وضعیت نگران‌کننده کارگران در استانهای قرمز/ دورکاری کارگری که متراژی کار می‌کند چگونه ممکن است؟!
در بخش ایمنی و بهداشت کار قانون کار، آمده است که شورای عالی خفاظت فنی و بهداشت کار موظف است در مورد ایمنی و بهداشت کارگران در شرایط بحرانی، به میدان بیاید و بخشنامه‌های مربوطه را طراحی و ابلاغ کند. سوال اینجاست که آیا نباید در شرایط «قرمز کرونا» این شورا به صورت سه جانبه تشکیل جلسه بدهد و فوراً دستورالعمل‌هایی برای جلوگیری از ابتلای کارگران به کرونا صادر نماید؟
جی پلاس، کرونا در پیک سوم خود، اکثر قریب به اتفاق استانهای کشور را درگیر کرده است. براساس اعلام رسمی وزارت بهداشت، امروز بیشتر استانهای کشور در وضعیت قرمز یا لااقل هشدار کرونا قرار دارند. در بین این استانها، استانهای صنعتی، کارگری و کلونی های اقتصادی کشور نیز به چشم می خورند.
ترکیب استانها
ایلنا نوشت؛ برای نمونه، در روز پانزدهم مهرماه، که به گفته سخنگوی وزارت بهداشت، ۲۲۷ نفر بر اثر کرونا جان خود را از دست داده‌اند، وضعیت استانهای درگیر کرونا به این ترتیب بوده است: «استانهای تهران، اصفهان، قم، آذربایجان شرقی، خراسان جنوبی، سمنان، قزوین، لرستان، اردبیل، خوزستان، کرمانشاه، کهگیلویه و بویراحمد، گیلان، بوشهر، زنجان، ایلام، خراسان رضوی، مازندران، چهارمحال و بختیاری، البرز، آذربایجان غربی، مرکزی، کرمان، خراسان شمالی، همدان و یزد در وضعیت قرمز قرار دارند و استانهای کردستان، هرمزگان، فارس و گلستان نیز در وضعیت هشدار قرار دارند.»
نگاهی به ترکیب این استانها مشخص می‌کند که هم استانهای بزرگ و پرجمعیت مانند تهران، اصفهان و خراسان رضوی در وضعیت قرمز هستند و هم کلونی‌های صنعتی و کارگری مانند قزوین و قم؛ از سوی دیگر، قطب صنعت نفت کشور یعنی استان بوشهر نیز در وضعیت قرمز کرونا قرار دارد. در این بین، سوال اساسی این است: چاره کار برای مصونیت کارگران شاغل در این استانها چیست؟ کارگران در این استانها چه نگرانی‌هایی دارند و چطور می‌توان از ابتلای کارگران به کلونا در خطوط تولید یا در کارگاه‌های پرجمعیت جلوگیری کرد؟
برای اینکه بدانیم کارگران در این شرایط، چگونه کار می‌کنند و چه نگرانی‌هایی دارند، سراغ دو کارگر با دو مختصات شغلی مختلف رفتیم؛ یکی کارگری که در یکی از شهرستانهای استان قزوین در یک کارگاه تولیدی کار می‌کند و دیگری یک کارگر پیمانکاری پارس جنوبی که به صورت شیفتی در پالایشگاه‌های عسلویه مشغول به کار است.
تعداد نفرات در خطوط تولید کاهش یابد
کارگر صنعتی شاغل در کارگاه‌های استان قزوین؛ در ارتباط با شرایط شغلی خود و همکارانش با بیان اینکه در روزهای سخت و پراسترسی قرار گرفته‌ایم؛ به ایلنا می‌گوید: ما در خطوط تولید در کنار هم کار می‌کنیم؛ حتی اگر ماسک بزنیم و کارفرما همه تجهیزات ضدعفونی مثل الکل را در اختیار ما قرار دهد، بازهم احتمال آلوده شدن ما وجود دارد؛ مراوادات ما در حین کار زیاد است و عملاً به هیچ وجه قادر به حفظ فاصله اجتماعی در حین کار کردن نیستیم.
