زندگینامه حجت الاسلام و المسلمین سیدعبدالکریم هاشمی نژاد

خلاصه مطلب:

آیت الله هاشمی نژاد از شاگردان امام خمینی (س) و مبارزان علیه رژیم پهلوی بوده است، او عالم و نویسنده بوده و از سال 1342 تا پیروزی انقلاب علیه رژیم به مبارزه پرداخت، پس از پیروزی انقلاب اسلامی دبیر حزب جمهوری اسلامی در مشهد شد، و در مجلس خبرگان قانون اساسی حضور یافت. او طی عملیات انتحاری در محل دفتر حزب جمهوری اسلامی در مشهد به شهادت رسید. 

توضیحات :

سید عبدالکریم هاشمی نژاد در تاریخ 5 مرداد سال 1311 در شهرستان بهشهر استان مازندران در خانواده ای متدین به دنیا آمد. او تحصیلات ابتدایی اش را تا سن 14 سالگی در محل سکونت پدری پشت سر گذاشت و پس از آن به حوزه علمیه آیت الله کوهستانی در روستای کوهستان در استان مازندران رفت، که این دوران همزمان با دوران حکومت رضاخان در ایران بود. 

او دروس مقدمات حوزه و بخشی از سطح فقه و اصول را در مدت 4 سال به پایان رساند، و بعد از طی مقدمات تحصیل در کوهستان برای ادامه تحصیلاتش به قم رفت. 

او در دوران حضورش در قم از محضر اساتیدی همچون حضرات آیات محمد صدوقی، سیدرضا صدر، آیت الله مجاهدی، شیخ علی کاشی و سیدمحمد محقق داماد بهره برد، و علی کاشانی فریدالاسلام را به عنوان استاد اخلاق برگزید. 

او نژاد مدت 14 سال در قم اقامت داشت، و برای فراگیری درس خارج فقه از محضر امام خمینی (س)، آیت الله بروجردی و علامه طباطبایی استفاده کرد. 

 بعد از فوت آیت الله بروجردی در سال 1340 به مشهد مهاجرت کرد، و علاوه بر تدریس فقه و اصول و تشکیل جلسات تبلیغ در درس خارج فقه سید محمدهادی میلانی و مدتی نیز در درس شیخ مجتبی قزوینی شرکت می کرد. 

در زمان اوجگیری نهضت امام خمینی در سال 1341، آیت الله هاشمی نژاد به خیل انقلابیون پیوست و با سخنرانی های خود در راه مبارزه مشارکت می کرد. 

در نیمه شب 15 خرداد سال 1342 به همراه تعدادی از علما و فضلا در تهران دستگیر شد و به مدت 41 روز زندانی بود. بعد از آزادی بار دیگر به دلیل سخنرانی و حمله به شاه در مسجد فیل مشهد دوباره دستگیر و زندانی شد، که بر اثر اعتراضات مردمی و تلاش علما بعد از گذشت بیش از 3 ماه آزاد شد. 

او در کنار آیت الله خامنه ای و آیت الله واعظ طبسی در مشهد رهبری مبارزات علیه رژیم شاه را برعهده داشتند. او در دوران مبارزه بارها و بارها بازداشت و زندانی شد، و در سال 1350 دستگیر و برای همیشه ممنوع المنبر شد. 

 

سیدعبدالکریم هاشمی نژاد

24 خرداد ماه سال 1353 به مناسبت سالگرد قیام 15 خرداد راهپیمایی اعتراضی در مشهد سازمان دهی کرد و به همین خاطر دستگیر شده و روانه زندان شد، او در سال 1354 بار دیگر به دلیل سخنرانی علیه شاه دستگیر شده و به 2 سال زندان محکوم شد. 

بعد از شهادت آیت الله مصطفی خمینی در آبان ماه سال 1356 او که یکی از رهبران اصلی حرکت علیه رژیم در مشهد بود، به همراه دو تن دیگر از روحانیون برجسته اعلامیه ای منتشر کرد و به شخص شاه حمله کرد، که در نتیجه آن دستگیر شد اما به دلیل تظاهرات مردم بعد از یک روز آزاد شد، مدتی بعد نیز به منزل مسکونی اش به قصد ترور مواد منفجره پرتاب شد. هاشمی نژاد در جریان پیروزی انقلاب اسلامی، ‌وی به همراه تنی چند از روحانیون سرشناس مانع از حمله به پادگان شهر و مصادره اسلحه آن گردید.

بعد از پیروزی انقلاب اسلامی او مبارزه با منافقین را آغاز کرد، و در سال 1358 دبیر حزب جمهوری اسلامی خراسان شد. در همان دوران بود که با رای مردم استان مازندران راهی مجلس خبرگان شد، و در ارتباط با تصویب قانون اساسی جمهوری اسلامی نقش آفرینی کرد. 

وی در دوران دفاع مقدس بارها به همراه آیت الله خامنه ای راهی جبهه ها شد، در افشای اعمال بنی صدر و منافین سهم به سزایی داشت. او در سال 1358 به همراه هیاتی از جمهوری اسلامی ایران به لیبی رفت و در بهمن ماه سال 1359 با هدف تبیین اهداف انقلاب و نظام اسلامی به ژاپن و بنگلادش رفت.

 

فعالیت های فرهنگی

او علاوه بر فعالیت های سیاسی به  با همکاری سیدحسن ابطحی شوهر خواهر خود، در سال 1343 «کانون بحث و انتقاد دینی» را در مشهد جهت تربیت دینی نسل جوان تشکیل داد. در سال ۱۳۴۴ ساواک به نقل از اساس‏‎نامه، آن‌ را غیر سیاسی و فعالیت آن را فقط پاسخ گفتن به شبهات دینی و پاسخ به سؤالات و پرسش‌های اعتقادی اعلام کرد. این تشکیلات از ۱۳۴۳ تا ۱۳۵۰ به فعالیت پرداخت و در سال ۱۳۵۱ فعالیتش متوقف شد. 

از دیگر فعالیت های او می توان به شرکت در جلسات انجمن جوانان بهشهر، اشاره کرد. او در راستای فعالیت های دینی و تبلیغی به تالیف کتبی از جمله «مناظره دکتر و پیر»، که به دلیل استقبال در زمان رژیم پهلوی چاپ و نشر آن ممنوع شده بود، اشاره کرد. 

از دیگر تالیفات او می توان به فهرست زیر اشاره کرد: 

  • درسی که حسین علیه‌السلام به انسان‌ها آموخت
  • پاسخ ما به مشکلات جوانان
  • اصول پنج‎گانه اعتقادی
  • راه سوم بین کمونیزم و سرمایه‌‎داری
  • مشکلات مذهبی روز
  • ضرورت تشکیلات
  • مبارزه با جهل و مادیت
  • قرآن و کتاب‌های دیگر آسمانی
  • رهبران راستین
  • مسایل عصر ما
  • زهرا مکتب مقاومت
  • رسالت انقلابی امام حسین(ع)
  • ولایت فقیه
  • تقریرات اصول شیخ علی کاشانی به زبان عرب

 

سیدعبدالکریم هاشمی نژاد در تاریخ 7 مهر ماه سال 1360 هم زمان با شهادت امام جواد علیه السلام در حال خروج از کلاس به دست یکی از منافقین با عملیات انتحاری به شهادت رسید، پیکرش در دارالزهد در حرم امام رضا علیه السلام به خاک سپرده شد، و به مناسبت شهادت او مدت 3 روز در خراسان عزای عمومی اعلام شد. 

پس از شهادت او امام خمینی طی پیامی شخصیت وی را ستایش کرد.