به گزارش ایرنا، اوقات فراغت زمان طلایی زندگی انسان ها است و اهمیت این قضیه آنجا مشخص می شود که چگونگی آینده افراد در اجتماع رابطه مستقیمی با نحوه چگونگی سپری شدن این زمان در سنین کودکی و نوجوانی دارد.
به دلیل اهمیت این موضوع، خبرنگار ایرنا سفری یک روزه در روستاهای شهرستان کامیاران به منظور تهیه گزارش از نحوه گذراندن اوقات فراغت کودکان و نوجوانان روستایی این شهرستان داشته است.
براساس این بازدید یک روزه و تحقیق های انجام شده، متوجه شدیم در نحوه گذراندن اوقات فراغت کودکان و نوجوانان روستاهای این شهرستان تفاوتی زیادی وجود ندارد و به همین خاطر بیان این وضعیت را در مهمترین روستای این شهرستان خلاصه می کنم.
با 47 کیلومتری رانندگی به طرف شمال غرب کامیاران به پالنگان روستایی که رودخانه تنگی ور آن را به 2 قسمت و خانه های هر کدام از این قسمت ها را کوه هایی که در دو طرف این رودخانه قرار گرفت است در دامن خود پناه داده اند، می رسید.
در این روستا که در طول سال میزبان صدها گردشگر خارجی و داخلی است، بدنبال مکان های فرهنگی و ورزشی برای کودکان و نوجوانان می گشتم که صدای گرفتم، گرفتم نوجوانان در کنار رودخانه توجه ام را جلب کرد.
پایین رفتم و خودم را به کنار رودخانه همان جایی که صدا را شنیده بودم، رساندم با دیدن تور ماهیگیری در دست های پسران نوجوان متوجه شدم که منظور آنها از گرفتم، گرفتم، گرفتن ماهی در این رودخانه خروشان و خطرناک است.
از دور به آنها که در یک قدمی رودخانه خروشان مشغول ماهیگیری بودند، نگاه می کردم، قربانیانی می دیدم که علاوه بر اینکه بهترین لحظه های زندگی آنها با ماهی گرفتن سپری می شود هر لحظه نیز خطر افتادن در رودخانه تهدیدشان می کرد.
برای شنیدن حرف دل آنها و رساندن آن حرف ها به مخاطبان ایرنا مانند کسی که دوست دارد ماهیگیری را یاد بگیرد به جمع آنها پیوستم.
از رفتار و خندهای معنا داری که توسط چشم هایشان بین خود رد و بدل می کردند، فهمیدم ذهنیت مرد سالارانه ای که با آن بزرگ شده بودند نمی توانست قبول کند یک زن هم می تواند ماهی بگیرد.
برای عوض کردن فضا همانطور که مشغول یاد دادن نحوه انداختن درست تور به آب به من بودند، پرسیدم بچه ها به نظرتان اوقات فراغت یعنی چه؟ بعد از چند ثانیه سکوت همگی، یکی از آنها گفت: همین زمانی که ما به گرفتن ماهی اختصاص می دهیم، اوقات فراغت است.
بحث را بیشتر باز کردم و او در جواب این سوال من که آیا آنها انتخاب دیگری جز ماهیگیری برای گذراندن اوقات فراغت خود دارند، افزود: کمک به والدین در نگهداری از گوسفندان، فوتبال با توپ پلاستیکی در زمین خاکی و ماهیگیری کارهایی است که آنها چه در زمان تعطیلی مدارس و چه در ایام مدرسه به عنوان اوقات فراغت انجام می دهند.
محمد یکی دیگر از آن بچه ها بود که ماهیگیری را بهتر از 2 کار دیگر می دانست و معتقد بود: با گرفتن ماهی و فروختن آنها به گردشگران پولی بدست می آوریم که این پول باعث می شود احساس کنیم کار بیهودی انجام نداده ایم.
