هنوز آفتاب از خواب بیدار نشده و لحاف ابریش را کنار نزده، چادرش را سر کرده و تاریکی کوچه را با روشنایی دل به دنبال لقمه ای حلال می پیماید. "زن سرپرست خانوار" که دست سرنوشت داستانی را برای او نوشته است که فداکاری و گذشت مهم ترین فصل آن است.
به گزارش ایسنا، منطقه آذربایجان شرقی، زنان سرپرست خانوار به کسانی اطلاق می‌شود که هزینه‌های زندگی بنا به دلایلی همچون متارکه، فوت و یا ناتوانی همسر بر عهده آنان است و در این میان آسیب های اجتماعی و خطرات بسیاری آنان را تهدید می‌کند. همچنین بخش عمده‌ای از زنان سرپرست خانوار را کسانی تشکیل می‌دهند که پس از فوت همسر تمایل چندانی به ازدواج مجدد ندارند.
طبق تحقیقات روانشناسی، زنان برونگرا و پذیرا پس از فوت همسر تمایل بیشتری برای ازدواج مجدد دارند و برعکس زنانی با شخصیت آزرده‌خو به دنبال کار رفته و تمایلی به ازدواج مجدد ندارند.
فقر، آسیب‌های اجتماعی، درآمد کم و نبود مزایای شغلی به ویژه بیمه، فضای ناامن کاری و مشکلات تربیتی فرزندان از جمله مشکلاتی است که زنان سرپرست خانوار با آنها دست و پنجه نرم می‌کنند و در این خصوص نیاز به توجه بیشتری است تا اندکی از وظیفه سنگین آنان کاسته شود.
"ناهید" از جمله زنان سرپرست خانواری است که همسرش پس از سقوط از داربست در محل کار، از کار افتاده شده و او که اکنون سرپرست خانوار است از سختی‌های کارش برایمان می‌گوید:
پس از کش و قوس‌های فراوان و تجربه فضای ناامن کاری موفق به کار در یک رستوران شدم و الان با تجربیات خانه داری و به عنوان آشپز روزگار می گذرانم. بیمه و مزایای کار که انگار برای بانوان تعریف نشده است و از این رو نصف بیشتر آنچه که گیرم می آید، صرف کرایه تاکسی و مخارج خانه می‌شود.
وی ادامه می‌دهد: چرخ زندگی با یک تنه کار کردن نمی‌چرخد . وقتی دیگ‌های سنگین را در حال جوشیدن بر می دارم و جابه‌جا می کنم، تازه می‌فهمم هیزم جهنم زندگی تمامی ندارد. دست هایم از شستن مرغ منجمد یخ می‌بند و دیگر آن لطافت زنانه را ندارد.
یک جامعه شناس نیز در گفت‌وگو با ایسنا، منطقه آذربایجان‌شرقی، در این خصوص اظهار می‌کند: تاکنون تعریف درستی از زنان سرپرست خانوار نشده است و عموما "زن سرپرست خانوار" به کسی اطلاق می‌شود که زن خانواده به دلایل مختلفی مانند فوت همسر، اعتیاد و طلاق مدیریت نهاد خانواده را بر عهده دارد.
"موسی نیرومند"، می‌افزاید: فرهنگ جامعه از جمله عواملی است که تعریف دقیق‌تری از زنان سرپرست خانوار ارائه می دهد و ممکن است خانمی با وجود زنده و سالم بودن مرد خانواده نیز همچنان سرپرستی آن خانواده را بر عهده داشته باشد. همچنین ممکن است مدیریت و فرهنگ صحیح حاکم بر جامعه زمینه‌ی سرپرستی خانواده توسط یک زن را فراهم آورده باشد.
وی عنوان می‌کند: طبق آخرین آمار حدود 10 درصد از زنان کشور، سرپرستی خانواده را بر عهده دارند و به عبارت دیگر یک میلیون و 600 سرپرست از 16 میلیون خانواده در سطح کشور زن هستند.
نیرومند با اشاره به مشکلاتی که زنان سرپرست خانوار همواره با آن مواجه هستند، می‌گوید: بانوان ما عمدتا مقوله سرپرستی خانواده را تمرین نکرده و نیاموخته اند و از این رو با روبه رو شدن ناگهانی با حجم وسیعی از مسئولیت با مشکلات زیادی در این راه مواجه می شوند.
وی بیان می‌کند: در میان خانواده های ایرانی نیز از همان بدو کودکی مسئولیت بیشتر و سنگین تری متوجه پسران است و دختر بچه‌ها از بار سنگین مسئولیت در دوران کودکی معاف هستند. از این رو مسئولیت پذیری در بین دختران که مادران و بانوان آینده هستند، به خوبی آموخته نشده است و به منظور اصلاح این موضوع نظام آموزشی و خانواده‌ها باید رویکرد خود را تغییر دهند.
