با توجه به امکانات الکترونیکی نظارت و مراقبت و ماهوارههایی که واشنگتن در خاورمیانه دارد، باور اینکه ارتش ایالات متحده و سازمانهای اطلاعاتی آن از قبل به طور کامل از آنچه قرار است رخ دهد آگاه نبودهاند، دشوار است.
به گزارش جماران، خبر بمباران اسرائیل که روز سه شنبه گذشته هیئت مذاکره کننده جنبش مقاومت اسلامی (حماس) را در قلب دوحه، پایتخت قطر، هدف قرار داد، به عنوان مهمترین رویداد مورد توجه رسانه های بین المللی قرار گرفت.
روزنامه های آمریکایی و انگلیسی این حمله را از زوایای مختلف مورد بررسی قرار دادند، اما همگی بر این باور بودند که این یک ضربه مهلک به تلاش ها برای دستیابی به توافقی است که به جنگ اسرائیل علیه نوار غزه پایان دهد.
در یک مقاله در روزنامه واشنگتن پست، دیوید ایگناتیوس، نویسنده مشهور آمریکایی، گفت که حمله به قطر گزینه های اسرائیل را محدود کرده و به عنوان "اشتباه تاکتیکی نادری" است که تل آویو مرتکب می شود.
وی تاکید کرد که این حمله در کشتن رهبران ارشد حماس ناکام ماند، اما یکی از معدود کانال های باقی مانده برای توقف درگیری را نابود کرد و خاطرنشان کرد که این ضربه بازتاب دهنده شباهت غم انگیزی با "کابوس جنگ در غزه" است، جایی که هیچ راهی برای خروج وجود ندارد.
وی خاطرنشان کرد که مقامات قطری احساس شوک و احساس عمیق خیانت کردند و ادعا کرد که این حمله تأثیر بسزایی بر نقش قطر به عنوان میانجی در این مناقشه خواهد داشت، که به معنای نابودی معتبرترین کانال برای انتقال پیام ها به رهبری حماس در غزه است.
به گفته وی، بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل - که تحت تعقیب دادگاه کیفری بین المللی است - اکنون مصمم به نظر می رسد، "و شاید ناامید" تا حدی که او را وادار کرده است تا از هنجارها و محدودیت های قبلی برای نابودی حماس فراتر رود.
به نظر او، این حمله - برای قطر - نتیجه تلخی پس از تلاش های فعالانه اش برای کمک به دولت دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا در میانجیگری نه تنها در غزه، بلکه در مناقشات بین رواندا و جمهوری دموکراتیک کنگو و ارمنستان و آذربایجان بود.
سوپرایز آشنا
در یک تحلیل خبری، اریکا گرین، خبرنگار روزنامه نیویورک تایمز در کاخ سفید، ادعا کرد که اسرائیل این موضوع را از ترامپ پنهان کرده است در حالی که یک حمله نظامی را انجام می داد.
نویسنده معتقد بود که این پنهان کاری یک "سوپرایز آشنا" بود، و اشاره کرد که تل آویو مدت کوتاهی قبل از آغاز جنگ در ژوئن گذشته علیه ایران به واشنگتن اطلاع داده بود که 12 روز به طول انجامید، که در ابتدا باعث نارضایتی دولت آمریکا شد، قبل از اینکه ترامپ تصمیم بگیرد به آنچه او "کمپین پیروزمندانه" می دانست بپیوندد.
او گفت که نتانیاهو از رابطه خود با ترامپ برای انجام حملات جسورانه مانند حمله ای که روز سه شنبه رهبری حماس را هدف قرار داد، و قبل از آن جنگ علیه ایران در ژوئن گذشته، و اغلب با استفاده از سلاح های آمریکایی، بدون اطلاع قبلی به واشنگتن یا صرفاً اطلاع رسانی اندکی قبل از اجرای حملات خود استفاده کرد.
به گفته گرین، نتانیاهو هر بار می دانست که ترامپ و دولتش نارضایتی خود را ابراز می کنند، همانطور که روز سه شنبه اتفاق افتاد، اما در نهایت اجازه می دهند که این موضوع بدون مجازات رخ دهد.
نارضایتی در کاخ سفید
از سوی دیگر، وب سایت خبری آکسیوس گزارش داد که خبر حمله نظامی به قطر کاخ سفید را شوکه کرد و خشم برخی از مشاوران ارشد ترامپ را برانگیخت، زیرا این حمله در حالی صورت گرفت که واشنگتن منتظر پاسخ حماس به پیشنهاد جدیدی بود که ترامپ برای صلح در غزه ارائه کرده بود.
این وب سایت اشاره کرد که قطر هفتمین کشوری است که از 7 اکتبر 2023 توسط اسرائیل بمباران می شود، در حالی که به نظر می رسد مقامات آمریکایی به ویژه از این ناراضی هستند که اندکی قبل از حمله به آنها اطلاع داده شده است، به حدی که فرصتی برای تأثیرگذاری بر برنامه های تل آویو به آنها نداده است.
