به گزارش خبرنگار ایرنا، پیمان باباپیری شامگاه چهارشنبه در جلسه طرح مدیریت جامع حوضه های آبخیز استان کردستان در سنندج، افزود: در این فرآیند جنبه های مختلف مرتبط با منابع طبیعی در یک سیستم مدیریتی منسجم به منظور دستیابی به اهداف توسعه پایدار حوضه آبخیر اجرا می شود.
او به دلایل انتخاب حوضه دزلی به عنوان پایلوت اجرای این طرح در استان اشاره کرد و گفت: استقرار جامعه هدف و تعلق خاطر مردم منطقه به نظام، فرهنگ سنتی و قدمگاه مقام معظم رهبری و همچنین مناسب بودن وسعت پلاک از لحاظ شمولیت تعریف حوضه آبخیز از جمله دلایل انتخاب این منطقه است.
وی، قرار گرفتن حوضه دزلی در سرشاخه رودخانه مرزی سیروان، لزوم بهره برداری از منابع آبی در محل در راستای اجرای برنامه های مهار آب های مرزی، تنوع کاربری های اراضی نظیر وجود جنگل های غنی، مرتع بکر و باغات، مشارکت پذیری مردم، نبود مهاجرت و تا حدودی مهاجرت معکوس را از دیگر دلایل گزینش حوضه آبخیز دزلی عنوان کرد.
باباپیری نرخ مشارکت مردم را در منطقه اورامان و دزلی، 61 درصد ذکر کرد و گفت: این در حالی است که این رقم در کشور 37 درصد است که نشان از آگاهی و روحیه همکاری مردم این منطقه دارد.
وی ادامه داد: انتخاب حوضه پایلوت، تدوین طرح اولیه، تهیه نقشه کاربری اراضی حوضه، تشکیل ساختار مناسب برنامه ریزی در استان و حوضه آبخیز و تشکیل تعاونی از جمله اموری است که در راستای اجرای طرح مدیریت جامع آبخیزداری انجام شده است.
مدیر کل منابع طبیعی کردستان یکی از اهداف اجرای این طرح را پایداری ارتقا اکوسیستم های طبیعی در حوضه های آبخیز استان دانست و اضافه کرد: هم افزایی و همگرایی درون سازمانی و مجموعه سازمان های موثر در برنامه ریزی حوضه آبخیز، جلب مشارکت مردم در تحقق اهداف و توسعه پایدار نظام مند منابع مالی، انسانی، اجتماعی و سرمایه های طبیعی از دیگر اهداف اجرای این طرح است.
باباپیری با اشاره به اینکه استان کردستان دارای پنج حوضه آبخیز است گفت: کردستان تنها استانی است که جدا از اینکه آب ورودی ندارد، آب آشامیدنی و کشاورزی 10 میلیون نفر از استان های همجوار را نیز تامین می کند.
وی بزرگترین حوضه آبخیز استان را حوضه سفیدرود عنوان کرد و افزود: این حوضه در شرق استان است و 45 درصد آب های استان را تشکیل می دهد.
باباپیری ادامه داد: زیرحوضه های پنج حوضه اصلی کردستان، 450 مورد است که در صورت اجرایی کردن این طرح در تمام استان، شاهد مرتفع شدن بسیاری از مشکلات حوضه آب خواهیم شد.
مدیر کل منابع طبیعی استان کردستان به خرید دستگاه 'دمنده کوله ای' توسط این اداره اشاره کرد و گفت: در راستای مکانیزاسیون حفاظت از منابع طبیعی، این دستگاه به قیمت 34 میلیون ریال خریداری شد که برای اطفای حریق در زمان پیک بسیار موثر است.
باباپیری ادامه داد: این دستگاه با استفاده از بادی با سطح مقطعی بسیار شدید، با بالاترین کارایی و در کمترین زمان، آتش را خاموش می کند.