وی می افزاید: اکثر بانوان ما با مفهوم سرپرستی غریبه هستند و آموزش اجتماعی و تمرین کافی برای بر عهده گرفتن مسئولیت سرپرستی خانواده نیز با دخالت و برنامه ریزی نهادهای متولی خانواده تحقق می یابد و مهارت، تخصص و بینش بانوان باید اصلاح شود.
این جامعه شناس با بیان اینکه فرهنگ پذیرش بانوان به عنوان سرپرست خانوار باید تقویت شود، می‌گوید: نگاه جامعه نیز در این امر بسیار مهم است و گاها نظام خویشاوندی زنان سرپرست خانوار دچار بی‌نظمی فرهنگی بوده و خانواده‌ها نیز نگاه مثبتی به این طیف ندارند؛ بنابراین باید نگاه و فرهنگ جامعه نیز اصلاح شود تا تنش ها و فشارهای روانی این خانواده‌ها کمتر شود.
وی خاطرنشان می‌کند: پدیده ها و آسیب های اجتماعی هر لحظه در حال روی دادن و اجتناب ناپذیر هستند و آموزش و اصلاح عادت ها و باورهای غلط است که می تواند مدیریت آن را آسان تر کند.
"زهرا ساعی"، نماینده مردم تبریز، اسکو و آذرشهر نیز در این خصوص می‌گوید: در مورد زنان سرپرست خانوار متولی و قانون حمایتی خاصی تا قبل از تدوین سند توسعهی ششم وجود وجود نداشت. ولی از سال 93 با مطرح شدن طرح جامع توانمندسازی زنان سرپرست خانوار و ملی شدن آن، این طرح در شهرستان ری به صورت پایلوت اجرا شد.
وی می‌افزاید: با توجه به بالا رفتن آمار جمعیتی زنان سرپرست خانوار به دلایل متعددی همچون اعتیاد، طلاق، افزایش تصادفات جادهای نیاز به توجه بیشتری برای حمایت از آنان وجود دارد و دو نهاد بهزیستی و کمیته امداد عمدهترین حمایت را از زنان سرپرست خانوار دارند. ولی حتی با افزایش دو برابری میزان پرداختی به افراد تحت پوشش، این میزان پاسخگوی نیازهای زنان سرپرست خانوار نیست.
وی عنوان می‌کند: خیریه‌های خصوصی نیز در این میان میتوانند کمک زیادی به زنان سرپرست خانوار کنند. ولی بخش عمده‌ای از این حمایتها مالی بوده و اقدام خاصی به منظور توانمندسازی آنان انجام نمیشود.
ساعی می‌گوید: زنان سرپرست خانوار به سه گروه بد سرپرست، بی سرپرست و خود سرپرست اشاره دارد که سومی به دخترانی که سن ازدواج آنان رد شده است، اشاره دارد و تلاشها باید در راستای توانمندسازی زنان سرپرست خانوار به عنوان نیروهای تازه نفس و جوان و سوق دادن آنان به سمت تولیدکنندگی و کارآفرینی باشد.
وی می‌افزاید: در برنامهی ششم توسعه به امور زنان سرپرست خانوار اشارهی مستقیم و جدیتری از سایر برنامهها شده است و در این برنامه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و معاونت زنان به عنوان متولی اصلی امور زنان تعیین شدند. اما نکتهی قابل توجه این است که در وهلهی اول شناسایی این افراد و ثبت اطلاعات باید به درستی انجام شود.
وی بیان می‌کند: 20 میلیارد تومان بودجه در سال جاری و برای شروع طرح توانمندسازی زنان سرپرست خانوار اختصاص داده شده است و پیگیر اجرایی شدن این طرح به ویژه در استان آذربایجان شرقی هستیم. اما در این میان همراهی استانداری و مدیران کل ذی ربط نیز ضروری است.
ساعی تاکید می‌کند: سامانهای به منظور ثبت نام زنان سرپرست خانوار و ثبت اطلاعات آنان طراحی خواهد شد و افراد میتوانند با مراجعه به سایت جهت ثبت اطلاعات خود اقدام کنند. پس از شناسایی دقیق زنان سرپرست خانوار، گروهبندی زنان روستایی و شهری شروع شده و هر یک از نیروهای جوان بر اساس رشتههای مختلف در کارگاههای آموزشی مختلف تحت آموزش قرار خواهند گرفت.
