به گزارش خبرنگار ایرنا، فشاری که از ناحیه 18 میلیون دانش آموز در سال های اولیه پس از جنگ بر پیکره آموزش و پرورش وارد گردید مشوق تاسیس مدارس غیردولتی و سرآغازی برای جداسازی دانش آموزان شد.
مدارس غیرانتفاعی براساس مصوبه مجلس شورای اسلامی به طور رسمی از سال تحصیلی 69-1368 با هدف افزایش مشارکت های مردمی آغاز به کار کرد تا همزمان با رشد جمعیتی دهه 60 بتواند بخشی از سنگینی وظیفه تعلیم و تربیت را که بر دوش مدارس دولتی آموزش و پرورش بود، کاهش دهد.
در حال حاضر بیش از 14 میلیون دانش آموز کشور در حدود 92 هزار مدرسه تحصیل می کنند که سهم مدارس غیر انتفاعی حدود 15 هزار مدرسه و 20 درصد از جمعیت کل دانش آموزان است.
پس از گذشت حدود سه دهه از فعالیت رسمی مدارس غیر انتفاعی و غیر دولتی، هنوز مشهود ترین تفاوت عمده این مدارس با مدارس دولتی برخورداری از امکانات و امتیازاتی است که دانش آموزان مدارس دولتی از آن بی بهره هستند به گونه ای که از دیرباز این مدارس به مدارس پولدارها و یا افراد با تمکن مالی معروف شده است.
مهم ترین اولویت مدارس غیردولتی از همان ابتدا به دلایل و انگیزه های درآمدزایی برای صاحبان، پیاده سازی انواع ایده ها برای جذب مشتری بیشتر بوده و این امر موجب تفاوت در شکل و فرم و کیفیت بین خود این مدارس شده است، اما در این میان مدارس دولتی به دلیل اتکا به بودجه دولتی و پوشش جمعیتی بیشتر به دلیل آموزش تقریبا رایگان، از بسیاری جهات از مدارس غیرانتفاعی عقب ماندند و این تفاوت فاحش بین مراکز آموزشی و دستیابی عده ای خاص به مدارس غیردولتی در کنار سیستم نمره دهی تقریبا بدون نظارت در این مدارس شبهاتی در عدالت آموزشی ایجاد می کند.
اختلافات روند کیفی آموزش در مدارس دولتی و غیردولتی به واسطه امکانات و رسیدگی بیشتر به دانش آموزان باور موفقیت محصلان این مدارس را به تدریج در بین والدین بیشتر کرده است. گواه این موضوع در قبولی فرزندان در مدارس تیزهوشان یا به اصطلاح 'سمپاد' است که به گفته مسئولان آموزش و پرورش بیشتر قبول شدگان این نوع مدارس در ورودی دوره متوسطه اول، دانش آموزانی هستند که دوره ابتدایی را در مدارس غیر انتفاعی گذرانده اند.
رئیس اداره استعداد درخشان آموزش و پرورش مازندران در این باره گفت: از دیر باز اغلب دانش آموزان مدارس غیر دولتی و غیر انتفاعی به واسطه جوانگرایی در کادر آموزشی، امکانات تحصیلی متنوع و استاندارد و همچنین توجهات ویژه بیشترین آمار قبول شدگان مدارس تیزهوشان هستند.
عبدالله آزادی با بیان اینکه در چند سال اخیر به خاطر ثبت نام مستقیم و اینترنتی دانش آموزان برای مدارس تیزهوشان آماری مستند در دست نیست ، افزود: براساس آمار گذشته بیش از نیمی از دانش آموزان ورودی تیزهوشان از مدارس غیر انتفاعی بودند.
وی با بیان اینکه نمی توان تجهیزات کامل تر مدارس غیر انتفاعی را به واسطه منابع مالی نادیده گرفت، افزود: اغلب مدارس غیر انتفاعی در مجموع از خدمات و امکانات استانداردتری برخوردار هستند، اما برای مدارس غیر انتفاعی در جایگاه بی کیفیت، نیز استثناهایی وجود دارد که نمی توان به آنها استناد کرد.
تفاوت های باورپذیر مدارس دولتی و غیرانتفاعی درحالی است که بر اساس آخرین آمارها تنها 20 درصد از جمعیت دانش آموزی کشور در مدارس غیرانتفاعی تحصیل می کنند.
علاوه بر این، کارشناسان آموزشی معتقدند با تنوع مراکز آموزشی فقط عده خاص و مشخصی از گروه‌های جامعه از امکانات بهتر آموزشی بهره‌مند می‌شوند و همان دانش‌آموزان نیز در آینده، شاکله ورودی‌های رشته‌های خاص مراکز آموزش عالی را تشکیل می‌دهند.
