ما در زیارت حضرت سیدالشهداء عرض میکنیم ؛ "انا عبدالله و مولاک و فی طاعتک" . در اینجا سه مفهوم بلند جای گرفته ؛ اول اعلام عبودیت و توحید محض فقط و فقط نسبت به خدا ، دوم ؛ اعلام وفاداری به عنوان اینکه من از موالیان و ارادتمندان اهلبیت هستم ، و سوم اینکه اعلام قبول اطاعت از آن ذوات نورانی داریم.
حجت الاسلام والمسلمین هادی سروش در روز هفتم محرم در جمع عزاداران هیئت انصارالمهدی تهران آمادگی اطاعت از اهلبیت (ع) را به عنوان یکی از تعهدات بین شیعیان و ائمه علیهم السلام مطرح کرد و گفت : در زیارت امام حسین علیه‌السلام عرض میکنیم که شما ولی من هستید من از موالیان شما هستم یعنی ار کسانی هستم که ولایت شما را پذیرفته ام و در اطاعت و پیروی از شما هستم .
سه آموزه بلند در زیارت امام حسین
حجت الاسلام استاد سروش گفت : ما در زیارت حضرت سیدالشهداء عرض میکنیم ؛ "انا عبدالله و مولاک و فی طاعتک" . در اینجا سه مفهوم بلند جای گرفته ؛ اول اعلام عبودیت و توحید محض فقط و فقط نسبت به خدا ، دوم ؛ اعلام وفاداری به عنوان اینکه من از موالیان و ارادتمندان اهلبیت هستم ، و سوم اینکه اعلام قبول اطاعت از آن ذوات نورانی داریم.
اطاعت و پیروی ، یک قصه پر غصه در تاریخ اسلام است
استاد سروش گفت : از شیعیان ، و در مرتبه پایین از هم پیمانان ، و در مرتبه پایین تر از محبان اهلبیت (ع) ؛ اطاعت و پیروی خواسته اند.
این "اطاعت" یک قصه پر غصه در تاریخ اسلام است ! انجاهایی که بنا بود جامعه اطاعت کنند ، نکردند! و در مواردی که اطاعت جایز نبود ، مردمانی گوش به فرامین شیطانی حاکمان جور و ظلم به عنوان "الاولی الامر" دادند!
برخی علماء اهل سنت آیه "الاولی الامر منکم " را توجیه ظلم ظالمان قرار دادند!
سروش گفت : قرآن فرمود : "اطیعوا الله و اطیعوا الرسول و اولی الامر منکم" . اطاعت خدا مطلق است و او امر به اطاعت از رسول الله (ص) و اولی الامر(ع) فرمود.
برخی از علماء اهل سنت ؛ اولی الامر را به بدترین شکل معنا کردند و در واقع تحریف کردند و گفتند هرکسی به مسند حاکمیت برسد پیروی مطلق از او باید کرد و آن شخص مصداق اولی الامر است!
سروش گفت : متوکل عباسی چه اولی الامری است که در دولت او زنا کار بد و ناپسند است ولی ارتباط همجنس یا مورد سکوت است و یا مورد تایید!! این بلایی است که حاکمان جور با کمک علماء درباری ؛ بر سر اسلام آوردند!!
ایستادگی علامه طباطبایی و امام خمینی در برابر تحریف درباره اولی الامر
استاد حوزه گفت : در بحث های نظری و تفسیری ، علامه طباطبایی مردانه در مقابل تحریف آیه :"اولی الامر" ایستاد و آیه را بر اساس آیات دیگر قرآن ؛ منحصر در معصومین (ع) معنا کرد و بر آن پافشاری نموده.
در برهه دیگر حضرت امام خمینی بر تحریف آیه "اولی الامر" بر آشفت و بر مجلس شورای اسلامی اول در نطق یکی از نمایندگان که امام راحل را اولی الامر خطاب کرد فریاد بر آورد و بیانیه صادر نمود ؛ در آن بیانیه نوشت ؛ "چون گفتار آقایان پخش می شود و ممکن است سوء تفاهمی بین مردم حاصل شود، لازم است عرض کنم ؛ آیات و روایاتی وارد شده است که مخصوص به معصومین ـ علیهم السلام ـ است، و فقها و علمای بزرگ اسلام هم در آنها شرکت ندارند، تا چه رسد به مثل اینجانب."
اولی الامر کسانی اند که معصوم باشند
سروش گفت : امام خمینی معتقد است به‌حکم عقل ممکن نیست که خداوند به اطاعت از حاکمان و سلاطین امر کند، با اینکه می‌داند این سلاطین چه ظلم‌ها و فسادهایی انجام می‌دهند و همراه کردن اطاعت اولوا الامر با خدا و رسولش نشان می‌دهد که اولوا الامر باید کسی باشد که در تمام احکامی که صادر می‌کند، حکمی بر خلاف دین خدا نگوید و بر خلاف آن عمل نکند
آیا از حاکم شیعه هم باید اطاعت کرد ؟
استاد حوزه گفت : اطاعت از حاکمیت و دولت در تمام دنیا پذیرفته شده است و یک امر مهمی در اینجا نظم و توجه به قانون است.
البته در فرهنگ شیعه ؛ اطاعت فقط در زیر مجموعه نظم و قانون نیست و میتواند بالاتر باشد . آنچه ما داریم همان الگویی است که در نهج‌البلاغه آمده امیرالمومنین وقتی خواست مالک را به مصر اعزام کند ، به مردم مصر نوشت : "از مالک اشتر در مواردی که امر او مطابق با حق باشد ، اطاعت کنید ." (نامه ۳۸)
مهم در این نامه ، کلمه ؛ "طابق الحق" است . پیروی و اطاعت در فرهنگ شیعه از حاکم در مدار "حق" است و یک اطاعت مطلق نیست.
اطاعت صادقانه و خالی از تظاهر و ظاهرسازی ملاک است
استاد سروش در پایان در بحث اطاعت از امامان اشاره به صداقت در اطاعت نمود و گفت : اهلبیت اطاعتی از ما خواسته اند که خالی از هرگونه فریبکاری و ظاهرسازی باشد.
امیرالمؤمنین در نهج‌البلاغه خطبه ۱۶۹ می‌فرمایند؛ در اطاعت تان از ما بدنبال رنگ عوض کردن نباشید و با رغبت و بدون اجبار اطاعت کنید.
