هنگامی که کلیپ این سخنان باطل را دربارهٔ حضرت ابنالرضا، جوادالائمه(علیه السلام) دیدم، از شدت اندوه آرام و قرار نداشتم، و بر خود لازم دانستم چند جمله در ردّ این سخنان ناروا و جسارتهای بیاساس هرچند ناچیز بیان کنم.
من از محضر حضرت صدیقهٔ طاهره فاطمهٔ زهرا(سلام الله علیها) و فرزند مظلومش حضرت جوادالائمه (علیه السلام) از جسارتی که به ساحت آن بزگواران صورت گرفته اظهار شرمساری و خجلت میکنم و از ولینعمتمان حضرت ثامنالحجج، علی بن موسیالرضا(علیه السلام) پوزش میطلبم؛ که در مهد و عاصمهٔ تشیع، با نهایت بیخردی و نادانی، چنین جسارت آشکار و بیحرمتی نسبت به آن بزرگوران انجام میگیرد؛ آن هم از سوی فردی که در کسوت روحانیت بوده است.
هنگامی که کلیپ این سخنان باطل را دربارهٔ حضرت ابنالرضا، جوادالائمه(علیه السلام) دیدم، از شدت اندوه آرام و قرار نداشتم، و بر خود لازم دانستم چند جمله در ردّ این سخنان ناروا و جسارتهای بیاساس هرچند ناچیز بیان کنم:
۱- به تصریح مرحوم علامه شوشتری در «قاموس الرجال»، هیچ ازدواج دائمی برای حضرت جواد(علیه السلام) جز با امّالفضل ثبت نشده است:
«فَلَم نَقِف أیضاً علی ذِکرِ غَیرِ أُمِّ الفَضلِ بَنتِ المأمون.»
(قاموس الرجال، ج ۱۲؛ رسالة فی تواریخ النبی و الآل، ص ۷۵؛ الامام الجواد(ع))
۲- مسألهٔ «امّولد و نگهداری کنیزان» در آن دوران، و در زندگی ائمهٔ طاهرین(علیهم السلام)، امر رایجی بوده که احیانا آنان را پس از تربیت آزاد میکردند؛ بهگونهای که بیشتر ائمهٔ ما، مادرانی از نوع «امولد» داشتهاند.
۳- حضرت جواد(علیه السلام) از امّالفضل فرزندی نداشتند، و همین موضوع سبب حسادت شدید او و بدگوییهای پیاپی وی نزد مأمون و معتصم شده بود.
۴- انگیزهٔ سیاسی ازدواج امّالفضل
بعضی از منابع شیعی و اهلسنّت تصریح کردهاند که ازدواج امّالفضل با حضرت جواد(ع)، یک ازدواج سیاسی با انگیزهٔ کنترل امام، جلوگیری از نفوذ معنوی ایشان و یا حتی جاسوسی بوده است.
آیا میتوان چنین زنی را از نظر منزلت، همرتبه با بانو سمانه(مادر امام هادی علیهالسلام) دانست؟
همان بانویی که حضرت هادی(علیه السلام) دربارهٔ ایشان فرمودند:
«أُمّی عارِفَةٌ بِحَقّی، وَ هِیَ مِن أَهلِ الجَنّة، لا یَقرُبُها شَیطانٌ مَریدٌ، وَ لا یَنالُها کَیدُ جَبّارٍ عَنید.»
(اثبات الوصیة، ج ۱، ص ۲۲۸)
آیا منزلت حضرت خدیجه(سلام الله علیها) با بعضی از همسران رسول خدا(صلی الله علیه وآله) که به فرمودهٔ قرآن، سرّ پیامبر را فاش کردند و از نظر معنوی در حدّ همسران کافر نوح و لوط تنزل یافتند، نزد رسول خدا یکسان بود؟
۵- اگرچه امّالفضل به سبب نداشتن فرزند از حضرت جواد(علیه السلام) و حسادت به سایر زنان همواره پیش مأمون و معتصم سعایت میکرد، ولی قتل آن حضرت با زمینهسازی و دستور مستقیم معتصم و اجرای او بوده؛ و امّالفضل بنا بر نقلی با گرفتن پاداش سی هزار دیناری و جوایز بزرگ دیگر این جنایت را مرتکب شده است.
مرحوم مجلسی در بحارالانوار از قول ابن بابویه نقل کرده که:
معتصم، حضرت جواد و فرزندان او از جمله حضرت هادی(علیهم السلام) را مسموم کرده است؛ «سمُ المعتصم محمدبن علی علیهماالسلام واولاده علی الامام». سپس نقل میکند دلیل هجرت امام جواد(علیه السلام) به بغداد کشاندن و به اجبار معتصم بوده؛ «وسبب وروده بغداداشخاص المعتصم له من المدینه». (بحار الانوار ج۵۰ ص۸)
آیا با این همه شواهد و قرائن تردیدی میماند که قتل آن بزرگوار یک امر عادی و تنها ناشی از یک کینه و خشم زنانه امّالفضل نبوده است؟!
سیدمحمد هاشمی
۱۳ آذر ۱۴۰۴
۱۳ جمادی الثانی ۱۴۴۷