گریگ برید، عضو ارشد مرکز منافع ملی در واشنگتن، گفت که حمله اسرائیل به دوحه، استراتژی آمریکا در خاورمیانه را در وضعیت بسیار خطرناکی قرار داده است.
او در مقالهای در مجله نشنال اینترست نوشت: "این حمله از سوی نتانیاهو به منظور جلوگیری از امکان پاسخ مثبت حماس به شرایط ترامپ صورت گرفت."
از نظر او، نتانیاهو و وزرای راست افراطی او به هدف خود یعنی یکسان کردن غزه با خاک، که آخرین مناطق قابل سکونت در این منطقه است، نزدیک شدهاند و حاضر نیستند به ترامپ اجازه دهند مانع آنها شود.
او افزود که اگر درست باشد که ترامپ به این عملیات اسرائیلی چراغ سبز نشان داده است، این به نظر او خیانت بزرگی به اعتماد نه تنها به قطر، بلکه به سایر کشورهای خلیج فارس است که همواره ایالات متحده را شریکی امنیتی قابل اعتماد میدانستهاند.
به گفته بریدی، برای کشورهای شورای همکاری خلیج فارس، این مسئله اقتصادی نیز هست، زیرا تصویر شبه جزیره عربستان (به استثنای یمن) به عنوان مکانی امن برای بازدید و سرمایهگذاری، عنصری اساسی در برنامههای آنها برای تنوع بخشیدن به اقتصاد دور از صادرات نفت و گاز است.
شکست مذاکرات
خبرگزاری بلومبرگ نیز حمله اسرائیل را مورد تجزیه و تحلیل قرار داد و خاطرنشان کرد که اقدام یکجانبه اسرائیل نشان میدهد که نتانیاهو احساس میکند برای تلاش بیشتر در راستای آنچه منافع رژیمش میداند، قدرت بیشتری دارد.
این خبرگزاری تصریح کرد که محکومیتها از پایتختهای خاورمیانه و اروپا سرازیر شده و افزود که چندین کشور نگرانی خود را از گسترش دامنه درگیری ابراز کردهاند که با توصیف نتانیاهو و ترامپ از این حادثه به عنوان گامی در مسیر صلح مغایرت دارد.
بر اساس این گزارش، حمله اسرائیل به هیئت حماس در قطر انتقاد علنی نادری را از سوی ترامپ برانگیخت. رهبران اروپایی نیز آن را محکوم کردند و آن را شکستی برای مذاکراتی دانستند که با میانجیگری قطر برای پایان دادن به جنگ و آزادی اسرای اسرائیلی نزد حماس در حال انجام بود.
ترامپ گفت که پس از این حمله با نتانیاهو و رهبران قطری صحبت کرده و به قطر اطمینان داده است که حمله مشابهی تکرار نخواهد شد، اما خبرگزاری بلومبرگ تاکید میکند که این رویدادها این سوال را ایجاد کرده است که آیا رئیس جمهور آمریکا واقعاً قادر به عمل به وعده خود است یا خیر.
زلزله سیاسی
با این حال، برجستهترین انتقادات به موضع آمریکا در قبال حمله اسرائیل از سوی پاتریک کوکبرن، نویسنده بریتانیایی مطرح شد که آنچه رخ داد را "زلزله سیاسی" توصیف کرد که فرصت صلح در غزه را از بین برد.
کوکبرن، که به عنوان خبرنگار ویژه فعالیت میکند، در مقالهای در وبسایت خبری (آی پیپر) بریتانیا توضیح داد که اسرائیل با هدف قرار دادن قطر نشان داد که هیچ کشوری خارج از دایره اهدافش نیست.
او گفت که بیشترین چیز شگفتانگیز این است که ایالات متحده ثابت کرده است که هیچ خط قرمزی در برابر اقدام نظامی اسرائیل ندارد، حتی زمانی که علیه یک متحد نزدیک آمریکایی مانند قطر هدایت شود.
او در ادامه گفت که اگر اسرائیل بتواند قطر را با وجود نقش دیپلماتیکش بمباران کند، این بدان معناست که هیچ کشوری در منطقه امن نیست، حتی اگر به گفته کوکبرن، متحد نزدیک واشنگتن باشد. به نظر او، اسرائیل ممکن است برخی از جزئیات عملیاتی را پنهان کرده باشد تا به آمریکا امکان انکار معقول را بدهد.
اما با توجه به امکانات الکترونیکی نظارت و مراقبت و ماهوارههایی که واشنگتن در خاورمیانه دارد، باور اینکه ارتش ایالات متحده و سازمانهای اطلاعاتی آن از قبل به طور کامل از آنچه قرار است رخ دهد آگاه نبودهاند، دشوار است.
به گفته کوکبرن، تلاش برای ترور مذاکرهکنندگان حماس و انجام اقدام نظامی در پایتخت واسطه اصلی، به احتمال زیاد به این معناست که اسرائیل قصد دارد 2.4 میلیون فلسطینی در غزه و 3 میلیون نفر دیگر در کرانه باختری را تبعید، بکشد یا به طور کامل مطیع کند.