با این حرف ها متوجه شدم که مسئولان و رسانه ها هنوز نتوانسته اند تعریف درستی از اوقات فراغت در جامعه برای مردم بویزه روستاییان ارائه دهند.
ماهیگیری را یاد نگرفتم و به بهانه دیدن دختران روستا از ماهیگیران کوچک که زندگی شان صید غفلت و بی توجه ای مسئولان شده است، جدا شدم.
سبک معماری این روستا به صورتی است که پشت بام خانه همسایه حیاط همسایه دیگری است و باعث می شود تا کسی که در کنار رودخانه ایستاده، بتواند بالاترین نقطه روستا را ببیند و به همین دلیل بود که متوجه جمع بودن تعداد زیادی دختر در بالاترین نقطه روستا شدم.
برای رسیدن به دختران نوجوان در حال بالا رفتن از پله هایی که وسط روستا برای رفت و آمد راحت مردم ساخته شده است، بودم که سر و صدای تعداد زیادی دختر و پسر بچه در یکی از کوچه ها من را وادار به ایستادن و از دور نگاه کردن به آنها کرد.
بدون هیچ سوالی یا نزدیک شدن به آنها دیدم که تنها وسیله گذراندن اوقات فراغت یا بهتر است بگویم کل زمان یک روز آن بچه ها، درست کردن مجسمه گلی و بازی های مانند خاله بازی است.
با پاهای خسته و فکری پر از افسوس خودم را به دختران نوجوانی که مشغول نخ ریسی بودند، رساندم آنقدر خون گرم و مهربان بودن که قبل از اینکه من بخواهم سر حرف را با آنها باز کنم، آنها شروع به حرف زدن و سوال پرسیدن کردند.
از میان حرف ها و سوال های آنها فهمیدم، بسیاری از دخترهای این روستا مانند دیگر دختران روستایی این شهرستان تحصیلات خود را در پایان مقطع ابتدایی یا نهایت راهنمایی به بهانه نبود مقاطع تحصیلی بالاتر در روستا به اتمام راسنده و بدلیل مخالفت خانواده ها نمی توانند ادامه تحصیل بدهند.
یکی از آنها که از چشم هایش خوانده می شد که حرف های زیادی برای گفتن دارد رو به من کرد و گفت: جای خالی ادامه تحصیل و گذراندن اوقات فراغت در کلاس های هنری و ورزشی را برای دخترهای جوان و نوجوان روستا نخ ریسی، یادگیری صنایع دستی چون کلاش و قالی بافی و ازدواج در سنین پایین پر می کند.
با بازدید از چند روستای دیگر و تحقیق در خصوص سایر روستاهای شهرستان این نتیجه حاصل شد که این روال برای کودکان و نوجوانان در بیشتر روستاهای کامیاران تقریبا به همین صورت است.
این گفته ها آشکار کننده این مساله است که برنامه های ادارات ورزش و جوانان، آموزش و پرورش، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، فرهنگ و ارشاد اسلامی، تبلیغات اسلامی، کتابخانه های عمومی، بخشداری و در راس همه آنها فرمانداری تنها متعلق به شهر کامیاران است و روستاها هیچ جای در این برنامه ریزی ها ندارند.
یک استاد دانشگاه و کارشناس حوزه اجتماعی می گوید: اوقات فراغت به انجام فعالیت هایی که بر مبنای تمایلات شخصی و با برنامه ریزی خود انگیخته در راستای علایق اساسی فرد به منظور ارتقای جنبه های مختلف رشد وی صورت گیرد گفته می شود.
سیف الله رحمانی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با اشاره به اینکه تفاوت در سن، فصول مختلف سال و محل زندگی افراد ساختار این فعالیت ها را تغییر می دهد، افزود: به دلیل بافت ساختارهای مریض اجتماعی در شهرستان کامیاران تفاوت معنی داری میان اوقات فراغت شهر و روستا از نظر ساختاری وجود ندارد.
