میزگرد علمی با موضوع وحدت حوزه و دانشگاه همایش معمار وحدت با همکاری شهرداری تهران و موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س) در تالار خلیج فارس قلهک برگزار گردید.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، میزگرد علمی با موضوع وحدت حوزه و دانشگاه با حضور حجت الاسلام و المسلمین محمدرضا حشمتی، دکتر علی محمد حاضری، دکتر قادری، حجت الاسلام و المسلمین حسن پویا برگزار گردید؛ حجت الاسلام و المسلمین قبادی نیز اداره این میزگرد را بر عهده داشت.
حجت الاسلام و المسلمین قبادی در ابتدای این میزگرد ضمن گرامیداشت شهید آیت الله مفتح و شهید آیت الله مطهری و سایر شهدای حوزه و دانشگاه گفت: موضوع وحدت در کلام حضرت امام(س) یکی از اساسی ترین موضوعات است که مشاهده می شود. جالب آن است که اولین نوشته ای که از حضرت امام باقی است و مربوط به سال 1363ه.ق است و اصل آن یادداشت در کتابخانه وزیری یزد نگهداری می شود و متن آن در صحیفه امام وجود دارد امام در کنار دعوت علما به قیام و حرکت علیه ظلم و جور به مقوله وحدت هم اشاره می کند.
وی ادامه داد: این نشان از عمق اندیشه امام پیرامون مقوله وحدت است. اگر فرمایشات امام را مشاهده کنید موضوع و کلمه وحدت از جمله موضوعاتی است که دارای بیشترین فراوانی در کلام ایشان است. امام(س) با بیان و سیره و رفتارشان نشان دادند که نگاهشان به وحدت نه یک نگاه مصلحتی و نه تاکتیکی است بلکه جز مبانی اعتقادی حضرت امام بود و این را تا پایان عمرشان به اثبات رساندند.
حجت الاسلام و المسلمین محمدرضا حشمتی نیز ضمن یاد و گرامیداشت شهیدان حوزه و دانشگاه مفتح، بهشتی، باهنر و مطهری گفت: این ها مهاجرینی بودند که قبل از انقلاب به دانشگاه آمدند و در تعامل بودند و عملاً موضوع وحدت را پیگیری کردند. حضرت امام به عنوان یک مصلح جهانی نگاه جامع تر از وحدت حوزه و دانشگاه دارند اصلاً ایشان اعتقاد به وحدت همه انسان ها دارند. اکثر مصلحان بزرگ نگاهشان اینگونه است و از مرزها و نژادها عبور می کنند اینها انسان را به عنوان محور اصلی مدنظر قرار می دهند.
وی افزود: دو قشر متفکر در جامعه ما موثر هستند که اگر بخواهند از هم جدا باشند و تفرقه داشته باشند جامعه عقب افتاده خواهد شد و پیشرفت نخواهد کرد. در جامعه شیعی نقش روحانیت نقش اساسی هست و از طرف دیگر هم دانشگاهیان به هر جهت تمام قوه اجرایی کشور را دانشگاهیان اداره خواهند کرد. این دو جریان اگر بخواهند با هم وحدت نداشته باشند و با هم دیگر در تنازع و تفرقه باشند باعث سستی جامعه خواهد شد حضرت امام هم از اینجا نگرانی داشتند.
دکتر سیدعلی قادری نیز در این همایش ضمن اشاره به اهمیت بررسی و شناخت رفتار و اندیشه های شاگردان حضرت امام گفت: شاگردان حضرت امام به نحوی آثار ایشان محسوب می شوند. وقتی شهید مطهری و شهید مفتح از حضرت امام الهام گرفتند و در جامعه نوعی از عملکرد را ارائه می دهند سرچشمه آن عملکرد حضرت امام است. شهید مفتح به صورت عملی و پررنگ وحدت حوزه و دانشگاه را پیگیری کردند. وقتی کسی از نیرو و امکانات و آبرویش برای وحدت مایه می گذارد طبیعت آن قدر بیدار هست که وقتی شهید می شود روز وحدت حوزه و دانشگاه را به نام او مزین می کنند.
وی ادامه داد: حضرت امام در جامعه بشری تاثیر عمیقی گذاشته است؛ در حوزه های علمیه کمتر تاثیر گذاشته است چرا که بنیان های حوزه های علمیه خیلی ریشه دارد هزار سال سابقه موجب شده تا ریشه های عمیقی پیدا کند و این ریشه ها را به راحتی نمی توان جابجا کرد در بعضی جاها با امام همراهی کرده است در بخش هایی حوزه جلو رفته است که آن هم بخش استفاده از ابزار مدرن است اما در بنیان های اندیشه ای تغییر عمده ای به وجود نیامده است.
وی افزود: بخشی از حوزه که در انقلاب و مسائل جنگ با امام همراهی کرد و همچنان هم تلاش می کند تا رشد کند و تلاشش نیز این است که بیرون از حوزه رشد کند. استاد مطهری وقتی استاد مطهری شد که پا از حوزه بیرون گذاشت. شهید مطهری، شهید بهشتی، شهید باهنر و شهید مفتح بیرون از حوزه درخشیدند وقتی به دانشگاه آمدند و با کشورهای دنیا آشنا شدند درخشیدند.
