مهدی عراقی

مهدی عراقی یکی از فعالان برجسته سیاسی و مذهبی پیش و پس از انقلاب اسلامی ایران بود؛ عضو اولیه فدائیان اسلام، از پایه‌گذاران حزب مؤتلفه اسلامی و از عناصر مؤثر در سازماندهی مبارزات علیه رژیم پهلوی. پس از پیروزی انقلاب، وی به نمایندگی از خط انقلاب و به عنوان اولین مسئول زندان قصر در تهران منصوب شد؛ از سوی دیگر، رابطه نزدیک و اعتماد ویژه‌ای میان او و امام خمینی (ره) وجود داشت. عراقی سرانجام در ۴ شهریور ۱۳۵۸ توسط گروه تروریستی فرقان به شهادت رسید.

تولد و خانواده مهدی عراقی در فروردین ۱۳۰۹ در محله «پاچنار» در جنوب تهران به دنیا آمد. پدر او غلامعلی نام داشت؛ مادرش زنی مذهبی بود و خانه‌شان محل برگزاری جلسات قرآن و روضه بود. خانواده او در فضای مذهبی ـ بازاری ـ سنتی تهران زندگی می‌کردند که تأثیر مهمی بر شکل‌گیری دغدغه‌های دینی و اجتماعی عراقی داشت. --- تحصیلات تحصیلات ابتدایی او در مدرسه «حافظ» گذشت. سپس وارد دبیرستان «مروی» و پس از آن «دارالفنون» شد. اما به دلیل مشکلات اقتصادی خانواده، ترک تحصیل کرد و وارد بازار کار شد. ابتدا شاگرد مغازه بود و بعدها شغل آجرپزی اختیار کرد. --- مسیر شغلی و فعالیت‌ها از حدود ۱۵ سالگی به تشکیلات فدائیان اسلام جذب شد و به عضویت مرکزی این جمعیت درآمد. جلسات فدائیان گاه در خانه او برگزار می‌شد. در دهه ۱۳۲۰ و همزمان با نهضت ملی شدن نفت، در اعتراضات و فعالیت‌های سیاسی علیه سیاست‌های حکومت دخالت داشت. در سال ۱۳۳۱، پس از بازداشت رهبر فدائیان اسلام، شرکت در تحصن در زندان قصر و حفاظت از سایر زندانیان؛ وی به مدت ۶ ماه زندانی بود. پس از شهادت رهبران اولیه فدائیان و با فاصله از این گروه، مدتی فعالیت سیاسی را به حال تعلیق درآورد و در عوض به تشکیل هیئت‌های مذهبی و قرائت قرآن پرداخت. --- ارتباط با امام خمینی (ره) پس از رحلت مرجع وقت، آیت‌الله بروجردی، و با شروع برجستگی مجدد امام خمینی، مهدی عراقی به منزل امام رفت و خود را مقلد ایشان معرفی کرد. با آغاز رسمی نهضت امام: عراقی همراه با تعدادی از دوستانش «هیئت‌های مؤتلفه اسلامی» را تشکیل داد؛ این تشکل یکی از ستون‌های مهم سازماندهی اعتراضات و فعالیت‌های مذهبی–سیاسی در تهران بود. او در حملات رژیم به مراکز روحانیت، از جمله حمله به مدرسه فیضیه و تهدید بیت امام، با روحیه‌ای فداکارانه، محافظ و مدافع بیت امام شد. --- رویدادهای مهم و دیدگاه‌ها عراقی از تندروی و افراط در میان برخی اعضای فدائیان اسلام فاصله گرفت و بیشتر به میانه‌روی، اعتدال و تمرکز بر عمل و اقامه احکام اسلامی معتقد بود. وی باور داشت که حکومت باید مبتنی بر احکام اسلام باشد و کسانی که حکومت می‌کنند خود مسلمان و متعهد باشند؛ در غیر این صورت مشروعیت ندارند. در جریان نهضت، نقش او بیشتر در سازماندهی تظاهرات، هماهنگی میان هیئت‌ها و مردم، و انتشار اعلامیه‌ها و پیام‌های امام بود. --- دوران پس از انقلاب اسلامی ایران پس از پیروزی انقلاب و باز شدن فضای سیاسی، مهدی عراقی به عنوان اولین مسئول زندان قصر منصوب شد. همچنین وی به عضویت شورای مرکزی بنیاد مستضعفان درآمد و ریاست واحد اجرایی آن را بر عهده گرفت. در مدتی نیز سرپرستی امور مالی روزنامه کیهان را عهده‌دار شد. در این سمت‌ها، تلاش او معطوف به تثبیت بنیان‌های انقلاب، حفظ دستاوردهای آن و ساماندهی امور اجتماعی ـ اقتصادی پس از انقلاب بود. --- پایان زندگی و شهادت چهارم شهریور ۱۳۵۸، هنگامی که به همراه پسرش ‎حسام عراقی و مدیر مسئول کیهان برای رفتن به محل کار خود حرکت می‌کرد، توسط اعضای گروه فرقان ترور شد. سه موتورسوار با اسلحه یوزی به خودروی حامل آن‌ها شلیک کردند. گلوله‌ای به گردن مهدی عراقی اصابت کرد که فوت سریع وی را در پی داشت. پسرش حسام نیز در راه به بیمارستان شهید شد. پیکر او ابتدا به حسینیه ارشاد منتقل شد؛ سپس بنا بر دستور امام خمینی، به قم منتقل و در جوار حرم مطهر حرم حضرت معصومه (س) به خاک سپرده شد. این پایان راه مردی بود که سال‌ها در خط مبارزه، انقلاب و ساختن نظام نوین ایستادگی کرد.