پروژه نوسازی تجهیزات و زیرساخت آبرسانی، احیای چمن، نورپردازی و هوشمندسازی سیستم آبیاری محوطه موزه فرش در حالی به مراحل پایانی رسیده است که آزادسازی منظر تاریخی با جمعآوری نمایشگاه دائمی فرش، مرمت حوضها و بازگرداندن موزه به الگوی اولیه طراحی آن در سال ۱۳۵۶ نیز همزمان در دستور کار قرار گرفته است.
به گزارش جماران؛ پروژه نوسازی تجهیزات و زیرساخت آبرسانی، احیای چمن، نورپردازی و هوشمندسازی سیستم آبیاری محوطه موزه فرش در حالی به مراحل پایانی رسیده است که آزادسازی منظر تاریخی با جمعآوری نمایشگاه دائمی فرش، مرمت حوضها و بازگرداندن موزه به الگوی اولیه طراحی آن در سال ۱۳۵۶ نیز همزمان در دستور کار قرار گرفته است.
معاون توسعه ادارهکل میراث فرهنگی استان تهران میگوید: هدف از این پروژه بازگرداندن فضای به الگوی اولیه طراحی آن در زمان تأسیس موزه بوده است.
محمد ثابت اقلیدی درباره این پروژه به خبرنگار «جماران» گفت: بر اساس دستور و توجه ویژه مدیرکل میراث فرهنگی استان تهران مجموعه اقدامات انجامشده نهتنها بهمنظور ارتقای کیفیت بازدید و احیای هویت تاریخی موزه است، بلکه برخلاف برخی برداشتهای فضای مجازی، هیچگونه قطع درخت برنامهریزیشدهای در جریان نیست، اتفاقاً «حفاظت از فضای سبز» یکی از محورهای اصلی پروژه است.
او در توضیح وضعیت درختان محوطه گفت: طی این پروژه کارشناسان محیط زیست، درختان آسیبدیده یا خشکشده در ۲۰ تا ۳۰ سال گذشته را شناسایی کردهاند و برنامه جایگزینی گونههای همگون و مناسب در دست اقدام است.
اقلیدی گفت: یکی از کلیدیترین بخشهای پروژه، اجرای شبکه مدون زیرساختی است؛ شبکهای که پیش از این، طی دو دهه، بدون هماهنگی و به صورت پراکنده ایجاد شده بود. در این عملیات حدود ۱۲ هزار و ۷۰۰ متر کابل و لوله، یعنی نزدیک به ۱۳ کیلومتر، با سابداکتگذاری کامل اجرا شده تا در سالهای آینده هیچ نیازی به تخریب زمین نباشد. این شبکه شامل مسیرهای مستقل برق، فیبر نوری، سامانههای امنیتی و تجهیزات آیندهپذیر است.
او افزود: بهمنظور جلوگیری از تکرار آسیبهای گذشته به فضای سبز، سیستم آبیاری زیرزمینی جدید طراحی شده که در گروههای دهتایی درختان، حسگر رطوبت نصب میشود و بهمحض کاهش رطوبت، آبیاری خودکار فعال خواهد شد.
آزادسازی منظر تاریخی موزه با حذف نمایشگاه دائمی فرش
ثابت اقلیدی مهمترین اقدام ۱۰۰ روز اخیر را «جمعآوری حجرهها و غرفههای نمایشگاه دائمی فرش دستبافت در محوطه موزه فرش عنوان کرد و افزود: در سالهای گذشته با ایجاد سازه ای در ضلع شمال موزه نمایشگاه دائمی فرش دستبافت ایجاد شده و غرفه ها با اجاره بهای ناچیزی در اختیار گذاشته شده بود، یکی از اقدامات مهم این پروژه برچیدن این غرفه هایی است که علاوه بر ناکارآمدی منظر موزه را هم مخدوش کرده بودند.
