کلانشهر تهران با وجود داشتن برخی زیرساخت‌ها در حوزه معابر شهری مانند بزرگراه، تونل و پل‌های ارتباطی با چالش بافت‌های فرسوده، ساختمان‌های بلندمرتبه ناایمن، سیل، زلزله و فرونشست زمین به شهری ناایمن تبدیل شده است. هر از گاهی با کوچک‌ترین حادثه‌ای فاجعه عظیمی رخ می‌دهد که خسارت‌های جانی و مالی فراوانی برجا می‌گذارد. اگر توسعه شهری بدون ایمنی و توجه به مسائل فنی تخصصی صورت بگیرد نه تنها ساختار مدیریت بحران جوابگوی حوادث احتمالی نخواهد بود بلکه فاجعه بر روی فاجعه در این کلانشهر انباشته خواهد شد. نمونه کوچک آن در حادثه پلاسکو تجربه تلخی را در اذهان عمومی برجا گذاشت که تهران ایمن نیست و نمره قبولی هرگز نخواهد گرفت.

3چالش بحرانی کلانشهر تهران
شهر تهران با وسعت 700 کیلومتر مربع در تمامی جهات جغرافیایی گسترش یافته است و به‌دلیل بافت شهری و توسعه‌ای از گذشته تاکنون در معرض انواع و اقسام حوادث بحرانی قرار داشته است و در این زمینه معاون بازسازی و بازتوانی سازمان مدیریت بحران کشور، سه چالش بحرانی تهران و سه اولویت مهمی را که مدیریت شهری جدید برای ایمنی تهران باید مورد توجه قرار دهد، اعلام کرد. محمدفرید لطیفی درباره مهم‌ترین چالش‌های پیش روی تهران در حوزه ایمنی و مدیریت بحران و اولویت‌هایی که باید از سوی مدیریت شهری جدید مورد توجه قرار بگیرد، می‌گوید در حوزه ایمنی باید به تهدیداتی که همواره پیش روی تهران قرار دارد، توجه کنیم. مهم‌ترین عامل - همان طور که بارها گفته شده- زلزله است. سیل در رتبه بعدی است و نشست زمین به‌ویژه در ارتفاعات تهران عامل مهم دیگری است که باید پیشگیری و مقابله با آن در دستور کار مدیریت شهری جدید قرار بگیرد. وی با اشاره به پدیده زلزله در تهران اظهارکرد: مدیریت شهری در این مورد باید نوسازی ساختمان‌ها را با توجه ویژه به بافت‌های فرسوده در دستور کار خود قرار بدهد. لطیفی می‌افزاید: ما سال‌ها قبل به دولت گفتیم به جای ساخت مسکن مهر به نوسازی بافت‌های فرسوده بپردازد اما توجهی نکرد. امیدوارم شهرداری و شورای شهر جدید تهران به موضوع بافت فرسوده توجه کنند و به دنبال نوسازی و ایمن‌سازی ساختمان‌های شهر باشند. معاون بازسازی و بازتوانی سازمان مدیریت بحران کشور با اشاره به پدیده سیل به عنوان دومین مخاطره تهران، تأکید می‌کند ایمن‌سازی شهر از خطر سیل موضوع بسیار مهمی است. شورای شهر باید بر ساخت و سازها در مسیل‌ها دقت و نظارت داشته باشد. شهرداری نیز مجوز چنین ساخت و سازهایی را صادر نکند و اگر ساخت و ‌سازی نیز در این مسیل‌ها انجام شده حتماً آن را اصلاح کند.

لطیفی با تأکید بر اینکه نشست زمین به ویژه در ارتفاعات تهران موضوع بسیار مهمی است، می‌گوید: ‌بخشی از نشست زمین در پی عملیات‌های عمرانی مانند ساخت مترو و... رخ داده که باید برای آن تدبیری اندیشیده شود اما بخش دیگری از نشست زمین به علت قنات‌ها و حفر چاه‌های غیرمجاز است که باید در این خصوص شهرداری و شورای شهر تهران راهکارهای خاص خود را اعمال کنند. وی با با بیان این‌که زلزله، سیل و نشست زمین از جمله مهم‌ترین مخاطرات تهران است که جمعیت این شهر را تحت تأثیر قرار می‌دهد، معتقد است پدیده‌های جمعیتی می‌تواند سبب جان باختن تعداد زیادی از شهروندان شود از این رو باید مورد توجه مدیریت شهری قرار بگیرد.

