آزادگی، عزت طلبی و حق‌جویی از بزرگترین پیام‌های واقعه عظیم عاشوراست. رسیدن به این آرمان‌ها نیازمند آگاهی و بصیرت است و این قیام نشان داد آنان که از این موهبت برخوردارند، حتی اگر اندک باشند، هرگز در نگاه قضاوت‌گر تاریخ از یاد نمی‌روند.
از همین روست که این حرکت با عنوان یک نهضت اجتماعی که دارای ریشه‌های فرهنگی است شناخته می‌شود و آیین‌هایی نیز برای زنده نگاه داشتن آن طی قرن‌ها شکل گرفته است که به الگویی برای عزاداری بدل شده است.
مردم استان فارس نیز همزمان با دیگر شهر‌ها و روستا‌های کشور در زنده نگاه داشتن این آیین، رسم‌هایی ویژه را تدارک دیده‌اند که قدمت برخی از آن‌ها به چندین قرن می‌رسد.
در شیراز دسته‌ها و هیات عزاداری از سراسر شهر به سمت حرم مطهر حضرت شاهچراغ (ع) رهسپار می‌شوند و به سینه زنی و زنجیرزنی می‌پردازند.
افزون بر این رسم سینه زنی قطاری که از رسوم دیرینه شیرازی‌هاست در این ایام در مساجد و حسینیه های قدیمی برگزار می‌شود. در این نوع سینه‌زنی عزادارن به صورت مارپیچ و دایره‌ای حرکت می‌کنند و تصویری زیبا را خلق می‌کنند که نماد رسیدن از کثرت به وحدت است.
در شامگاه عاشورا نیز مراسم شام غریبان با شمع گردانی مردم در محلات و با یاد مظلومیت و تنهایی حضرت زینب (س) و بازماندگان این نهضت برگزار می شود.
در دیگر شهرستان‌های فارس نیز مراسم اینچنینی برقرار است از جمله آن‌ها باید به بزرگ ترین تعزیه میدانی کشور در روستای صحرا رود فسا اشاره کرد.
هزینه‌های اجرای این مراسم را مردم و برخی از موقوفات شهرستان فسا تامین می‌کنند و در هنگامه ماه محرم این شهرستان پذیرای شیفتگان اهل بیت (ع) از گوشه و کنار ایران است.
در شهرستان استهبان آیین چک‌چکو و چارچوگردانی در محرم برگزار می‌شود. مراسم چک چکو در عصر روز عاشورا برگزار می‌شود.
براساس آنچه در روز عاشورا رخ داده است، پس از اتمام نبرد، لشکریان یزید پیکر پاک امام حسین (ع) را بر دروازه شام آویختند و پس از غارت شهدای این نبرد با اسب بر آنان تاختند. در این میان نیز عمر بن سعد به سربازانش دستور می‌دهد که به شادی و پایکوبی بپردازند.
مطابق روایت ذکر شده، مردم استهبان این صحنه‌ها را باز سازی می‌کنند به گونه‌ای که افراد شرکت کننده در آن دو قطعه چوب در دست می‌گیرند و به هم می‌کوبند و صدای کوبیده شدن این چوب‌ها در میان خیل جمعیت، صدای سم اسبانی را تداعی می‌کند که مراسم رقت‌بار لشکریان یزید را تداعی می‌کند؛ سپس در آیینی که مشابه آن با عنوان نخل‌گردانی در استان یزد برگزار می‌شود، همه هیات و دسته‌های عزاداری تا نیمه شب با سینه زنی و زنجیرزنی به حسینیه محله اهر می‌روند.
جایی که محل نگهداری چارچو است. چارچو یا کجاوه یا مهملی است که نماد مظلومیت امام حسین (ع) است و براساس روایات در عصر عاشورا از آسمان به زمین آمد و جسم مطهر امام حسین (ع) را در خود جای داد و به آسمان برد.
پس از ورود آخرین هیات به این حسینیه، چارچو را که تنها سالی یک بار برای این مراسم بیرون آورده می‌شود، می‌آورند و بر دوش می‌چرخانند.
از دیگر نمونه‌های آیینی شعائر عاشورایی برپایی خیمه‌های عزا در شهرستان زرقان است. این خیمه‌ها که از روز 27 ذیحجه برپا می‌شود به نشانه خیمه‌های امام حسین (ع) در سه محله قدیمی این شهر برپا می‌شود.
بزرگترین این خیمه‌ها حدود 500 متر مربع است که با دیرک‌ها چوبی به ارتفاع 20 متر و با طناب‌هایی به پشت بام حسینیه متصل می‌شود؛همچنین پرچم‌های سرخ و سبز که در حرم امام حسین (ع) طواف داده شده است در آن نصب می‌شود.
این مراسم از دوره صفویه شکل گرفت و یکی از این خیمه‌ها عمری 150 ساله دارد و طرح‌هایی همچون نقش شمشیر و شیر و سرو بر آن دیده می‌شود و متعلق به خاندان قوام و حسینیه مشیر شیراز است.
این آیین‌ها تنها گوشه‌هایی از مراسمی است که مردم استان فارس با علاقه به امام خود برگزار می‌کنند و همه آن‌ها از شرق تا غرب و از شمال به جنوب و از هر دین و آیین به صورت خودجوش در این ایام اجرا می‌شود که نشان دلدادگی مردم به امام حسین (ع) و خاندان پیامبر و فراتر از آن، درک و دریافت واقعه عاشوراست.
