عربستان سعودی بامداد امروز شنبه کشته شدن جمال خاشقچی روزنامه نگار منتقد را تایید کرد. دادستان کل این کشور اعلام کرد خاشقچی بعد از درگیری در کنسولگری این کشور در استانبول کشته شده است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، بالاخره بعد از 15 روز عربستان سعودی به طور رسمی اذعان کرد که بر اساس نتایج اولیه تحقیقات، «جمال خاشقجی» روزنامه نگار منتقد حکومت سعودی در جریان یک دعوا در داخل کنسولگری عربستان کشته شده است.
بر این اساس، دادستان کل عربستان سعودی در بیانیه ای اعلام کرد نتایج تحقیقات اولیه نشان می دهد بین خاشقجی و مردی که روز 2 اکتبر با او داخل کنسولگری سعودی در استانبول ملاقات کرد، درگیری رخ داد که به کشته شدن این روزنامه نگار منجر شد.
این اعتراف دیرهنگام و غیر قابل قبول از نظر بسیاری از کارشناسان و مقامات جهانی، واکنش ها و تحلیل های بسیاری به دنبال داشته است:
«آنتونیو گوترش» دبیر کل سازمان ملل متحد در بیانیه ای ضمن ابراز تاسف از تایید قتل خاشقچی، خواستار تحقیقات «شفاف و فوری» در این خصوص شد. در بیانیه ای که توسط سخنگوی گوترش صادر شده، آمده است: «دبیر کل، عمیقا از تایید مرگ جمال خاشقجی متاسف شد. ایشان مراتب تسلیت خود را به خانواده و دوستان خاشقجی ابراز می دارد. دبیر کل بر ضرورت تحقیقات فوری، جامع و شفاف درباره شرایط مرگ خاشقچی و پاسخگویی کامل عاملان و محاکمه آنها تاکید می کند.»
در یکی از نخستین واکنش ها، «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا این بیانیه عربستان را یک «گام اولیه خوب» نامید و گفت: آنچه برای خاشقجی اتفاق افتاد غیر قابل قبول است، ولی من به تفسیر سعودی از این ماجرا «اعتماد» دارم و گمان نمی کنم رهبران سعودی به من دروغ گفته باشند.
وی که در جمع خبرنگاران سخن می گفت، ادامه داد عربستان سعودی متحدی فوق العاده بوده، اما آنچه اتفاق افتاده غیرقابل قبول است.
دونالد ترامپ افزود با کنگره در زمینه پرونده خاشقجی همکاری خواهم کرد ولی امیدوارم بحث اعمال تحریم ها علیه عربستان شامل فروش اسلحه به این کشور نشود.
«سارا سندرز» سخنگوی کاخ سفید در واکنش به این خبر اعلام کرد: «آمریکا از روایت عربستان در خصوص قتل خاشقجی مطلع شده است ولی همچنان تحقیقات در این خصوص را از نزدیک دنبال می کند. ما از کشته شدن جمال خاشقجی ابراز تاسف می کنیم و به خانواده و دوستان او تسلیت می گوییم.»
سندرز افزود: «ما خواستار اجرای سریع و شفاف عدالت در مورد قضیه قتل خاشقجی طبق تمام معیارهای قانونی هستیم.»
«لیندسی گراهام» سناتور جمهوری خواه در کنگره آمریکا و عضو ارشد کمیته نیروهای مسلح سنا این اظهارات را «مشکوک» خواند و افزود: «تایید روایت رسمی عربستان در مورد قتل خاشقجی دشوار است، چرا که آنها پیشتر اعلام کردند خاشقجی از ساختمان کنسولگری خارج شده است.»
«مایک کافمن» دیگر عضو کمیته نیروهای مسلح هم بدون اظهارنظر درباره صحت و سقم روایت عربستان سعودی، از دولت آمریکا خواست سفیر عربستان سعودی در واشنگتن را احضار کند.
