مدنی زاده وزیر اقتصاد در سخنرانی خود در جمع دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف به مناسبت روز دانشجو، با بیان اینکه رسیدگی به پرونده بانک آینده تنها چند روز پس از آغاز مسئولیتش آغاز شد، گفت این اقدام در طبقه منفی دو وزارتخانه و در شرایط بحرانی انجام شد. چرا که معتقدم کنترل تورم بدون اصلاح ناترازی بانکی و بودجه ممکن نیست و پرونده بانک آینده تنها بخشی از برنامه گسترده اصلاحات بانکی است که به مرور عملیاتی خواهد شد.
به گزارش خبرنگار جماران، دکتر علی مدنیزاده، وزیر اقتصاد، در سخنرانی خود در جمع دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف به مناسبت روز دانشجو، با ابراز خرسندی از حضور دوباره در این دانشگاه، از احساس خانهبودن و فضای صمیمی جمع دانشگاهی یاد کرد و گفت شش ماه گذشته برای او دورانی پرتلاطم بوده است. او ضمن تبریک انتصاب دکتر تجریشی و همچنین گرامیداشت میلاد حضرت زهرا (س)، روز مادر و روز زن، تاکید کرد که همچنان پیوند روحی خود با محیط دانشگاهی را حفظ کرده است.
وزیر اقتصاد به اظهارات نمایندگان تشکلهای دانشجویی، پیش از آغاز سخنانش اشاره کرد و با بیان اینکه از شنیدن سخنان دانشجویان و دغدغهمندی آنها «حس بسیار خوبی» گرفته و خطاب به آنان اظهار داشت که پرسشهایشان شفاف و دقیق بوده است؛ هرچند انتظار پرسشهای بیشتری داشته است. همانگونه که استادان از دانشجویان پاسخ صریح میخواهند، خود نیز تلاش میکند پاسخهایی صریح ارائه کند.
مدنیزاده با بیان اینکه مسئولیت خود را «صرفا با هدف ایجاد تغییر پذیرفته، خاطرنشان کرد: دغدغه نسبت به مردم، کشور، انقلاب و اسلام از دوران کودکی در مسیر زندگی او مؤثر بوده است. اگر دانشجویان دغدغه اداره کشور را دارند، باید به سمت علوم مرتبط همچون اقتصاد، سیاستگذاری، حکمرانی و علوم اجتماعی حرکت کنند؛ چرا که کشور به این علوم نیاز دارد. اداره کشور با یک فرد ممکن نیست. این مسیر نیازمند مشارکت جمعی است و حرکت سیمرغی تنها راه پیشبرد امور است.
وزیر اقتصاد با اشاره به اینکه بسیاری از اطرافیانش پذیرش این مسئولیت را «اشتباه» میدانستند، گفت: فقط سه یا چهار نفر من را به این تصمیم تشویق کردند و همه به من گفتند اشتباه میکنی این مسئولیت را میپذیری. با وجود پیچیدگیهای شدید مسائل اقتصادی کشور، تصمیم خود را با نیت تغییر گرفتم و اکنون مصممتر از گذشته هستم.
به گفته مدنیزاده، طی ماههای اخیر اقدامات قابل توجهی در وزارت اقتصاد انجام شده است؛ هرچند بسیاری از آنها هنوز برای افکار عمومی شناختهشده نیست.
او افزود: تجربههای این مدت، برخی از باورهای پیشینش را از «یقین» به «حقالیقین» تبدیل کرده و تلاشها برای ایجاد اصلاح و تغییر با جدیت بیشتری ادامه دارد. یکی از مهمترین نکاتی که پیشتر نسبت به آن آگاهی نداشته و اکنون با آن مواجه شده، نقش و اثرگذاری جدی رسانههاست. رسانه در کشور موضوعی است که باید بسیار مراقب آن بود. اگر کسانی که درباره فساد صحبت میکنند دقت کنند، درمییابند که مسئله مدیا یک مسئله اساسی است؛ زیرا بهصورت «باورنکردنی» پولهای کثیف در این حوزه هزینه میشود و نتیجه آن انتشار اخبار غلط، اخبار وارونه، و جهتدهی نادرست به افکار عمومی است.
وزیر اقتصاد خطاب به دانشجویان توصیه کرد که مراقب باشند و گول نخورن و تأکید کرد که سخنان مطرحشده در فضای عمومی ثبت میشود و تریبون دانشجویی مسئولیت دارد.
