ادامه مطلب به این شرح است: خراسان جنوبی یکی از استان های حادثه خیز کشور است که قرارگرفتن آن بر روی گسل حدود 100 درصد آن را در معرض خطر زلزله داده است.
اگرچه مردم بسیاری از این زلزله ها را احساس نمی کنند اما بنا به گفته کارشناسان سناریوی زلزله های مخرب هر 12 سال در استان تکرار می شود که خاطرات تلخی را در ذهن بسیاری از مردمان این سرزمین برجای گذاشته است.
از اولین زلزله مخرب ثبت شده در استان حدود 50 سال می گذرد. این زلزله که در سال 47 در دشت بیاض و فردوس رخ داد بالای هفت ریشتر قدرت داشت به گونه ای که با زلزله های پیاپی در مدت دو روز، دو منطقه دشت بیاض، کاخک و فردوس ویران شد و 12 هزار خانه مسکونی فرو ریخت و قریب به 70 هزار نفر نیز بی‌خانمان شدند.
دومین زلزله مخرب استان که در سال 57 در طبس رخ داد ماندگارترین زلزله عصر معاصر ایران نام گرفت.
این زلزله با شدت 7.8 ریشتر سبب شد که 70 درصد مردم شهر جان خود را از دست بدهند و در ثانیه ای شهر تاریخی طبس به تلی از خاک تبدیل شود و اثری از آن شهر زیبای تاریخی حاشیه کویر مرکزی ایران باقی نماند.
اما داستان ادامه دار زلزله در خراسان جنوبی به همین جا ختم نشد و زلزله 7.3 ریشتری اردکول در سال 76، زلزله پنج ریشتری زیرکوه در 15 آذرماه 91 و زمین‌لرزه قاین از دیگر حوادث ناگواری هستند که خاطراتی ناخوش را در یادها به ماندگار گذاشته و هنوز هم یادآور روزهای ناله و شیون است.
** بطور متوسط هر 12 سال یک زمین لرزه بالای 6 ریشتر در استان رخ می دهد
مدیرکل مدیریت بحران استانداری خراسان جنوبی عنوان می کند: در خراسان جنوبی گسل های زیادی که شناسنامه دار و قدیمی هستند وجود دارد.
بنابراین وقوع زلزله طبیعی است.
ابوالحسن میرجلیلی یادآور می شود: در سال های 94 و 95 زمین لرزه بالای 4 ریشتر در استان نداشته ایم و این زمین لرزه ها نیز خسارات مالی و جانی در پی نداشته اند.
وی به پیشینه وقوع زمین لرزه های با قدرت بالای 6 ریشتر در استان اشاره می کند و می افزاید: در طول سالیان گذشته شاهد وقوع زمین لرزه هایی در بیرجند، زیرکوه، فردوس، طبس با 7.1 ریشتر،خضری دشت بیاض با 7.2 ریشتر بوده ایم که وقتی فاصله زمانی این زمین لرزه ها را بررسی می کنیم می توان عنوان کرد که در خراسان جنوبی بطور متوسط هر 12 سال یک زلزله رخ می دهد که برخی از این زلزله ها مانند طبس و خضری در کشور نیز با توجه به قدرت زیاد آن صدا کرده است.
وی تاکید می کند: ایستگاه های لرزه نگاری به طور دقیق زمین لرزه ها را رصد می کنند و اگر پیش لرزه ای در استان رخ دهد حتما هشدارهای لازم به مردم داده می شود مانند هشداری که در استان ایلام چند مدت قبل به مردم داده شد و خوشبختانه خسارات جانی نداشت.
میر جلیلی با تاکید بر اینکه ما در استان زلزله خیزی هستیم، اظهار می کند: مردم باید حساس باشند و ابنیه خود را مقاوم سازی کنند چرا که در تمامی نقاط استان گسل وجود دارد.
