بافت تاریخی یزد، 18 تیر ماه 1396 در چهل و یکمین نشست کمیته میراث جهانی یونسکو در کراکوف لهستان در فهرست میراث جهانی به ثبت رسید که پیش از آن، کمتر کسی به تحقق این رخداد مهم جهانی امید داشت.
پس از آن، اداره های مرتبط در نشست هایی گزارشی از نحوه فعالیت ها و همکاری خود برای تحقق این مهم اعلام کردند.
اما، آنچه بیش از هر چیز اهمیت دارد، تدوین فرصت ها و اجرای برنامه های مناسب برای حفاظت از این میراث ارزشمند، توسعه زیرساخت ها و جذب بیشتر گردشگر با هدف ارتقای وضعیت زندگی مردم بود که اجرای آن نیازمند هماهنگی بین بخشی است.
اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و شهرداری یزد، نهادهایی هستند که بیشترین نقش را در حفاظت و استفاده از مزیت ثبت جهانی بافت تاریخی این شهر بر عهده دارند.
طوریکه هماهنگی این 2 نهاد به همراه دیگر نهادها از جمله اداره کل راه و شهرسازی می تواند زمینه ساز موفقیت و رسیدن به اهداف مورد نظر باشد.
در این ارتباط میزگرد «فرصت های ثبت جهانی بافت تاریخی یزد» با حضور فاطمه دانش یزدی، مدیرکل میراث فرهنگی و مهدی جمالی نژاد شهردار مرکز استان، در خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) مرکز یزد برگزار شد.
همچنین ساشا ریاحی مقدم، معاون اداره کل میراث فرهنگی، مجتبی فرهمند، معاون شهرسازی و معماری شهرداری و کاظم شاملو پژوهشگر علوم اجتماعی و کارشناس حوزه رسانه در این میزگرد به بیان دیدگاه های خود در باره فرصت های ثبت بافت تاریخی یزد در حوزه گردشگری پرداختند.
** اختصاص 50 میلیارد ریال برای احیای خانه های ایرانی
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان می گوید: سال 1395، در اجرای طرح خانه های ایرانی برای مرمت و بازسازی 200 خانه در بافت تاریخی یزد، برای هر واحد 200 میلیون ریال وام و در مجموع 40 میلیارد ریال کمک بلاعوض پرداخت شد و امسال جاری این مبلغ به 50 میلیارد ریال افزایش یافت.
به گزارش ایرنا، فاطمه دانش یزدی افزود: در پرونده ثبت جهانی بافت تاریخی یزد همه شاخص ها از جمله زندگی و پویایی مردم در کنار فرهنگ و آیین های ملی و مذهبی از جمله جشن های سده و نوروز و آیین محرم مورد توجه قرار گرفت و تلاش شد از بودجه موجود در راستای حفاظت بافت استفاده شود.
وی تصریح کرد: استفاده از اصطلاح هایی از جمله شهر جهانی و کلان شهر برای یزد اشتباه است،زیرا این بافت در فهرست میراث جهانی به ثبت رسید باید از اصطلاح
« میراث جهانی شهر تاریخی یزد» استفاده شود.
وی با ابراز خرسندی از دغدغه حفاظت از میراث فرهنگی توسط شهرداری و در اولویت قرار گرفتن این حوزه،یادآورشد: انتصاب مدیر پایگاه شهر تاریخی یزد به عنوان معاون معماری و شهرسازی شهرداری گواه این موضوع است.
دانش یزدی افزود: ثبت جهانی بافت تاریخی یزد با همکاری و مشارکت همه بخش های مرتبط محقق شده است و بدون شک این مشارکت همچنان باید ادامه یابد.
وی ادامه داد: این اداره به عنوان دستگاه دولتی با محدودیت بودجه دولتی مواجه است ؛ با این حال همه محورهای گردشگری با همراهی شهرداری در حال ساماندهی است که به عنوان مثال به نورپردازی بافت تاریخی که در دستور کار است، اشاره کرد.
مدیرکل میراث فرهنگی یزد با تاکید بر حضور مستمر پایگاه شهر تاریخی و شهرداری در بافت تاریخی، ساماندهی و احیای قنات ها می گوید: مشارکت مردم در حفاظت و صیانت از بافت تاریخی غیرقابل انکار است، مالکان بناهای تاریخی به این موضوع که می توان از طریق ارتزاق کنند، پی برده اند.
