محمد حسین شریف زادگان گفت: آمایش سرزمین با شیوه اداره سرزمین توسط دولت ارتباط دارد که یکی از مؤلفه های مهم آن مشارکت مردم در اداره جامعه است؛ همچنین حکمروانی شایسته، تمرکز زدائی و نحوه اداره مناطق و استانهای کشور از دیگر مؤلفه هاست.
به گزارش خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، دکتر شریف زادگان در همایش آمایش سرزمین، زیربنای برنامه ریزی توسعه اظهار کرد: منظور از آمایش سرزمین، چشم انداز یا برنامه بلند مدت استراتژیک فضائی و سرزمینی است.
وی افزود: پدیده های مورد برنامه ریزی توسعه در بلند مدت برای مثال در بازه 20ساله در خطر مواجهه با نامعلومی و عدم قطعیت هستند .
برنامه ریزی استراتژیک در مواجهه با عدم قطعیت،می تواند این پدیده های غیر قابل مدیریت، را مدیریت کند. به عبارت دیگر، از وضعیت عدم قطعیت به نامعلومی و ریسک پذیری برساند. آینده غیر قابل پیش بینی، توسط آینده پژوهی و آینده نگاری و برنامه ریزی استراتژیک می تواند با سناریوهای مختلف قابل تغییر و توسعه شود.
شریف زادگان با تشریح خصوصیات اصلی آمایش سرزمین افزود: آمایش سرزمین معطوف به فضای جغرافیایی است و توسعه در حوزه فعالیت های اقتصادی و اجتماعی و جمعیتی در بستر محیط زیست در قالب توسعه ای پایدار در فضای جغرافیایی سرزمین اتفاق می افتد.

او با اشاره به این که آمایش سرزمین برنامه یا چشم اندازی کلی است، اظهار کرد: آمایش سرزمین، خطوط و سیاست­های آینده بلند مدت را تعیین می کند و بالاترین سند توسعه فضائی سرزمین است. برنامه های کلان اقتصادی، اجتماعی میان مدت و برنامه های بخشی از آن تأثیر می پذیرند و در شکل دهی آن مؤثرند. در مسیر شکل گیری توسعه در بلند مدت، نیز آمایش با تأثیر پذیری از برنامه های کلان اقتصادی، اجتماعی و بخشی خود را اصلاح می کند.

این سخنران همایش آمایش سرزمین افزود: برنامه ریزی استراتژیک مورد استفاده آمایش، یک برنامه ریزی غلتان است و همواره در مواجه با تغییرات اجتماعی ـ اقتصادی و تحولات کارکرد دولت یا به عبارتی، حکمروایی، خود را تصحیح می کند.

وی افزود: آمایش سرزمین با سیاست خارجی و روابط بین الملل کشور مرتبط است، مصداق آن رابطه سرزمین ایران با همسایگان و بلوک های منطقه در زمینه تبادل انرژی، انتقال گاز و نفت، تجارت با همسایگان و بلوک­های سیاسی، اقتصادی شامل کشورهای آسیای غربی (18 کشور)، خاورمیانه، آسیای مرکزی، حوزه خلیج فارس، حوزه دریای خزر (5 کشور)، روابط و کریدورهای حمل و نقل شمالی، جنوبی و شرق و غرب، ارتباطات دریائی، دریای خزر، خلیج فارس، دریای عمان و اقیانوس هند است.

شریف زادگان با تاکید بر رابطه شیوه اداره کشور و آمایش، ادامه داد: آمایش سرزمین با شیوه اداره سرزمین توسط دولت ارتباط دارد که یکی از مؤلفه های مهم آن مشارکت مردم در اداره جامعه است؛ همچنین حکمروائی شایسته، تمرکز زدائی و نحوه اداره مناطق و استانهای کشور از دیگر مؤلفه هاست.

وی افزود: آمایش سرزمین همواره با شیوه و نوع سیاست های کلان اقتصادی در ارتباط است که به عنوان مصداق می توان سیاست های دولت مداخله گر، سیاست های دولت رانتی، سیاست های بازار دولت یا دولت بازار را مورد بررسی قرار داد.

این استاد دانشگاه در ادامه تصریح کرد: سیاست های کلان اقتصادی بر رقابت پذیری قلمروئی در مناطق شهری تأثیرگذار است. آمایش سرزمین نظام برنامه ریزی در ایران را تعیین نمی ­کند بلکه خود جزئی از نظام برنامه ریزی است، بنابراین آمایش سرزمین سند بالادستی است که برای جهت دهی به سیاست های بلند مدت سناریوهای استراتژیک آینده توسعه سرزمین در بخش ها و در تلفیق آنها برای پدید آمدن امر تلفیقی " توسعه سرزمین" تدوین می شود.

وی افزود: پدیده های توسعه در بخش ها اتفاق می افتد، در کشور ما نیز 34 نوع برنامه ریزی منطقه ­ای وجود دارد که هر یک نقش تلفیقی دارند.

وی در ادامه سخنرانی خود با اشاره به نقش هدایت کننده آمایش، گفت: آمایش یک سند تلفیقی فضائی بلند مدت استراتژیک است که نقش هدایت کلی و آینده نگری دارد و باید رابطه فرآیندی و برنامه ­ای آن با برنامه های میان مدت توسعه اقتصادی، اجتماعی ای بخش شهری و منطقه­ ای طراحی شود. به نحوی که آمایش در سلسله مراتب برنامه ریزی به حالت کنشی و واکنشی قرار گیرد.

شریف زادگان در قسمت دیگری از سخنرانی خود با تشریح الزامات آمایش سرزمین در ایران، گفت: نخستین لازمه آمایش سرزمین در ایران الزامات نهادی است. الزامات نهادی که خواست نظام و دولت بوده و برنامه ای کاملاً تقاضا محور است.

