نزدیک به ۱۰ میلیون نفر از بیماری دیابت نوع ۱رنج میبرند و بیش از ۴ میلیون نفر با وجود درمانهای موجود جان خود را از دست میدهند.
به گزارش جماران به نقل از مجله پزشکی محققان هشدار دادهاند که بار دیابت نوع ۱ با سرعت فزایندهای در حال افزایش است، در حالی که شکاف مرگباری در مراقبتهای بهداشتی باعث میلیونها مرگ زودرس شده است.
آمارها نشان میدهد که ۹.۵ میلیون نفر در سراسر جهان در سال ۲۰۲۵ با این بیماری زندگی خواهند کرد، اما ۴.۱ میلیون نفر دیگر "مفقود" در نظر گرفته میشوند، به این معنی که آنها بر اثر این بیماری جان خود را از دست دادهاند، اگرچه اگر مراقبتهای پزشکی ناکافی یا عدم تشخیص به موقع آنها نبود، در همان سال زنده میبودند.
نتایج این مطالعه در نشست سالانه انجمن اروپایی مطالعه دیابت در وین منتشر شد. محققان میگویند این تخمینها یک زنگ خطر جهانی است که میلیونها نفر با وجود در دسترس بودن درمانها و ابزارها، هنوز جان خود را از دست میدهند. این موضوع سیستمهای مراقبتهای بهداشتی، دولتها و سازمانهای بینالمللی را با یک چالش فوری روبرو میکند: پر کردن شکاف تشخیص و درمان و تضمین دسترسی به انسولین و فناوریهای نجاتبخش برای همه.
طبق برآوردهای مطالعه، تعداد افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ بین سالهای ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۵، ۱۳ درصد افزایش یافته و به ۹.۵ میلیون بیمار رسیده است و انتظار میرود تا سال ۲۰۴۰ این تعداد به ۱۴.۷ میلیون نفر افزایش یابد. محققان این رشد شتابان را به چندین عامل مرتبط نسبت میدهند: رشد جمعیت و پیری، بهبود قابلیتهای تشخیصی و کاهش میزان مرگ و میر به لطف بهبود مراقبتها.
تمرکز تکاندهنده
محققان معتقدند که ممکن است اعداد گزارش شده به دلیل ناکافی بودن دادهها یا عدم تشخیص، کمتر از حد واقعی تخمین زده شده باشند و این فرضیه را تقویت میکند که "بار واقعی این بیماری بسیار بیشتر از آن چیزی است که در آمار رسمی منعکس شده است."
این مطالعه تخمین زده است که ۴.۱ میلیون "فرد گمشده" در سال ۲۰۲۵ فوت میکردند، بیمارانی که اگر به دلیل مراقبت ناکافی یا عدم تشخیص، زودرس فوت نمیکردند، زنده میماندند. این تعداد شامل تقریباً ۶۶۹۰۰۰ نفری است که هرگز تشخیص داده نشدهاند.
محققان میگویند که هند به تنهایی یک «کانون تکاندهنده» است و خاطرنشان میکنند که این بیماری جان ۱۵۹۰۰۰ نفر را به دلیل دیابت تشخیص داده نشده گرفته است. این گزارش خاطرنشان میکند که این الگو یک استثنا نیست، بلکه نشان دهنده یک مشکل گستردهتر در کشورهای کمدرآمد و متوسط است، جایی که سیستمهای بهداشتی ضعیف و هزینههای بالای درمان، مانعی مرگبار برای بیماران ایجاد میکند.
نویسنده اصلی این مطالعه در سخنرانی خود در این کنفرانس گفت: «اولویت اصلی ما باید کاهش تعداد افرادی باشد که به دلیل عدم تشخیص یا مراقبتهای غیراستاندارد، دچار مرگ زودرس میشوند. انتظار میرود تعداد افراد مفقود شده تا سال ۲۰۴۰ به ۶.۷ میلیون نفر افزایش یابد، با این حال با درمانها و فناوریهای موجود میتوان جان میلیونها نفر را نجات داد.»
به گفته محققان این مطالعه، شکاف مراقبتهای بهداشتی به ویژه در میان جوامع حاشیهنشین مشهود است. افراد این گروهها با موانع قابل توجهی برای دسترسی به انسولین، داروهای ضروری یا فناوریهای کمکی روبرو هستند و از کنترل ضعیف قند خون، کاهش کیفیت زندگی و امید به زندگی کوتاهتر رنج میبرند.
اطلس فدراسیون بینالمللی دیابت
این تخمینهای جدید، در سطوح منطقهای و ملی، گامی حیاتی در ارائه دادههای مورد نیاز به دولتها و مقامات بهداشتی برای شناسایی جوامع آسیبدیده و تضمین دسترسی به مراقبتهای باکیفیت و مقرونبهصرفه برای همه است.
این تحلیل با تکیه بر دادههای اطلس فدراسیون بینالمللی دیابت، شیوع (تعداد افراد مبتلا به این بیماری)، میزان بروز موارد جدید، مرگ و میر و امید به زندگی برای کودکان، نوجوانان و بزرگسالان در ۲۰۲ کشور بین سالهای ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۵ را تخمین زده است و پیشبینیها تا سال ۲۰۴۰ ادامه دارد.
هدف صرفاً شمارش موارد نبود، بلکه ترسیم یک تصویر جامع جهانی بود که نشان دهنده بار بیماری و نابرابریهای شدید بین کشورها باشد. این مطالعه برخی از دادهها را از دوره همهگیری کووید-۱۹ حذف کرد تا از سوگیری جلوگیری شود و محققان محدودیتهای ناشی از کمبود دادهها در بسیاری از کشورها، بهویژه در مورد تشخیصهای اشتباه یا فقدان دادههای دقیق برای بزرگسالان را تصدیق کردند.
