زندگینامه آیت الله محمدرضا مهدوی کنی
مرحوم آیت الله محمدرضا مهدوی کنی از مبارزان علیه رژیم پهلوی و همراهان امام خمینی بوده است، که پس از انقلاب عضویت در شورای انقلاب، ریاست کمیته های انقلاب اسلامی، سرپرستی وزارت کشور، دبیرکلی جامعه روحانیت مبارز تهران، ریاست دانشگاه امام صادق علیه السلام، عضویت در شورای بازنگری قانون اساسی، عضویت و ریاست مجلس خبرگان رهبری از جمله مسئولیت های اجرایی ایشان به شمار می آید.
محمدرضا حاج باقری که به مهدوی کنی مشهور است، در تاریخ 14 مرداد ماه سال 1310 در روستای کن در اطراف تهران در خانواده ای متدین متولد شده است. او تحصیلات دوران ابتدایی خود را در سال 1317 آغار کرده و پس از پایان پایه ششم به همراه پدر راهی قم شده و در کلاس های مدارس علوم دینی مشغول به تحصیل شد، و به تشویق پدرش به یادگیری علوم حوزوی پرداخت.
او توانست در 14 سالگی به لباس روحانیت ملبس شود و در سال 1327 برای تحصیل به مدرسه فیضیه رفته و پس از آن در مدرسه حجتیه تحصیلات خود را ادامه داد. از جمله اساتید وی در این دوران می توان به امام خمینی (س)، آیت الله محمدحسین بروجردی، علامه طباطبایی، شهید مطهری، آیت الله شهاب الدین مرعشی نجفی و عبدالجواد جبل عاملی اشاره کرد که فقه و اصول، فلسفه و کلام و تفسیر را تا سطوح عالی نزد آنان فراگرفت.
او در کنار تحصیل به مسائل سیاسی روی آورد و در قم با اعضای فدائیان اسلام آشنا شده و به فعالیت های تبلیغی پرداخت. اولین رویارویی ایشان با ماموران رژیم پهلوی به سفر تبلیغی ایشان در سال 1328 به کاشان بود، که منجر به توقف یک روزه ایشان و دیگر طلاب همراهشان و ضرب و شتم آنها شد، این جریان واکنش شدید آیت الله العظمی بروجردی را به همراه داشت.
آیت الله مهدوی کنی به همراهی جمعی از طلاب از جمله آیت الله محمد محمدی گیلانی، محمد امام کاشانی و محمود شمس مجمع سیاسی طلاب را در قم تشکیل داده و علاوه بر ایجاد تحول در آموزش علوم دینی در حوزه های علمیه به مبارزه با تفکرات کمونیستی و ماتریالیستی می پرداختند.
ایشان به پیشنهاد تولیت مسجد جلیلی میدان فردوسی تهران در سال 1341 امامت جماعت این مسجد را برعهده گرفت و بعد از قیام 15 خرداد سال 1342 از این مسجد به عنوان پایگاه تبلیغی و سیاسی استفاده کرد، همچنین به تشکیل کتابخانه و صندوق حمایت از مستمندان و بیماران در این مسجد اقدام کرد.
وی در این مسجد جلسات گوناگون مذهبی و سیاسی برگزار می کرد، و ضمن بیان مسائل مذهبی به معرفی شخصیت امام خمینی می پرداخت، همین بیان فتوا و نظرات امام خمینی موجب شد تا ماموران رژیم مکررا او را به کلانتری احضار کرده و تحت کنترل قرار دهند.
او به همراه شهید بهشتی، شهید مفتح، آیت الله موسوی اردبیلی و مرحوم هاشمی رفسنجانی در زمینه علوم قرآنی به مطالعه و تحقیق می پرداخت، همچنین با تعدادی از روحانیون مقیم تهران از جمله حضرات آیات سیدمحمود طالقانی، حسن لاهوتی، محمد جواد باهنر، شهید مطهری و مرحوم هاشمی به صورت مداوم جلساتی برگزار می کردند و به بررسی نحوه فعالیت های سیاسی موثر و فعالیت های تبلیغی می پرداختند، و با تشکیل صندوق های حمایتی به اعزام مبلغ به روستاهای تهران اقدام می کردند.
