شرکت لاکهید مارتین به دلیل نقش خود در تامین تسلیحات و فناوری نظامی اسرائیل که در نسل کشی و ارتکاب جنایات انسانی علیه غیرنظامیان فلسطینی در غزه مورد استفاده قرار می گیرد، با انتقادات شدیدی از سوی سازمان های حقوق بشر و جامعه بین المللی مواجه شده است.
به گزارش جماران، لاکهید مارتین یکی از بزرگترین شرکت های صنایع دفاعی در ایالات متحده آمریکا و جهان است، مقر اصلی آن در شهر پتسدا در ایالت مریلند واقع شده است، در سال 1995 با ادغام شرکت های "لاکهید کورپوریشن" و "مارتین ماریتا" در یک مجموعه به نام "لاکهید مارتین" تاسیس شد.
این ادغام یک نقطه عطف اساسی در صنعت دفاعی آمریکا بود، زیرا لاکهید مارتین از طریق فعالیت های متنوع خود در زمینه های فضایی، دفاعی، امنیتی و فناوری به سمت رهبری جهانی حرکت کرد.
بر اساس داده های رسمی شرکت تا سال 2025، این شرکت بیش از 121 هزار کارمند در سراسر جهان دارد که در بیش از 350 تاسیسات بین المللی کار می کنند و نظامیان بازنشسته حدود 20 درصد از آنها را تشکیل می دهند.
در سال 2025 این شرکت به دلیل مشارکت در تامین تجهیزات نظامی اسرائیل که در جنگ نسل کشی علیه نوار غزه استفاده کرد، مورد انتقاد شدید سازمان های بین المللی حقوق بشر قرار گرفت.
تاسیس
ریشه های "لاکهید مارتین" به آغاز قرن 20 باز می گردد، زمانی که "گلن ال. مارتین" شرکت هواپیماسازی "مارتین" را در لس آنجلس در سال 1912 تاسیس کرد، که بعداً مقر آن به بالتیمور منتقل شد، قبل از اینکه در سال 1961 با شرکت "آمریکن ماریتا" ادغام شود و به "مارتین ماریتا" تبدیل شود.
اما شرکت هواپیماسازی "لاکهید" در سال 1926 در شهر بربنک در ایالت کالیفرنیا تاسیس شد و امتدادی از تلاش های برادران لاکهید در زمینه هوانوردی از سال 1912 بود.
در 15 مارس 1995، "لاکهید" با "مارتین ماریتا" ادغام شد، که منجر به تولد شرکت "لاکهید مارتین" شد، که در عرض چند سال به بزرگترین شرکت صنایع دفاعی و فضایی در جهان تبدیل شد.
بخش هوانوردی
این بزرگترین بخش در داخل شرکت است، زیرا در سال 2024 حدود 39 درصد از کل درآمد آن را تشکیل می داد، به لطف تولید مجموعه گسترده ای از برجسته ترین هواپیماهای جنگنده در جهان، در راس آنها برنامه "اف-35 لایتنینگ 2"، که بزرگترین پروژه جنگنده چند منظوره نسل پنجم در سطح جهان است و به تنهایی حدود 18 درصد از درآمد شرکت را تشکیل می دهد.
این بخش همچنین شامل تولید و نگهداری "اف-16 فایتیگ فالکون" است که در ده ها کشور مستقر است، و "اف-22 رپتور" جنگنده رادارگریز اختصاص داده شده به نیروی هوایی آمریکا، علاوه بر پروژه های هوانوردی پیشرفته که توسط مرکز تحقیقات معروف "اسکنک ورکس" رهبری می شود، که "یو-2" و "اس آر-71" را ابداع کرد.
بخش موشکی و سیستم های کنترل آتش
بر اساس داده های شرکت برای سال 2024، این بخش حدود 18 درصد از درآمد را به خود اختصاص داده است، به لطف توسعه سیستم های تسلیحاتی دقیق و متنوع، و برنامه های موشکی استراتژیک مانند "پاتریوت پیشرفته – نسخه 3"، و سامانه "ثاد" برای رهگیری موشک های بالستیک در ارتفاع بالا، علاوه بر موشک های "جاسم" دوربرد، و "هلفایر" هدایت شونده.
