تلاش جامعه جهانی برای قانع کردن طالبان به احترام به حقوق بشر/مبارزه زنان ادامه دارد

به گزارش جماران به نقل از خبرگزاری آناتولی، مجمع عمومی سازمان ملل متحد با تصویب قطعنامه‌ای از دولت موقت طالبان خواست به حقوق بشر احترام بگذارد.

مجمع عمومی سازمان ملل متحد با رای مثبت 116 کشور قطعنامه‌ای را در مورد افغانستان تصویب کرد که در آن از دولت موقت طالبان خواسته شده تا به حقوق بشر احترام بگذارد.

در این قطعنامه نسبت به وضعیت وخیم اقتصادی، بشری، تداوم خشونت‌ها علیه زنان و عدم تشکیل دولت فراگیر در افغانستان پس از تسلط طالبان، ابراز نگرانی شده است.

در قطعنامه مذکور٬ کشورهای جهان از طالبان خواستند تا به زنان و دختران افغانستان حق مشارکت در تمام امور زندگی بدهد. کشورها نگرانی خود را در رابطه به وضعیت کنونی زنان، به ویژه بسته ماندن مدارس دخترانه، اقتصاد و فرصت‌های کاری ابراز کردند.

چین و روسیه ضمن عدم حمایت از قطعنامه سازمان ملل، از ایالات متحده آمریکا خواستند تا در مورد جرایم نیروهای خارجی در افغانستان تحقیقات انجام دهد.

آنتیه لندرتسی، سفیر آلمان در ملل متحد طی سخنانی در مجمع عمومی سازمان ملل گفت: «این قطعنامه یک فراخوان صریح برای احترام گذاشتن، حفاظت و رعایت حقوق بشر، تشکیل یک حکومت فراگیر و مبارزه با تروریسم است. بدون رعایت مسائل آتی٬ تعامل با طالبان امکان‌پذیر نیست و به رسمیت شناخته نخواهد شد.»

طالبان در 15 اوت 2021 در افغانستان به قدرت رسیدند و موانعی را برای تحصیل و کار زنان و دختران ایجاد کردند. اگرچه موانع تحصیل برای زنان و دخترانی که در دانشگاه و تا کلاس ششم تحصیل می‌کردند پس از مدتی برداشته شد، اما به دختران در مقطع متوسطه و دبیرستان هنوز اجازه تحصیل داده نشده است.

دفتر هماهنگی کمک‌های بشردوستانه سازمان ملل متحد در ماه ژانویه امسال طی گزارشی اعلام کرد که 7.9 میلیون کودک در سنین واجد شرایط تحصیل در افغانستان در دسترسی به فرصت‌های آموزشی با مشکلات زیادی روبرو هستند.

با ادامه ممانعت طالبان از ادامه تحصیل دختران در مقطع دبیرستان، فشار خانواده‌ها بر دخترانی که به‌واسطه تصمیم طالبان «بی‌کار» شده‌اند افزایش یافته است. 

آن‌ها به اجبار یا اصرار والدین و به‌ویژه پدران خود پیمان زناشویی با مردانی می‌بندند که بعضا نه تعلق خاطری به آن‌ها دارند و نه شناختی از روحیات و خلقیات آن‌ها. فاصله سنی در این ازدواج‌ها بعضا به‌حدی است که تامل هر نظاره‌گری را بر می‌انگیزاند؛ گویی آن‌ها با پدران خود ازدواج می‌کنند.

زینب تنها ۱۳ سال دارد و باید قاعدتا همانند همه دخترهای هم سن و سال خود چند هفته پیش برای خرید لوازم التحریر و روپوش مدرسه به بازار می‌رفت. او به بازار رفت اما نه برای خرید این چیزها... او را مجبور کرده بودند لباس عروس برای خود انتخاب کند. 

ممنوعیت ادامه تحصیل دختران در مقطع متوسطه باعث شده تا ازدواج زودهنگام در افغانستان که ریشه‌های سنتی هم دارد، با به‌قدرت رسیدن دوباره طالبان تشدید شود.