وی افزود: به دلیل توسعه ­ای بودن آمایش سرزمین همه ذینفعان اعم از سه قوه و رئیس جمهور و وزیران دستگاههای دولتی و مجلس باید تا حد قابل قبولی تلقی یکسانی از این امر داشته باشند. آمایش سرزمین امری تخصصی در حوزه برنامه ریزی توسعه و برنامه ریزی منطقه ­ای و توسعه اقتصادی، اجتماعی و فضائی است و باید با آن تخصصی مواجه شد.

این استاد دانشگاه با معرفی تخصص هائی که به رویکرد تخصصی آمایش کمک می کنند، گفت: تخصص های برنامه ریزی منطقه ای شامل اقتصاد توسعه، جغرافیا، جامعه شناسی، مردم شناسی، جمعیت شناسی، ژئوپلیتیک، سیاست خارجی و روابط بین الملل، مهندسی آب ، زمین شناسی ، خاکشناسی، محیط زیست و برنامه ریزی بخشی شامل صنعت و معدن، کشاورزی، تجارت، خدمات، حمل و نقل در رویکرد تخصصی به برنامه آمایش سرزمین کمک می کنند.

او افزود: آمایش سرزمین یک کار فرآیندی و همیشگی و برنامه ای غلتان است که باید به طور مستمر تهیه و در مواجه با عمل، پایش و اصلاح گردد.

این سخنران همایش آمایش سرزمین، ادامه داد: آمایش سرزمین باید توسط یک نهاد عالی دولتی بین بخشی، با همکاری مستقیم همه دستگاههای دولتی بخشی تهیه و هدایت شود. این نهاد در حال حاضر، معاونت مدیریت و برنامه ریزی ریاست جمهوری است. آمایش سرزمین بدلیل خصلت همیشگی و غلتان بودنش، می ­بایست در یک سازمان برنامه ریزی و اجرائی مستقل و پایدار در نهاد عالی دولت قرار گیرد که طبق مصوبه دولت در 1384 ، مرکز آمایش سرزمین می تواند این وظیفه را ایفا نماید.

شریف زادگان تاکید کرد: مرکز ملی آمایش سرزمین باید وابسته به معاونت مدیریت و برنامه ریزی و در عین حال دارای ردیف بودجه­ ای مستقل و دارای منابع کافی باشد و مدیران آن باید از افراد مجرب در امر برنامه ریزی توسعه باشند. همچنین این مرکز ، باید کاملاً تخصصی و با کادرهای عالی رتبه تخصصی در رشته های مورد نیاز با تجارب حداقل 10 ساله و مرتبط با مراکز علمی مشابه در کشورهای توسعه یافته و دارای توانائی آموزش و توجیهی باشد.

وی گفت: اصولا آمایش سرزمین ارتباط تنگاتنگی با شبکه ای از گروه­های فنی و مجرب در وزارتخانه های مختلف کشور دارد. همچنین دارای روابط مستقیم، فرآیندی و ماتریسی با بدنه برنامه ریزی، بودجه ریزی و سیاست گذاری توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور در معاونت مدیریت و برنامه ریزی، بانک مرکزی، وزارت اقتصاد و سازمان محیط زیست است.

این سخنران همایش آمایش سرزمین افزود: فرآیند کلی برنامه ریزی در آمایش شامل تهیه، اجرا، ارزیابی، و تجدید نظر مداوم است که با همکاری سازمان یافته با دستگاههای بخشی انجام می ­شود و هرگز مستقلاً الزامات قانونی فرآیند برنامه ریزی آمایش سرزمین را به انجام نمی رساند.

شریف زادگان در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به الزامات قانونی آمایش سرزمین در ایران، اظهار کرد: آمایش و الزامات و تشکیلات و فرآیندهای آن محتاج قانونی مستقل است. متاسفانه هیچ قانون مستقلی برای آمایش وجود ندارد و صرفاً در قوانین دیگر نظیر قوانین برنامه 5 ساله به آن پرداخته شده است.

وی با اشاره به الزامات فرآیندی آمایش سرزمین افزود: الزامات فرآیندی آمایش، مستمر، همیشگی و مبتنی بر برنامه ریزی غلتان است. آمایش سرزمین، مبتنی بر خصوصیات مضمونی اصلی توسعه منطقه ­ای و سرزمینی است.

این استاد دانشگاه شهید بهشتی تاکید کرد: آمایش سرزمین باید بر اساس یک فرآیند کلی منطقی شکل گیرد. به این شکل که ابتدا نظریه پایه توسعه سرزمین تهیه شود، سپس مسائل و مشکلات کنونی توسعه سرزمین ایران مورد تحلیل قرار بگیرد.

وی در پایان افزود: آینده نگری بلند مدت، نظر خواهی بخشی و منطقه ­ای و در نهایت تهیه سند آمایش سرزمین، تهیه اسناد آمایش استانی، فرآیند کلی و منطقی تهیه سند آمایش، محسوب می شود. همچنین تهیه سند آمایش استانی با اهدافی غیر از اهداف آمایش و کارفرمایانی که نسبت به برنامه آمایش سرزمین توجیه نیستند، هرچه سریعتر باید مورد تجدید نظر قرار گرفته و یا متوقف شود.

انتهای پیام
این مطلب برایم مفید است
0 نفر این پست را پسندیده اند

موضوعات داغ

نظرات و دیدگاه ها

مسئولیت نوشته ها بر عهده نویسندگان آنهاست و انتشار آن به معنی تایید این نظرات نیست.