سازمان مدیریت بحران تهران در قد و قامت پایتخت نیست
تهران با مشکلات و مسائل روزانه زیادی روبه‌رو است و بعضی از اینها به دلیل اینکه در زمان خودش رسیدگی نشدند، امروز به مشکل یا بحران تبدیل شده‌اند که آلودگی هوا، ترافیک، ‌آسیب‌های اجتماعی، تخلفات ساخت و ساز و... از جمله این مشکلات است. حسام‌الدین نراقی رئیس هیئت مدیره انجمن امداد و نجات ایرانیان توجه به دو سازمان آتش‌نشانی و مدیریت بحران را از مهم‌ترین اقداماتی دانست که شهردار جدید در زمینه ایمنی تهران باید آن را در نظر بگیرد و با انتقاد از کم‌توجهی‌ها به وظایف اصلی این دو سازمان، گفت: خطر ریزش، برای پل‌های تهران وجود دارد و سوله‌های مدیریت بحران نیز از اهداف اصلی خود دور شده‌اند. وی می‌افزاید: مسئله‌ای که آن را فراموش کرده‌ایم این است که تهران در معرض سوانح و حوادث متعددی قرار دارد که شاید مهم‌ترین آنها زمین‌لرزه محسوب شود.

همچنین در سال‌های اخیر اپیدمی‌هایی مانند مگس‌های سفید و آلودگی آب و هوا را شاهد هستیم که باید آنها را هم به این مخاطرات افزود. وی در مورد نقش دستگاه‌های مسئول در قبال مخاطرات ‌تهران تأکید می‌کند: دستگاه‌های متولی و مسئول مخاطرات، آنقدر درگیر مشکلات روزانه و جاری خود هستند و مشغله‌های غیرتخصصی دارند که شاید رسیدگی به این مسائل برای آنها از اولویت‌ پایین برخوردار باشد. نراقی از سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران به عنوان دستگاه مسئول و متولی شرایط اضطراری در شهر تهران نام می‌برد و می‌افزاید: در حال حاضر 16 سال از عمر آن می‌گذرد ولی وقتی من به عنوان یک فعال اجتماعی و متخصص در حوزه مدیریت شرایط اضطراری، به عملکرد و دستاوردهای این سازمان نگاه می‌کنم، آن را در قد و قامت شهر تهران و مخاطرات تهدیدکننده‌اش نمی‌بینم. رئیس هیئت مدیره انجمن امداد ایرانیان می‌گوید: سازمان پیشگیری و مدیریت بحران از بودجه مشخصی برخوردار است و همچنین از منابع شورای شهر هم استفاده می‌کند. از طرف دیگر برای برخی از اقدامات خود نیز موفق شده در قالب همکاری‌های ملی و بین‌المللی منابع متعددی را جذب کند.

به گفته نراقی، این سازمان از نظر قانونی قدرت عمل و جایگاه مناسبی دارد، به گونه‌ای که در قانون تشکیل سازمان مدیریت بحران کشور، تهران تنها شهری است که مسئولیت مدیریت بحران آن با اداره کل مدیریت بحران استان و استاندار نیست و شهردار تهران از طریق سازمان پیشگیری و مدیریت بحران این مسئولیت را به عهده دارد. نراقی معتقد است بررسی دقیق و آسیب‌شناسی علمی و کاربردی عملکرد دو سازمان متولی ایمنی و شرایط اضطراری شهر تهران، شناسایی موانع، فرصت‌ها و ظرفیت‌های شهر تهران در زمینه ایمنی و مدیریت شرایط اضطراری، بررسی عملکرد مدیر و معاونان این سازمان‌ها، شناسایی رویکردهای تخصصی و از همه مهم‌تر شناسایی مدیران توانمند و متعهد که بتوان به حضور و اثربخشی آنها در این سازمان‌ها یا سایر ارکان مدیریت شهری اطمینان داشت، از جمله اقداماتی است که شهردار جدید باید در نظر بگیرد.

تمرکز بر پروژه‌های مطالعاتی و کوچک است
رئیس هیئت مدیره انجمن امداد ایرانیان با اشاره به اهمیت سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران عنوان کرد: این سازمان به نوعی در حفظ آینده و سرمایه‌های شهر و مردم نقش پررنگی دارد ولی امروز شاهد هستیم که تمرکز این سازمان به جای طراحی، مدیریت و تحقق پروژه‌های زیرساختی، صرف اجرای پروژه‌های مطالعاتی و کوچک شده است که اولویت اصلی و راهکاری برای تضمین پایداری و تاب‌آوری شهر تهران در سوانح نیستند. تهران به کارهای زیرساختی و سازماندهی و از همه مهم‌تر هماهنگی‌های بین دستگاهی برای حرکت هم‌راستای بخش‌های دولتی و عمومی و خصوصی و مردم‌نهاد نیاز دارد اما در سازمان پیشگیری و مدیریت بحران به این موضوع توجه کمی شده است که جای تأسف و تفکر است که اولین جلسه ستاد بحران شهر تهران در سال 96 در تیرماه و در حاشیه مراسم رونمایی از دستاوردهای سازمان پیشگیری و مدیریت بحران برگزار شد که آنجا هم بیشتر به ارائه گزارش و تصویب چند برنامه پرداخته شد.