این بخش همچنین طراحی سیستم های پیشرفته هدف گیری و کنترل آتش را بر عهده دارد که در جنگنده ها و خودروهای نظامی ادغام می شوند تا دقت و کارایی رزمی را افزایش دهند.
بخش سیستمهای چرخشی و ماموریتها
این بخش حدود ۲۴٪ از درآمد سال ۲۰۲۴ را تشکیل میدهد و محصولات متنوعی از جمله بالگردها، سیستمهای دریایی و ارتباطات دفاعی را شامل میشود.
این بخش شامل شرکت "سیکور اسکای" است که در تولید بالگردها تخصص دارد و مهمترین محصولات آن "یواچ-۶۰ بلک هاوک" و "سیاچ-۵۳ کِی کینگ استالیون" هستند.
همچنین، این بخش سیستم "ایجیس" را تولید میکند که یک سیستم جنگی یکپارچه است و عمدتاً برای عملیات دریایی طراحی شده است و برای تجهیز ناوشکنها و ناوهای جنگی به قابلیتهای دفاعی پیشرفته استفاده میشود.
این بخش همچنین در حال توسعه سیستمهای رادار، فرماندهی و کنترل و راهکارهای سایبری ویژه ماموریتهای دفاعی است.
بخش فضایی
حدود ۱۸٪ از درآمد شرکت در سال ۲۰۲۴ را تشکیل میدهد و شامل توسعه برنامههای موشکی بازدارنده هستهای مانند "تریدنت دی ۵ دوم" است که در زیردریاییهای آمریکایی استفاده میشود.
این بخش همچنین در برنامه فضایی "اوریون" متعلق به اداره ملی هوانوردی و فضایی معروف به "ناسا" مشارکت دارد که برای سفرهای عمیق خارج از مدار مستقیم زمین یا کمربند جاذبه زمین به ماه و مریخ در قالب برنامه "آرتمیس" در نظر گرفته شده است.
این بخش همچنین در بهرهبرداری و توسعه سیستمهای ناوبری جهانی "جیپیاس" و همچنین سیستمهای ارتباطی و ماهوارههای مورد استفاده در شناسایی نظامی و دفاع موشکی فضایی مشارکت دارد.
عملکرد مالی
لاکهید مارتین از نظر عملکرد مالی پایدار و رو به رشد، نمونهای برای شرکتهای بزرگ جهانی است. درآمد این شرکت در سال ۲۰۲۴ حدود ۷۱ میلیارد دلار بوده که نسبت به ۶۷.۶ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۳، ۵٪ افزایش داشته است و سود خالص آن به ۵.۳ میلیارد دلار رسیده است.
این شرکت همچنین در سال مذکور، رکورد بیسابقهای از سفارشهای انباشته به مبلغ ۱۷۶ میلیارد دلار را ثبت کرد که بیش از دو سال درآمد آینده را تامین میکند و به آن امکان میدهد حدود ۳ میلیارد دلار برای تحقیق و توسعه به منظور تقویت نوآوری فناوری اختصاص دهد.
شبکه تامینکنندگان و سرمایهگذاری در سراسر جهان
در سال ۲۰۲۴، این شرکت با ۱۳۱۸۱ تامینکننده همکاری کرد که بیش از ۱۲۲۰۰ مورد از آنها در داخل ایالات متحده و ۹۳۲ مورد از مناطق مختلف جهان بودند و ۳۶ میلیارد دلار برای سرمایهگذاری به آنها اختصاص داد که شامل تمام ایالتهای آمریکا و همچنین تامینکنندگانی در ۵۳ کشور بود.
این شرکت به لطف شبکه تامینکنندگان خود، بیش از ۳۵۰ تاسیسات در سراسر جهان دارد و همچنین در همان سال، حدود ۷ میلیون دلار به بیش از ۷۱۰۰ تامینکننده از شرکتهای نوپا اهدا کرد تا از آنها حمایت کرده و زنجیرههای تامین را تقویت کند.
