داستان آلودگی هوای تهران که دیگر دارد به جای ماهی چند روز ، هر روز تکرار می شود، نمادهای شهری پایتخت را در غبار آلودگی هوا پنهان و رنگ های پاییز ، به تک رنگ خاکستری تبدیل کرده است ، نه بادی و نه بارانی که غبار از دل این شهر بشوید و سهم شهروندان پایتخت نشین از هوای پاییزی، غبارهایی است که وارد ریه می شود و روح و جانشان را سخت آزرده می کند.
تشدید آلودگی هوای امروز ۳۰ آذر ماه ، به یک باره برای ۲ روز متوالی مدارس شهر تهران و جنوب شرق استان را به تعطیلی کشاند و آمبولانس‌های اورژانس را در ۲۸ نقطه از تهران مستقر کرد تا شاید مرحمی شوند بر دردی که ممکن است بر شهروندان وارد شود.
هشدارهای چند روز پیش هواشناسی در خصوص آلودگی هوا محقق شد و باز هم دستگاه های متولی را به تلاطم انداخت ، به گونه ای که پلیس طرح پلاک زوج و فرد را از درب منزل اجرایی کرد و جلوگیری از تردد کامیون ها در سطح شهر و تشدید بررسی معاینه فنی خودروها را به عنوان راهکار دنبال کرد و متولیان پایش محیط زیست را به سر وقت صنایع آلاینده فرستاد و آموزش و پرورش را برای تعطیلی مدارس مجاب ساخت.
قانونی هم برای جلوگیری از آلودگی هوا با عنوان « قانون هوای پاک » با ۳۴ ماده و ۳۹ تبصره که در تیر ماه ۹۶ به تصویب مجلس شورای اسلامی و سپس شورای نگهبان رسیده است و در مرداد ماه همان سال از سوی رئیس جمهوری ابلاغ شد را در اذهان عمومی برجسته کرد .
این قانون ۱۳ آیین نامه دارد که چندین دستگاه اجرایی و مدیریت شهری و وزارت خانه را موظف به انجام اموری مشخص کرده است و سازمان محیط زیست یکی از این نهادهای متولی است.
در ماده۷ این قانون عنوان شده است « مواقع اضطراری که به علت‌کیفیت خاص جوی، آلودگی هوای شهرها به حدی برسد که به تشخیص وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی سلامت انسان و محیط‌زیست را شدیداً به مخاطره بیاندازد، سازمان حفاظت محیط‌زیست با همکاری وزارت کشور (شهرداری ها و نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران) ممنوعیت‌ها یا محدودیت‌های موقت زمانی، مکانی و نوعی را برای منابع آلوده‌کننده برقرار کرده و بلافاصله مراتب را از طریق رسانه‌های همگانی به اطلاع عموم خواهد رساند. با بر طرف شدن‌وضعیت اضطراری و کاهش آلودگی هوا، سازمان نسبت به رفع ممنوعیت و محدودیت برقرار شده اقدام و مراتب را بنحو مقتضی به اطلاع عموم خواهد رساند.»
پلمب ۹ واحد آلاینده در استان تهران
از ۲۸ آذر تردد کامیون ها و فعالیت واحدهای آلاینده از سوی اداره کل محیط زیست تهران ممنوع شد و طبق آمار که سعید محمودی مدیرکل حفاظت محیط زیست استان تهران اعلام کرد ،بر اساس پایش های یک شب ، ۹ واحد آلاینده در شهرستان های این استان پلمب شد که این واحدهای آلاینده شامل واحدهای ریخته گری، کارگاه غیر مجاز پسماند سوزی پلاستیک، واحد تولید بتن، شن و ماسه، آسفالت و ذوب باطری بود.
وی با بیان اینکه برای ١٣ واحد آلاینده نیز اخطاریه محیط زیستی صادر و به آن ها ابلاغ شد، افزود: ابلاغیه عدم فعالیت برای واحدهای ریخته گری و واحدهای بالقوه آلاینده در شهرک های صنعتی قلعه میر و بهاریه شهرستان بهارستان و همچنین شهرک صنعتی غیر دولتی ده حسن در رباط کریم و سایر شهرک های مرتبط صادر شد.
به گفته وی، این روزها به سبب افزایش آلودگی هوا و انباشت آلاینده در آسمان شهر تهران با جدیت بیشتری پیگیری می شود و برهمین اساس ١١ اکیپ گشت محیط زیست، بیش از ۳۵ محور اصلی و فرعی را در استان تهران و در مجموع ١٠ شهرستان را مورد پایش قرار می دهند.
در خصوص وضعیت پایش های زیست محیطی در شهر تهران نیز به سراغ رئیس اداره محیط زیست شهرستان تهران رفتیم تا در مورد فعالیت واحدهای آلاینده و نحوه برخورد با آنها گزارشی ارائه کنیم.