به گفته وی، با توجه به امکاناتی که در شهر وجود دارد بدلیل اجباری بودن نحوه گذراندن اوقات فراغت از سوی والدین برای فرزندان این امکانات نتوانسته است در رشد کودکان و نوجوانان شهر کارایی و اثرگذاری چندانی داشته باشد.
این جامعه شناس در خصوص عواقب بی توجهی به برنامه های غیر رسمی، اوقات فراغت و جنبه های مختلف رشد کودکان و نوجوانان از سوی والدین و مسئولان اظهار کرد: نرخ بالای بیش فعالی، پرخاشگری، چاقی، افسردگی، کم تحرکی و اختلالات رشدی از عواقب رفتارهای ناصحیح والدین و مسئولان در این ارتباط است.
رحمانی با بیان اینکه هماهنگ نبودن برنامه های اوقات فراغت کودکان و نوجوانان با هوش های چندگانه و انگیزه های آنها باعث هدر رفتن وقت و انرژی آنها می شود، یادآور شد: مشکل بزرگ شهرستان کامیاران در این زمینه وجود موسسه های است که صرف جهت افزایش نمره و عملکرد درسی فعالیت می کنند.
به گفته این استاد دانشگاه، این موسسه ها با توانایی گوناگون و جنبه های متفاوت خلاقیت کودکان و نوجوانان در تضاد و عملا هیچ کمکی به رشد آنها نمی کند.
وی توجه افراطی و حمایت مسئولان و خانواده ها را از اینگونه موسسه ها برای آینده بچه ها خطرناک دانست و افزود: ایجاد زمینه برای فعالیت های که کودکان و نوجوانان را برای دنیای ناشناخته، غیر قابل پیش بینی و پیچیده آینده و زندگی واقعی آماده می کند باید در اولویت خانواده ها و مسئولان باشد.
رحمانی همکاری خانواده ها، کارشناسان و مسئولان تربیتی شهر و روستا را برای رسیدن به شناخت درست جامعه از چگونگی غنی سازی اوقات فراغت ضروری دانست و گفت: قبل از پیشنهاد هر برنامه ای برای اوقات فراغت کودکان و نوجوانان، شناسایی توانایی های آنان در اولویت قرار دارد.
وی دومین قدم در این راه را شناسایی ویژگی های رشدی آنها عنوان و اظهار کرد: برای غنی سازی اوقات فراغت آنها هر نوع برنامه ای که در این راستا تدارک دیده می شود باید متناسب با این ویژگی های رشدی باشد.
این استاد دانشگاه در خصوص وظیفه مسئولان و والدین در این راستا گفت: کتابخوانی، مجله و مطالعه گروهی در خانواده، ایجاد کتابخانه سیار در شهر و روستا، در نظر گرفتن مکانی در روستاها و شهر برای نمایش فیلم و نقد و بررسی آن برای کودکان و نمایش سی دی های آموزشی روانشناسی و تربیتی برای خانواده ها از جمله کارهای مهم در این راستا است.
وی به اهمیت و تاثیر پر رنگ کردن نقش کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان اشاره و افزود: مسافرت ها و گردش های علمی، بازدید از مکان های تاریخی و باستانی، برنامه ریزی کارهای گروهی و تیمی در شهر و روستا می تواند در قالب فعالیت این کانون بسیار تاثیر گذار باشد.
به گفته وی، آموزش مهارت های اجتماعی(مهارت های برقراری ارتباط، غیر کلامی، گروهی و بیان احساسات) استعدادیابی کودکان، آموزش مهارت های زندگی از مهمترین برنامه ها برای اوقات فراغت کودکان و نوجوانان است که باید بیشتر از سایر موارد مورد توجه مسئولان و والدین قرار گیرد.
رئیس آموزش و پرورش شهرستان کامیاران نیز در ارتباط با برنامه های اوقات فراغت گفت: در این شهرستان هشت پایگاه اوقات فراغت وجود دارد که همگی آنها در مناطق شهری مشغول فعالیت هستند.