دانش یزدی با یادآوری تغییر کاربر 25 پلاک و استقرار برخی دستگاه های دولتی در بافت تاریخی یزد تصریح کرد: چنین مواردی به ساماندهی بافت یادشده کمک می کند.
وی ادامه داد: برنامه چهار ساله در حوزه های مختلف میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تدوین شد که ایجاد بازارچه ها و مرکز عرضه صنایع دستی با حفظ کاربری موجود از جمله این برنامه با هدف ماندگاری جمعیت، اشتغال بومی و ورود گردشگران به بافت تاریخی به شمار می رود.
وی تاکید کرد: حمایت از اقامتگاه های سنتی و تشکیل کارگروه ها و کمیته های دهگانه برای پیگیری امور با محور ثبت جهانی بافت تاریخی از جمله فعالیت هایی است که با هدف ساماندهی امور خدماتی، فرهنگی و اقامتی در حال فعالیت است.
مدیرکل میراث فرهنگی یزد در بخشی از نشست میزگرد یادشده با قدردانی از فعالیت مطلوب کمیته های گردشگری پایدار و مذهبی در ماه های اخیر اظهار کرد: نقشه سند راه حوزه گردشگری برای شهرهای مهریز، میبد و یزد به عنوان مقصدهای گردشگری با محور ثبت جهانی بافت تاریخی یزد در حال تدوین است.
** اجرای طرح دوام به عنوان الگو در محله تاریخی فهادان
مدیرکل میراث فرهنگی یزد با یادآوری اجرای طرح پژوهی دوام با عنوان « ساماندهی و توانمند سازی جوامع محلی شهر یزد برای آمادگی در برابر سوانح و بلایا» به عنوان الگو در محله تاریخی فهادان خبر داد و گفت: این اداره کل با همراهی پایگاه شهر تاریخی یزد یکی از خانه های متعلق به آموزش و پرورش را مرمت و احیا کرد و یکی از زنان معتمد در این محله به آموزش مواردی از جمله بحران زلزله، زندگی در جوامع محلی و فرهنگ پذیری بومی می پردازد.
دانش یزدی اظهار امیدواری کرد که با اجرای این طرح در سایر محله های تاریخی یزد، فرهنگ بومی بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد و این بافت پویا به عنوان مقصد حوزه گردشگری پذیرای شمار زیادی از گردشگران داخلی و خارجی باشد.
** رویکرد حفاظت محور در گرو مشارکت مردمی
همچنین مهدی جمالی نژاد، شهردار مرکز استان در میزگرد ایرنا،« فرصت های ثبت جهانی بافت تاریخی شهر یزد» با بیان اینکه شهرداری از آن مردم است، گفت: شهردار به صورت غیر مستقیم توسط مردم انتخاب می شود و شهرداریبه عنوان نهادی غیر عمومی و غیر دولتی، اولین خاکریز مطالبات مردمی است.
به گزارش ایرنا، شهردار پیشین اصفهان با اشاره به اینکه بایدبه کالبد و روح حاکم شهر توجه شود، افزود: فقط بحث معماری مدنظر نیست بلکه به میراث معنوی آن به صورت خاص نگاه شود،زیرا اصفهان و یزد از جمله شهرهای قدیمی هستند.
شهردار یزد در ادامه به افزایش سرمایه اجتماعی در شهرها تاکید کرد و گفت: این امر موجب مشارکت بیشتر و سهولت در اقدامات دستگاه های حاکمیتی می شود.
وی اظهار کرد: رویکرد حفاظت محور در شهر در گرو مشارکت و همراهی مردم است وقتی حس تعلق مردم به شهر زیاد شود، بسیاری از مشکلات رفع خواهد شد.
به گفته شهردار یزد، مشارکت، انسجام و وفاق همدلی باید به صورت جدی دنبال شود در حد شعار و حرف نباشد، همه باید دغدغه داشته باشند تا بتوان بر مشکلات فائق آمد.
وی بر این باور است که دستگاه ها باید در کنار هم باشند نه اینکه مقابل یکدیگر قرار گیرند.
** توسعه شهر باید همراه حفط میراث فرهنگی باشد
شهردار یزد در ادامه با بیان اینکه توسعه شهر بدون حفط میراث فرهنگی امکان پذیر نیست، عنوان کرد: هرگونه توسعه باید همراه با حفظ آثار و بناهای تاریخی باشد.
