حجتالاسلام و المسلمین مهدی مهریزی طی سخنانی به مناسبت شهادت حضرت زهرا(س)، گفت: پیامبر(ص) فرمودند که شما اهلبیتِ نبوت هستید و نباید خادم داشته باشید. لذا برای اینکه فشار کار بر فاطمه(س) کم شود، علی(ع) کارهای بیرون (شامل آب آوردن و هیزم آوردن برای تنور که جزو کارهای خانه محسوب میشد) را انجام دهد؛ نه اینکه حضور اجتماعی زن یا خروج او از منزل ممنوع شده باشد.
عضو هیأت علمی دانشکده علوم حدیث با تأکید بر اینکه پیامبر(ص) حضور اجتماعی زن یا خروج او از منزل را ممنوع نکرده است، گفت: روایتی از امیرالمؤمنین(ع) است که خطاب به مادرشان فاطمه بنت اسد میفرمایند «شما کارهای بیرون (آب آوردن) را انجام دهید و فاطمه(س) کارهای داخل (آرد کردن) را انجام بدهد». چرا؟ چون فاطمه(س) مشغول بچهداری است .این نشان میدهد که اصل خروج زن برای تأمین مایحتاج، ممنوع نبوده و تقسیم کار بر اساس «تسهیل» بوده است نه «تحدید». قرآن کریم نیز حضور اجتماعی زنان را با قیودی همچون نازک نکردن صدا و پرهیز از خودنمایی پذیرفته است و داستان دختران شعیب را به عنوان الگویی از حضور عفیفانه در اجتماع ذکر میکند.
به گزارش خبرنگار جماران، حجتالاسلام و المسلمین مهدی مهریزی طی سخنانی با موضوع «بررسی روایات فاطمی درباره شئون بانوان»، در مؤسسه پژوهشی فهیم به مناسبت شهادت حضرت زهرا(س)، گفت: اگرچه در منظومه معرفتی اسلام، قرآن کریم باید محوریت و مرجعیت فکری را بر عهده داشته باشد، اما واقعیت تاریخی نشان میدهد که بخش اعظمی از فرهنگ دینی مسلمانان توسط «احادیث» شکل گرفته است. فرآیند استنباط و مواجهه با هر حدیثی باید از سه مرحله بنیادین عبور کند؛ نخست «احراز صدور»، دوم «احراز اصالت متن» و سوم «اعمال قواعد فقهالحدیث»؛ اگر این فرآیند سهگانه طی نشود، بهرهگیری از حدیث، کاری عامیانه و غیرعلمی خواهد بود.
عضو هیأت علمی دانشکده علوم حدیث تصریح کرد: مشهور است که رسول خدا(ص) کار بیرون از منزل را به امیرالمؤمنین(ع) و کار درون خانه را به حضرت زهرا(س) واگذار کردند و آن حضرت نیز از این تقسیم کار ابراز خرسندی نمودند. اما اگر به صدرِ روایت مراجعه کنیم، معنای کاملاً متفاوتی رخ مینماید. ریشه این روایت در کتاب «قرب الاسناد» است و در کتب اربعه مانند کافی یا تهذیب نیست، هرچند مجلسی در بحارالانوار آن را نقل کرده است. بر اساس متن دقیق روایت شکایت و تقاضای آنها نزد پیامبر در باب «خدمتکار» بود. پیامبر(ص) فرمودند که شما اهلبیتِ نبوت هستید و نباید خادم داشته باشید. لذا برای اینکه فشار کار بر فاطمه(س) کم شود، علی(ع) کارهای بیرون (شامل آب آوردن و هیزم آوردن برای تنور که جزو کارهای خانه محسوب میشد) را انجام دهد؛ نه اینکه حضور اجتماعی زن یا خروج او از منزل ممنوع شده باشد.
وی افزود: مؤید این مطلب، روایتی دیگر از امیرالمؤمنین(ع) است که خطاب به مادرشان فاطمه بنت اسد میفرمایند «شما کارهای بیرون (آب آوردن) را انجام دهید و فاطمه(س) کارهای داخل (آرد کردن) را انجام بدهد». چرا؟ چون فاطمه(س) مشغول بچهداری است .این نشان میدهد که اصل خروج زن برای تأمین مایحتاج، ممنوع نبوده و تقسیم کار بر اساس «تسهیل» بوده است نه «تحدید». قرآن کریم نیز حضور اجتماعی زنان را با قیودی همچون نازک نکردن صدا و پرهیز از خودنمایی پذیرفته است و داستان دختران شعیب را به عنوان الگویی از حضور عفیفانه در اجتماع ذکر میکند.
مهریزی ادامه داد: موضوع دوم، بحث «شهادت اُمِّ ایمَن» در ماجرای فدک است. روایتی در کتاب کافی(باب الحجة) نقل شده که پس از غصب فدک، حضرت زهرا(س) نزد خلیفه اول رفتند و استرداد آن را خواستند. خلیفه شاهد طلب کرد. حضرت، امیرالمؤمنین (ع) و اُمِّ ایمن را آوردند. با شهادت این دو نفر(یک مرد و یک زن)، خلیفه حکم را نوشت. اما در ادامه روایت آمده است که خلیفه دوم نامه را گرفت و پاره کرد. نکته فقهی و رجالی حائز اهمیت این است که در این واقعه تاریخی مهم، شهادت «یک مرد و یک زن» پذیرفته شده است و امیرالمؤمنین(ع) نیز با علم به عصمت خویش، تنها یک زن (ام ایمن) را همراه خود بردند و نگفتند باید دو زن باشند تا جایگزین یک مرد شوند. عجیب آنکه این روایت مهم در ابواب فقهی «شهادات» مورد استناد قرار نمیگیرد و تنها در مباحث کلامی و تاریخی دیده میشود. حال آنکه این روایت با سند معتبر در کافی، تهذیب شیخ طوسی و مقنعه شیخ مفید نقل شده است.