حجت الاسلام و المسلمین حسن پویا ضمن اشاره به تاکیدات حضرت امام به وحدت گفت: وحدت از آن قله هایی است که امام به آن توجه داشتند و ما اگر یک نگاه عرفانی و معنوی و روحانی به یک چنین شخصیتی داشته باشیم منشا این نکته را در خواهیم یافت. امام از کثرات این عالم به وحدت می رسند وحدتی که همه وجود او را فرا می گیرد و همه کثرات را پشت سر می گذارد و عملاً و عیناً به وحدت می رسد و نگاهش به جهان نگاه وحدانیت و یگانگی است. امام به تاثیر دو قشر حوزوی و دانشگاهی در جامعه آگاهی داشتند و الان هم که سی و دو سال از انقلاب اسلامی می گذرد می بینیم که همین قشر تحصیلکرده و عالمان هستند عالمان نیز از دانشگاه و حوزه سرچشمه گرفته اند و اگر اختلاف میان این دو باشد و نگاه دوگانه باشد نتیجه ای جز دوگانگی ملت و جامعه نخواهد داشت.
معاون پژوهشی نمایندگی قم موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی ادامه داد: ما به اندیشه ی وحدتی که امام می فرمودند نخواهیم رسید جز اینکه بتوانیم گفتگوی در فضای باز و آزاد را داشته باشیم و سیاست همه چیز ما را فرا نگیرد که متاسفانه این چنین شده است. سالها پیش استاد بزرگی برای اولین بار در حوزه علمیه درس کلام جدید می گفتند ولی برخی از حوزویان بزرگوار این را برنتافتند. هدف امام این نبود که من روحانی فقط بیایم در دانشگاه اندیشه اسلامی تدریس کنم یا چند دانشگاهی در حوزه درس بگویند و هر کدام به راه خودمان برویم؛ اندیشه ها زمانی رشد می کنند که کنار هم قرار بگیرند و بتوانند در فضای آزاد با هم گفتگو کنند.
دکتر علی محمد حاضری نیز با اشاره به به دوران دانشجویی خودش در دوران پیش از انقلاب گفت: امام به هر حال به عنوان یک شخصیت سیاسی ممکن است به وحدت با دانشگاه به عنوان یک ائتلاف و اتحاد سیاسی برای مبارزه با رژیم نگاه کند ایرادی هم ندارد ولی اگر همه نگاه امام از این زاویه بود ممکن بود موفقیت هایی داشته باشد ولی آن چیزی که ما در امام شاهدیم را محقق نمی کرد. من فکر می کنم امام در درجه اول براساس یک مبانی معرفت شناختی می توانست برای من دانشجو و دانشگاهی مورد قبول باشد.
وی ادامه داد: اگر امام در ابعاد معرفت شناختی یک فقیه و مجتهدی با ویژگی های خاص نبود نمی توانست برای ما دانشگاهی ها آن جاذبه ای را که پیدا کرد داشته باشد. از یک سو قائل به معرفت وحیانی بود که از کتاب و سنت می خواست بگیرد اما منحصراً یک فقیه اصولی نبود امام در عین حال یک عارف بود که از آن منطق نیز می توانست با دیگران رابطه برقرار کند. اما آنچه که برای من دانشگاهی مهم است این بود که امام در عین حال چون یک فیلسوف استدلالی بود یک معرفت عقلانی و تجربی هم داشت و در واقع برای ما دانشگاهیان این وجه امام که سعی می کرد فهمش از اسلام را به زبان عقلی و استدلالی ارائه کند برای ما می توانست جالب باشد.
وی افزود: من اگر بخواهم فهرست وار به ارزشهای جامعه دانشگاهی آن روز اشاره کنم نشان می دهد که چون امام در این ارزشها با دانشگاهیان مشترک بود می توانست برای جامعه دانشگاهی قابل قبول باشد. جامعه دانشگاهی علم گرا و ضدخرافات است، اگر مروج و عالم دینی به مرز بین خرافه و دین توجه نداشته باشد چهره او برای من دانشگاهی مخدوش خواهد بود. امام تاکید داشت که امام به گونه ای معرفی و طرح شود که برای فردی با عقل استدلالی نگاه می کند وهن آلود نباشد تفکر ضد تحجرگرایی امام بیشتر در این جنبه بروز پیدا می کرد.
استاد دانشگاه تربیت مدرس ادامه داد: ارزش مهم دیگر برای دانشگاه آزادی خواهی و ضدیت با استبداد بوده و هست. ضدیت با استبداد فی نفسه ارزش است نه اینکه استبداد چون ضد دین است بد باشد بلکه فی نفسه منفی است. در تفکر دانشگاهی مستبد مصلح قابل قبول نیست حتی اگر عملکردهایش هم قابل دفاع باشد. امام در دهه چهل نشان داد که جسارت و شجاعت و روحیه ضد استبدادی قوی در وجودش هست و بزرگترین و شجاعانه ترین تهاجم ها را نسبت به شخصت مرکزی استبداد آن زمان که شاه بود امام انجام می داد و این برای جامعه دانشگاهی بسیار ارزشمند بود. برای جامعه دانشگاهی فقیه و مجتهدی که به جنگ با استبداد برخیزد و شجاعت مقابله با استبداد را داشته باشد فی نفسه دارای ارزش است.
