چیزی که مخالفان سیاسی و نظامی سوری باید به آن تن دهند (همانطور که دی میستورا اشاره کرد) این است که نظام حاکم بر سوریه و و همپیمانانش به لحاظ میدانی و سیاسی دست بالا را دارند و چیزی که سالها پیش و به طور مشخص در اوایل بحران مطرح بود اکنون دیگر مطرح نیست آن هم در سایه تغییرات بزرگ در موازنه های قدرت و چشم پوشی دوستان مخالفان سوری و حامیان آنها چه در آمریکا و چه در منطقه خلیج فارس از آنها.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، «عبدالباری عطوان» سردبیر روزنامه رأی الیوم در تحلیلی نوشت:دو اتفاق اصلی در صحنه کنونی سوریه رخ داده است که باید درباره آنها با دقت زیاد درنگ کنیم اگر بخواهیم که درباره تحولات آینده و بازتاب های آن بر امنیت این کشور و ثباتش و بازگشت زندگی به حالت طبیعی در این کشور و دیگر مسائلی که از آن منشعب می شوند، نتیجه گیری کرد:
نخست: سخنان«استفان دی میستورا» فرستاده ویژه سازمان ملل به سوریه که دو روز پیش به شبکه بی بی سی گفت و تأکید کرد که شکست داعش در الرقه و دیرالزور فقط چند هفته دیگر صورت می گیرد و این یعنی جنگ سوریه رو به پایان است لیکن مرحله پس از پایان جنگ پر از خطرات است زیرا راه حل سیاسی وجود ندارد.
دوم: بیانیه ای که روز شنبه حزب الله لبنان درباره بمباران اتوبوس های حامل عناصر داعش و خانواده های آنها که خودشان و خانوده های شان را به موجب توافق منطقه «جرود القلمون شمالی»توسط آمریکا صادر کرد. این بیانیه موضع گیری عقلانی را شامل می شود زیرا پایبندی حزب الله و دولت سوریه به این توافقنامه را نشان می دهد و موضع گیری آمریکا برای بمباران کاروان داعش به نفاق و دو گانه گرایی و سخن گرفتن دروغ درباره جنگ با تروریسم توصیف کرد و گفت که اینها در جایی بی پناه هستند و میان شان کودک و زن و پیر و زخمی وجود دارند و خواستار دخالت بین المللی شد و اشاره کرد که آمریکا به بیش از هزار عنصر داعش اجازه داد تا از تلعفر به مناطق کرد نشین شمال عراق منتقل شوند.
سخنان دی میستورا را باید کاملا جدی گرفت زیرا این مرد از با درایت ترین کارشناسان در پرونده سوریه و جزئیات آن است. وی تمام حوادث حلب شرقی را پیش بینی کرد و خدمات خود را برای گروه های مسلح برای خارج کردن شان از «حلب» و همراهی شان عرضه کرد لیکن مورد حمله شدیدی قرار گرفت و اگر به حرف هایش گوش داده می شد از درگیری میان گروه های مسلح که منجر به کشته شدن صد ها نفر از آنها شد، اجتناب می شد و پس از آن تجمع های شان نیز به شدت در معرض بمباران هواپیماهای روسی و سوری قرار نمی گرفت.
تأکید فرستاده ویژه سازمان ملل بر نزدیک بودن پایان جنگ در سوریه قابل تشکیک و تردید نیست مناطقی که خارج از کنترل دولت سوریه و همپیمانانش هستند فقط سه منطقه دیرالزور، الرقه و ادلب هستند و ارتش عربی سوریه در دیرالزور در حال پیشروی است و نیروهای دموکراتیک سوریه که اکثریت آن را کردها تشکیل می دهند و مورد حمایت آمریکا هستند در الرقه در حال پیشروی هستند و وارد آن شدند و در حال نزدیک شدن به مربع امنیتی آن در قلب این شهر هستند؛ همان جایی که مجتمع اصلی دولتی و مقرهای سازمان اطلاعات و دفاع قرار دارند.اما مساله ادلب فعلا به تأخیر افتاده است و مذاکراتی از طریق ترکیه در جریان است تا از کشتار افراد مسلح در آن جلوگیری شود. ترکیه پیشنهاد داده است که گروه های مسلح (بارزترین آنها جبهه النصره است) خودشان را منحل کرده و شهر را به یک اداره مدنی بدهند و بعید نمی دانیم که این راه حل در روزهای آینده پذیرفته شود زیرا جایگزین خونین است.