جمالی نژاد با بیان اینکه گردشگران به دلیل میراث و بافت تاریخی یزد، این شهر را به عنوان مقصد سفرهای خود انتخاب می کنند، می افزاید: طرح تفصیلی شهر تهیه و ابلاغ شد، راهبردها در محلات و چارچوپ آن مشخص شد و اصلا سلیقه ای نیست.
شهردار یزد، نظارت بر اجرای طرح یاد شده را مهم خواند و اضافه کرد: باید تلاش کنیم فانوسی که در دست داریم، و مسیر راه روشن است به بهترین نحو بهره ببریم.
وی اظهار کرد: در توسعه شهر نباید به دنبال کمیت بود بلکه در جهت ارتقای کیفیت در تمام حوزه ها اعم از خدماتی، فرهنگی و عمرانی گام برداشت و در عین حال اقدام ها همراه با شفافیت ، روندها و فرایندها باشد.
وی همچنین با انتقاد از بالا بودن میزان خلافی ساخت و ساز شهری در یزد، عنوان کرد: در این شرایط مردم تکلیف خود را نمی دانند که با اجرای طرح تفصیلی این مشکلات رفع می شود.
شهردار یزد از تشکیل شورای سیاستگذاری برای تصویب طرح های عمران شهری خبر داد و گفت: از این پس هر اقدام عمرانی در شورا مطرح و پس از تصویب اجرا تا فعالیت های عمرانی سلیقه ای نباشد.
وی اضافه کرد: تلاش بر این است، یزد که از شهرهای قدیمی است، باید فعالیت های متنوع فرهنگی در آن انجام شود که شهرداری در این زمینه اقداماتی در دستور کار دارد.
به گفته شهردار مرکز استان، یزد تنها شهر است که بافت تاریخی آن ثبت جهانی شد، در مدیریت چنین شهری نیاز است که مدیران اجرایی و شهری با یکدیگر باز اندیشی، بازخوانی و بازآفرینی داشته باشند.
جمالی نژاد در ادامه از تدوین برنامه پنج ساله شهرداری و سند راهبردی معرفی شهر تاریخی یزد خبر داد.
** ارتقاء زندگی ساکنان بومی یزد در راستای ثبت جهانی
همچنین معاون شهرسازی و معماری شهرداری یزد گفته است: وقتی اثری ثبت ملی شد، متعلق به همه ملت و حفاظت از آن به عهده همه مردم است، اما وقتی به ثبت جهانی رسید به علت ویژگی ها منحصر به فرد، دنیا در محافطت از آن متعهد هستند.
مجتبی فرهمند با بیان اینکه ثبت جهانی بافت تاریخی یزد، فرصت جدی است، افزود: وقتی ثبت اثری در تارنمای رسمی یونسکو به زبان های مختلف ترجمه می شود، مقصد سفر بسیاری گردشگران خواهد شد.
وی خاطر نشان کرد: هدف ما برای ثبت جهانی تنها متمرکز بر ارتقای صنعت گردشگری نیست، بلکه بهبود کیفیت زندگی مردم به ویژه ساکنان بافت تاریخی از دیگر اهداف آن است.
فرهمند تصریح کرد: حفاظت از بافت تاریخی را میراث فرهنگی به تنهایی نمی تواند، انجام دهد بلکه دستگاه های دولتی، غیردولتی، سازمان های مردم نهاد( سمن ها) و آحاد مردم برای نگهداری از آن تلاش کنند.
به گفته وی باید تبیین شود که بافت تاریخی امانتی از گذشتگان برای نسل های آینده است و همه در حفاظت از آن مسوول هستیم.
معاون شهرسازی و معماری شهرداری یزد ادامه داد: این تفکر ایجاد و در این زمینه ستادهای راهبردی تشکیل، وظیفه هر دستگاه در برابر حفاظت از ارزش های بافت تاریخی مشخص شد.
وی بیان کرد: باید نگاه حفاظتی را عمیق تر کنیم و نگاه ها کالبدی نیست بلکه کالبدی فقط یک بخشی از حفاظت است، باید از ارزش های بافت تاریخی حفاظت کنیم.