این کارگر با تاکید بر اینکه رفتن سر کار هم برای خود کارگران و هم برای خانواده‌های آنها نگران کننده است؛ می‌گوید: بسیاری از همکاران من فرزند کوچک یا والدین پیر در خانه دارند و طبیعی است که علاوه بر خودشان، نگران سلامت آنها هم باشند؛ ما هر روز که سر کار می‌رویم، با ایستادن کنار هم در خطوط تولید، در خطر ابتلا قرار می‌گیریم؛ اگر یکی آلوده شود، حتماً باقی هم به ترتیب آلوده خواهند شد!
این کارگر در پاسخ به این سوال که آیا «دورکاری» می‌تواند چاره کار شما باشد؛ می‌گوید: دولت فقط به دورکاری کردن که امری است مربوط به کارمندان دولت فکر می‌کند؛ از طرفی تولید در صنایع و کارگاه‌ها نیاز به حضور فیزیکی دارد؛ اصلاً ماهیت کار ما با دورکاری همخوانی ندارد؛ ما باید برویم سر دستگاه‌ها و تولید کنیم! پس دورکاری و این حرفها فقط مخصوص کارمندان خود دولت است نه کارگران صنعتی و تولیدی.
به گفته او، تنها چاره، کم کردن تعداد نفرات در خطوط تولید است؛ او می‌گوید: باید تعداد حاضران در هر خط تولید به نصف و حتی کمتر کاهش یابد؛ حتی اگر ظرفیت تولید تا اندازه‌ای پایین بیاید، بازهم نجات جان انسانها ارزشمندتر است و باید این کار صورت بگیرد؛ دولت به جای اصرار مدام بر دورکاری کردن یا نکردن، باید بخشنامه بدهد و صنایع را ملزم به کاستن از تعداد نفرات در خطوط تولید کند، لااقل در استانهای قرمز کرونا!
شیفت‌های کار کم شده و شیفت‌های استراحت افزایش یابد
یک کارگر پیمانکاری عسلویه نیز در ارتباط با نگرانی‌های خود و همکارانش که در فازهای پارس جنوبی مشغول به کار هستند؛ به ایلنا می‌گوید: چند روز و شاید چند هفته است که استان بوشهر در وضعیت قرمز کرونا قرار گرفته است؛ در این مدت کارگران به خصوص کارگران غیررسمی و پیمانکاری که در کارگاه‌ها در کنار هم کار می‌کنند و شب را در کمپ‌های استراحت در کنار هم به سر می‌برند، نگرانی‌های بسیاری را تجربه کرده‌اند؛ زندگی در کلونی‌ها در کنار هم، حتی اگر اصول و الزامات اولیه مثل ضدعفونی کردن مرتب دست‌ها را رعایت کنیم، باز هم خطرات بسیار دارد.
او از سالن‌های غذاخوری، کمپ‌های استراحت، سرویس‌های حمل و نقل برای رفتن به سر کار و کارگاه‌های سرپوشیده، به عنوان مناطق و فضاهایی نام می‌برد که می‌توانند کارگران را به کرونا آلوده کنند.
این کارگر پیمانکاری چاره کار را تنها در افزایش «شیفت‌های استراحت و مرخصی» می‌داند و می‌گوید: دورکاری به درد ما کارگران نفتی نمی‌خورد؛ ما باید سر کار حاضر باشیم و کار کنیم؛ برای در امان ماندن کارگران نفتی و پالایشگاهی، تنها چاره تغییر شیفت‌های کاری است؛ بهتر است هرچه زودتر همه کارگران از جمله پیمانکاری‌ها سیستم ۱۴-۱۴ کار کنند؛ یعنی حداقل دو هفته تعطیل و در استراحت باشند؛ به نظر من حتی بهتر است سیستم به ۲۱-۷ تغییر کند؛ یعنی هفت روز کار کنیم و ۲۱ روز در استراحت و آف باشیم.