وی با بیان اینکه این دستگاه با بنزین کار می کند اضافه کرد: این دستگاه با یک لیتر بنزین، 2 ساعت و نیم کار می کند.
وی اظهار امیدواری کرد در آینده تعداد بیشتری از این دستگاه ها خریداری شود و در اختیار دیگر شهرستان ها نیز قرار گیرد تا در صورت آتش سوزی مراتع، در کمترین زمان نسبت به خاموشی آن اقدام کرد.
** آبخیزداری در کردستان مظلوم واقع شده است
رئیس سازمان جهاد کشاورزی کردستان نیز در این جلسه گفت: آبخیزداری در این استان مظلوم واقع شده است و نیاز است در طرح مدیریت جامع، نسبت به این امر با جدیت بیشتری اقدام کنیم.
کریم ذوالفقاری افزود: اگر آبخیزداری به درستی در استان انجام گیرد، جدا از حفظ مراتع و جنگل های کردستان، طول عمر سدهایی مثل سفیدرود را نیز افزایش داده ایم.
وی با بیان اینکه مراتع در اثر شخم نادرست و تصرف به شدت در معرض خطر است گفت: باید توسعه باغات دیم را در استان در اولویت قرار دهیم؛ زیرا بهترین راه حل در راستای اقتصاد و ایجاد شغل، توسعه باغات دیم در مراتع شیب دار است.
ذوافقاری با اشاره به اینکه سال گذشته نزدیک به هزار هکتار از اراضی کردستان به باغ تغییر کاربری داده شده اند اضافه کرد: پنج هزار هکتار دیگر نیز برای تبدیل به باغ شناسایی شده است.
** اجرای طرح مدیریت آبخیز، تنها راه جلوگیری از خروج آب های مرزی است
عضو هیات علمی بخش تحقیقات آبخیزداری و منابع طبیعی کردستان هم اظهار کرد: اجرای طرح مدیریت آبخیز، تنها راه جلوگیری از خروج آب های مرزی است.
عطا امینی ادامه داد: مدیریت منابع طبیعی از یک بحث تخصصی صرف، باید به یک بحث بین رشته ای تبدیل شود تا بتوانیم این مدیریت را اعمال کنیم.
وی گفت: باید با احتیاط برخورد کرد و برای اینکه اشتباهی در اجرای این طرح روی ندهد، نیاز است کارگاه های آموزشی برگزار شود.
امینی با بیان اینکه 30 هزار هکتار از اراضی کردستان که اغلب باغ بودند به زیر دریاچه سدها رفته اند افزود: این در حالی است که سدهای ساخته شده فقط هفت هزار از اراضی و مراتع را تحت پوشش قرار می دهند و این خسارت بزرگی برای منابع طبیعی استان است.
** مدیریت جامع حوضه های آبخیز باید در دل طرح آمایش سرزمینی دیده شود
استاد دانشکده منابع طبیعی دانشگاه کردستان گفت: مدیریت جامع حوضه های آبخیز باید در دل طرح آمایش سرزمینی دیده شود و مانند طرح آمایش، اقتصاد و بافت زیست محیطی را مدنظر داشته باشیم.
شهرام کبودوندپور با بیان اینکه مشکل اصلی موازی کاری ها است افزود: مدیریت های متعدد باعث لطمه زدن به اجرای چنین طرح هایی می شود.
به گفته وی اگر قرار است چنین طرحی اجرا شود باید مدیریت اصلی آن معلوم باشد و هر کسی به زعم خودش نظر ندهد و دخالت نکند.
وی آمادگی دانشگاه را برای همکاری با این طرح اعلام کرد و افزود: بهتر است مناطقی را که آسیب پذیرتر هستند به عنوان پایلوت در نظر گرفت.
** اجرای طرح مدیریت جامع آبخیزداری کار بسیار باارزشی است
عضو هیات علمی بخش تحقیقات آبخیزداری و منابع طبیعی کردستان هم بیان کرد: اجرای طرح مدیریت جامع آبخیزداری یک فرایند مشترک و کار بسیار باارزشی است.