انتظار میرود سال ۲۰۲۵ شاهد افزایش قابل توجه تعداد افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ در سراسر جهان باشد، به طوری که احتمالاً حدود ۵۱۳۰۰۰ مورد جدید تشخیص داده خواهد شد، از جمله ۲۲۲۰۰۰ مورد در کودکان و نوجوانان زیر ۲۰ سال. این نشان دهنده بزرگی چالش سلامتی است که جمعیتهای جوانتر با آن مواجه هستند.
فنلاند با تقریباً ۶۴ مورد در هر ۱۰۰۰۰۰ کودک، در میزان بروز کودکان زیر ۱۴ سال در جهان پیشرو است، پدیدهای قابل توجه که نیاز به توضیح علمی عمیق دارد. همچنین تخمین زده میشود که بیش از نیمی از جمعیت جهانی بیماران، تقریباً ۵.۴ میلیون نفر، تنها در ده کشور، به ویژه ایالات متحده، هند، چین، برزیل، انگلستان، آلمان، روسیه، کانادا، عربستان سعودی و ترکیه، توزیع خواهند شد که نشان دهنده تمرکز جغرافیایی این بیماری است.
از نظر مرگ و میر، انتظار میرود ۱۷۴۰۰۰ مرگ در سال جاری با این بیماری مرتبط باشد، از جمله ۳۰۰۰۰ مرگ ناشی از عدم تشخیص زودهنگام. هند به تنهایی تقریباً ۶۰۰۰ مورد ابتلا به این بیماری را ثبت کرده است که سوالات جدی در مورد اثربخشی سیستمهای مراقبتهای بهداشتی در تشخیص و پیشگیری زودهنگام ایجاد میکند.
محققان میگویند یکی از آشکارترین حقایقی که توسط این مطالعه آشکار شده است، مربوط به امید به زندگی کودکان مبتلا به دیابت نوع ۱ در سن ۱۰ سالگی است. در نروژ، میانگین امید به زندگی ۶۶ سال بیشتر است، در حالی که در سودان جنوبی، تنها ۶ سال بیشتر است - تفاوتی یازده برابری.
حتی در کشورهای با درآمد بالا، نابرابریهای چشمگیری پدیدار شد. در حالی که سوئد سطح مشابهی با نروژ (۶۶ سال) را ثبت کرد، رقم گویان به ۳۵ سال، سیشل به ۳۹ سال و ترینیداد و توباگو به ۴۰ سال کاهش یافت. این ارقام نه تنها زیرساختهای بهداشتی، بلکه توزیع عادلانه منابع و توانایی سیستمها را برای تضمین دسترسی جهانی به درمان نیز منعکس میکند.
فقدان سیاستهای مؤثر
انتظار میرود تا سال ۲۰۴۰، جهان شاهد افزایش ۵۵ درصدی تعداد افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ باشد. با این حال، این افزایش در مناطق مختلف یکنواخت نخواهد بود. در آفریقا، موارد ابتلا تقریباً دو برابر خواهد شد و با ۱۲۰ درصد افزایش به ۸۲۹۰۰۰ نفر خواهد رسید، در حالی که در خاورمیانه و شمال آفریقا، این تعداد با ۸۶ درصد افزایش به ۲.۷۸ میلیون نفر خواهد رسید. رشد در اروپا ملایمتر خواهد بود و با ۳۷ درصد افزایش به ۳.۹ میلیون نفر خواهد رسید، و با جهشی استثنایی در قزاقستان، انتظار میرود این تعداد با ۱۱۱ درصد افزایش به ۲۵۰۰۰ نفر برسد.
این پیشبینیهای نگرانکننده، سوالاتی را در مورد آمادگی سیستمهای بهداشتی برای رسیدگی به این بار فزاینده و همچنین در مورد جدیت دولتها در تدوین استراتژیهای پیشگیرانه و تشخیصی مؤثر که اثرات بیماری را محدود کرده و شکاف مراقبتی بین کشورها را کاهش میدهد، مطرح میکند.
رنزا سیبیلیا، نویسنده همکار این مطالعه، تأکید میکند که اقدامات نجاتبخش لزوماً جدید یا پیچیده نیستند. تشخیص زودهنگام، تضمین دسترسی به انسولین و لوازم دیابت و مراقبتهای بهداشتی کافی میتواند مزایای عظیمی به همراه داشته باشد و با تضمین دسترسی جهانی به انسولین و بهبود میزان تشخیص در همه کشورها، به طور بالقوه جان میلیونها نفر را در دهههای آینده نجات دهد.
این مطالعه تأکید میکند که چالش نه در فقدان راهحلهای پزشکی، بلکه در فقدان سیاستهای مؤثر و تأمین مالی عادلانه، علاوه بر شکاف مداوم عدالت در سلامت بین شمال و جنوب نهفته است. محققان میگویند که این مطالعه محدودیتهایی دارد، از جمله فقدان دادههای دقیق در اکثر کشورها، اطلاعات محدود در مورد تشخیص نادرست یا جمعیت بزرگسال، و این فرض که میزان عفونت و مرگ و میر وابسته به سن در طول زمان ثابت میماند. دادههای دوره همهگیری نیز برای جلوگیری از تحریف نتایج حذف شدند.
با این حال، کارشناسان معتقدند که این تخمینها بهترین تصویر موجود در حال حاضر را نشان میدهند، با این انتظار که با بهبود سیستمهای نظارت بر سلامت و جمعآوری دادههای جدید در سالهای آینده، دقیقتر شوند.