اقدامات پیشگیرانه برای تهران به اندازه یک شهرستان هم نیست
رئیس هیئت مدیره انجمن امداد ایرانیان تأکید می‌کند هر محله و منطقه شهر تهران به اندازه یک شهرستان و گاهی یک استان جمعیت دارد ولی توانمندی‌ها و اقدامات پیشگیرانه صورت گرفته در شهر تهران، حتی به اندازه یک شهرستان هم نیست و تهران، از نظر طرح و برنامه و میزان آمادگی پاسخ به سوانح نیز در وضعیت مطلوبی قرار ندارد. بنابراین یک مشکل اساسی که شهردار بعدی باید به آن فکر کند، جایگاه سازمان پیشگیری و مدیریت بحران در ساختار مدیریت شهر تهران و تعامل و نوع ارتباط این سازمان با ساختار شهرداری است.

در پیشگیری از حوادث نمره قبولی نمی‌گیریم
امروز مسئله اصلی شهر و ایمنی در شهر این است که بودجه‌ها و منابع متعددی وجود دارد ولی متأسفانه شاهد برنامه‌ریزی اصولی و مصرف بهینه این منابع انسانی، مالی، دانشی و فنی کمتر هستیم. در این زمینه مدیرعامل انجمن جامعه ایمن با اعتقاد به اینکه موضوع ایمنی و بحران تهران، یک موضوع فرابخشی است و از همین رو شهرداری و شورای شهر جدید باید زمینه ایجاد همکاری بین‌بخشی را ایجاد کنند، می‌گوید: توجه به 100 ساختمان خطرناک تهران و احیای جامعه ایمن و توجه به مدیریت یکپارچه شهری باید از اولویت‌های مدیران جدید تهران در زمینه ایمنی و بحران باشد.
جواد نوفرستی در مورد اولویت‌های تهران در زمینه ایمنی و بحران اظهار می‌کند پیش از انتخابات شورای شهر و اخیراً هم قبل از بررسی گزینه‌های شهرداری، ‌جلساتی با کارشناسانی که به این حوزه‌ها مرتبط هستند، به خصوص با مدیران سمن‌هایی که چند سالی است با هم همکاری می‌کنیم برگزار کردیم و در زمینه ایمنی و بحران تهران گفت‌وگوهایی داشتیم. همچنین با بعضی از اعضای شاخص شورای شهر و داوطلبان شهرداری نیز جلسه‌هایی برگزار شد.

ایمنی و مدیریت بحران، فرابخشی است
نوفرستی تأکید می‌کند: امید داریم در دوره جدید تعامل بهتری برای هماهنگی میان دستگاه‌های مختلف ایجاد شود زیرا بحث ایمنی و مدیریت بحران موضوعات بین‌بخشی است و فقط یک سازمان‌خاص، متولی آن نیست. بنابراین لازم است همه کمک کنند و امیدوارم این بستر در دوره جدید قوی‌تر از دوره قبل شکل بگیرد خصوصاً که در شرایط فعلی شهرداری، دولت و مجلس با یکدیگر هم‌سوتر هستند. حالا وقت آن است که به جای تقابل‌های سیاسی، کارآیی و بهره‌وری در دوره جدید دولت، شهرداری و شورای شهر بالا برود و مردم هم همین انتظار را دارند. به هر حال در گذشته گاهی انرژی‌ها هدر می‌رفت که شاید دلیلش هم موضوعات سیاسی بود. نوفرستی معتقد است ما افراد صاحب‌نظر، دلسوز و برجسته‌ای داریم که داوطلبانه حاضرند وقت، انرژی و تجربیات را در اختیار مسئولان شهری بگذارند. این پتانسیل در میان سمن‌ها وجود دارد. هر چند تعداد آنها زیاد نیست و باید کمک کنیم تا سمن‌های بیشتری شکل بگیرد.

ایمنی شهر؛ اولویت شورای شهر پنجم
زهرا نژادبهرام عضو شورای شهر تهران «ایمنی» را اولویت مدیریت شهری فعلی عنوان کرده و می‌گوید: وضعیت ساختمان‌های تهران به گونه‌ای است که نباید فکر کنیم این اتفاقات فقط برای ساختمان‌های قدیمی رخ می‌دهد، بلکه ممکن است ایمنی ساختمان‌های تازه‌ساخت و در حال ساخت نیز در معرض تهدید باشد. وی با بیان اینکه شورای شهر نیز مکلف است ضمن افزایش نظارت بر شهرداری در حوزه ایمنی نسبت به وضع قوانین سخت‌گیرانه و پیشگیرانه در زمینه ارتقای ایمنی شهروندان اقدام کند، تأکید می‌کند: ایمنی‌بخشی به شهر جزو اولویت‌های شهر تهران است و باید شورای شهر در این زمینه نقش نظارتی خود را بسیار افزایش دهد تا مشخص شود بودجه‌هایی که در اختیار سازمان‌هایی همچون آتش نشانی و مدیریت بحران گذاشته می‌شود چه می‌شود و خروجی آن چه خواهد بود؟
روزنامه جوان
1735
انتهای پیام
این مطلب برایم مفید است
0 نفر این پست را پسندیده اند

موضوعات داغ

نظرات و دیدگاه ها

مسئولیت نوشته ها بر عهده نویسندگان آنهاست و انتشار آن به معنی تایید این نظرات نیست.