توافق تجاری «واقع‌بینانه» میان اتحادیه اروپا و اوکراین

به گزارش جماران به نقل از یوورنیوز، کمیسیون اروپا از توافق بر سر یک معاهده تجاری جدید با اوکراین خبر داد که قرار است جایگزین توافق موقت کنونی شود. مدت معاهده جدید، طولانی‌تر اما مفاد آن متعادل‌تر و واقع‌بینانه‌تر است.

بنا بر اعلام کمیسیون اروپا، نسخه اصلاح شدۀ توافق منطقه تجارت آزاد عمیق و جامع (DCFTA) که چارچوب اصلی تجارت بین اتحادیه اروپا و اوکراین را تشکیل می‌دهد روز دوشنبه پس از مذاکرات فشرده آخر هفته با همتایان اوکراینی، نهایی شده است.

اورزولا فن در لاین، رئیس کمیسیون اروپا، پس از اعلام خبر حصول این توافق گفت: «جایگاه اوکراین در خانواده است. ما همچنان به مسیر رشد و ثبات متقابل متعهد هستیم؛ مسیری که منجر به ادغام کامل این کشور در اتحادیه ما می‌شود.»

از سال ۲۰۲۲ میلادی تجارت بین اوکراین و اتحادیه اروپا از مسیر سیستمی انجام می‌شود که «اقدامات تجاری خودمختار» (ATMs) نام دارد؛ یک چارچوب موقت که پس از تهاجم تمام عیار روسیه به این کشور به اجرا گذاشته شد.

سیستم «اقدامات تجاری خودمختار» تمام تعرفه‌ها و سهمیه‌های صادرات کشاورزی اوکراین به اتحادیه اروپا را حذف و دسترسی این کشور به بازارهای اروپایی را در زمان جنگ، به ویژه برای تامین کالاهایی حیاتی مانند غلات، ذرت، مرغ و تخم مرغ ممکن می‌کند.

کریستوف هانسن، کمیسر کشاورزی اتحادیه اروپا، این سیستم را «ابزاری استثنایی» توصیف کرده است که از ۲۰۲۲ میلادی بطور سالانه «سطح بسیار بالایی از آزادی عمل یکجانبه را به اوکراین» ارائه می‌دهد.

به گفتۀ او، توافق جدید نسبت به طرح قبلی که در اوایل این ماه منقضی شد، کمتر جاه‌طلبانه‌ است اما می‌تواند «تعادل مناسبی میان حمایت از تجارت اوکراین و همزمان پرداختن به حساسیت‌های بخش‌های کشاورزی اتحادیه اروپا و نگرانی‌های مرتبط با آن» ایجاد کند.

توافق پیشین، واکنش‌های منفی را در چند کشور عضو اتحادیه از جمله در فرانسه و لهستان به همراه داشت و کشاورزان نسبت به افزایش واردات از اوکراین پس از لغو موانع تجاری، اعتراض داشتند.

ماروش شفچوویچ، کمیسر تجارت اتحادیه اروپا معتقد است که این توافق‌نامه «متعادل، منصفانه و واقع‌بینانه» است. او می‌گوید: «این توافق‌، فصل جدیدی در روابط تجاری اتحادیه اروپا و اوکراین می‌گشاید و چارچوبی بلندمدت، قابل پیش‌بینی و متقابل را تعیین می‌کند.»

مفاد کلیدی توافق

متن کامل توافق‌نامه هنوز منتشر نشده و تنها برخی جزئیات آن در دسترس رسانه‌ها است.

بر اساس این توافق، اوکراین متعهد شده است که تا سال ۲۰۲۸ میلادی و با توجه به عزمش برای پیوستن به اتحادیه اروپا، به تدریج استانداردهای تولید کشاورزی خود از جمله در موضوع رفاه حیوانات و استفاده از سموم دفع آفات را با استانداردهای اتحادیه اروپا هماهنگ کند.

قرار است در چهارچوب این توافقنامه، ساز و کارهای حفاظتی قوی نیز برای محافظت از بازارهای اتحادیه اروپا، بویژه در مواردی که صادرات کالاهای اوکراینی می‌تواند باعث اختلال قابل توجه در سطح اتحادیه اروپا یا سطح ملی شود، معرفی شوند.

سهمیه اوکراین برای صادرات محصولاتی مانند تخم‌مرغ، شکر و گندم افزایش می‌یابد اما برای حفظ ثبات بازارهای اروپایی، این سهمیه کمتر از حجم تجارت تاریخی پیشین نگه داشته خواهد شد.

به این ترتیب، اگرچه سهمیه ها افزایش می‌یابند اما نسبت به سهمیه‌های توافق شده در چهارچوب «اقدامات تجاری خودمختار» (ATMs) کمتر هستند.

صادرات برخی از محصولات نیز به طور کامل آزاد خواهند شد؛ از جمله برای کالاهای لبنی مانند پودر شیر و شیر تخمیر شده، قارچ و آب انگور.

اوکراین همچنین موافقت کرده است که سهمیه واردات گوشت خوک، مرغ و شکر از اتحادیه اروپا را به میزان قابل توجهی افزایش دهد و عوارض سایر محصولات را کاهش دهد یا حذف کند.

کمیسیون اروپا معتقد است که این کار، فرصت‌های صادراتی را برای کشاورزان اتحادیه اروپا، به ویژه در کشورهای عضو هم مرز با اوکراین افزایش می‌دهد.

گام بعدی چیست؟

اکنون هر دو طرف در حال نهایی کردن جنبه‌های فنی توافق‌نامه هستند. کمیسیون اروپا این توافق‌نامه را در روزهای آینده به کشورهای عضو اتحادیه اروپا و پارلمان اروپا ارائه خواهد داد.

شفچوویچ با اطمینان از حمایت کشورهای عضو از این توافق می‌گوید: «زمانی که نتیجه این مذاکرات را ارائه دهیم و نشان دهیم که این توافق نه‌تنها برای اوکراین بلکه برای کشاورزان اتحادیه اروپا نیز مفید است، حمایت‌های لازم را خواهیم داشت.»

کی‌یف و بروکسل همچنین توافق کردند که در آینده با توجه به روند ادغام اقتصادی اوکراین و پیشرفت‌های به دست آمده در راستای همسویی این کشور با استانداردهای اتحادیه اروپا، این توافق را دوباره بررسی کنند.