به اعتقاد این افراد، بقیه دانش‌آموزان به دلیل سطح علمی دریافتی پایین‌تر و عدم توانایی رقابت با هم رده ها، آن هم به دلیل تسهیلات آموزشی کمتر، دچار یأس و ناامیدی شده و انگیزه کافی را برای ادامه تحصیل از دست می‌دهند و این خود از عوامل ایجاد فاصله طبقاتی به ویژه در مسائل فرهنگی و آموزشی می‌شود.
** رقابت نابرابر
علی نائیجی کارشناس مشاوره تحصیلی و از معلمان خصوصی کنکور تهران با اشاره به اینکه یکی از ناعدالتی ها در مدارس غیرانتفاعی احتمال بیشتر تقلبی بودن نمرات آنان است، گفت: متاسفانه سطح بندی مدارس بر الگوی استانداردی متکی نیست که این مساله منجر به کاهش انگیزه در دانش آموزان دولتی می شود.
وی افزود: اغلب نمرات دانش آموزان در مدارس دولتی و مدارس خصوصی با یکدیگر نابرابر است، زیرا معلمان مدارس موظف هستند بیشترین همکاری را در امتیاز و نمره دهی داشته باشند اما در مدارس دولتی معلمان با سختگیری و وسواس بیشتری به دانش آموزان نمره می دهند.
نائیجی با بیان اینکه متاسفانه نظام آموزشی ما نمره محور است، افزود: نمره بالاتر برابر با قبولی در رشته های دانشگاهی و بازار کار بهتر است و بهترین شاهد و گواه این سخن هدایت تحصیلی است که قبولی در رشته های تجربی با دانش آموزانی است که دارای بالاترین معدل باشند.
این مشاور همچنین به امکانات مدارس غیر انتفاعی اشاره کرد و گفت: مدارس غیر انتفاعی به واسطه دسترسی به منابع مالی گسترده، تجهیزات و امکانات بهتری برای دانش آموزان فراهم می کنند که کاملا در مسیر تحصیلی آنان موثر است.
وی افزود: شاید دانش آموزانی در مدارس دولتی باشند که در برخی حوزه ها موفقیت هایی کسب کنند، اما به طور کلی در شرایطی نابرابر از لحاظ تجهیزات و نمره، دانش آموزان مدارس دولتی عملا شانس کمی برای رقابت خواهند داشت.

**ترک تحصیل روانی پدیده ای جدید در نظام آموزشی
این کارشناس مشاوره اظهار کرد: شاید امروز دیگر مانند گذشته با پدیده فرار یا ترک تحصیل از مدرسه روبرو نباشیم، اما نباید آن را نتیجه برقراری عدالت در فضای آموزشی دانست یا پوشش 100درصدی تحصیلی تلقی شود.
وی افزود ترک تحصیل نکردن امروز ناشی از مدرک گرایی به عنوان یک جایگاه اجتماعی و همچنین فقدان مهارت و بازار کار برای دانش آموزان است، اما واقعیت این است بسیاری از دانش آموزان از لحاظ احساسی و روانی در همان دوره متوسط اول ترک تحصیل می کنند.
به گفته نائیجی بی انگیزه گی نسبت به رشته ای تحصیلی و ادامه تحصیل به واسطه اصرار خانواده و یا از سر خجالت، نتیجه همین ترک تحصیل روانی و عاطفی است.
این کارشناسی افزود: وجود ناعدالتی در میان مدارس غیرانتفاعی و دولتی و مشاهده خروجی های نابرابر از این دوطیف مدرسه منجر به دلسردی دانش آموزان از ادامه تحصیل می شود.
** پول و دانایی
نائیجی همچنین گفت: مدارس خصوصی یا به اصطلاح غیرانتفاعی به دلیل توان بالای مالی، بهترین معلمان هر منطقه را به خود جذب می کنند و این در حالی است که عملا بسیاری از مدارس دولتی را مدرسان خسته و در حاشیه بازنشستگی و بی حوصله تر اداره می کنند.
این معلم با اشاره به مشکلات متعدد مالی فرهنگیان افزود: بسیاری از معلمان که حتی از نیروهای رسمی آموزش و پرورش هستند بیشتر زمان و انرژی خود را در مدارس غیرانتفاعی صرف می کنند و هر سال در تلاش هستند که کلاس های کمتری در مدارس دولتی گرفته تا وقت بیشتری برای حضور در مدارس غیر انتفاعی داشته باشند.
نائیجی همچنین با اشاره به جوان گرا بودن معلم مدارس غیر دولتی گفت: این نوع معلمان در کنار آشنایی با جدیدترین متدهای آموزشیف برای دستیابی به جایگاهی بهتر تلاش بیشتری نسبت به معلمان کهن سال مدارس دولتی دارند و وقت بیشتری برای دانش اموزان صرف می کنند.
ابه گفته او ارتباط قوی تر معلمان جوان و با انگیزه با دانش آموزان در کنار امکانات بهتر در مدرس غیر دولتی، همخوانی بیشتری با نظام جدید اموزشی که همان مهارت آفرینی و انگیزشی بودن تعلیم و تربیت دارد.