** وقوع زمین لرزه حتی با قدرت پایین نیز هشدار دهنده است
استاد زمین شناسی دانشگاه نیز با بیان اینکه با بکار بردن این عبارت که وقوع زمین لرزه در استان حتی با قدرت کمتر از 3 ریشتر نیز هشدار دهنده است، می گوید: هر چند نمی توان زمان دقیقی را برای وقوع زمین لرزه هایی با قدرت بالا مشخص کرد اما همین زمین لرزه های کوچک نیز هشدار دهنده هستند.
رضایی با بیان اینکه در ادوار گذشته میانگین در فاصله زمانی 10 تا 12 سال زلزله های بزرگی با قدرت حدود 7 ریشتر یا بیشتر به وقوع پیوسته است، می افزاید: وقوع زمین لرزه در استان ما که زلزله خیزاست بدیهی است اما نمی توان عنوان کرد که وقوع این زمین لرزه ها با قدرت پایین نشان از پیش لرزه هایی برای وقوع زلزله های بزرگتر است و به لحاظ علمی این پیش بینی ها دقیق نیستند.
** شناسایی 38 گسل فعال در استان
وی با بیان اینکه وقوع زمین لرزه با قدرت کمتر از 3 ریشتر خاصیت استان ماست، گفت: سرچشمه زمین لرزه ها فعالیت گسل هاست و در خراسان جنوبی 38 گسل فعال شناسایی شده که در تمامی نقاط استان توزیع شده اند ولی بخش عمده آنها در شرق و غرب استان متمرکز شده اند.
** پیش بینی وقوع زمین لرزه به لحاظ علمی امکان پذیر نیست
استاد زمین شناسی دانشگاه اظهار می کند: به لحاظ علمی با توجه به پیچیدگی های موجود نمی توان زمان دقیقی را برای وقوع زمین لرزه پیش بینی کرد نه تنها در ایران بلکه در تمام دنیا بیشتر تلاش بر این است که مکانی داشته باشند تا بتوانند با مقاوم سازی از خسارات بکاهند.
بی تردید اگر دست اندرکاران و مردم مقاوم سازی در ساخت و سازها و استحکام بنا را مورد توجه جدی قرار دهند، خسارت های جانی ومالی ناشی از زلزله بسیار محدود خواهد بود.
** دوسوم استان در منطقه زلزله خیزی قرار دارد
مسئول شبکه لرزه‌نگاری بیرجند می گوید: دو سوم مساحت استان در منطقه با خطر زلزله‌خیزی خیلی زیاد، قرار داشته به‌طوری که در 50 سال اخیر، 6 زمین‌لرزه ویرانگر با بزرگی 6/5 تا 7/3 ریشتر، رخ داده است.
هاشمی با بیان اینکه از 43 بلایای طبیعی شناخته شده در جهان، حدود 34 مورد آن در ایران اتفاق می‌افتد که 26 مورد آن در استان خراسان جنوبی است می افزاید: متأسفانه اکثر جانباختگان، در بر اثر بی‌احتیاطی و بی توجهی به هشدار‌ها، جان خود را از دست داده‌اند.
مسئول شبکه لرزه‌نگاری بیرجند خاطر نشان می کند: 12 ایستگاه زلزله سنجی در استان داریم و بیرجند از شهرهای زلزله خیز استان است.
وی درباره پیشگیری از حادثه در زمان زلزله عنوان می کند: اولین کار پوشش کامل ایستگاه هاست و باید مکانهای خطرساز و روی گسل فعال هستند مشخص شوند و مناطق خطر ساز مقاومت سازی شود و به مردم هشدار و اطلاعات داده شود.
هاشمی دومین عمل را آموزش همگانی همه دستگاهها از جمله صدا و سیما و مدارس می داند و می افزاید: همه ارگانها آموزش را در برنامه روزانه خود قرار دهند و مثلا مدارس ماهانه یک ساعت برای آموزش دانش آموزان را داشته باشند.
وی افزود: مرکز زلزله نگاری استان بصورت خودجوش و بدون اخذ هیچ هزینه ای سالیانه 1500 کارگاه آموزشی برای دانش آموزان برگزار کرده است.