«آدام شف» نایب رئیس کمیته اطلاعاتی مجلس نمایندگان هم آمریکا گفت: «این روایت که خاشقجی در پی مشاجره لفظی و سپس درگیری فیزیکی با 15 لباس شخصی که از عربستان به ترکیه فرستاده شده اند، کشته شده است، به هیچ عنوان قابل تایید و قبول نیست. سعودی ها باید به خاطر این پرونده بازخواست شوند و اگر دولت ترامپ هدایت تلاش ها به این مسیر را برعهده نگیرد کنگره باید وارد عمل شود.»
«باب کورکر» رئیس کمیته روابط خارجی سنای آمریکا هم در توییتی، ضمن ابراز تردید در روایت عربستان سعودی خواستار آن شد که آمریکا خودش درباره قتل خاشقجی تحقیقات لازم را انجام دهد. وی نوشت: «روایتی که آنها درباره ناپدید شدن خاشقجی گفته اند هر روز عوض شده است. بنابراین نباید فکر کنیم که جدیدترین روایت آنها اعتباری دارد.»
در حالی که «راند پال» سناتور جمهوری خواه آمریکایی از دولت ترامپ خواست فروش تسلیحات نظامی را به عربستان متوقف کند.
«تد لو» نماینده ایالت کالیفرنیا هم روایت عربستان سعودی را «احمقانه» توصیف کرد و به گزارش ها درباره قطعه قطعه شدن بدن خاشقچی اشاره کرد و نوشت: «روایت عربستان سعودی مبنی بر اینکه خاشقچی با 18 سعودی درگیر شده که بسیاری از آنها قاتلان آموزش دیده هستند، ادعایی مضحک است. راستی، مسئله ارّه برقی هم مطرح است!»
«تیم کین» سناتور دموکرات آمریکا گفت توضیح عربستان سعودی درباره کشته شدن خاشقجی یک توهین به شمار می رود و کنگره باید جلوی این وحشی گری را بگیرد.
سناتور دموکرات «باب منندز» هم خواستار اقدام آمریکا در تحریم عوامل سعودی شد که در قتل جمال خاشقجی نقش داشته اند. بر این اساس،منندز در توئیت خود به قانونی که کنگره آمریکا به نام «سرگئی مگنیتسکی» حسابدار روس ضدفساد به تصویب رسانده اشاره کرد و نوشت: «قانون جهانی مگنیتسکی هیچ استثنایی درباره چنین حوادثی قائل نیست. حتی اگر خاشقجی بر اثر یک درگیری کشته شده باشد، هیچ عذری را نمی توان از قاتل او پذیرفت.» وی افزود: «هنوز راه بسیاری تا پایان این ماجرا وجود دارد و ما باید هچنان فشارهای بین المللی را ادامه دهیم.»
«ریچارد بلومنتال» سناتور ایالت «کانکتیکات» هم گفت: «آنها (عربستان) می خواهند زمان بخرند و موضوع را لاپوشانی کنند. آنها تلاش دارند تقصیر را به گردن گروهی بیاندازند و تحقیقات را از حکومت عربستان منحرف کنند.»
رویترز: ملک سلمان شخصا کنترل پرونده را در دست گرفت/ بررسی مجدد قدرت اعطایی به بن سلمان
خبرگزاری رویترز گزارش داد که 5 منبع مرتبط با آل سعود می گویند بحران مربوط به ناپدید شدن جمال خاشقجی چنان تشدید شده که ملک سلمان پادشاه عربستان سعودی شخصا ناگزیر به دخالت شده است.
بر این اساس، ملک سلمان روز پنجشنبه برای حل این بحران شاهزاده «خالد الفیصل» مورد اعتمادترین مشاور خود را به استانبول فرستاده است.
به گفته این منابع، رهبران جهان از عربستان سعودی می خواستند که در مورد این حادثه توضیح دهد و این نگرانی رو به افزایش بود که «محمد بن سلمان» ولیعهد آن کشور که پدرش بسیاری از اختیارات حکومت را به او تفویض کرده، قادر به حل پیامدهای این بحران نباشد.
پس از سفر خالد الفیصل به آنکارا، دولت های ترکیه و عربستان سعودی توافق کردند که برای تحقیق در مورد ناپدید شدن خاشقجی یک گروه کاری مشترک تشکیل دهند و ملک سلمان به دادستانی عربستان دستور داد که براساس یافته های این تحقیقات پرونده ای تشکیل دهد.