راه حل سیاسی که دی میستورا نسبت به نبود آن هشدار داد برای تحقق ثبات، اساسی به شمار می رود و تشکیل دولت فراگیر و گسترده در سویه و برگزاری انتخابات عمومی در نهایت باعث بسته شدن پرونده جنگ به طور کامل می شود. بهترین نمونه که در این زمینه بیان می شود بازگشت «القاعده» به شکل قوی تر پس از شکست آن در عراق در سال های 2008 و 2009 به دلیل به حاشیه راندن بخشی از ملت عراق و نپذیرفتن آن در دولت و نهادهای آن در چارچوب آشتی ملی واقعی است و این نمونه می تواند در سوریه و نیز عراق تکرار شود.
دولت سوریه هر از چند گاهی از آمادگی اش برای اجرای اصلاحات سیاسی فراگیر و مذاکرات سیاسی سخن می گوید ولی تأکید می کند که شریک مقابلی وجود ندارد و اگر هم وجود داشته باشد با خودش مشکل دارد و به شکست همه تلاش ها برای متحد کردن سه گروه از مخالفان یعنی هیأت عالی مذاکرات در ریاض و مخالفان قاهره و مسکو علاوه بر هیأت هماهنگی داخل اشاره می کند.
آقای «ریاض حجاب» هماهنگ کننده هیأت عالی مذاکرات به تنهایی از واشنگتن موضع گیری می کند و موضع گیر یهای تندی اتخاذ می کند همانند تأکید بر نپذیرفتن هر گونه نقشی برای رئیس جمهور سوریه در مرحله انتقالی؛ امری که با پیام«عادل الجبیر» وزیر خارجه عربستان به مخالفان در تناقض است؛ پیامی که در آن تأکید کرد که مخالفان باید اسد رئیس جمهور سوریه را بپذیرند و افکار جدیدی ارائه کنند.
نمی دانیم که بیماری آقای حجاب که باعث شد وی ریاض را ترک کرده و به واشنگتن برود بیماری واقعی است یا بیماری سیاسی است؛ لیکن مساله ای که قطعی است این است که مخالفان سوری نیاز به افکار و دیدگاه های جدیدی دارند تا با تحولات و تغییرات میدانی در سوریه و پایان جنگ به شکلی که در هفت سال گذشته بود، کنار بیایند.
دو فرصت برای تبلور این دیدگاه ها و افکار وجود دارد: اولی نشست آستانه که اواسط ماه کنونی برگزار می شود و هیأتی از مخالفان سوری در کنار هیأت مذاکره کننده دولت را شامل می شود و دومی نشست ژنو است که پیشنهاد شده است اواسط ماه اکتبر آینده برگزار شود.
چیزی که مخالفان سیاسی و نظامی سوری باید به آن تن دهند (همانطور که دی میستورا اشاره کرد) این است که نظام حاکم بر سوریه و و همپیمانانش به لحاظ میدانی و سیاسی دست بالا را دارند و چیزی که سالها پیش و به طور مشخص در اوایل بحران مطرح بود اکنون دیگر مطرح نیست آن هم در سایه تغییرات بزرگ در موازنه های قدرت و چشم پوشی دوستان مخالفان سوری و حامیان آنها چه در آمریکا و چه در منطقه خلیج فارس از آنها.
فرستاده ویژه سازمان ملل بیهوده سخن نمی گوید بلکه با توجه به اطلاعات دقیق حرف می زند و چه بسا گوش دادن به حرف هایش این بار مفید واقع شود یا این چنین بسیار از ناظران باور دارند و ما نیز از جمله آنهاییم.