ناصح قادری ادامه داد: باید جایگاهی برای استفاده از دستاوردهای تحقیقاتی و پژوهشی در این طرح مشخص شود.
وی با بیان اینکه آبخیزداری هنر مملکت داری است افزود: هدف آن است که با ملاحظات اراضی پایین دستی، آب را ذخیره کنیم.
قادری گفت: اگر از این آزمایش، سربلند بیرون بیاییم می توانیم باقی حوضه ها را نیز سر و سامان دهیم و به هدف واقعی خود که همانا آبخیزداری است، برسیم.
طرح آبخیزداری از سال 1970 میلادی در جهان آغاز شده است و در ایران نیز سازمان جنگل ها و مراتع از سال 1389 به صورت جدی در دستور کار خود قرار داد.
حوضه آبخیز عرصه‌ای است که روان آب ناشی از بارش بر روی آن توسط آبراهه‌ها جمع‌آوری و به یک خروجی نظیر رودخانه، آب انباشت، تالاب، دریاچه و دریا هدایت می شود.
استان کردستان دارای حدود یک میلیون و 788 هزار هکتار منابع طبیعی است که 373 هزار هکتار جنگل در منطقه غرب کردستان و یک میلیون و 414 هزار هکتار مرتع از نوع مراتع دشتی و کوهستانی در مناطق شرق استان وجود دارد که معادل 61 درصد سطح استان است.
کردستان همچنین با مساحت 29 هزار کیلومتر مربع دارای حجم بارشی معادل 13.2 میلیارد متر مکعب در سال (3.1 درصد کل بارندگی کشور) و 17 رودخانه دائمی و 24 رودخانه فصلی با حجم منابع آب سطحی 4.3 میلیارد مترمکعب (6.6 درصد روان آب های کشور) بوده و دارای سه حوضه آبریز درجه یک کشور است.
7355/6108
**خبرنگار: وریا کرمی/ **انتشار دهنده: امید بهمنی
منبع : ایرنا
انتهای پیام او به دلایل انتخاب حوضه دزلی به عنوان پایلوت اجرای این طرح در استان اشاره کرد و گفت: استقرار جامعه هدف و تعلق خاطر مردم منطقه به نظام، فرهنگ سنتی و قدمگاه مقام معظم رهبری و همچنین مناسب بودن وسعت پلاک از لحاظ شمولیت تعریف حوضه آبخیز از جمله دلایل انتخاب این منطقه است.
وی، قرار گرفتن حوضه دزلی در سرشاخه رودخانه مرزی سیروان، لزوم بهره برداری از منابع آبی در محل در راستای اجرای برنامه های مهار آب های مرزی، تنوع کاربری های اراضی نظیر وجود جنگل های غنی، مرتع بکر و باغات، مشارکت پذیری مردم، نبود مهاجرت و تا حدودی مهاجرت معکوس را از دیگر دلایل گزینش حوضه آبخیز دزلی عنوان کرد.
باباپیری نرخ مشارکت مردم را در منطقه اورامان و دزلی، 61 درصد ذکر کرد و گفت: این در حالی است که این رقم در کشور 37 درصد است که نشان از آگاهی و روحیه همکاری مردم این منطقه دارد.
وی ادامه داد: انتخاب حوضه پایلوت، تدوین طرح اولیه، تهیه نقشه کاربری اراضی حوضه، تشکیل ساختار مناسب برنامه ریزی در استان و حوضه آبخیز و تشکیل تعاونی از جمله اموری است که در راستای اجرای طرح مدیریت جامع آبخیزداری انجام شده است.
