محمدجواد اشرفی روز شنبه در گفت وگو با خبرنگار ایرنا بیان کرد: قرار بود برنامه مالچ‌پاشی در منطقه "بیت کوصر" در دشتآزادگان در روزهای گذشته اجرا شود، اما با ممانعت اداره‌کل حفاظت محیط زیست، این برنامه متوقف شده است.
وی افزود: منطقه "بیت کوصر" علاوه بر اینکه در نزدیکی منطقه حفاظت شده میشداغ قرار دارد، طبق بازدید کارشناسان این اداره کل جزو کانون‌های گرد و غبار نیز نبوده است، بنابراین نیازی به استفاده از مالچ نفتی برای مهار ماسه‌زارها، وجود ندارد.
به گفته وی، این سرزمین به طور کلی زیستگاه حیات وحش و پرندگان مختلفی است.
اشرفی، با بیان اینکه امسال تاکنون هیچگونه عملیات مالچ‌پاشی در خوزستان اجرا نشده، ادامه داد: بر اساس توافق با مدیرکل و کارشناسان منابع طبیعی خوزستان، مقرر شد که مالچ‌پاشی پس از بازدید مشترک در مناطقی که به تایید اداره کل حفاظت محیط زیست می‌رسد، انجام شود.
وی افزود: هنوز هیچ مجوزی برای مالچ‌پاشی در خوزستان از سوی این اداره کل صادر نشده است.
اشرفی، مناطق حفاظت شده را خط قرمز سازمان حفاظت محیط زیست دانست و گفت: مالچ‌پاشی در زیستگاه‌های حساس و یا مناطقی که پوشش گیاهی مناسبی دارند، نیز نباید انجام شود.
وی با اشاره به مصوبه مجلس شورای اسلامی مبنی بر مالچ‌پاشی مشروط به تایید سازمان حفاظت محیط زیست، توضیح داد: توافقنامه استفاده از مالچ نفتی میان رییس سازمان حفاظت محیط زیست و سرپرست وزارت جهات کشاورزی منعقد شده، مبنی بر اینکه به دلیل نبود جایگزین برای مالچ نفتی و با توجه به ضرورت مهار شدن شن‌های روان، مالچ‌پاشی در ۱۰ استان انجام شود.
اشرفی ، با بیان اینکه برنامه مالچ‌پاشی در خوزستان هنوز اعلام نشده، افزود: بازدیدهایی از یکی از مناطق شوش انجام شده که فاصله هشت کیلومتری با منطقه حفاظت شده میشداغ دارد و احتمال دارد، در این منطقه مالچ‌پاشی انجام شود.
بر اساس این گزارش، پیش از این و در بهمن امسال بحث مالچ‌پاشی در منطقه «فکه» در دشت آزادگان که زیستگاه گونه آهوی کمیاب است، از سوی اداره کل منابع طبیعی خوزستان مطرح و تجهیز کارگاه نیز انجام شده بود که با اعتراض فعالان محیط زیست و ورود سازمان حفاظت محیط زیست، از اجرای آن ممانعت شد.
حدود ۱۰ سال است که کارشناسان و دوستداران محیط زیست نسبت به زیان‌های استفاده از مالچ نفتی در عملیات بیابان‌زدایی هشدار داده و خواستار جایگزینی روش‌های بی‌خطر شده بودند. اما کپین #نه_به_مالچ_نفتی از سوی سید باقر موسوی یکی از محیط بان‌های دشت آزادگان از پارسال به راه افتاده است. انتشار تصاویر لاشه جانورانی که در منطقه حفاظت شده میشداغ (به زبان محلی مشداخ) در دشت آزادگان در زیر لایه‌ای از مالچ نفتی مدفون شده بودند، از سوی این محیط بان، مخالفت‌ها را به جایی رساند که مالچ پاشی در مناطق حفاظت شده ممنوع اعلام شد.
اما با توجه به اینکه زیستگاه آهو و جانوران شن‌زارها، فراتر از منطقه حفاظت شده است، فعالان محیط زیست خواستار توقف مالچ پاشی در این منطقه شده‌اند.
پس از توقف مالچ‌پاشی در "فکه"، سید باقر موسوی محیط بان دشت آزادگان، بیش از یک هفته پیش در صفحه اینستاگرام خود از فعالیت دوباره برای مالچ‌پاشی در منطقه "بیت کوصر" خبر داده بود.
"بیت کوصر" یکی از مهمترین زیستگاه‌های پرندگان زمستان گذر و گونه حمایت شده "هوبره" است. این منطقه رملی حاوی پوشش گیاهی غنی و تنوع زیستی خاص و کمنظیر است. از دیگر جانوران مهم این زیست بوم می توان به افعی شاخدار عربی، بوای شنی عربی، گکوی انگشت کوتاه ایرانی، گکوی انگشت کوتاه خاورمیانه، زیرگونه خاص ماهی شنزار، زیرگونه خاص بزمجه بیابانی، سوسمار انگشت شانه‌ای اشمیت، مارمولک کرمی شکل زادرونی، عقاب مارخور، کرکس سیاه، شاهی، بالابان، روباه شنی و گربه شنی اشاره کرد که با مالچ‌پاشی همه این گونه ها نابود می‌شوند.
"مالچ" نوعی پوشش برای تثبیت شن‌های روان در مناطق بیابانی است. در خوزستان ۵۰ سال است که از نوع مالچ نفتی برای این کار استفاده می‌شود. عملیات مالچ‌پاشی در نیمه دوم سال، پس از شروع باران‌های پاییزه که خاک رطوبت کافی به دست می‌آورد، آغاز می شود و پس از آن نهال های کهور در منطقه کاشته می‌شود. اکنون ۶۳ هزار هکتار از شن‌زارهای خوزستان تغییر چهره داده و تبدیل به جنگل‌های دست کاشت "کهور پاکستانی" شده‌اند.