مدنیزاده سپس به تشریح بخشی از اقدامات انجامشده در وزارت اقتصاد پرداخت و گفت: مجموعهای بزرگ از کارشناسان مأمور شدند تا برنامههایی که طی ۱۰ تا ۱۲ سال گذشته در حوزههایی مانند بانک، بودجه، تولید، بازنشستگی، انرژی و دیگر بخشها تدوین شده بود، عملیاتی شود. این برنامهها که در قالب طرحهایی نسبتاً آماده وجود داشت، در وزارت اقتصاد به پروژههای اجرایی تبدیل شد و خروجی این فرآیند، تعریف بیش از ۱۵۰ پروژه در بیش از ۲۰ معاونت و واحد زیرمجموعه وزارت بود. او وزارت اقتصاد را «ابروزارتخانهای» با حداقل ۲۰ مرکز مسئولیت و نیز نهادهای وابسته همچون بانکها، بیمهها و شرکتها توصیف کرد و گفت شرح کامل ساختار آن ساعتها زمان میبرد.
بر اساس توضیحات او، این ۱۵۰ پروژه اجرایی حوزههای مختلفی را در بر میگیرد؛ از جمله اصلاحات نظام بانکی، مسائل بازار سرمایه، سیاستهای اقتصاد کلان برای رشد تولید و افزایش سرمایهگذاری، خصوصیسازی و آسیبشناسی رویههای گذشته، مناطق آزاد و نقش بلندمدت آنها در بهبود شرایط اقتصادی، و حوزه اقتصاد دیجیتال بهعنوان بخشی از انقلاب صنعتی چهارم که غفلت از آن به معنای از دست دادن یک فرصت طلایی است.
وزیر اقتصاد افزود: از میان این برنامهها، شش مگاپروژه اصلی استخراج شده است؛ پروژههایی که در حیطه مسئولیت مستقیم وزیر اقتصاد قرار دارد. مسائل اقتصادی کشور همگی در اختیار این وزارتخانه نیست و بخشی از تصمیمگیریها نیازمند هماهنگی تیم اقتصادی دولت و همراهی رئیسجمهور و دیگر بخشهای حاکمیت است. به همین دلیل، پروژهها در دو دسته تفکیک شدهاند: پروژههایی که مستقیماً در وزارت اقتصاد قابل انجام است و پروژههای کلانی که نیازمند تصمیمگیری سطح بالاتر است.
مدنیزاده گفت: یکی از نمونههای مسائل کلان، موضوع بانک آینده است که دانشجویان و اساتید نیز در جلسه به آن اشاره کرده بودند. موضوع اصلاح نظام بانکی از بیش از ده سال پیش در قالب مطالعات پژوهشی و مشاورهای پیگیری شده بود، اما اجرای آن بر زمین مانده بود. تنها ۹ روز پس از آغاز مسئولیت، جلسهای در طبقه منفی دو ساختمان وزارتخانه برگزار کردیم و پروژه تعیینتکلیف بانک آینده رسما آغاز شد. باور دارم اگر می خواهیم تورم را کنترل کنیم باید نظام بانکی، ناترازی بانکی و ناترازی بودجه را کنترل کنیم، بانک آینده را دیدید، بقیه را هم به مرور خواهید دید. نمی توان تا نهایی شدن بعضی کارها آنها را اعلام رسمی کرد.
مدنیزاده در ادامه سخنان خود در پاسخ به نقد یکی از دانشجویان درباره اینکه وقتی کشور وزیر اقتصاد نداشت، قیمت دلار با این سرعت بالا نمی رفت، با اشاره به واقعیتهای اقتصادی کشور گفت: شاید مثال ساده باشد، مثل بچههایی که معدلشان ۱۴ است و میخواهند ترم بعد معدلشان ۲۰ شود؛ در دنیای واقعی، همه چیز اینطور ساده نیست. بسیاری از شما تصمیم میگیرید از شنبه لاغر شوید، اما شرایط واقعی متفاوت است.
وی به نوسانات نرخ دلار اشاره کرد و افزود: زمان استیضاح وزیر، قیمت دلار در بازهای تا ۱۰۶ تومان بالا رفت، بعد با تعاملات بینالمللی پایین آمد، و سپس ناگهان با حمله اسرائیل باز هم نوسان کرد. انتظار دارید در چنین شرایطی قیمتها کاهش یابد؟ جنگ هنوز تمام نشده بود و بازار بورس سقوط میکرد. جمع کردن فضای اقتصادی آن روزها کار سادهای نبود؛ فکر نکنید رسیدن به شرایط کنونی آسان بوده است.