** توجه به زلزله از اهداف متخصصین ساخت و ساز است
رئیس سازمان مهندسی ساختمان خراسان جنوبی هم بیان می کند: از آنجا که ایران یکی از مناطق زلزله‌خیز در جهان می‌باشد ودراین رابطه نیز تجربه‌های بسیار دردناکی را تجربه کرده است، توجه به زلزله می‌بایست یکی از اهداف اصلی متخصصین در امر ساخت و ساز باشد.
غلامرضا توکلی اضافه می کند: در کشور ایران در نتیجه همگامی علومی مانند زلزله‌شناسی، مهندسی سازه، مهندسی ژئوتکنیک با هدف بهبود عملکرد سازه‌ها در برابر زلزله و در نتیجه افزایش دوام و ایمنی آنها، در آیین نامه طراحی ساختمانها در برابر زلزله ( استاندارد 2800 ) که در تمامی مراحل ساخت و ساز در استان مد نظر قرار می گیرد، صورت پذیرفته است.
وی با اشاره به اینکه همچنین مراکز تحقیقاتی کشور، با چند دهه سابقه پژوهشی و اطلاعات جدید مهندسی در زمینه‌های مختلف، مهندسی سازه وزلزله، زلزله‌شناسی و در اختیار داشتن شبکه شتاب نگاری، لرزه‌نگاری و آزمایشگاه های مجهز سازه، مصالح ساختمانی، بتن و ژئوتکنیک، تا کنون توانسته است داده‌های لازم را برای طراحی ساختمان ها در برابر زلزله و مقاوم سازی آنها ایجاد کرده و در اختیار جامعه مهندسی قرار دهد می افزاید: با تدوین ضوابط و مقررات مهمی چون آیین نامة طراحی ساختمانها در برابر زلزله و آیین نامه حداقل بار وارده بر ساختمانها و ابنیة فنی گامهای با ارزشی در کشور برای بهبود وضع ساخت و ساز تا به امروز برداشته شده است.
** حضور مسئولان ایمنی در پروژه های استانی
توکلی درباره موارد قابل توجه سازمان نظام مهندسی ساختمان استان در مباحث ایمنی می گوید: حضور مسئولان ایمنی در پروژه های استانی و ناظرین ماده 35 سازمان از موارد قابل توجه سازمان نظام مهندسی ساختمان می باشد.وی ادامه می دهد: مباحث ٢٢ گانه مقررات ملی ساختمان که اعمال آنها در کلیه ساخت و سازها الزامی است و سازمان این موارد را کنترل می نمایدتوکلی با اشاره به اینکه توجه به ضلع سوم ساخت و ساز که مقوله اجرا بوده نیز در دستور کارسازمان می باشد، می افزاید: بر این مبنا الزام ساختمان های با مشخصات زیربنای بیش از ٨٠٠ مترمربع ویا ٥ سقف به بالا می باست توسط سازنده مسکن و ساختمان( مجری ذیصلاح) انجام شود.
وی خاطر نشان می کند: بنابراین توجه به سه ضلع اصلی ساخت و ساز شامل طراحی، اجرا، نظارت می تواند محصول نهایی را که ساختمان بوده از لحاظ ایمنی و عمر مفید ساختمان تضمین نماید.
رئیس سازمان مهندسی ساختمان خراسان جنوبی تصریح می کند در بخش طراحی می‌توان گفت که ایده اولیه سازه یک پروژه، نقش بسیار اساسی در مقاومت آینده سازه در برابر زلزله دارد. ایده طراحی اولیه ممکن است سیستم ساختمانی‌ای را دیکته نماید که در آن سیستم، دستیابی به مقاومت در برابر نیروهای جانبی به سختی حاصل گردد.
در نتیجه می‌توان به اهمیت همکاری مشترک میان معماران، مهندسان سازه و دیگر متخصصان پی برد.
در فرآیند طراحی، از ایده اولیه تا طراحی جزئیات اجرایی حضور ملاحظات سازه‌ای برای طراحی و ساخت مقاوم در برابر زلزله ضروری می‌باشد.
برای دریافت لحظه به لحظه اخبار خراسان جنوبی به کانال تلگرامی irnabirjand@ ملحق شوید.