مدیر کل منابع طبیعی کردستان یکی از اهداف اجرای این طرح را پایداری ارتقا اکوسیستم های طبیعی در حوضه های آبخیز استان دانست و اضافه کرد: هم افزایی و همگرایی درون سازمانی و مجموعه سازمان های موثر در برنامه ریزی حوضه آبخیز، جلب مشارکت مردم در تحقق اهداف و توسعه پایدار نظام مند منابع مالی، انسانی، اجتماعی و سرمایه های طبیعی از دیگر اهداف اجرای این طرح است.
باباپیری با اشاره به اینکه استان کردستان دارای پنج حوضه آبخیز است گفت: کردستان تنها استانی است که جدا از اینکه آب ورودی ندارد، آب آشامیدنی و کشاورزی 10 میلیون نفر از استان های همجوار را نیز تامین می کند.
وی بزرگترین حوضه آبخیز استان را حوضه سفیدرود عنوان کرد و افزود: این حوضه در شرق استان است و 45 درصد آب های استان را تشکیل می دهد.
باباپیری ادامه داد: زیرحوضه های پنج حوضه اصلی کردستان، 450 مورد است که در صورت اجرایی کردن این طرح در تمام استان، شاهد مرتفع شدن بسیاری از مشکلات حوضه آب خواهیم شد.
مدیر کل منابع طبیعی استان کردستان به خرید دستگاه 'دمنده کوله ای' توسط این اداره اشاره کرد و گفت: در راستای مکانیزاسیون حفاظت از منابع طبیعی، این دستگاه به قیمت 34 میلیون ریال خریداری شد که برای اطفای حریق در زمان پیک بسیار موثر است.
باباپیری ادامه داد: این دستگاه با استفاده از بادی با سطح مقطعی بسیار شدید، با بالاترین کارایی و در کمترین زمان، آتش را خاموش می کند.
وی با بیان اینکه این دستگاه با بنزین کار می کند اضافه کرد: این دستگاه با یک لیتر بنزین، 2 ساعت و نیم کار می کند.
وی اظهار امیدواری کرد در آینده تعداد بیشتری از این دستگاه ها خریداری شود و در اختیار دیگر شهرستان ها نیز قرار گیرد تا در صورت آتش سوزی مراتع، در کمترین زمان نسبت به خاموشی آن اقدام کرد.
** آبخیزداری در کردستان مظلوم واقع شده است
رئیس سازمان جهاد کشاورزی کردستان نیز در این جلسه گفت: آبخیزداری در این استان مظلوم واقع شده است و نیاز است در طرح مدیریت جامع، نسبت به این امر با جدیت بیشتری اقدام کنیم.
کریم ذوالفقاری افزود: اگر آبخیزداری به درستی در استان انجام گیرد، جدا از حفظ مراتع و جنگل های کردستان، طول عمر سدهایی مثل سفیدرود را نیز افزایش داده ایم.
وی با بیان اینکه مراتع در اثر شخم نادرست و تصرف به شدت در معرض خطر است گفت: باید توسعه باغات دیم را در استان در اولویت قرار دهیم؛ زیرا بهترین راه حل در راستای اقتصاد و ایجاد شغل، توسعه باغات دیم در مراتع شیب دار است.
ذوافقاری با اشاره به اینکه سال گذشته نزدیک به هزار هکتار از اراضی کردستان به باغ تغییر کاربری داده شده اند اضافه کرد: پنج هزار هکتار دیگر نیز برای تبدیل به باغ شناسایی شده است.
** اجرای طرح مدیریت آبخیز، تنها راه جلوگیری از خروج آب های مرزی است
عضو هیات علمی بخش تحقیقات آبخیزداری و منابع طبیعی کردستان هم اظهار کرد: اجرای طرح مدیریت آبخیز، تنها راه جلوگیری از خروج آب های مرزی است.
عطا امینی ادامه داد: مدیریت منابع طبیعی از یک بحث تخصصی صرف، باید به یک بحث بین رشته ای تبدیل شود تا بتوانیم این مدیریت را اعمال کنیم.