هادی اله ویسی با اشاره به اینکه از این هشت پایگاه 5 پایگاه ورزشی و 3 پایگاه فرهنگی تربیتی هستند، افزود: تاکنون هیچ اقدامی برای پر کردن اوقات فراغت دانش آموزان روستاها این شهرستان نشده است.
وی با بیان اینکه در پایگاه های ورزشی رشته های فوتبال، فوتسال، والیبال و بسکتبال آموزش داده می شود، اظهار کرد: در تابستان جاری 500 دانش آموز در این پایگاه ها ثبت نام و فعالیت کرده اند.
اله ویسی با اشاره به اینکه فعالیت های فرهنگی و تربیتی گامی مهم در جهت رفع معضلات اجتماعی است، یادآور شد: در این راستا 3 پایگاه در شهر کامیاران داریم که یک پایگاه دخترانه، یک پایگاه پسرانه و یک پایگاه متعلق به دارالقران است.
وی در خصوص دیگر فعالیت های این اداره برای پر کردن اوقات فراغت دانش آموزان گفت: شرکت 200 دانش آموز در اردوهای طرح هجرت 3 به منظور مرمت، بازسازی، زیباسازی، نقاشی رنگ آمیزی و شعار نویسی در مدارس از جمله این اقدامات است.
رئیس آموزش و پرورش کامیاران اردوی راهیان نور را یکی از فعالیت ها مهم و موثر در ایام تابستان برای پر کردن اوقات فراغت دانش آموزان دانست و افزود: تابستان امسال با همکاری بسیج شهرستان چهار مرحله اعزام انجام شد که شامل 170دانش آموز بوده است.
اله ویسی با اشاره به اینکه آموزش و پرورش یکی از ارگان های مسئول در زمینه اوقات فراغت کودکان و نوجوانان است اظهار کرد: با توجه به اینکه این نهاد در شهرستان کامیاران به تنهای به اندازه تمامی ادارات دیگر در این راستا فعالیت دارد، اما این فعالیت ها کافی نیست.
وی امکانات شهرستان را برای غنی سازی اوقات فراغت تمامی دانش آموزان این شهرستان بسیار کم دانست و اضافه کرد: این شهرستان از لحاظ سخت افزاری، مکان و تجهیزات آبدیت شده نیست و داری مشکلات بسیاری در این زمینه ها است.
به گفته وی، دانش آموز اسمش همراه خودش است یعنی تا زمانی که یک فرد دانش آموز محسوب می شود باید در حال آموزش و یادگیری در زمینه های مختلف جهان اطراف خود باشد و این مساله اهمیت چگونگی گذراندن اوقات فراغت را بیان می کند.
آله ویسی با بیان اینکه امکاناتی که در اختیار این نهاد قرار دارد مربوط به گذشته است و جوابگوی خواسته ها و نیازهای بچه های امروز نیست گفت: این شرایط باعث شده تا ما در این راستا یک قدم از بسیار از نقاط کشور عقب بمانیم.
رئیس آموزش و پرورش شهرستان کامیاران افزود: برای تغییر در این شرایط باید وزارت خانه و سایر ادارات همراه و همگام با آموزش و پرورش سعی در بروز کردن امکانات و تجهیزات این نهاد داشته باشند تا این نهاد بتواند در سایر حوزه ها دانش آموزان را پرورش و آماده ورود به اجتماع کند.
وی دانش آموزان روستا را محرومترین قشر جامعه دانست و تاکید کرد: تفاوت زیادی میان میزان سواد و سایر زمینه های مختلف در میان دانش آموزان شهر و روستا وجود دارد که باید مسئولان برای کم رنگ کردن این تفاوت ها به فکر غنی سازی اوقات فراغت بچه های روستا باشند.
اله ویسی با اشاره به اینکه آموزش و پرورش کامیاران از لحاظ نیروی انسانی دارای پتانسیل بسیار خوبی است، یادآور شد: در زمینه غنی سازی اوقات فراغت بچه های روستا با توجه به اینکه این نهاد از ظرفیت در اختیار داشتن مدارس بهرمند است حاضر به همکاری با معلم مان علاقمند در این راستا است.