*7559*6054*خبرنگار- امیرشاهین نایبی فر*انتشاردهنده- مریم پنجابی
انتهای پیام اگرچه مردم بسیاری از این زلزله ها را احساس نمی کنند اما بنا به گفته کارشناسان سناریوی زلزله های مخرب هر 12 سال در استان تکرار می شود که خاطرات تلخی را در ذهن بسیاری از مردمان این سرزمین برجای گذاشته است.
از اولین زلزله مخرب ثبت شده در استان حدود 50 سال می گذرد. این زلزله که در سال 47 در دشت بیاض و فردوس رخ داد بالای هفت ریشتر قدرت داشت به گونه ای که با زلزله های پیاپی در مدت دو روز، دو منطقه دشت بیاض، کاخک و فردوس ویران شد و 12 هزار خانه مسکونی فرو ریخت و قریب به 70 هزار نفر نیز بی‌خانمان شدند.
دومین زلزله مخرب استان که در سال 57 در طبس رخ داد ماندگارترین زلزله عصر معاصر ایران نام گرفت.
این زلزله با شدت 7.8 ریشتر سبب شد که 70 درصد مردم شهر جان خود را از دست بدهند و در ثانیه ای شهر تاریخی طبس به تلی از خاک تبدیل شود و اثری از آن شهر زیبای تاریخی حاشیه کویر مرکزی ایران باقی نماند.
اما داستان ادامه دار زلزله در خراسان جنوبی به همین جا ختم نشد و زلزله 7.3 ریشتری اردکول در سال 76، زلزله پنج ریشتری زیرکوه در 15 آذرماه 91 و زمین‌لرزه قاین از دیگر حوادث ناگواری هستند که خاطراتی ناخوش را در یادها به ماندگار گذاشته و هنوز هم یادآور روزهای ناله و شیون است.
** بطور متوسط هر 12 سال یک زمین لرزه بالای 6 ریشتر در استان رخ می دهد
مدیرکل مدیریت بحران استانداری خراسان جنوبی عنوان می کند: در خراسان جنوبی گسل های زیادی که شناسنامه دار و قدیمی هستند وجود دارد.
بنابراین وقوع زلزله طبیعی است.
ابوالحسن میرجلیلی یادآور می شود: در سال های 94 و 95 زمین لرزه بالای 4 ریشتر در استان نداشته ایم و این زمین لرزه ها نیز خسارات مالی و جانی در پی نداشته اند.
وی به پیشینه وقوع زمین لرزه های با قدرت بالای 6 ریشتر در استان اشاره می کند و می افزاید: در طول سالیان گذشته شاهد وقوع زمین لرزه هایی در بیرجند، زیرکوه، فردوس، طبس با 7.1 ریشتر،خضری دشت بیاض با 7.2 ریشتر بوده ایم که وقتی فاصله زمانی این زمین لرزه ها را بررسی می کنیم می توان عنوان کرد که در خراسان جنوبی بطور متوسط هر 12 سال یک زلزله رخ می دهد که برخی از این زلزله ها مانند طبس و خضری در کشور نیز با توجه به قدرت زیاد آن صدا کرده است.
وی تاکید می کند: ایستگاه های لرزه نگاری به طور دقیق زمین لرزه ها را رصد می کنند و اگر پیش لرزه ای در استان رخ دهد حتما هشدارهای لازم به مردم داده می شود مانند هشداری که در استان ایلام چند مدت قبل به مردم داده شد و خوشبختانه خسارات جانی نداشت.
میر جلیلی با تاکید بر اینکه ما در استان زلزله خیزی هستیم، اظهار می کند: مردم باید حساس باشند و ابنیه خود را مقاوم سازی کنند چرا که در تمامی نقاط استان گسل وجود دارد.
** وقوع زمین لرزه حتی با قدرت پایین نیز هشدار دهنده است
استاد زمین شناسی دانشگاه نیز با بیان اینکه با بکار بردن این عبارت که وقوع زمین لرزه در استان حتی با قدرت کمتر از 3 ریشتر نیز هشدار دهنده است، می گوید: هر چند نمی توان زمان دقیقی را برای وقوع زمین لرزه هایی با قدرت بالا مشخص کرد اما همین زمین لرزه های کوچک نیز هشدار دهنده هستند.