این دختر افغان می‌گوید بارها به پدرش التماس کرده که صبر کند چون بالاخره طالبان دبیرستان‌های دخترانه را باز می‌کند. ولی پدرش گفته که فکر نمی‌کند چنین اتفاقی بیافتند و بهترست بجای اینکه «بیکار و علاف» در خانه بنشیند، ازدواج کند.

مراسم خواستگاری و قرارعقد در عرض چند ساعت صحبت بین بزرگ‌ترها نهایی شد و خانواده داماد چند راس گوسفند و بز و چهارکیسه برنج به‌رسم سنت دیرینه روستانشینان افغانستان به خانواده عروس پیشکش کرد. به همین راحتی زینب ۱۳ ساله رفت تا زندگی جدید خود را با خانواده شوهرش آغاز کند، شوهری که ۱۷ سال از او بزرگت‌تر است. او می‌گوید که هیچکس نظر شخصی او را برای این ازدواج جویا نشده است. 

این درحالیست که ازدواج زودهنگام می‌تواند کل زندگی یک دختر را تا پایان عمر تحت تاثیر قرار دهد و اثرات جبران ناپذیرروحی و روانی بر او داشته باشد. تحصیل و مدرسه طی سال‌های اخیر یکی از عوامل مهم در به تاخیر انداختن ازدواج به‌ویژه در مناطق روستانشین افغانستان تلقی می‌شده است؛ مزیتی که با به‌قدرت رسیدن دوباره طالبان، از دست رفت.

زینب به خبرگزاری فرانسه می‌گوید: «وقتی پیش پدر و مادرم بودم دیر از خواب بیدار می‌شدم اما اینجا همه از من توقع دارند و سرزنشم می‌کنند. می‌گویند خیلی وقت صرف من می‌کنند ولی من هیچ‌کاری بلد نیستم...»

حکومت طالبان شاید تنها رژیمی در دنیا باشد که دختران را از حق رفتن به دبیرستان محروم کرده است. همزمان مشکلات بی‌شمار اقتصادی در کنار خصلت مردسالارانه و سنتی جامعه افغانستان دلیل مضاعفی شده تا خانواده‌ها به ازدواج دختران نوجوان خود شتاب بیشتری بدهند. هر روز والدین بیشتری متقاعد می‌شوند که در این کشور آینده‌ای برای دخترانشان وجود ندارد و به این باور می‌رسند که شاید با ازدواج پنجره دیگری بر زندگی‌ عزیزانشان گشوده شود.

مریم یکی از از این قربانیان افغان است که تنها ۱۶ سال دارد و مجبور به ترک تحصیل شده او می‌گوید بجای درس خواندن حالا ظرفشویی می‌‌کنم... لباس‌شویی ونظافت را هم یاد گرفته‌ام. پدر مریم تمایل داشته که فرزندانش تا دانشگاه ادامه تحصیل دهند اما مشکلات اقتصادی، حقوق پایین کارمندی و مستاجری مجبورش کرده تا برخی از وسایل منزل را هم برای سیر نگه داشتن فرزندانش بفروشد و بنابراین در قبال پیشنهاد ازدواج و خواستگاری از دخترش، توان مقاومت چندانی ندارد.

روز گذشته مقامات طالبان حتی ورود زنان پایتخت به پارک‌ها و شهربازی‌ها را هم ممنوع کردند. آنها پیش تر هم در حالیکه انفعال جامعه بین‌الملل در قبال تحولات حقوق بشری افغانستان به اوج رسیده، تردد بدون همراهی زنان در انظارعمومی را ممنوع کرده بودند و عیلرغم وعده‌های متعدد خود تاکنون از بازگشایی دبیرستان‌های دخترانه به بهانه‌های مختلف سرباز زده اند. 

 یک مقام طالبان روز پنجشنبه گفت این گروه، حضور زنان را در سالن های ورزشی در افغانستان ممنوع کرده است.

