معاون دفتر حفظ و نشر آثار مقام معظم رهبری با اشاره به شگفتی از به وجود آمدن نویسنده های نسل جوان که درکی از زمانه امام ندارند، گفت: اینها ثمرات همان درختی هستند که امام کاشته است.
به گزارش خبرنگار جماران، چهارمین پاسداشت هنر و ادبیات انقلاب اسلامی با شعار «رویداد روح الله» و در آستانه سی و ششمین سالروز رحلت بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی، امام خمینی(س) با رونمایی از تقریظ رهبر معظم انقلاب اسلامی، آیت الله سید علی خامنه ای بر کتاب «روح الله» نوشته هادی حکیمیان امروز یازدهم خرداد ماه سال 1404 با حضور نویسنده کتاب و جمعی از پژوهشگران حوزه انقلاب اسلامی و اصحاب رسانه در دفتر حفظ نشر و آثار آیت الله خامنه ای برگزار شد.
محمد رضا کائینی، نویسنده و پژوهشگر تاریخ معاصر با اشاره به شروع تخریب نام امام از اواسط دهه هفتاد و استمرار آن در دهه های بعد از آن گفت: انتشار تقریظ بر کتاب «روح الله» پادزهری بر تخریب نام امام است.
وی با تاکید بر اینکه علی رغم تمام تلاش ها تا کنون اثر بایسته و جامعی درباره امام و انقلاب اسلامی منتشر نشده است، افزود: کتاب روح الله نقطه عطفی بر این ماجراست. این کتاب به مفهوم مصطلح زندگی نامه نویسی نیست اما با ورود به هر موضوعی سعی داشته به آن مطلب درست پاسخ دهد و هر آنچه لازم بوده مطرح کرده است.
کائینی ویژگی دیگر کتاب را استفاده از اسناد کمتر منتشر شده دانست و اضافه کرد: درباره بسیاری از شخصیت ها به طور اشباع رفتار کرده ایم و تا جایی که نکات مهمی هنوز ناگفته مانده است و نویسنده در این کتاب از دو سند مهم استفاده کرده است.
وی با تاکید بر جلوه بصری کتاب، به عنایت ویژه آن به شخصیت امام پیش از شروع نهضت نیز اشاره کرد و گفت: شخصیت امام از دوران کودکی با سیاست شکل گرفته بود و شناخت امام از وقایع سیاسی و توجه شان به آنها بسیار زیاد بود و رجال سیاسی در برخورد با ایشان متعجب می شدند که نویسنده سعی کرده استنادات موافق و مخالف با امام را در اثر خود بگنجاند.
در این نشست فرهنگی ـ سیاسی مهدی ابراهیم زاده معاون دفتر حفظ و نشر آثار مقام معظم رهبری با اشاره به شگفتی که از به وجود آمدن نویسنده های جوان که ممکن است سال ها بعد از پیروزی انقلاب اسلامی به دنیا آمده باشند و هیچ درکی از شرایط آن روزگار نداشته باشند، گفت: این نسل امیدبخش است و اینها ثمرات همان درختی هستند که امام کاشته است؛ ثمراتی که باعث غبطه رهبر انقلاب می شوند.
وی با تاکید بر اینکه در کتاب روح الله به اصل و ریشه فرهنگ مقاومت و فرهنگ انقلابی که اکنون خودش را از لبنان تا یمن به رخ کشیده است، افزود: شاید پرداختن به روح الله، پرداختن به خود ماست چرا که ایشان طیف وسیعی از مبارزان چپ تا مردم عادی را متحد کرد و انقلاب را به پیروزی رساند. امید که جریان فرهنگی انقلاب بتواند در پیروزی جبهه مقاومت ما را مدد رساند.
محمدرضا فلاح شیروانی، پژوهشگر حوزه امام و انقلاب اسلامی با اشاره به دست فرمان خاص امام خمینی در ایجاد الگوی نوین گفت: به فرموده آقا این مساله ایجاد یک عصر جدید است که بنده با توجه به ابعاد وسیع آن فقط در اینجا به یک بعد آن می پردازم و آن اینکه تصمیم امام این بود که مردم قیام کنند و ویرایش صحنه و رشد را برای بشر و محیط انسانیت رقم بزنند.
نویسنده کتاب حوزه باید انقلابی بماند به اخلاق پیامبرگرایانه که بر تکریم انسان تاکید دارد، پرداخت و افزود: ساقط کردن رژیم پهلوی هدف امام نبود، بلکه قیام علیه طاغوت، مساله بود. چنانچه بعدها اندیشمندان غربی هم به این نکته اذعان کردند که امام می خواستند مردم را بیدار کنند و به اولین منزل که همانا بیداری است، راه پیدا کنند. ایشان بر پس زدن استبداد به وسیله مردم تاکید داشتند.
