حجتالاسلام و المسلمین محمدعلی مهدوی راد گفت: بر اساس آموزههای سوره عصر، تنها اعمالی که با محوریت خداوند باشند، رشد و نتیجه مطلوب را در پی خواهد داشت و همه حرکتهای دیگرمحوری که طبق خواسته فرد، دوستان و حزبها صورت میگیرد، روی به خسران دارد. اعمال ما نیز به اعمال صالح، اعمال حسن و عمل فاسد، تقسیم میشوند.
عضو هیأت علمی دانشگاه تهران با اشاره به اینکه زندگی فاطمه زهرا(س) انبوهی از تجربهها، آموزهها و تعالیمی را به همراه دارد که برای جامعه اسلامی پس از پیامبر اکرم (ص)، بسیار راهگشا بوده است، گفت: عمل حسن، عمل خوبی است که در جهت انسان، جامعه و مفید باشد اما یاد خدا در آن نباشد و اگر هم باشد، با انگیزههای دیگر، مخلوط گردیده. اما عمل صالح، عملی است که اولا خاستگاهش خدا باشد؛ لذا در قرآن در کنار تمام اعمال صالح، از «الله» نیز سخن گفته شده و انگیزه خدایی و الهی، ذکر گردیده و ثانیا به لحاظ ظرف وقوع هم عمل صالح، ضرورترین، کارآمدترین و سودمندترین عمل به شمار میرود.
به گزارش خبرنگار جماران، حجتالاسلام و المسلمین محمدعلی مهدوی راد طی سخنانی با مناسبت شهادت فاطمه زهرا(س) در دفتر مرحوم آیتالله العظمی صانعی گفت: زندگی فاطمه زهرا(س) انبوهی از تجربهها، آموزهها و تعالیمی را به همراه دارد که برای جامعه اسلامی پس از پیامبر اکرم (ص)، بسیار راهگشا بوده است. آن بزرگوار در کنار معارف برجایمانده از ایشان، اقدامات مهمی متناسب با نیازهای زمان خود انجام دادند.
عضو هیأت علمی دانشگاه تهران افزود: بر اساس برخی تأمل و دقتها رسول گرامی اسلام نیز برای آینده امت اسلامی، حضرت زهرا را الگویی بیبدیل معرفی کردند تا نشان دهند که موضع ایشان در واقع، موضع نبوی است. تعابیری مانند «صدیقه»، «راضیه»، و «مرضیه» به عمق مقام و شخصیت آن حضرت اشاره دارند، همانطور که فرمایش معروف پیامبر «فاطمه منی و انا منها» با توجه به فضای فرهنگی آن زمان، تعبیری بسیار مهم و بیانگر پیوند عمیق معنوی میان ایشان و پیامبر اکرم بوده است.
وی تصریح کرد: بر اساس نصوص، روایات و تاریخ میتوان معیارهایی اساسی و قوانینی را از زندگی آن بانوی مطهر برای زندگی امروز، استخراج کرد؛ چرا که ایشان معصوم است و سیره معصومین بر ما حجیت دارد. عناوینی چون خدامحوری، معادمحوری، ولایتمحوری، دانشمحوری و دانشگستری، اخلاقمداری، قانونمحوری با تکیه بر قرآن، برنامهمحوری و حقمحوری با اندکی تأمل، از جمله عناوینی هستند که در سیره ایشان دیده میشوند و میتوان برای زندگی مدرن، از آنها بهره برد.
مهدوی راد تأکید کرد: تلاوت کتاب خدا تنها خواندن ساده نیست؛ حتی قرائت نیز صرفاً خواندن سطحی نیست. در احادیث مربوط به تلاوت و تکریم و تجلیل قاریان، گاه تأکید شده که قرائت باید همراه با تفسیر، تدبر، و تأمل باشد؛ هرچند که صرف قرائت، هم ثواب دارد و هم به تعبیر معناگرایان و عارفان، نورانیت. اما متأسفانه گاهی عدم دقت به این مسأله، باعث برداشتهای ناقص شده است.
وی ادامه داد: قرائت هم در آیه آغازین قرآن که فرموده «اقرأ» به همین معناست؛ یعنی به پیامبر(ص) خطاب میشود که همراه با اندیشه، فهم، و درک بخوان. همین نگاه در آیه «اقرأ و ارق» (بخوان و فراز آی) دستور به خواندن داده شده که با هر خواندن، رشد کنید و آگاهی، موضع و فهم شما فراز آید، ولی میدانیم که چنین مهمی به صرف خواندن، محقق نمیشود. حضرت زهرا (س) نیز وقتی میفرمایند که تلاوت قرآن را دوست دارند، اشاره به خواندن همراه با تأمل و دقت دارند؛ قرائتی که نه فقط بر لب، بلکه همراه با جان و دل باشد و منجر به شناخت عمیق شود.
عضو هیأت علمی دانشگاه تهران اظهار داشت: نکته مورد توجه در این بخش، بحث خدامحوری در زندگی بزرگان و بررسی نصوص، آیات و روایات مرتبط با آن است. بهعنوان نمونه، داستان معروف اطعام که در قرآن نیز درباره ایثار حضرت علی و حضرت زهرا (ع) در غذا دادن به مسکین، یتیم و اسیر، و بیانگر خلوص نیت آنها در انفاق برای رضای خداوند است. با این حال، برخی روایتها درباره سه روز روزه گرفتن آنان بدون هیچ غذایی حتی برای کودکان، مطرح شده که ظاهراً از دسته مناقبسازیهای بیپایه است و این اتفاق در واقعیات تاریخی به یک روز، محدود میشود. روایت حضرت امام صادق (ع) نیز این موضوع را تأیید کرده و در «تفسیر قمی» آمده است.