سخنگوی وزارت امر به معروف و نهی از منکر گفت این ممنوعیت به این دلیل است که مردم دستورات تفکیک جنسیتی را نادیده می گیرند و زنان حجاب یا پوشش لازم را رعایت نمی کنند. حضور زنان در پارک ها نیز ممنوع است.

ممنوعیت استفاده زنان از سالن های ورزشی و پارک ها از این هفته اجرایی شد.

محمد عاکف مهاجر، سخنگوی وزارت امر به معروف و نهی از منکر که از سوی طالبان منصوب شده است، افزود این گروه در 15 ماه گذشته «تمام تلاش خود را به کار گرفته است تا از بستن پارک ها و سالن های ورزشی برای زنان خودداری کند و روزهای جداگانه ای در هفته را برای مردان و زنان تعیین کرده است.» مهاجر ادامه داد: «اما متاسفانه دستورات رعایت نشد و قوانین زیر پا گذاشته شد، و مجبور شدیم پارک ها و سالن های ورزشی را برای زنان ممنوع کنیم.»

او گفت: «در بیشتر موارد، زنان و مردان را با هم در پارک ها دیده ایم و متأسفانه حجاب رعایت نمی شد بنابراین مجبور شدیم تصمیم دیگری بگیریم و فعلاً دستور دادیم تمام پارک ها و سالن های ورزشی برای زنان تعطیل شود.»

مهاجر ادامه داد تیم های طالبان نظارت بر مناطق مختلف را آغاز خواهند کرد تا بررسی کنند آیا زنان هنوز از آنها استفاده می کنند یا خیر.

رکود اقتصادی، میلیون‌ها افغان را به فقر و گرسنگی کشانده است زیرا جریان کمک‌های خارجی به این کشور به شدت کاهش یافته است.

این خبر با واکنش زنان و سرمایه‌گذاران در این پارک‌ها  که در توسعه این تسهیلات  فعالیت کردند مواجه شده. مسئولان برخی از پارک‌ها می‌گویند که این تصمیم هم برای دولت و هم برای مالکان پارک‌ها زیان‌آور است.

یک مادران که خود را وحیده معرفی کرد، در حالی که بازی کردن فرزندانش را در پارکی تماشا می‌کند، گفت: «نه مدرسه، نه کار... حداقل باید جایی برای تفریح داشته باشیم. ما از اینکه تمام روز در خانه بمانیم خسته شده‌ایم ، روحمان خسته است.»

گفته می‌شود آینده تاریک پیش روی افغانستان موجب افزایش نرخ خودکشی و افسردگی در این کشور شده است. سهم زنان در ابتلا به افسردگی و اقدام به خودکشی بالاتر از مردان است. آنها از نیمه اوت سال گذشته و با روی کار آمدن دوباره طالبان از بخش‌های مختلف جامعه حذف و به اندرونی خانه‌ها هدایت شده‌اند.

ریحانه  که ۲۱سال دارد و در دانشگاه رشته حقوق اسلامی می‌خواند، با خواهرانش به پارک آمده، می‌گوید از این قانون جدید طالبان ناراحت است و حس ناامیدی به او و خواهرانش دست داده است. او می‌گوید:«ما از ماندن در خانه خسته شده‌ایم.  بیرون رفتن و استفاده از پارک‌ها  در اسلام مجاز است، وقتی در کشور خود آزادی ندارید، پس زندگی در اینجا چه معنایی دارد؟»

حبیب جان زازایی، یکی از سرمایه‌گذاران این مجتمع  بیم آن دارد که مجبور شود کسب و کاری را که ۱۱ میلیون دلار برای آن سرمایه گذاری کرده و بیش از ۲۵۰ نفر در آن مشغول به کار است، تعطیل کند. او می‌گوید بدون حضور زنان، کودکان به تنهایی به پارک نمی‌آیند.

محمد تمیم، ۲۰ سال دارد و در مدرسه‌ای تدریس می‌کند. او این ممنوعیت را «خبر بد» خواند و گفت: «هر انسانی از نظر روانی نیاز به سرگرمی دارد.مسلمانان هم احتیاج به تفریح دارند به ویژه پس از ۲۰ سال جنگ.»

