بیماری واریس سبب ورم و پیچ‌خوردگی رگ‌های خونی شده و این رگ‌ها به صورت برآمده زیر سطح پوست ظاهر می‌شوند. برآمدگی‌های آبی یا بنفش معمولا در قسمت ساق، مچ و مچ پا به پایین ایجاد می‌شوند. واریس می‌تواند باعث بروز درد یا خارش شود. رگ‌های عنکبوتی که ممکن است اطراف سیاهرگهای واریسی ایجاد شوند، خطوط قرمز با بنفش کوچکی هستند که نزدیک سطح پوست ظاهر می‌شوند. با وجود این که واریس می‌تواند برای شخص ناخوشایند باشد، این عارضه در بیشتر افراد خطرناک نمی‌باشد. در برخی از موارد، واریس شدید می‌تواند سبب بروز مشکلات جدی مانند لخته شدن خون شود.
عارضه واریس سبب ورم رگ‌های خونی در قسمت زیر سطح پوست در بخش تحتانی بدن می‌شود. زمانی که دیواره سیاهرگ‌ها ضعیف باشد و دریچه‌های سیاهرگ‌ها به درستی عمل نکنند، خون در سیاهرگ‌ها تجمع پیدا می‌کند و سبب بروز برآمدگی‌های آبی و بنفش بر روی ساق و مچ پا و قسمت مچ به پایین می‌شود. برای درمان واریس از روش‌های مختلفی استفاده می‌شود ولی امکان دارد این عارضه دوباره ایجاد شود.
واریس چیست؟
بیماری واریس سبب ورم و پیچ‌خوردگی رگ‌های خونی شده و این رگ‌ها به صورت برآمده زیر سطح پوست ظاهر می‌شوند. برآمدگی‌های آبی یا بنفش معمولا در قسمت ساق، مچ و مچ پا به پایین ایجاد می‌شوند. واریس می‌تواند باعث بروز درد یا خارش شود. رگ‌های عنکبوتی که ممکن است اطراف سیاهرگهای واریسی ایجاد شوند، خطوط قرمز با بنفش کوچکی هستند که نزدیک سطح پوست ظاهر می‌شوند.
با وجود این که واریس می‌تواند برای شخص ناخوشایند باشد، این عارضه در بیشتر افراد خطرناک نمی‌باشد. در برخی از موارد، واریس شدید می‌تواند سبب بروز مشکلات جدی مانند لخته شدن خون شود. در بیشتر موارد متخصص واریس در ابتدا استفاده از روش‌های درمانی در منزل را به شخص توصیه می‌کند و در صورتی که این روش‌ها سبب رفع علائم نشدند، از درمان پزشکی استفاده می‌کند.
دلایل بروز واریس
واریس زمانی ایجاد می‌شود که سیاهرگ‌ها به درستی عمل نمی‌کنند. سیاهرگ‌ها دارای دریچه‌های یک‌طرفه‌ای هستند که از بازگشت جریان خون جلوگیری می‌کنند. در صورتی که عملکرد این دریچه‌ها با مشکل مواجه شود، خون به جای جریان به طرف قلب، در سیاهرگ‌ها تجمع پیدا می‌کند. در این حالت سیاهرگ‌ها بزرگ می‌شوند. واریس معمولا بر پاها اثر می‌گذارد. سیاهرگهای پا در دورترین نقطه نسبت به قلب قرار دارند و جاذبه سبب می‌شود که جریان خون به سمت بالا به دشواری انجام شود.
برخی از دلایل بروز واریس عبارتند از:
- بارداری
- یائسگی
- سن بالای 50 سال
- چاقی
- سابقه خانوادگی واریس
علائم بیماری واریس
علائم اولیه واریس شامل سیاهرگهای متورم و پیچ‌خورده بر روی پاها می‌باشد. همچنین ممکن است درد، ورم و سنگینی در اطراف سیاهرگ‌ها ایجاد شود.
در برخی از موارد، امکان دارد ورم و تغییر رنگ ایجاد شود. در مواردی که واریس شدید باشد، سیاهرگ‌ها ممکن است به طور قابل توجهی خونریزی کرده و باعث بروز زخم شوند.
تشخیص واریس
متخصص واریس، پاهای بیمار و سیاهرگ‌ها را در حالت نشسته یا ایستاده ارزیابی می‌کند. همچنین ممکن است سوالاتی در ارتباط با هر گونه درد یا علائم دیگر از بیمار پرسیده شود.
امکان دارد پزشک از اولتراسوند برای بررسی جریان خون استفاده کند. در این روش غیر تهاجمی از امواج صوتی با فرکانس بالا استفاده می‌شود. متخصص واریس به این وسیله می‌تواند جریان خون در سیاهرگ‌ها را بررسی کند.
برای درمان واریس از چه روشی استفاده می‌شود؟
اگرچه روش قطعی برای درمان واریس وجود ندارد، روش‌های زیر در بهبود و کاهش علائم این عارضه موثر هستند:
بالا نگه داشتن پا
این روش سبب افزایش جریان خون و کاهش فشار در سیاهرگ‌ها می‌شود. به این منظور بایستی چندین بار در روز پاها خود را بالای سطح کمر قرار دهید.
جوراب‌های مخصوص واریس
جوراب‌های فشردهساز برای بهبود جریان خون استفاده می‌شوند. بر طبق تحقیقات انجام شده، این جوراب‌ها می‌توانند سبب بهبود علائم واریس شوند. ولی شواهد زیادی مبنی بر رفع کامل این عارضه به تنهایی توسط جوراب‌های مخصوص واریس وجود ندارد.