منابع آلاینده متحرک سهم قابل توجهی در آلودگی هوا دارند
«منابع آلاینده متحرک سهم قابل توجهی در آلودگی هوا دارند» این گفته مسعود زند رئیس اداره محیط زیست شهرستان تهران است که این منابع را شامل وسایل نقلیه می داند و معتقد است: کامیون ها یکی از مهمترین تولید کنندگان ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون هستند که در شرایط اضطرار از ورود آنها به داخل شهر جلوگیری می شود.
وی ادامه می دهد: همچنین موتورسیکلت ها، اتوبوس های دیزلی و سایر وسایل نقلیه نیز سهم زیادی در آلودگی هوا دارند که بر اساس تصمیم کارگروه اضطرار استان در روزهایی که آلودگی هوا تشدید می شود تصمیم های مختلفی از جمله طرح زوج و فرد از درب منزل و ممنوعیت ورود کامیون ها اجرایی می شود.
رئیس اداره محیط زیست شهرستان تهران تاکید می کند: برای برخورد با موتورسیکلت ها قانون مشخصی ارائه نشده است که در روزهای آلودگی مانع حضور حرکت آنها شد ضمن این که باید ساماندهی آنها مورد توجه قرار گیرد.
منابع ثابت آلودگی هوا تحت کنترل است
وی فعالیت واحدهای آلاینده را به عنوان منابع ثابت آلودگی هوا بیان می کند که با همکاری انجمن های مختلف از جمله تولید کنندگان بتن آماده، شن و ماسه، آسفالت، نخاله های ساختمانی و واحدهای فلزی و صنعتی تحت کنترل است.
زندی اضافه می کند: در شرایط اضطرار فعالیت تولید این واحدها متوقف می شود ضمن این که منابع ثابت سهم کمتری در آلودگی هوای تهران را دارند.
تشدید پایش های زیست محیطی از واحدهای آلاینده
وی با اشاره به این که با واحدهای آلاینده به شدت برخورد می شود می گوید: بر اساس پایش های زیست محیطی در صورت مشاهده واحد آلاینده تذکرهای لازم ارائه و با هماهنگی دادستانی واحد آلاینده پلمب می شود.
رئیس اداره محیط زیست شهرستان تهران معتقد است: تیم های کارشناسی این اداره پایش های شبانه روزی را انجام می دهند و به صورت مداوم فعالیت واحدهای فلزی، صنعتی و معدنی را مورد بررسی قرار می دهند.
وی عنوان می کند: بخش صنعت مسائل و قوانین زیست محیطی را رعایت می کند و بعضی واحد ها که تذکر آلایندگی دریافت می کنند در زمان مشخص به سرعت وضعیت را اصلاح می کنند.
دوستداران محیط زیست فعالیت واحدهای آلاینده را گزارش دهند
زندی با بیان اینکه دوستداران محیط زیست با سامانه محیط زیست تماس گرفته و فعالیت واحدهای آلاینده را گزارش می دهند می گوید: نیروهای گشت این اداره بر اساس گزارش های مردمی به محل های اعلامی اعزام می شوند و در صورت مشخص شدن آلایندگی واحد با آن برخورد قانونی می کنند.
وی از شهروندان ضمن استفاده از سیستم حمل و نقل عمومی و همکاری در کاهش آلودگی هوا خواست: در صورت مشاهده هر گونه تخلف در حوزه زیست محیطی با سامانه ۱۵۴۸ تماس حاصل کنند.
قانون هوای پاک همه جانبه است
رئیس اداره محیط زیست شهرستان تهران با تاکید بر این که بحث آلودگی هوا چند وجهی است معتقد است: حدود ۱۶ دستگاه در خصوص کنترل آلودگی هوا دخیل است که باید این بحث را در اولویت کاری خویش قرار دهند و در بلند مدت اجرایی کرده و تنها به روزهای وارونگی هوا و آلودگی منحصر نکنند.
وی می گوید: قانون هوای پاک همه جوانب را در نظر گرفته است و تکلیف دستگاه های متولی در آن مشخص شده است در صورتی که با جدیت اجرایی شود شاهد وضعیت بهتری خواهیم بود.
قانون عوارض آلایندگی
زندی با اشاره به اینکه صنایع آلاینده باید یک درصد از فروش خود را به عنوان عوارض آلایندگی به سازمان امور مالیاتی بپردازند، می گوید: این اداره کل هر سه ماه یکبار فهرست منابع آلاینده را اعلام می‌کند که به صورت میانگین در شهر تهران حدوده ۱۵ واحد آلاینده معرفی می شوند.
وی اضافه می کند: صنایع آلاینده هر سه ماه یکبار ملزم به پرداخت عوارض آلایندگی می‌شوند. ضمن این که در صورتی که ادعای صنایع مبنی بر رفع منابع آلاینده باشد کارشناسان مراجعه کرده و استانداردها را مورد بررسی قرار می دهند در صورت محرز شدن رفع آلودگی، اسم واحد از فهرست صنایع آلاینده خارج می‌شود.
اینها بخشی از فعالیت هایی است که نهادهای مربوطه می توانند در راستای کاهش آلودگی هوای تهران قدم بردارند تا شاهد بهبودی و سلامت هوای شهر و به تبع شهروندان باشیم.