رضایی با بیان اینکه در ادوار گذشته میانگین در فاصله زمانی 10 تا 12 سال زلزله های بزرگی با قدرت حدود 7 ریشتر یا بیشتر به وقوع پیوسته است، می افزاید: وقوع زمین لرزه در استان ما که زلزله خیزاست بدیهی است اما نمی توان عنوان کرد که وقوع این زمین لرزه ها با قدرت پایین نشان از پیش لرزه هایی برای وقوع زلزله های بزرگتر است و به لحاظ علمی این پیش بینی ها دقیق نیستند.
** شناسایی 38 گسل فعال در استان
وی با بیان اینکه وقوع زمین لرزه با قدرت کمتر از 3 ریشتر خاصیت استان ماست، گفت: سرچشمه زمین لرزه ها فعالیت گسل هاست و در خراسان جنوبی 38 گسل فعال شناسایی شده که در تمامی نقاط استان توزیع شده اند ولی بخش عمده آنها در شرق و غرب استان متمرکز شده اند.
** پیش بینی وقوع زمین لرزه به لحاظ علمی امکان پذیر نیست
استاد زمین شناسی دانشگاه اظهار می کند: به لحاظ علمی با توجه به پیچیدگی های موجود نمی توان زمان دقیقی را برای وقوع زمین لرزه پیش بینی کرد نه تنها در ایران بلکه در تمام دنیا بیشتر تلاش بر این است که مکانی داشته باشند تا بتوانند با مقاوم سازی از خسارات بکاهند.
بی تردید اگر دست اندرکاران و مردم مقاوم سازی در ساخت و سازها و استحکام بنا را مورد توجه جدی قرار دهند، خسارت های جانی ومالی ناشی از زلزله بسیار محدود خواهد بود.
** دوسوم استان در منطقه زلزله خیزی قرار دارد
مسئول شبکه لرزه‌نگاری بیرجند می گوید: دو سوم مساحت استان در منطقه با خطر زلزله‌خیزی خیلی زیاد، قرار داشته به‌طوری که در 50 سال اخیر، 6 زمین‌لرزه ویرانگر با بزرگی 6/5 تا 7/3 ریشتر، رخ داده است.
هاشمی با بیان اینکه از 43 بلایای طبیعی شناخته شده در جهان، حدود 34 مورد آن در ایران اتفاق می‌افتد که 26 مورد آن در استان خراسان جنوبی است می افزاید: متأسفانه اکثر جانباختگان، در بر اثر بی‌احتیاطی و بی توجهی به هشدار‌ها، جان خود را از دست داده‌اند.
مسئول شبکه لرزه‌نگاری بیرجند خاطر نشان می کند: 12 ایستگاه زلزله سنجی در استان داریم و بیرجند از شهرهای زلزله خیز استان است.
وی درباره پیشگیری از حادثه در زمان زلزله عنوان می کند: اولین کار پوشش کامل ایستگاه هاست و باید مکانهای خطرساز و روی گسل فعال هستند مشخص شوند و مناطق خطر ساز مقاومت سازی شود و به مردم هشدار و اطلاعات داده شود.
هاشمی دومین عمل را آموزش همگانی همه دستگاهها از جمله صدا و سیما و مدارس می داند و می افزاید: همه ارگانها آموزش را در برنامه روزانه خود قرار دهند و مثلا مدارس ماهانه یک ساعت برای آموزش دانش آموزان را داشته باشند.
وی افزود: مرکز زلزله نگاری استان بصورت خودجوش و بدون اخذ هیچ هزینه ای سالیانه 1500 کارگاه آموزشی برای دانش آموزان برگزار کرده است.
** توجه به زلزله از اهداف متخصصین ساخت و ساز است
رئیس سازمان مهندسی ساختمان خراسان جنوبی هم بیان می کند: از آنجا که ایران یکی از مناطق زلزله‌خیز در جهان می‌باشد ودراین رابطه نیز تجربه‌های بسیار دردناکی را تجربه کرده است، توجه به زلزله می‌بایست یکی از اهداف اصلی متخصصین در امر ساخت و ساز باشد.