وی افزود: نکته دیگر که امام صادق (ع) بدان اشاره کردهاند، معرفت به خداوند است. ایشان میفرمایند علم مردم را در چهار چیز یافتم و نخستین آنها این است که «أن تعرف ربک». یکی از فیلسوفان ملحد، «سارتر» در نهایت الحاد، نیز جملهای معناداری دارد که بیان میکند: «اگر وجود خداوند از هستی حذف شود، همه چیز مجاز تلقی میشود؛ زیرا انسان تصور میکند هیچکس او را نمیپاید».
مهدوی راد تأکید کرد: بزرگترین پیام «بسم الله الرحمن الرحیم» همین است. «بسم الله» یعنی برای خدا، در جهت خدا و به نام خدا و «کل امر ذی بال لا یبدا ببسمله فهو ابتر» (هر کاری که بدون بسم الله شروع شود، سترون است و به نتیجه نمیرسد و عقیم میشود) معنایش این نیست که اگر بدون «بسم الله الرحمن الرحیم» انجام شود، چنین پیامدی دارد، بلکه حق و حقیقت آن، این است که اگر کار برای خدا، به نام خدا و در جهت خدا نباشد، از همان لحظه «بصرک الحدید» که چشم ظاهری، بسته و چشم اصلی گشوده گردید، میبیند که هیچ اثر و نتیجهای وجود ندارد.
وی یادآور شد: بر اساس آموزههای سوره عصر، تنها اعمالی که با محوریت خداوند باشند، رشد و نتیجه مطلوب را در پی خواهد داشت و همه حرکتهای دیگرمحوری که طبق خواسته فرد، دوستان و حزبها صورت میگیرد، روی به خسران دارد. اعمال ما نیز به اعمال صالح، اعمال حسن و عمل فاسد، تقسیم میشوند. عمل فاسد عملی است که نه در راه خدا انجام میشود، نه برای خدا و نه در جهت انسان، بلکه فسادگستری و تباهآفرینی است.
عضو هیأت علمی دانشگاه تهران ادامه داد: عمل حسن، عمل خوبی است که در جهت انسان، جامعه و مفید باشد اما یاد خدا در آن نباشد و اگر هم باشد، با انگیزههای دیگر، مخلوط گردیده. اما عمل صالح، عملی است که اولا خاستگاهش خدا باشد؛ لذا در قرآن در کنار تمام اعمال صالح، از «الله» نیز سخن گفته شده و انگیزه خدایی و الهی، ذکر گردیده و ثانیا به لحاظ ظرف وقوع هم عمل صالح، ضرورترین، کارآمدترین و سودمندترین عمل به شمار میرود.
وی با تأکید بر اینکه زندگی حضرت زهرا(س) کاملا برنامهریزی شده بود، گفت: خدا استاد محمدرضا حکیمی، علویاندیش بزرگوار را رحمت که میفرمود آنان قصد داشتند علی(ع) را دفن کنند و از یاد و نام او چیزی بر جای نماند، ولی زهرا(س) با خطبهاش علی(ع) را بر آفتاب نهاد. خطبه ایشان، یک خطبه معجزهآساست که از یک انسان عادی بر نمیآید. ایشان خطبه خواند و در مقابل جریانها و مواضع ضداسلامی ایستاد.
مهدوی راد در بخش دیگری از سخنان خود گفت: محور دیگری که به اجمال به آن میپردازم، مرگاندیشی است. ما روزانه چندین بار آیه «مالک یوم الدین» را میخوانیم، ولی آیا اندیشیدهایم که چرا خداوند با آنکه مالک دنیا و آخرت و همه چیز است، در قرآن بر مالکیت روز قیامت تأکید میکند؟ زیرا تنها موجود مختار هستی انسان است. مالکیت در هستی، از آن خداست اما اما این انسان، گاهی از روی تبختر، تکبر، گردنکلفتی، شادخواری و هرزهدرآیی، وارد حوزههای مالکیت الهی میشود. مالکیت و امر و نهی حقیقی، تنها از آنِ خداست و ما در محدوده اختیاراتی که خدا به ما داده است، میتوانیم امر کنیم.
وی افزود: رضوان الهی نثار استاد جلیلالقدرمان، مرحوم آیتالله العظمی منتظری باد! هنگامی که زمان تبلیغ فرا میرسید و قرار بود طلاب برای تبلیغ به میان مردم بروند، توصیه میکرد که برای مردم، فقط روایت بخوانید و خود نیز بارها این روایت را به قرائت میکرد که «هل یکب الناس علی مناخرهم فی النار الا حصائد السنتهم؟»؛ این روایت، استفهام انکاری است و میفرماید اصلا چیز دیگری جز زبان است که انسان در آتش، سرنگون میکند؟ و مرادش جز این نیست که زبان عامل است که موجب نابودی انسان میگردد. چه پاییندستهایی که با زبان، به فراز میروند و چه بلندایی که به واسطه آن بر زمین میافتد! اگر کسی به قیامت بیندیشد، دیگر آن اعمال ناپسند را مرتکب نخواهد شد.