وی با اشاره به این که فروش محصولات تولیدی زنان سرپرست خانوار از اهمیت زیادی برخوردار است، می‌گوید: بسیاری از زنان کارآفرین موفق به فروش محصولات خود نمیشوند و از این رو راهنمایی درست آنان و ایجاد بازار فروش برای به فروش رفتن محصولات آنان از مواردی است که باید در دستور کار قرار گیرد.
وی خاطرنشان می‌کند: برنامهریزیها در راستای توانمندسازی زنان سرپرست خانوار باید به صورت مدون باشد و به کارگیری آنان نیز باید بر اساس ظرفیتهای هر منطقه باشد تا تمامی این اقدامات نتیجه دهد و همچنین فروش محصولات تولیدی زنان سرپرست خانوار میتواند در بهبود وضع معیشتی خود آنان و وضعیت اقتصادی استان نقش موثری داشته باشد.
ساعی می‌گوید: مشکلات زنان سرپرست خانوار بسیار زیاد است و چون این افراد بیشترین تعامل را با کودکان دارند؛ بنابراین مشکلات معیشتی و اقتصادی که منجر به مشکلات فرهنگی و اجتماعی نیز می‌شود، کل یک خانواده را درگیر می‌کند. از این رو باید برنامهریزی دقیق و پیشروی پیوسته در این میان باشد تا بخشی از مشکلات زنان سرپرست خانوار حل شود.
"محسن ارشدزاده" ، مدیرکل بهزیستی استان نیز در گفت‌وگو با ایسنا، منطقه آذربایجان شرقی، در این خصوص اظهار می‌کند: زنان سرپرست خانوار یکی از گروه های هدف اداره کل بهزیستی استان است و این ارگان در راستای حمایت‌های اجتماعی و پیشگیری و کنترل آسیب‌های اجتماعی اقدامات بسیاری را انجام داده است.
وی می افزاید: زنان سرپرست خانوار به بانوانی گفته می‌شود که سرپرست خانواده به دلیل مواردی مانند خدمت سربازی، اعتیاد و زندان موقتا و یا به دلایلی مانند فوت و طلاق برای همیشه، در آن خانواده حضور ندارد و مادر خانواده می تواند با در دست داشتن مدارک لازم و مراجعه به بهزیستی استان پس از تشکیل پرونده تحت پوشش قرار گیرد.
وی عنوان می‌کند: در سال جاری میزان حقوق مستمری بگیران افزایش یافته و برای خانواده های پنج نفر به بالا 465 هزار تومان مستمری تعلق می گیرد. همچنین حمایت های تحصیلی و پرداخت بخشی از شهریه محصلان نیز توسط این ارگان انجام می‌شود.
ارشدزاده بیان می‌کند: برگزاری دوره‌های آموزشی توانمندسازی و مهارت آموزی و اعطای تسهیلات وام و سرمایه‌ی کار بلاعوض تا سقف پنج میلیون تومان نیز از سایر اقدامات بهزیستی به منظور حمایت از زنان سرپرست خانوار است و امسال نیز حدود 20 میلیون تومان وام در قالب حمایت‌های اجتماعی به افراد تحت پوشش تعلق گرفته است.
وی می‌افزاید: همچنین به منظور پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی خدمات مشاوره و مددکاری و روانشناسی ارائه می شود و این اقدام در خصوص پدران معتاد و یا پدرانی که خانواده را ترک کرده‌اند به طور جدی‌تر دنبال می‌شود.
وی تاکید می‌کند: در سال گذشته بیش از 20 درصد زنانی که تحت پوشش بهزیستی بودند، از حمایت مستقیم خارج شده و خود کفا شده اند و هر جا که لازم شد این افراد به صورت موردی دوباره می توانند از خدمات بهزیستی بهره مند شوند.
بر اساس این گزارش، مشکلات زنان سرپرست خانوار دامنه بسیار وسیعی دارد و آسیب های اجتماعی، نبود بیمه و مزایای شغلی زنان سرپرست خانوار از جمله مشکلاتی است که باید بیش از پیش مورد توجه مسئولان و نهادهای ذی ربط قرار گیرد.
گزارش از نسرین سوار خبرنگار ایسنا در آذربایجان‌شرقی Normal 0 false false false EN-US X-NONE AR-SA /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt; mso-para-margin-top:0in; mso-para-margin-right:0in; mso-para-margin-bottom:10.0pt; mso-para-margin-left:0in; line-height:115%; mso-pagination:widow-orphan; font-size:11.0pt; font-family:"Calibri","sans-serif"; mso-ascii-font-family:Calibri; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Calibri; mso-hansi-theme-font:minor-latin;}
انتهای پیام
کپی شد
