از این رو برای بایدن سخت خواهد بود که این تبادل سیگنال های اولیه را به یک بازنگری سیاسی مجدد اساسی تبدیل کند.