وی با تاکید بر اینکه امام فطرت انسان ها را هدف می دانست همان طور که استادشان آیت الله شاه آبادی بر این مساله تاکید داشتند، گفت: ایشان از دریچه یک حکیم به حیات بشری وارد شدند به همین سبب به خیلی از الگوهای تلاش سیاسی وارد نمی شدند و این باعث شده بود که نمی توانستند برخی از مواجهه های امام را حدس بزنند.
فلاح شیروانی به راه های طی شده به وسیله نخبگان سیاسی اشاره کرد و افزود: آنها راه به جایی نبردند و خسته شدند اما تنها راه امام که تاکید بر حضور همه مردم بود، کارساز شد و آن ایجاد چالش دائمی با نظام سلطه بود و اگر کسی با این نگاه آشنا نباشد نمی تواند دیدگاه مقام معظم رهبری و طرح بزرگی را که برای این چالش ریخته اند دریابد همان طور که برای جبهه مقاومت این طرح را ریخته اند و در برابر نگرانی ها می گویند جای نگرانی نیست چرا که نگاه شان به انسان است.
ابراهیم برزگر نیز با تاکید بر اینکه نیاز به اسوه سازی برای نسل جدید داریم گفت: این الگوسازی هم باید سیر و سلوک شخصی امام را مد نظر داشته باشد و هم سیر و سلوک سیاسی ایشان را.
وی با اشاره به اینکه امام بر خودسازی قبل از جامعه سازی تاکید داشتند، افزود: با خودسازی است که یک فرد می تواند بر یک امت تاثیرگذار باشد درست مانند تعبیری که حضرت امام برای شهید بهشتی به کار بردند که ایشان یک ملت بود.
برزگر در ادامه گفت: امام به جای مسابقه با دیگران با خودشان مسابقه می دادند و این یک فلسفه زندگی است چرا که دیدگاه ایشان بر انسان سازی بود و با اندیشه امام می شود انسان های کارآمد ساخت و به فرموده رهبری این فتح الفتوح امام بود.
وی به توصیه امام به بنی صدر نیز اشاره ای کرد و افزود: امام به بنی صدر گفتند که حالت قبل از ریاست جمهوری با بعد از آن متفاوت نشده باشد. به همبن خاطر امام در مقابل تمجید دیگران حساس بودند مانند تعریفی که مرحوم حجازی و مشکینی از ایشان داشتند که اعتراضشان را در پی داشت.
برزگر سعه صدر امام را رودخانه ای دانست که برخوردهای ناروای دیگران را نادیده می گرفت و افزود: سیاست دوستی و سیاست دشمنی امام برخاسته از رحماء بینهم بود.
وی به دقت امام حتی در ساعتی که برای زیارت اختصاص می دادند اشاره کرد و گفت: شوخ طبعی های امام هم حکیمانه بود و اینها برای نسل جوان جذاب است چرا که جمع ناپذیری اخلاق و سیاست را امکان پذیر کرد و معمای سنت و مدرنیته را حل کرد. و نظامی سیاسی ای تاسیس کردند بر پایه دین.
سجاد صفار هرندی، مدیر پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی حوزه هنری با اشاره به اینکه شخصیت امام وجوه مختلف دارند گفت: بیراه نیست اگر بگوییم مهم ترین وجه ایشان رهبری انقلاب اسلامی است و نسبت امام با انقلاب اسلامی با نسبت دیگر انقلاب ها و با رهبران شان متفاوت است و با اینکه برای انقلاب های دیگر از انقلاب شوروی گرفته تا فرانسه هم از لفظ رهبر استفاده می کنند اما نسبت امام با انقلاب اسلامی متفاوت است و این از ارادت و علاقه به امام نیست بلکه از جامعه شناسی انقلاب نشات می گیرد. تا پیش از انقلاب اسلامی گفته می شد که انقلاب ها به واسطه بحران ها، گرفتاری ها، ورشکستگی ها و فرو ریختگی نظام ها ایجاد می شود و در این فرو ریختگی ها فردی زیرک پیدا شده و سوار بر این تلاطم ها می شود و آن را با کامیابی خو به پایان می برد و رهبران انقلاب های دیگر جهان اینگونه بودند و جامعه شناسی انقلاب ها بر آن مهر تایید می زند ولی در انقلاب اسلامی با اینکه جامعه ایران با مسائلی مانند استبداد، مشکلات اقتصادی و ... روبرو بود اما اینها به خودی خود زمینه ساز انقلاب نبود و افراد هم در آن مقطع برآوردی از نزدیک بودن انقلاب نداشتند اما انقلاب رخ داد و با صورت بندی خود، نظریه پردازی انقلاب را دگرگون کرد.