مشتریان و شرکای بینالمللی
این شرکت با بیش از ۷۰ کشور در سراسر جهان همکاری میکند و ایالات متحده اولین مشتری آن است و پس از آن، مجموعهای از کشورهای متحد مانند استرالیا، آلمان، رژیم اسرائیل، ژاپن، بریتانیا و چندین کشور دیگر قرار دارند.
این شبکه بینالمللی از مشتریان به تقویت نقش شرکت به عنوان محرک اصلی فرصتهای اقتصادی و توسعه صنایع دفاعی در مقیاس جهانی کمک میکند.
این مشارکتها عملاً در قراردادهای بزرگی مانند قرارداد پشتیبانی از تعمیر و نگهداری هواپیماهای "اف-۳۵" با لهستان در اوت ۲۰۲۵ به ارزش ۱.۸۵ میلیارد دلار تجلی یافته است که هدف آن تقویت قابلیتهای دفاعی لهستان است.
اما در زمینه شرکای بینالمللی، این شرکت مشارکتهای استراتژیکی با موسسات جهانی دارد که هدف آن از طریق آنها، تقویت تولید و تواناییهای فناوری خود است. از مهمترین آنها میتوان به شرکتهای "نوانتیا"، "ایندرا"، "ویزیا" و "سنور" در اسپانیا، شرکت "راینمتال" در آلمان، و همچنین شرکتهای "سیکور اسکای"، "هلی وان" و "میلستون" در برزیل اشاره کرد.
انتقادات
شرکت لاکهید مارتین به دلیل نقش خود در تامین تسلیحات و فناوری نظامی اسرائیل که در نسل کشی و ارتکاب جنایات انسانی علیه غیرنظامیان فلسطینی در غزه مورد استفاده قرار می گیرد، با انتقادات شدیدی از سوی سازمان های حقوق بشر و جامعه بین المللی مواجه شده است.
این شرکت یکی از برجسته ترین تامین کنندگان تجهیزات نظامی و تسلیحات اسرائیل است و جنگنده های F-16 و F-35، موشک ها و سایر سیستم های جنگی را در اختیار آن قرار می دهد که ارتش اسرائیل از آنها در حملات هوایی گسترده به غزه استفاده می کند و منجر به کشته شدن هزاران شهروند می شود که سوالاتی را در مورد مسئولیت قانونی و اخلاقی شرکت ایجاد می کند.
سهام این شرکت پس از آغاز تجاوز اسرائیل به غزه در اکتبر 2023 افزایش چشمگیری داشت که نشان دهنده افزایش تقاضا برای سلاح با ادامه نسل کشی است.
این سودهای بالا انتقادات شدیدی را برانگیخت که حول محور بهره برداری شرکت های تسلیحاتی آمریکایی از فاجعه فلسطینی ها برای کسب سود مالی بود.
درخواست برای محاکمه
در فوریه 2024، دادگاهی در لاهه به دولت هلند دستور داد تا صادرات قطعات یدکی هواپیماهای F-35 به اسرائیل را متوقف کند و خاطرنشان کرد که "شواهد روشنی" وجود دارد که نشان می دهد از آنها در نقض قوانین بین المللی بشردوستانه در نوار غزه استفاده می شود و این قطعات یدکی در انباری متعلق به این شرکت در شهر فونسدریخت هلند قرار دارد.
همچنین سازمان های بشردوستانه و سازمان های حقوق بشر مانند دیده بان حقوق بشر و آکسفام خواستار تعلیق انتقال سلاح به اسرائیل شدند و خاطرنشان کردند که این رژیم از آنها برای ارتکاب جنایت علیه بشریت و نقض جدی قوانین بین المللی بشردوستانه استفاده می کند.
در ژوئیه 2025، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حقوق بشر در سرزمین های اشغالی فلسطین، فرانچسکا آلبانیز، شرکت لاکهید مارتین و سایر شرکت ها را به مشارکت در آنچه او "اقتصاد نسل کشی" خواند، از طریق تامین سلاح و فناوری نظامی مورد استفاده در کشتن غیرنظامیان برای اسرائیل متهم کرد و خواستار اعمال تحریم ها و محاکمه مدیران اجرایی این شرکت ها شد.