یک منبع سعودی که با حکومت آن کشور ارتباط دارد، گفت: «انتخاب شاهزاده الفیصل برای این ماموریت بسیار گویاست چون مشاور شخصی و دست راست ملک سلمان است و با رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه نیز مناسبات خوبی دارد.»
یک تاجر سعودی ساکن خارج که با خانواده سلطنتی ارتباط نزدیکی دارد، گفت از زمان دیدار شاهزاده الفیصل با اردوغان، ملک سلمان شخصا دخالت کرده و این موضوع را مدیریت می کند.
مقامات عربستان سعودی حاضر نشدند به سئوالات خبرگزاری رویترز در این خصوص پاسخ دهند.
به گفته دو منبع مطلع، در ابتدا ملک سلمان که از مدت ها پیش بخش زیادی از اداره امور کشور را به پسرش تفویض کرده شخصا در این ماجرا دخالتی نداشت. یکی از دلایل آن این بود که مشاوران محمد بن سلمان فقط اخبار رسانه های سعودی را در اختیار پادشاه قرار می دادند. ولی به گفته منابع آشنا با خاندان سلطنتی این کار نتیجه نداد و پس از آنکه پرونده جمال خاشقجی به یک بحران بین المللی تبدیل شد محمد بن سلمان مجبور شد ماجرا را برای پدرش توضیح بدهد و از او خواست که شخصا دخالت کند.
یک منبع از 5 منبع مذکور گفته است ملک سلمان درحال بررسی مجدد قدرت اعطایی به بن سلمان است و حتی اگر او به پسرش بسیار علاقمند باشد، نیازی دارد تا یک بررسی جامع درباره بقای خود و همچنین بقای خاندان سلطنتی انجام دهد.
ملک سلمان از آغاز دوران پادشاهی در سال 2015 بخش زیادی از اختیارات خود را به پسرش تفویض کرد.
نیویورک تایمز: و باز هم دروغ...
روزنامه نیویورک تایمز در گزارشی نوشت: پس از دو هفته دروغگویی و روایات متعدد، عربستان از هم دروغ توهین کننده دیگری تحویل داد و گفت خاشقجی در یک درگیری کشته شده است.
این دروغ ها تلاش می کند تا محمد بن سلمان را از اتهاماتش را تبرئه کند و بن سلمان هم معتقد است که حمایت عربستان را در اختیار دارد و چه درست فکر می کند زیرا ترامپ خودش به خبرنگاران توهین می کند و قبلا هم قتل خاشقجی را گردن «قاتلان خودسر» انداخته بود.
اما بن سلمان قبلا از پرونده هایی چون ربودن «سعد حریری» نخست وزیر لبنان و گرسنگی دادن به 8 میلیون یمنی قسر در رفته بود و اگر از پرونده قتل خاشقجی هم جان سالم به در ببرد، چراغ سبزی برای او خواهد بود تا این جنایات خود را ادامه دهد.
در اصل پرونده خاشقجی به وجهه و اعتبار ولیعهد عربستان سعودی ضربه شدیدی زده و قابلیت او برای رهبری کشور در میان رهبران غربی و حتی صاحب امتیازان سعودی زیر سئوال رفته است.
پرونده خاشقجی، آزمونی برای ترامپ و دولت آمریکاست تا این چراغ سبز را نشان بن سلمان ندهد.
رسانه های ترکیه: روایت عربستان با تحقیقات ترکیه در تضاد است
رسانه های ترکیه اعلام کردند روایت رسمی عربستان در مورد قضیه جمال خاشقجی با اطلاعاتی که از تیم تحقیقاتی ترکیه در این خصوص درز کرده است همخوانی ندارد.
جمال خاشقجی روزنامه نگار منتقد سعودی که ساکن آمریکا بود از روز دوم اکتبر و پس از ورود به کنسولگری عربستان سعودی در استانبول ناپدید شده است. مقامات دولت ترکیه می گویند او در کنسولگری به قتل رسید و جسد او را پس از قطعه قطعه کردن از ساختمان خارج کرده اند. عربستان سعودی این اتهامات را قویا تکذیب کرده است.