وی درس خواندن را فقط یکی از اهداف آموزش و پرورش دانست و اضافه کرد: سایر اهداف آموزش و پرورش که در راستای پرورش انسان های مفید برای جامعه قرار دارد باید در اوقات فراغت دانش آموزان دنبال شود.
رئیس آموزش و پرورش کامیاران با اشاره به اینکه اوقات فراغت مهمترین زمان در شکل گیری شخصیت فرد و انتخاب مسیر زندگی است، گفت: بی تفاوت بودن نسبت به چگونگی گذراندن این اوقات از سوی والدین تبدیل به یک تهدید برای دانش آموز می شود.
اله ویسی افزود: خانواده ها باید بدانند که نباید بخاطر فشارها و سختی زندگی فرزندان آنها اوقات فراغت خود را بکار کردن برای کمک به اقتصاد خانواده بگذرانند، چرا که این امر باعث مشکلات زیادی در نحوه شکل گیری شخصیت آنها می شود و در آینده معضلات اجتماعی بسیاری را در پی خواهد داشت.
وی برنامه ریزی برای اوقات فراغت را وظیفه تک تک مسئولان و والدین دانست و اضافه کرد: مسئولان و والدین زمانی می توانند به داشتن جامعه سالم و پویا امیدوار باشند که بتوانند در کنار یک دیگر برای غنی سازی اوقات فراغت کودکان، نوجوانان و جوانان برنامه ریزی و اقدام کنند.
رئیس آموزش و پرورش کامیاران با اشاره به اینکه در سال تحصیلی گذشته، 15 هزار و 923 دانش آموز در این شهرستان مشغول تحصیل بودند، افزود: برنامه ریزی برای غنی سازی اوقات فراغت این میزان دانش آموز نیازمند همکاری سایر ارگان های دولتی، انجمن های مردم نهاد و خانواده های آنها است.
به گزارش ایرنا، توجه به شکلی قابل استناد به اوقات فراغت کودکان و نوجوانان پیش از هرچیز نیازمند شناخت والدین از توانایی های گوناگون فرزندان خود، ایجاد بستر برای رشد جامعه شناختی و روانشناختی آنان، توجه به یادگیری های غیر رسمی و پیش بینی و اجرای برنامه های مناسب از سوی دهیارهای روستا و شوراهای شهر در راستای شناخت ذهنی، عواطف، هیجانات و توانایی جسمی و روانی کودکان است.
بر مبنای مدل بومی شناسی ویژگی های کودکان، فضای خانواده، دوستان و همسالان، رسانه های جمعی، مدرسه، شرایط اجتماعی و اقتصادی، فرهنگ، خدمات اجتماعی و بهداشتی جامعه در رشد کودکان و نوجوانان سهیم هستند که ضرورت دارد در برنامه ریزهای فعالیت های اوقات فراغت به شکل مناسبی به تمامی این موارد توجه شود.
با توجه به اینکه در شهر فضای مناسب برای غنی سازی اوقات فراغت وجود دارد در روستاها نیز می توان از فضای مدرسه، مسجد و خانه های بهداشت در این راستا استفاده کرد.
شهرستان کامیاران در 65 کیلومتری جنوب سنندج دارای دو بخش مرکزی و موچش است که در این بخش ها 172 روستا واقع شده است.
خبرنگار: ژاله گرگانی ** انتشار دهنده: انتشار دهنده: مجید سلیمانی
7349/9102
**آگاهی از آخرین اخبار استان کردستان در کانال زیر:
@IRNASANANDAJ
https://telegram.me/joinchat/DHygAj7hzZXSBJmWuX3Bvg
انتهای پیام
این مطلب برایم مفید است
0 نفر این پست را پسندیده اند
نظرات و دیدگاه ها

مسئولیت نوشته ها بر عهده نویسندگان آنهاست و انتشار آن به معنی تایید این نظرات نیست.