سه نوع اصلی جوراب‌های فشردهساز شامل:
- جوراب‌شلواری فشردهساز: این جوراب‌ها سبب وارد آوردن فشار می‌شوند، ولی نسبت به گزینه‌های دیگر فشار کمتری را وارد می‌کنند.
- جوراب ساق کوتاه و ساق‌بلند فشردهساز: این نوع جوراب‌ها با میزان فشرده‌سازی مختلف در داروخانه‌ها و یا به صورت آنلاین موجود هستند و دارای تاثیر بیشتری نسبت به جوراب‌شلواری‌ها می‌باشند.
- جوراب‌های ساق بلند فشردهساز تجویز شده توسط متخصص واریس: این جوراب‌ها بیشترین میزان فشار را بر پاها وارد کرده و توسط متخصص واریس تجویز و ارزیابی می‌شوند. متخصص واریس اطمینان حاصل می‌کند که این جوراب‌ها بیش از حد تنگ نباشند به شکلی که بر جریان خون تاثیر منفی بگذارند.
اسکلروتراپی
از روش اسکلروتراپی برای درمان واریس و رگ‌های عنکبوتی استفاده می‌شود. در این روش از تزریق یک محلول (معمولا محلول نمک) به طور مستقیم در سیاهرگ‌ها استفاده می‌شود. این محلول سبب تحریک دیواره رگ خونی و چسبیده شدن آن بهم و در نهایت لخته شدن خون می‌شود. با گذشت زمان، رگ خونی به بافت اسکار تبدیل شده و دیگر قابل رویت نمی‌باشد.
در بیشتر موارد، محلول نمک از طریق یک سوزن بسیار ظریف به طور مستقیم در سیاهرگ تزریق می‌شود. در این حالت امکان دارد گرفتگی و درد خفیفی برای یک یا دو دقیقه ایجاد شود (خصوصا زمانی که تزریق در سیاهرگهای بزرگتر انجام شود). کل روند اسکلروتراپی به حدود 15 تا 30 دقیقه زمان نیاز دارد.
لیزردرمانی
متخصص واریس می‌تواند از لیزر برای درمان واریس استفاده کند. حرارت لیزر سبب آسیب‌دیدگی سیاهرگ و ایجاد بافت اسکار می‌شود. این بافت اسکار باعث بسته شدن سیاهرگ خواهد شد. سیاهرگ بسته شده منبع تامین خون را از دست داده و از بین می‌رود. پس از یک یا دو سال، سیاهرگ احتمالا دیگر قابل رویت نمی‌باشد.
لیزردرمانی ساده
لیزردرمانی ساده برای درمان واریس در خارج از پوست مورد استفاده می‌شود. این روش می‌تواند سبب درمان رگ‌های عنکبوتی و رگ‌های کوچک واریسی زیر سطح پوست شود. به این منظور معمولا به بیش از یک جلسه لیزردرمانی برای درمان واریس نیاز می‌باشد. این جلسات برای هر 6 تا 12 هفته طبق دستور پزشک برنامه‌ریزی می‌شوند.
لیزردرمانی داخل وریدی
از لیزردرمانی داخل وریزی برای درمان رگ‌های واریسی بزرگتر در پاها استفاده می‌شود. در این روش فیبر لیزر از طریق یک لوله نازک (کاتتر) داخل سیاهرگ می‌شود. در این حالت، پزشک متخصص واریس سیاهرگ را بر روی صفحه نمایش مشاهده می‌کند. لیزدرمانی نسبت به روش شکافتن و بستن سیاهرگ باعث ایجاد درد کمتری می‌شود و به زمان بهبودی کمتری نیاز دارد. در این روش تنها به بی‌حسی موضعی و یا آرامبخش سبک نیاز است. (در روش شکافتن و بستن سیاهرگ، از بیهوشی عمومی استفاده می‌شود).
جراحی سیاهرگ
روش شکافتن و بستن سیاهرگ معمولا فقط برای واریس شدید استفاده می‌شود. در این روش سیاهرگ‌ها از طریق برش‌های کوچک در پوست بسته شده و خارج می‌شوند. به این منظور به بیمار داروی مخصوص داده شده تا بیمار به خواب رفته و در زمان درمان هیچ دردی را حس نکند. روش شکافتن و بستن سیاهرگ معمولا به صورت سرپایی انجام می‌شود. دوره بهبودی پس از این روش حدود 1 تا 4 هفته طول می‌کشد.
طول دوره بیماری واریس چقدر می‌باشد؟
در بیشتر موارد، واریس که در دوران بارداری ایجاد می‌شود در مدت 2 تا 3 هفته پس از زایمان به خودی خود رفع می‌شود. در مورد افراد دیگر، امکان دارد واریس پس از درمان دوباره ایجاد شود.
عوارض ناشی از واریس شامل چه مواردی می‌باشد؟
واریس می‌تواند در صورت عدم درمان سبب بروز زخم، خونریزی و تغییر رنگ پوست شود. امکان دارد واریس شدید نشانه وجود نارسایی مزمن وریدی باشد. این عارضه بر توانایی سیاهرگ برای پمپاژ خون به قلب تاثیر می‌گذارد. ابتلا به واریس سبب افزایش احتمال بروز لخته خونی می‌شود. مراجعه به متخصص واریس جهت درمان این عارضه از اهمیت زیادی برخوردار است.