7375 / 1876
انتهای پیام از همین روست که این حرکت با عنوان یک نهضت اجتماعی که دارای ریشه‌های فرهنگی است شناخته می‌شود و آیین‌هایی نیز برای زنده نگاه داشتن آن طی قرن‌ها شکل گرفته است که به الگویی برای عزاداری بدل شده است.
مردم استان فارس نیز همزمان با دیگر شهر‌ها و روستا‌های کشور در زنده نگاه داشتن این آیین، رسم‌هایی ویژه را تدارک دیده‌اند که قدمت برخی از آن‌ها به چندین قرن می‌رسد.
در شیراز دسته‌ها و هیات عزاداری از سراسر شهر به سمت حرم مطهر حضرت شاهچراغ (ع) رهسپار می‌شوند و به سینه زنی و زنجیرزنی می‌پردازند.
افزون بر این رسم سینه زنی قطاری که از رسوم دیرینه شیرازی‌هاست در این ایام در مساجد و حسینیه های قدیمی برگزار می‌شود. در این نوع سینه‌زنی عزادارن به صورت مارپیچ و دایره‌ای حرکت می‌کنند و تصویری زیبا را خلق می‌کنند که نماد رسیدن از کثرت به وحدت است.
در شامگاه عاشورا نیز مراسم شام غریبان با شمع گردانی مردم در محلات و با یاد مظلومیت و تنهایی حضرت زینب (س) و بازماندگان این نهضت برگزار می شود.
در دیگر شهرستان‌های فارس نیز مراسم اینچنینی برقرار است از جمله آن‌ها باید به بزرگ ترین تعزیه میدانی کشور در روستای صحرا رود فسا اشاره کرد.
هزینه‌های اجرای این مراسم را مردم و برخی از موقوفات شهرستان فسا تامین می‌کنند و در هنگامه ماه محرم این شهرستان پذیرای شیفتگان اهل بیت (ع) از گوشه و کنار ایران است.
در شهرستان استهبان آیین چک‌چکو و چارچوگردانی در محرم برگزار می‌شود. مراسم چک چکو در عصر روز عاشورا برگزار می‌شود.
براساس آنچه در روز عاشورا رخ داده است، پس از اتمام نبرد، لشکریان یزید پیکر پاک امام حسین (ع) را بر دروازه شام آویختند و پس از غارت شهدای این نبرد با اسب بر آنان تاختند. در این میان نیز عمر بن سعد به سربازانش دستور می‌دهد که به شادی و پایکوبی بپردازند.
مطابق روایت ذکر شده، مردم استهبان این صحنه‌ها را باز سازی می‌کنند به گونه‌ای که افراد شرکت کننده در آن دو قطعه چوب در دست می‌گیرند و به هم می‌کوبند و صدای کوبیده شدن این چوب‌ها در میان خیل جمعیت، صدای سم اسبانی را تداعی می‌کند که مراسم رقت‌بار لشکریان یزید را تداعی می‌کند؛ سپس در آیینی که مشابه آن با عنوان نخل‌گردانی در استان یزد برگزار می‌شود، همه هیات و دسته‌های عزاداری تا نیمه شب با سینه زنی و زنجیرزنی به حسینیه محله اهر می‌روند.
جایی که محل نگهداری چارچو است. چارچو یا کجاوه یا مهملی است که نماد مظلومیت امام حسین (ع) است و براساس روایات در عصر عاشورا از آسمان به زمین آمد و جسم مطهر امام حسین (ع) را در خود جای داد و به آسمان برد.
پس از ورود آخرین هیات به این حسینیه، چارچو را که تنها سالی یک بار برای این مراسم بیرون آورده می‌شود، می‌آورند و بر دوش می‌چرخانند.
از دیگر نمونه‌های آیینی شعائر عاشورایی برپایی خیمه‌های عزا در شهرستان زرقان است. این خیمه‌ها که از روز 27 ذیحجه برپا می‌شود به نشانه خیمه‌های امام حسین (ع) در سه محله قدیمی این شهر برپا می‌شود.
بزرگترین این خیمه‌ها حدود 500 متر مربع است که با دیرک‌ها چوبی به ارتفاع 20 متر و با طناب‌هایی به پشت بام حسینیه متصل می‌شود؛همچنین پرچم‌های سرخ و سبز که در حرم امام حسین (ع) طواف داده شده است در آن نصب می‌شود.
این مراسم از دوره صفویه شکل گرفت و یکی از این خیمه‌ها عمری 150 ساله دارد و طرح‌هایی همچون نقش شمشیر و شیر و سرو بر آن دیده می‌شود و متعلق به خاندان قوام و حسینیه مشیر شیراز است.
این آیین‌ها تنها گوشه‌هایی از مراسمی است که مردم استان فارس با علاقه به امام خود برگزار می‌کنند و همه آن‌ها از شرق تا غرب و از شمال به جنوب و از هر دین و آیین به صورت خودجوش در این ایام اجرا می‌شود که نشان دلدادگی مردم به امام حسین (ع) و خاندان پیامبر و فراتر از آن، درک و دریافت واقعه عاشوراست.
7375 / 1876
کپی شد