وزیر اقتصاد با تشبیه شرایط به اتاق عمل در بیمارستان صحرایی گفت: مثل پزشکی که وسط جنگ در اهواز یا خرمشهر در بیمارستان صحرایی جراحی میکند، شما هم باید در شرایط بحرانی تصمیمهای درست بگیرید. اگر قیمتها بالا رفته، طبیعی است؛ اگر بالا نمیرفت باید تعجب میکردیم.
مدنیزاده درباره سیاستگذاری نرخ ارز توضیح داد: یکی از دلایل افزایش قیمت کالاهای اساسی و فساد اقتصادی، سیستم چندنرخی ارز است. اگر نرخها یکشبه آزاد شود، مشکلات حل نمیشود. این مسئله نیازمند تدبیر و تصمیمگیری مرحلهای است. اگر همین الان هزار همت پول چاپ کنیم و به دهکهای پایین بدهیم، فردا دوباره با تورم ۸۰ درصدی همه چیز خراب میشود.
وی افزود: مسئله مدیریت تورم و نرخ ارز بسیار سخت است. تورم در اثر شرایط پیچیده اقتصادی ایجاد میشود و حل آن ساده نیست. تکنرخی کردن ارز، اگرچه مخالفانی دارد، اما بهدلیل همین سیستم چندنرخی، یکی از ریشههای افزایش نرخ ارز و کالاهای اساسی محسوب میشود. این یک بیماری تزریقشده به جامعه است و نمیتوان یکشبه آن را درمان کرد.
وزیر اقتصاد تصریح کرد: همانطور که در تصمیمات بنزین دیدید، اجرای تدابیر اقتصادی زمانبر است و هر اقدام در پشت صحنه با دقت و تدبیر انجام میشود. روشهای موجود باعث شده سفره مردم فقیرتر شود، منابع کشور از بین برود و ثروتمندان بهره بیشتری ببرند. این مسئله ریشه فساد اقتصادی است و باید بهصورت تدریجی اصلاح شود.
وی گفت: سیستم چندنرخی ارز و بانکداری، اگرچه پیچیده و مشکلساز است، اما با تدبیر و مدیریت مرحلهای قابل اصلاح است و تلاشها برای کاهش رانت، فساد و حفظ ثبات اقتصادی ادامه دارد.
مدنیزاده در پاسخ به پرسش یکی از دانشجویان در خصوص وجود تفاهم بین رئیس بانک مرکزی و وزارت اقتصاد نیز گفت در رابطه با نرخ دلار ما نیز توافقهایی داریم اما شاید در رابطه با سرعت آن تفاوتهایی وجود داشته باشد.
با همراهی بانک مرکزی، بانکها مجبور شدهاند ذخیرهگیری مناسبی انجام دهند؛ اقدامی که برخی از وزرای قبلی اقتصاد انجام نداده بودند.
وی افزود: این اقدامات باعث میشود که بانکها نسبت به مطالبات غیر جاری خود اقدام کنند و از ایجاد ارقام عجیب و غریب جلوگیری شود. ما تلاش میکنیم روند اصلاحات در بانکها و مدیریت اقتصادی بهصورت جدی و اصولی ادامه پیدا کند.
مدنیزاده در پاسخ به پرسشی درباره ضرورت حضور میدانی و رسیدگی به وضعیت اقشار محروم گفت: سعی میکنم به مناطق محروم سفر کنم و از نزدیک مشکلات مردم را ببینم تا بتوانم اقدام مؤثر انجام دهم. نمونه آن سفرهای ما به سیستان و خوزستان بود که با همراهی تیمهای امنیتی انجام شد. هدف این است که ایرادات موجود شناسایی شود و ببینیم در چه زمینههایی وزارت اقتصاد میتواند کار کند.
وزیر اقتصاد در پایان خطاب به دانشجویان گفت: بزرگوارانی که در جلسه حضور دارید، درسهایتان را جدی بخوانید و تقلب نکنید؛ چه در ادامه تحصیل، چه در کارهای حرفهای آینده. انشاءالله بتوانید هم برای خودتان و هم برای کشور مفید باشیم.