وی گفت: باید با احتیاط برخورد کرد و برای اینکه اشتباهی در اجرای این طرح روی ندهد، نیاز است کارگاه های آموزشی برگزار شود.
امینی با بیان اینکه 30 هزار هکتار از اراضی کردستان که اغلب باغ بودند به زیر دریاچه سدها رفته اند افزود: این در حالی است که سدهای ساخته شده فقط هفت هزار از اراضی و مراتع را تحت پوشش قرار می دهند و این خسارت بزرگی برای منابع طبیعی استان است.
** مدیریت جامع حوضه های آبخیز باید در دل طرح آمایش سرزمینی دیده شود
استاد دانشکده منابع طبیعی دانشگاه کردستان گفت: مدیریت جامع حوضه های آبخیز باید در دل طرح آمایش سرزمینی دیده شود و مانند طرح آمایش، اقتصاد و بافت زیست محیطی را مدنظر داشته باشیم.
شهرام کبودوندپور با بیان اینکه مشکل اصلی موازی کاری ها است افزود: مدیریت های متعدد باعث لطمه زدن به اجرای چنین طرح هایی می شود.
به گفته وی اگر قرار است چنین طرحی اجرا شود باید مدیریت اصلی آن معلوم باشد و هر کسی به زعم خودش نظر ندهد و دخالت نکند.
وی آمادگی دانشگاه را برای همکاری با این طرح اعلام کرد و افزود: بهتر است مناطقی را که آسیب پذیرتر هستند به عنوان پایلوت در نظر گرفت.
** اجرای طرح مدیریت جامع آبخیزداری کار بسیار باارزشی است
عضو هیات علمی بخش تحقیقات آبخیزداری و منابع طبیعی کردستان هم بیان کرد: اجرای طرح مدیریت جامع آبخیزداری یک فرایند مشترک و کار بسیار باارزشی است.
ناصح قادری ادامه داد: باید جایگاهی برای استفاده از دستاوردهای تحقیقاتی و پژوهشی در این طرح مشخص شود.
وی با بیان اینکه آبخیزداری هنر مملکت داری است افزود: هدف آن است که با ملاحظات اراضی پایین دستی، آب را ذخیره کنیم.
قادری گفت: اگر از این آزمایش، سربلند بیرون بیاییم می توانیم باقی حوضه ها را نیز سر و سامان دهیم و به هدف واقعی خود که همانا آبخیزداری است، برسیم.
طرح آبخیزداری از سال 1970 میلادی در جهان آغاز شده است و در ایران نیز سازمان جنگل ها و مراتع از سال 1389 به صورت جدی در دستور کار خود قرار داد.
حوضه آبخیز عرصه‌ای است که روان آب ناشی از بارش بر روی آن توسط آبراهه‌ها جمع‌آوری و به یک خروجی نظیر رودخانه، آب انباشت، تالاب، دریاچه و دریا هدایت می شود.
استان کردستان دارای حدود یک میلیون و 788 هزار هکتار منابع طبیعی است که 373 هزار هکتار جنگل در منطقه غرب کردستان و یک میلیون و 414 هزار هکتار مرتع از نوع مراتع دشتی و کوهستانی در مناطق شرق استان وجود دارد که معادل 61 درصد سطح استان است.
کردستان همچنین با مساحت 29 هزار کیلومتر مربع دارای حجم بارشی معادل 13.2 میلیارد متر مکعب در سال (3.1 درصد کل بارندگی کشور) و 17 رودخانه دائمی و 24 رودخانه فصلی با حجم منابع آب سطحی 4.3 میلیارد مترمکعب (6.6 درصد روان آب های کشور) بوده و دارای سه حوضه آبریز درجه یک کشور است.
7355/6108
**خبرنگار: وریا کرمی/ **انتشار دهنده: امید بهمنی
منبع : ایرنا
کپی شد