وی در ادامه به سوالی که درباره فروریختن مدل های نظری پیشین مطرح می شود، پرداخت و افزود: پاسخی که برای این پرسش به آن رسیدند این بود که برای اولین بار انقلابی ساخته شد و این کار را رهبر انقلاب انجام داد و بعدها بحث کنش، اراده و ... که در نظریه های انقلاب جایی نداشت، برای خود جا باز کرد و دیدیم که می شود انقلابی توسط خواست و تصمیم و اراده ای ایجاد شود. و اتفاقا کسی که نقطه عطف است و کسی که جهانی او را همه کاره می دانند خود را کاره ای نمی داند و این مسیر را لطف الهی می داند نه به تعارف که به باور قلبی و این وجهه ممتاز شخصیت امام است.
شهره پیرانی، عضو هیات علمی دانشگاه شاهد و همسر شهید داریوش رضایی نژاد با اشاره به تداوم انقلاب اسلامی پس از رحلت امام گفت: در صفحه های آخر کتاب تداوم انقلاب اسلامی را مطرح می کند و به نقل قولی از استاد همایون کاتوزیان اشاره می شود که می گوید علی رغم اینکه قرار بود بعد از رحلت امام انقلاب پایان پذیرد اما به دو دلیل این نظریه رد می شود اول از همه اینکه جمهوری اسلامی یک انقلاب تک نفره نبود و با اشاره به تشییع امام بر پایگاه مردمی آن تاکید می کنند که پیش و پس از آن هم این پایگاه نشان داده شده است.
وی با بیان اینکه نظریه های مختلفی درباره تداوم انقلاب مطرح شده، افزود: امام فردای پیروزی انقلاب اسلامی یعنی در سخنرانی 23 بهمن 57 بحث تداوم انقلاب را مطرح می کنند و حفظ و تداوم آن را یک تکلیف الهی دانسته و تاکید داشتند که انقلاب شعبه ولایت رسول خداست. امام همچنین تاکید داشتند که انقلاب اسلامی نه تنها در ایران که می تواند الهام بخش مردم دنیا به ویژه مسلمانان در مبارزه با استعمارگران باشد.
عضو هیات علمی دانشگاه شاهد با تاکید بر اینکه امام رمز بقای انقلاب را همانند رمز پیروزی آن مانند انگیزه الهی، حکومت اسلامی، وحدت مردم و... میدانستند، گفت: در کتاب «روح الله» هم بر بحث توکل به خدا، وحدت کلمه و حضور مردم بارها به عنوان حفظ و تداوم انقلاب تاکید شده است.
وی با اشاره به اینکه پیروزی انقلاب سخت است اما تداوم آن سخت تر است، افزود: انقلاب یک رویداد تاریخی نیست بلکه یک مسئولیت همیشگی است و همه مردم باید به آن توجه کنند.
پیرانی بیانیه گام دوم انقلاب را نمود بارزی از تداوم انقلاب دانست و اضافه کرد: در این بیانیه با طرح مباحثی چون مقابله با تهدیدهای داخلی و خارجی، توسعه فرهنگ انقلابی، ایجاد انگیزه، عدالت اجتماعی و ... در جهت تداوم انقلاب تأکید شده است و بر همین اساس، تربیت نسل آگاه و امیدوار که دشمن خارجی و داخلی را بشناسد و پای کار بماند برای رسیدن به این منظور لازم است و ضروری است.
وحید یامینپور با اشاره به اینکه مردم در دهه چهل و پنجاه نمی دانستند که امام سرالصلوه دارد، آداب الصلوه دارد، شعر می گوید اما می دیدند که مرد نظرکرده ای آمده تا خیلی چیزها را عوض کند، گفت: این ودیعه ای که به رسول خدا(ص) سپرده شده بود دوباره باید در قالب زمان تجلی می کرد و ترجمانش باید تجدید می شد و با امام این اتفاق افتاد.
وی با تاکید بر اینکه این کتاب توانسته بخش هایی از این موضوع را شکوفا کند، افزود: نمونه آن را میتوان در روایت های 15 خرداد در کتاب دید. یکی از دقت هایی که در کتاب دیده می شود، این است که نویسنده در مواقع حساس روایت را از زبان دیگران نقل کرده است مانند آنجایی که از زبان همسر پاکروان که پرسش هایی درباره امام دارد، اینگونه پاسخ داده شده که این آدم، آدم عجیبی است و ایمانش به آینده در زبان نمیگنجد.
یامین پور با اشاره به اینکه در برخی از جاهای کتاب، لحن گزارشی می شود، گفت: علی رغم این موضوع، نویسنده در لحظه هایی فرد را در مواجهه با حقیقت تاریخ قرار می دهد و اینکه حقیقت انقلاب ودیعه ای است که از قرن ها پیش در جان شیعیان بوده است.