به دلیل همین فعالیت ها بود که در سال 1348 ممنوع المنبر شد، و در تاریخ 16 آذر سال 1315 به اتهام اقدام علیه امنیت کشور دستگیر شده و بازداشت شد، اما بلافاصله با تعیین وجه التزام آزاد شد. با این وجود به ادامه فعالیت هایش در مسجد جلیلی پرداخت تا آنجا که در تاریخ 4 شهریور ماه سال 1354 حضورش در تهران خلاف آرامش و نظم عمومی تلقی شده و به همین خاطر به مدت 3 سال به بوکان تبعید شد.
بعد از اوج گیری قیام های مردم سه ماه پیش از پیروزی انقلاب اسلامی به دستور امام خمینی و به همراه جمعی دیگر از نیروهای مذهبی به عضویت در شورای انقلاب درآمد و هنگام بازگشت امام خمینی به کشور به عنوان نماینده شورای انقلاب بر فعالیت های کمیته استقبال از امام کنترل و نظارت می کرد.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایشان که یکی از اعضای شورای انقلاب بود به دلیل ایجاد هماهنگی و جلوگیری از اختلاف بین شورای انقلاب و دولت موقت، به عنوان نماینده شورای انقلاب در جلسات دولت شرکت می کرد.
پس از آن که کمیته انقلاب اسلامی تشکیل شد، به پیشنهاد شهید مطهری و به دستور امام خمینی با هدف جمع آوری سلاح های پراکنده و ساماندهی امور انتظامی کشور به عنوان رئیس کمیته انقلاب اسلامی منصوب شد. او در تاریخ 21 آبان سال 1358 به عنوان مشاور و وزیر کشور انتخاب شده و بعد از استعفای دولت موقت به عنوان سرپرست وزارت کشور اولین انتخابات مجلس شورای اسلامی و اولین انتخابات ریاست جمهوری را برگزار کرد.
پس از آن که بنی صدر به عنوان رئیس جمهور انتخاب شد، ایشان به عنوان وزیر کشور در 20 شهریور سال 1359 از مجلس شورای ملی رای اعتماد گرفت. او پس از عزل ابوالحسن بنی صدر از ریاست جمهوری و در دوران ریاست جمهوری شهید رجایی در تاریخ 14 مرداد ماه سال 1360 به عنوان وزیر کشور برگزیده شد.
آیت الله مهدوی کنی در 10 آبان ماه همان سال به عنوان دبیرکل جامعه روحانیت مبارز تهران برگزیده شد، و در همان سال بود که به همراه چند تن از شخصیت های سیاسی و علمی دانشگاه امام صادق علیه السلام را تاسیس کرد و اداره این دانشگاه و تصدی امور اجرایی آن از سوی هیئت موسس به وی واگذار شد.
مهدوی کنی در تاریخ 14 اردیبهشت ماه سال 1368 از سوی امام خمینی به عنوان یکی از اعضای شورای بازنگری قانون اساسی منصوب شده، و در تاریخ 17 اسفند ماه سال 1398 در انتخابات هیات رئیسه مجلس خبرگان رهبری شرکت کرده و به عنوان رئیس مجلس خبرگان رهبری برگزیده شد.
ایشان علاوه بر فعالیت های سیاسی فعالیت های پژوهشی و دینی داشته است، و آثار مکتوبی در زمینه تاریخ قرآن و اقتصاد اسلامی و نیز تقریرات دروس اصول و فقه حضرت امام به زبان عربی از وی باقی مانده است، که در روزهای تحصیل و تدریس خود پیش از پیروزی انقلاب اسلامی تهیه کرده اند، اما هیچ یک از آن ها منتشر نشده است، و تنها اثر منتشر شده از ایشان نکته های آغاز در اخلاق عملی است.
آیت الله مهدوی کنی پس از عمری مجاهدت و مبارزه در تاریخ 29 مهر ماه سال 1393 در سن 83 سالگی دعوت حق را لبیک گفت.