او ادامه داد: ۷۰ غرفه فرش که سالها پیش در محوطه ایجاد شده و هیچ هماهنگی با شأن موزه و ارزش محوطه نداشتند، بهطور کامل جمعآوری شدهاند. خوشبختانه با برداشتن این سازهها، چشمانداز اصلی موزه آزاد و کیفیت بصری محوطه بهطور محسوسی ارتقا یافته است.
معاون توسعه ادارهکل میراث فرهنگی استان تهران گفت: در جریان ساماندهی محوطه موزه فرش، بخشی از کفسازیهای قدیمی برداشته شده و لایههای آسفالت و سیمان فرسوده جای خود را به سنگهای مرغوب و هماهنگ با معماری بنا دادهاند تا کفسازی محوطه شکل اصولیتری پیدا کند. در ادامه این اقدامات، چراغهای قدیمی دوره پهلوی که نمونهای از آن در محوطه پیدا شد، بازسازی شده و حدود پنجاه چراغ جدید بر همان الگو در حال ساخت است تا روشنایی محوطه با ظاهر تاریخی آن همخوان باشد.
اقلیدی ادامه داد: در بخش شمالی مجموعه نیز ورودی تازهای در حال شکلگیری است در این طرح با تبدیل نردههای فعلی به یک دروازه کنترلشده، امکان ورود از دو مسیر را برای بازدیدکنندگان فراهم میکند. مسیرهای پیادهراه اطراف موزه هم بازسازی شده و با بالا آمدن لبه محوطه به میزان پانزده سانتیمتر تردد خودرو به این محدوده محدود میشود. در کنار این اصلاحات، نیمکتهای چدنی، گلدانهای بزرگ و فضاهای نشستن نیز در حال آمادهسازی است تا محیط بیرونی موزه حالت یک فضای فرهنگی زنده و قابلاستفاده برای مردم پیدا کند.
ارتقای کیفیت تجربه بازدیدکنندگان
معاون توسعه تأکید کرد: اگر محوطه آزاد، منظم و قابلاستفاده شود، مردم راحتتر قدم میزنند و تعامل آنها با موزه افزایش مییابد. هدف ما این است که موزه فرش به یک فضای فرهنگی جذاب، امن و در دسترس تبدیل شود؛ مجموعهای که برای ۵۰ سال آینده نیاز به تخریب و مداخله مجدد نداشته باشد.
احیای حوض های موزه فرش
به گفته ثابت هفت حوض محوطه موزه فرش که در فهرست آثار ملی نیز به ثبت رسیده است و در اقدامی عجیب به باغچه تبدیل شده بودند، مرمت شده و به کاربری اصلی خود بر میگردند.
اقلیدی افزود: شش حوض مرمت شده و یک حوض نیز بهعنوان «شاهد» دستنخورده باقی مانده است. او میگوید پس از پایان عملیات، همه حوضها به کاربری اصلی خود برمیگردند.
مشاهدات میدانی خبرنگار جماران نشان میدهد در محوطه موزه فرش بخش عمده کارهای عمرانی و سبز انجام شده؛ نورپردازی تازه نصب شده، آبیاری هوشمند در چند نقطه فعال است، سنگفرش جدید در حال تکمیل است، تعدادی درخت فاقد امکان احیا با گونههای مناسب جایگزین شدهاند و روند ساماندهی محوطه در مراحل پایانی قرار گرفته است.
موزه فرش ایران در ضلع شمالی پارک لاله تهران قرار دارد و از آثار شاخص معماری معاصر بهشمار میآید. این بنا با طرحی منحصربهفرد و الهامگرفته از ساختار دار قالی، توسط عبدالعزیز فرمانفرماییان طراحی شده است. موزه در سال ۱۳۵۶ به دستور فرح پهلوی افتتاح شد و در زمینی به وسعت حدود ۱۲ هزار متر مربع، مجموعهای از فرشهای تاریخی و دستبافتههای ایرانی را در بر میگیرد که قدمت برخی از آنها به قرن نهم هجری میرسد.