گفته می‌شود چنین قوانینی باعث کاهش سرمایه گذاری‌های خارجی و افغان‌های مقیم خارج از کشور در این حوزه می‌شود و بر درآمد حاصل ازآن تاثیرگذار است.

امیدهای بسیاری از فعالان و کنشگران افغان که می‌پنداشتند طالبان کنونی با طالبان دهه ۹۰ میلادی متفاوت است و نگاه بازتری نسبت به امور زنان پیدا کرده‌اند با تداوم این سیاست‌ها و در فقدان یک حمایت قاطع بین‌المللی هر روز بیش از روز پیش رنگ می‌بازد.

مبارزه دختران افغانستان با محدودیت‌های ورزشی طالبان

گروهی از دختران در افغانستان علاقمند به ووشو، فعالیت ورزشی را یکی از مهم‌ترین ابزارهای مقاومت خود در برابر محدودیت‌ها علیه زنان می‌دانند.

در حالی که محدودیت‌های حضور زنان در فعالیت‌های ورزشی در افغانستان ادامه دارد، گروهی از دختران در کابل با هنر رزمی ووشو در کنار یکدیگر حضور یافته و به زندگی‌شان رنگ می‌بخشند. آنها تلاش می‌کنند با استفاده از امکانات خود بر محدودیت‌های فعالیت ورزشی در کشور غلبه کنند.

این ورزشکاران جوان که در سالن ورزشی در غرب کابل به ورزش می‌پردازند، به سختی فعالیت می‌کنند تا همنوعان خود را به مشارکت در زندگی اجتماعی تشویق کنند.

دخترانی که به این سالن می‌آیند بیشتر در گروه سنی 15 تا 20 ساله هستند و به دلیل ممنوعیت‌های دولت طالبان پس از کلاس ششم مجبور به ترک تحصیل شده‌اند.

این ورزشکاران جوان 3 تا 4 روز در هفته در باشگاه جمع شده و در روزهای دیگر نیز در خانه مربی 20 ساله خود باز کنار یکدیگر جمع شده و به ورزش تناسب اندام و همچنین معاشرت مشغول می‌شوند.

نادره درویش، مربی این دختران با بیان اینکه 9 سال است که ووشو انجام می‌دهد و در 3 سال اخیر به تمرین ورزشکاران می‌پردازد، گفت: تاکنون در مسابقات ورزشی ملی و بین‌المللی زیادی شرکت کرده و می‌خواهم تجربیات خود را در اختیار این جوانان قرار دهم.

وی افزود: مهم‌ترین هدف من افزایش اعتماد به نفس زنان کشور و حمایت از آنان است.

درویش با اشاره به اینکه تعداد آن‌ها در سال گذشته از 150 نفر به 30 نفر کاهش یافته، تصریح کرد: (طالبان)آمدند و شاگردانم را بردند، من را هم به اداره پلیس بردند. مجوزمان را هم پاره کردند. بیشتر ورزشکارانی که در سطح ملی در مسابقات شرکت می‌کردند الآن خانه نشین شده و می‌توانند به سالن بیایند.

وی با بیان اینکه از برخی کشورها دعوتنامه دریافت کرده، افزود: تصمیم گرفتم بروم حتی از برزیل هم دعوتنامه دریافت کردم اما به دلیل مشکلات خانوادگی و شاگردهایم نتوانستم . اگر قرار باشد بروم با تیمم خواهم رفت.

زلیخا نجفی( 18) ساله، که در این سالن ورزش می‌کند نیز با بیان اینکه پس از محرومیت از تحصیل ورزش را آغاز و اهتزاز پرچم افغانستان در المپیک را هدفگذاری کرده گفت: از هدفم دست بر نمی دارم. در این شرایط ورزش برای هر زن افغان مانند تحصیل وخواندن و نوشتن است. ورزش مانند تکیه گاه است و می‌توان از طریق آن بر ترس غلبه کرد و به زندگی ادامه داد.