** بازی دو سر برد
پری خیری از فرهنگیان بازنشسته کشور گفت: موفقیت های دانش آموزان در نمرات کلاسی و امتحانات، المپیادها، جشنواره ها، کنکور، مسائل تربیتی و همچنین توفیقاتی که دانش آموزان به لحاظ رفتاری و اخلاقی کسب کردند، در رتبه بندی مدارس موثر است.
این فرهنگی بازنشسته با 27 سال سابقه مدیریت مدرسه اضافه کرد: هر مدرسه ای که بیشترین امتیازات را کسب کند، با رتبه ممتاز به عنوان مدرسه برتر شناخته و معرفی خواهد شد و مزایایی نیز برای آنان به همراه خواهد داشت، اما مهم ترین عامل در رتبه بندی، معدل و نمرات دانش آموزان است.
خیری سیستم نمره دهی در مدارس غیرانتفاعی را به همین دلیل بازتر دانست و گفت در این رابطه دو سر برد، هم دانش آموز با نمرات بالاتر برای ورود به رشته تحصیلی خوب آماده می شود و از طرف دیگر مدارس با رتبه بالاتری به حیات اقتصادی خود ادامه خواهند داد.
مصطفی جلالی از از کارشناسان علوم تربیتی کشور که تجربه مدیریت چندین مدرسه ایرانی در خارج از کشور را داشته است گفت: در بسیاری از کشورهای توسعه یافته مدارس غیرانتفاعی تحت عنوان مدارس خصوصی وجود دارد که تجربیات خوبی در مدیریت و نظارت بر آنان وجود دارد که می توان از آنها الگوبرداری کرد.
وی با بیان اینکه مدارس غیرانتفاعی نباید به شکلی از حسرت برای دانش آموزان کم برخودار تبدیل شود، افزود: آموزش و پرورش باید با تجهیز مدارس دولتی به امکانات رفاهی و علمی شرایطی برابر برای دانش آموزان ایجاد کند.
وی جمعیت کم دانش آموزی مدارس غیرانتفاعی را مزیتی مهم و فاکتوری برای افزایش کیفیت آموزش برشمرد و افزود: معلمان جوان این مدارس باانگیزه ماندگاری و تقاضای کاربیشتر از سوی دیگر مدارس توان و همت بیشتری برای آموزش دانش آموزان صرف می کنند که این موارد باید در مدارس دولتی هم لحاظ شود.
به گفته جلالی، علاوه بر این باید نظام نمره دهی نیز باید یا تغییر کند و یا براساس استاندارد و الگوی مشخصی تنظیم شود تا عدالت برای تمام دانش آموزان بر قرار شود و شاهد یک فضای رقابتی علمی و آموزشی سالم همراه با آرامش باشیم.
این کارشناس علوم تربیتی همچنین گفت: تا زمانی که فرصت ها و امکانات برای دانش آموزان در هر مدلی از مدارس برابر نباشد، نمی توان شاهد اثر بخشی و نتیجه دهی نظام آموزشی بود.
وی سخت ترین چالش در هر نظام آموزشی را تحصیل همراه با حقارت و سرخوردگی عنوان کرد و افزود: در چنین فضای نابرابری نه تنها شاهد ترک تحصیل دانش آموزان هستیم ، بلکه با پدیده ای به نام به فرار استعدادها یا فرار مغزها از کشور روبرو می شوید که امروز گریبان نظام آموزش عالی و آموزش و پرورش ما را گرفته است.
او همچنین به درآمد پایین معلمان بخصوص در مدارس دولتی اشاره کرد و آن را مهلک ترین ویروس نظام آموزشی کشور دانست و افزود: تا زمانی که منابع مالی معلمان تامین نباشد، فروش آموزش و درآمدزایی از تعلیم سرلوحه کار معلمان می شود.
جلالی تامین مالی و ایجاد امنیت اقتصادی برای معلمان را از مهمترین راهکارهایی دانست تا مانع از مهاجرت معلمان بخصوص معلمان برجسته به مدارس غیرانتفاعی شود.
وی افزایش مدارس دولتی و فضای آموزشی بیشتر و تجهیز بیشتر به امکانات آموزشی و کمک آموزشی و کمک درسی و در عین حال توجه بیشتر به وضعیت تحصیلی دانش آموزان بر اساس راندمان و سنجه هایی مشخص را از لازمه های کاهش فاصله سیستم آموزشی دولتی و غیردولتی امروز برشمرد.
7335/1654
انتهای پیام
این مطلب برایم مفید است
0 نفر این پست را پسندیده اند

موضوعات داغ

نظرات و دیدگاه ها

مسئولیت نوشته ها بر عهده نویسندگان آنهاست و انتشار آن به معنی تایید این نظرات نیست.