این کارگر نیز معتقد است؛ دولت باید به نحوه کار پالایشگاهی در استانهای قرمز ورود کرده و از کارفرمایان با جدیت بخواهد کارگران را به استراحت با حقوق بفرستند چراکه حفظ جان انسانها به مراتب مهمتر از حفظ میزان تولید است و اگر مدتی این الزامات رعایت شود، خیلی زود این دوران اوج کرونا طی خواهد شد!
دولت فقط در فکر کارمندان است
با این حساب، نه در کارگاه‌های تولیدی و خطوط تولید صنعتی و نه در پالایشگاه‌ها و کلونی‌های نفتی، دورکاری چاره کار نیست؛ دولت در روزها و هفته ای گذشته، فقط در حال بحث کردن و مجادله بر سر دورکاری کردن بوده است؛ این در حالیست که دورکاری تنها با مختصات کار کارمندی و پشت میزنشینی همخوانی دارد و با کار کارگری نمی‌خواند! واقعاً ماهیت چند درصد از کارگران بیمه شده تامین اجتماعی با «دورکاری» تطابق دارد؟ به جز درصد بسیار پایینی از کارگران خدماتی مانند بازاریابان و کارشناسان فروش یا کارگران شرکت‌های تکنولوژی اطلاعات، باقی کارگران که در بخش‌های مختلف صنعت، تولید و نفت مشغول به کار هستند، از اساس نمی‌توانند دورکاری کنند.
این کارگران یا مانند کارگرِ الفِ این گزارش باید پای خطوط تولید بایستند که چاره کار الزام به کاستن از نفرات در خطوط تولید و شیفتی کردن کار البته بدون کاستن از حقوق است یا مانند کارگر بِ گزارش، در کلونی‌های کارگری کار و زندگی می‌کنند که چاره‌کار، افزایش شیفت های استراحت کارگران حتی تا اندازه‌ای است که فقط ۷ روز ماه را کار کنند و ۲۱ روز تعطیل باشند و البته در این حالت هم نباید از حقوق ماهانه کارگران ریالی کسر شود.
فرامرز توفیقی (فعال کارگری) نیز در این رابطه معتقد است؛ دولت فقط در فکر کارمندان و پشت میزنشینان است؛ چراکه دورکاری که درمورش صحبت می‌کنند، به درد کارگر تولیدی نمی‌خورد.
او با تاکید بر اینکه کارگری که متراژی کار می‌کند، نمی‌تواند اساساً دورکاری کند؛ از ضروری بودن راهکارهای پیشگیرانه می‌گوید: نباید اجازه دهند کارگران بیش از این در معرض خطر قرار بگیرند؛ خطر بسیار جدی است و باید با صدور بخشنامه‌هایی که متناسب با شرایط کار کارگاه‌ها باشد، از حضور تنگاتنگ کارگران در کارگاه‌ها جلوگیری شود.
در بخش ایمنی و بهداشت کار قانون کار، آمده است که شورای عالی خفاظت فنی و بهداشت کار موظف است در مورد ایمنی و بهداشت کارگران در شرایط بحرانی، به میدان بیاید و بخشنامه‌های مربوطه را طراحی و ابلاغ کند. سوال اینجاست که آیا نباید در شرایط «قرمز کرونا» این شورا به صورت سه جانبه تشکیل جلسه بدهد و فوراً دستورالعمل‌هایی برای جلوگیری از ابتلای کارگران به کرونا صادر نماید؟ آیا نمی‌شود با توجه به ماهیت اشتغال کارگران در کارگاه‌ها (در خطوط تولید، در کلونی‌های نفتی و در کارگاه‌های خدماتی) دستورالعمل‌هایی ابلاغ شود که توسط آنها از حضور فشرده کارگران در محیط‌های پرخطر کارگاهی ممانعت شود؟!
دیدگاه تان را بنویسید