پایگاه خبری جماران: مشاور پیشین وزیر امور خارجه گفت: «برجام توافقی ملی و کارآمد بود که اگر کامل اجرا میشد، بسیاری از مشکلات کشور کاهش مییافت. آنچه موجب تضعیفش شد، نه ذات توافق بلکه کارشکنیهای داخلی و خروج آمریکا بود. متأسفانه بهجای تحلیل واقعبینانه، فضای مقصرسازی شکل گرفت.»
محمدمهدی مظاهری مشاور پیشین وزیر امور خارجه و عضو شورای راهبردی با اشاره به ضعف ساختاری اروپا در عرصه سیاست بینالملل و تبعیت آن از ایالات متحده اظهار داشت: «اروپا متأسفانه ضعیف و دنبالهرو آمریکاست /وزارت امور خارجه باید مأموریت اصلی خود، یعنی دیپلماسی را دنبال کند و سایر حوزهها را به نهادهای ذیربط بسپارد /در این وزارتخانه کارشناسان توانمندی حضور دارند که میتوانند کشور را از بحرانهای کنونی عبور دهند/اگر اجازه داده میشد مفاد برجام بهطور کامل اجرا شود، آن نسخه کارآمد و درست بود.»
مظاهری در پاسخ به پرسشی درباره افزایش رضایتمندی مردم و تقویت وحدت ملی در صورت بازگشت تحریمها، گفت: «پنجره فرصتهای ایران بسیار بود، اما از بسیاری از آنها بهرهبرداری نشد. اکنون نیز ناگزیر از تعامل با سازوکارهای جهانی هستیم. عضویت در نهادهای بینالمللی نوعی تعهد متقابل است و هر کشور باید بر پایه انسجام داخلی از این ظرفیتها برای تأمین منافع خود استفاده کند.»
وی درباره اصل «نه شرقی، نه غربی» گفت: «این اصل بهمعنای قطع رابطه با هیچیک از قدرتها نیست، بلکه تأکید بر تعامل متوازن با همه است؛ با روسیه، چین و اتحادیه اروپا و حتی امریکا ، هرچند اروپا تابع سیاستهای آمریکا باشد. هدف، تأمین منافع ملی از طریق روابط فعال و متوازن است.»
مظاهری با تأکید بر اهمیت انسجام داخلی افزود: «انسجام از هر عامل دیگری مهمتر است. در دورههایی بهدلیل تندروی، این انسجام آسیب دید. امام خمینی(ره) بارها هشدار داده بودند که تندروی عاقبتی خوش ندارد. امروز نیز در جنگ غزه دیدیم که برخی بدون ارائه راهحل منطقی، تنها جنجال ایجاد میکردند.»
رییس مرکز گفتگو و همکاریهای ملل راه ابریشم یادآور شد: «کشور در موقعیتی خاص قرار دارد و باید تصمیمهای دشوار اما قاطع اتخاذ شود؛ همانگونه که امام در پذیرش قطعنامه ۵۹۸ تصمیمی تاریخی و مصلحتجویانه گرفتند. یکی از ویژگیهای برجسته امام، توان تصمیمگیری در بزنگاههای حساس بود. امروز نیز به همین روحیه نیاز داریم.»
مظاهری با اشاره به جایگاه علم و تخصص گفت: «مشکل اصلی زمانی پدید میآید که برای کارهای بزرگ از افراد کوچک استفاده شود. در مدیریت کشور باید همواره جایگاه نخبگان حفظ شود. تصمیمگیری در سیاست خارجی باید مبتنی بر تخصص باشد، نه شعار.»
مظاهری در ادامه تأکید کرد: «دیگر نمیتوان تصمیمها را در قالب دوگانههای مطلق مانند “جنگ یا مذاکره” دید. گزینههای میانی وجود دارند که میتوانند منافع کشور را تأمین کنند. باید از تجربههای گذشته، از جمله در سوریه و غزه، برای بازسازی جایگاه ایران در عرصه بینالمللی بهره گرفت.»
او درباره برجام گفت: «برجام توافقی ملی و کارآمد بود که اگر کامل اجرا میشد، بسیاری از مشکلات کشور کاهش مییافت. آنچه موجب تضعیفش شد، نه ذات توافق بلکه کارشکنیهای داخلی و خروج آمریکا بود. متأسفانه بهجای تحلیل واقعبینانه، فضای مقصرسازی شکل گرفت.»
مظاهری افزود: «سیاست خارجی عرصه تسویهحساب سیاسی نیست. وزارت خارجه باید بر پایه تخصص و تجربه اداره شود، نه رقابتهای جناحی. بازگشت به دیپلماسی فعال و تعاملمحور، راه برونرفت از وضعیت کنونی است. تصمیمهای بزرگ شاید در ابتدا تلخ باشند، اما در درازمدت به نفع ملتاند.»
مظاهری در بخش دیگری از گفتوگو گفت: «اروپا در سیاست بینالملل ضعیف عمل میکند و عملاً تابع آمریکاست، اما روابط با این قاره باید در چارچوب اصل “نه شرقی، نه غربی” ادامه یابد. ایران باید با شرق و غرب بهطور متوازن تعامل کند و از جایگاه ژئوپلیتیک خود بهره گیرد.»
وی در پاسخ به پرسشی درباره اتهامزنیهای سیاسی افزود: «سیاستهای کلان کشور در نهادهای بالادستی مانند شورای عالی امنیت ملی و با نظر رهبری تعیین میشود. وزارت خارجه مجری این سیاستهاست و نباید آن را قربانی رقابتهای سیاسی کرد. بدنه کارشناسی وزارت خارجه از سرمایههای فکری کشور است.»
او در دفاع از تیم مذاکرهکننده هستهای گفت: «تلاشهای آنان موجب افتخار کشور بود. مذاکرات برجام با تأیید تمام ارکان نظام انجام شد و هدفش جلوگیری از بحرانهای بزرگتر بود. حتی دیدارهای مستقیم آقای ظریف با رهبر انقلاب نشانه هماهنگی کامل دستگاه دیپلماسی با نظام بود.»
در بخش داخلی، وی تأکید کرد: «بازگشت به اندیشههای امام خمینی(ره) و اصل “مدارا، ؛ضروری است. مدارا یعنی درک واقعی از نیازهای مردم و پرهیز از تصمیمهایی که فشار بر جامعه وارد میکنند. وحدت ملی با شعار بهدست نمیآید؛ با اعتمادسازی و عدالت تحقق مییابد.»
او درباره جایگاه آزادی زندانیان سیاسی گفت: «آزادی آنان نیز از مصادیق مدارا با مردم است و میتواند زمینهساز افزایش اعتماد عمومی شود.»
مظاهری در جمعبندی نهایی تصریح کرد: «ایران امروز با چالشهای خارجی و داخلی مواجه است. راه عبور از این وضعیت، بازگشت به عقلانیت، مدارا و اعتماد به نخبگان است. وزارت امور خارجه، دانشگاهها و نهادهای فکری کشور پر از انسانهای دلسوز و متخصصاند؛ کافی است به آنها میدان داده شود تا آیندهای باثبات و امیدبخش برای ملت بزرگ ایران رقم بخورد.
