جی پلاس/به مناسبت سالروز ولادت؛
هدف مامون از راه اندازی مناظره ها چه بود؟/آیا به هدفش رسید؟
مامون پس از آنکه امام رضا علیه السلام را از مدینه به مرو آورد، جلسه های مختلف علمی با حضور اندیشمندان مختلف فراهم می کرد و بیشتر آنها در زمینه های فقهی و اعتقادی بود.... اما مامون از برگزاری این جلسات طرفی برنبست.
به گزارش خبرنگار جی پلاس، یازدهم ذیقعده مصادف با سالروز ولادت حضرت امام علی بن موسی الرضا علیهما السلام است که به همین مناسبت به موضوع مناظره هایی که مامون برای امام علیه السلام تدارک می دید، پرداخته ایم که با هم پی می گیریم:
مأمون پس از آوردن امام رضا(ع) به مرو، جلسات علمی متعددی با حضور علمای گوناگون تشکیل داد. در این جلسات، مذکرات زیادی میان امام علیه السلام و دیگران صورت می گرفت که به طور عمده درباره مسائل اعتقادی و فقهی بود. بخشی از این مذاکرات را طبرسی در کتاب احتجاج فراهم آورده است.[۱] برخی از این مناظرات [یا احتجاجات] از این قرارند:[۲]
در همین رابطه بخوانید:
محتوای نامه امام رضا(ع) به حضرت عبدالعظیم(س) چه بود؟
عالمه غیر متعلمه؛ ویژگی بانویی در ردیف معصومین(ع)
ماه ذیقعده از چه ویژگیهایی برخوردار است و انجام چه اعمالی در آن توصیه شده است؟
مناظره امام رضا در باب توحید
احتجاج در باب امامت
مناظره امام رضا با سلیمان مروزی
مناظره امام رضا با ابو قرة
مناظره امام رضا با جاثلیق
مناظره امام رضا با رأس الجالوت
مناظره امام رضا با عالم زرتشتی
مناظره امام رضا(ع) با عمران صابی
مأمون می خواست با کشاندن امام به بحث، تصوری را که عامه مردم درباره ائمه اهل بیت علیهم السلام داشتند و آنان را صاحب علم خاص مثلاً «علم لدنّی» می‌دانستند، از بین ببرد.[۳] صدوق در این باره می گوید: مأمون اندیشمندان سطح بالای هر فرقه را در مقابل امام علیه السلام قرار می داد تا حجت آن حضرت را به وسیله آنان از اعتبار بیندازد و این به جهت حسد او نسبت به امام و منزلت علمی و اجتماعی او بود. اما هیچ کس با آن حضرت روبه رو نمی شد جز آن که به فضل او اقرار کرده و به حجتی که از طرف امام علیه او اقامه می شود، ملتزم می شد.[۴]
این مجالس به تدریج مشکلاتی را برای مأمون درست کرد. زمانی که وی متوجه شد، تشکیل چنین جلساتی برای وی خطرناک است، اقدام به محدود کردن امام علیه السلام کرد. از عبدالسلام هروی نقل شده که به مأمون اطلاع دادند: امام رضا علیه‌السلام مجالس کلامی تشکیل داده و بدین وسیله مردم شیفته وی می شوند. مأمون به محمد بن عمرو طوسی مأموریت داد تا مردم را از مجلس آن حضرت طرد نماید. پس از آن امام در حق مأمون نفرین کرد.[۵]
۱. جعفریان، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، ۱۳۸۱ش، ص۴۴۲.
۲. ر.ک: طبرسی، الاحتجاج، ۱۴۰۳ق، ج ۲، ص۳۹۶ به بعد.
۳. جعفریان، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، ۱۳۸۱ش، ص۴۴۲.
۴. جعفریان، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، ۱۳۸۱ش، ص ۴۴۲ به نقل از صدوق در عیون اخبار الرضا، اعلمی، ج ۱، ص ۱۵۲.
۵. جعفریان، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، ۱۳۸۱ش، ص ۴۴۲-۴۴۳؛ نیز نگاه کنید به: صدوق، عیون اخبار الرضا، ۱۳۷۸ق، ج ۲، ص ۱۷۲.
دیدگاه تان را بنویسید