غلامرضا توکلی اضافه می کند: در کشور ایران در نتیجه همگامی علومی مانند زلزله‌شناسی، مهندسی سازه، مهندسی ژئوتکنیک با هدف بهبود عملکرد سازه‌ها در برابر زلزله و در نتیجه افزایش دوام و ایمنی آنها، در آیین نامه طراحی ساختمانها در برابر زلزله ( استاندارد 2800 ) که در تمامی مراحل ساخت و ساز در استان مد نظر قرار می گیرد، صورت پذیرفته است.
وی با اشاره به اینکه همچنین مراکز تحقیقاتی کشور، با چند دهه سابقه پژوهشی و اطلاعات جدید مهندسی در زمینه‌های مختلف، مهندسی سازه وزلزله، زلزله‌شناسی و در اختیار داشتن شبکه شتاب نگاری، لرزه‌نگاری و آزمایشگاه های مجهز سازه، مصالح ساختمانی، بتن و ژئوتکنیک، تا کنون توانسته است داده‌های لازم را برای طراحی ساختمان ها در برابر زلزله و مقاوم سازی آنها ایجاد کرده و در اختیار جامعه مهندسی قرار دهد می افزاید: با تدوین ضوابط و مقررات مهمی چون آیین نامة طراحی ساختمانها در برابر زلزله و آیین نامه حداقل بار وارده بر ساختمانها و ابنیة فنی گامهای با ارزشی در کشور برای بهبود وضع ساخت و ساز تا به امروز برداشته شده است.
** حضور مسئولان ایمنی در پروژه های استانی
توکلی درباره موارد قابل توجه سازمان نظام مهندسی ساختمان استان در مباحث ایمنی می گوید: حضور مسئولان ایمنی در پروژه های استانی و ناظرین ماده 35 سازمان از موارد قابل توجه سازمان نظام مهندسی ساختمان می باشد.وی ادامه می دهد: مباحث ٢٢ گانه مقررات ملی ساختمان که اعمال آنها در کلیه ساخت و سازها الزامی است و سازمان این موارد را کنترل می نمایدتوکلی با اشاره به اینکه توجه به ضلع سوم ساخت و ساز که مقوله اجرا بوده نیز در دستور کارسازمان می باشد، می افزاید: بر این مبنا الزام ساختمان های با مشخصات زیربنای بیش از ٨٠٠ مترمربع ویا ٥ سقف به بالا می باست توسط سازنده مسکن و ساختمان( مجری ذیصلاح) انجام شود.
وی خاطر نشان می کند: بنابراین توجه به سه ضلع اصلی ساخت و ساز شامل طراحی، اجرا، نظارت می تواند محصول نهایی را که ساختمان بوده از لحاظ ایمنی و عمر مفید ساختمان تضمین نماید.
رئیس سازمان مهندسی ساختمان خراسان جنوبی تصریح می کند در بخش طراحی می‌توان گفت که ایده اولیه سازه یک پروژه، نقش بسیار اساسی در مقاومت آینده سازه در برابر زلزله دارد. ایده طراحی اولیه ممکن است سیستم ساختمانی‌ای را دیکته نماید که در آن سیستم، دستیابی به مقاومت در برابر نیروهای جانبی به سختی حاصل گردد.
در نتیجه می‌توان به اهمیت همکاری مشترک میان معماران، مهندسان سازه و دیگر متخصصان پی برد.
در فرآیند طراحی، از ایده اولیه تا طراحی جزئیات اجرایی حضور ملاحظات سازه‌ای برای طراحی و ساخت مقاوم در برابر زلزله ضروری می‌باشد.
برای دریافت لحظه به لحظه اخبار خراسان جنوبی به کانال تلگرامی irnabirjand@ ملحق شوید.
*7559*6054*خبرنگار- امیرشاهین نایبی فر*انتشاردهنده- مریم پنجابی
کپی شد