وی یادآور شد: بخشی از ارزش های بافت تاریخی نامملوس است، اگر به آن خدشه ای وارد می شود، صدایی به گوش نمی رسد که رسانه ها باید در زمینه فعال شوند.
معاون شهرسازی و معماری شهرداری یزد اظهار کرد: بعد از ثبت جهانی، ارتقاء صنعت گردشگری لازم است، حوزه گردشگری باید ورود کند،در این زمینه شهرداری برنامه های مختلفی دارد.
فرهمند افزود: گردشگری را باید به نوعی هدایت کنیم، تا ابزاری برای تقویت اقتصاد محلی تبدیل شود، اگر این اتفاق رخ دهد،اقتصاد محلی و کیفیت زندگی ساکنان تقویت و موجب سکونت بیشتر مردم می شود.
به گفته معاون شهرداری یزد، رویکرد مدیریت شهری، رویکرد توسعه، حفاظت محور است، باید مسیر توسعه را تعیین کرد،این امر با ثبت جهانی بافت تاریخی، مشخص و بدین ترتیب سند چشم اندار یزد هم در آینده تعیین شده است.
**رشد و توسعه شهر با قد و قواره بناهای تاریخی است
فرهمند تصریح کرد: باید به سمت مرمت اجتماعی حرکت کرد، به بالندگی فرهنگی رسیدیم، لازم است، حوزه های فراتر از کالبدی، به تقویت سرمایه اجتماعی فکر کنیم چرا که این بافت با سرمایه اجتماعی حفاظت و ساخته شد و ادامه پیدا کند.
وی به برنامه های مدیریت شهری در آینده اشاره کرد، می گوید: رشد و توسعه شهر با قد و قواره بناهای تاریخی است، نگاه اصلا توقف شهر نیست اگر به مسجد جامع نگاه کنیم، تاکنون چندین برابر نسبت به گذشته توسعه پیدا کرد، این توسعه کاملا هماهنگ با بستر تاریخی است.
معاون شهرسازی و معماری شهرداری یزد افزود: همنشینی توسعه با گذشته به زیباترین شکل در این اثر صورت گرفت، لذا ناگریز به توسعه هستیم، این توسعه با توجه به تاریخی بودن شهر انجام می شود.
** اقدامات در یزد بر اساس 2 معیار اصالت و حفط یکپارچگی
وی با اظهار اینکه اقدامات همراه با 2 معیار اصالت و حفظ یکپارچگی است، تاکید کرد: نمی توان شهر را به گونه ای توسعه داد که اصالت تاریخی آن از بین برود و نمی توان به گونه ای از مصالحی استفاده کرد که اصالت شهر به زیر سئوال برود.
معاون شهرسازی و معماری شهرداری یزد یادآور شد: برای شاخص اصالت و یکپارچگی شهر پایش پروانه ساختمانی سال های گذشته و بهبود سیما و منظر در دستور کار شهرداری قرار دارد.
** تخلف ها در 2 سال گذشته به یک سوم کاهش یافت
همچنین معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد با بیان اینکه در 2 سال گذشته موارد تخلف در بافت تاریخی به یک سوم کاهش یافت، اظهار کرد: در همین مدت درخواست صدور مجوز مرمت و بازسازی سه برابر شد.
ساشا ریاحی مقدم، افزود: پس از ثبت جهانی بافت تاریخی شهر یزد مردم بیش از گذشته به اهمیت آن آگاه شدند، افراد در گذشته به دنبال دریافت مجوز تخریب بودند، اکنون به مرمت و بازسای بناها تمایل پیدا کردند.
وی با تاکید بر نقش مهم رسانه ها در انعکاس رویدادهای حوزه میراث فرهنگی اظهار کرد: رسانه ها با در نظر گرفتن انصاف می توانند، نوعی دیده بان برای میراث فرهنگی باشند.
** لزوم بهبود بنای بدون ارزش تاریخی در بافت تاریخی
معاون اداره کل میراث فرهنگی یزد می گوید: این باور که در محدوده بافت تاریخی با توجه به ثبت جهانی نباید هیچ تخریبی صورت گیرد، همیشه درست نیست بلکه در برخی موارد باید بناهای بدون ارزش معماری، تاریخی و فرهنگی و اجتماعی و سازه ای که قابلیت مرمت ندارند، بهبود یابند.
ریاحی مقدم با تاکید بر اینکه قابلیت بافت تاریخی یزد، پویا بودن آن هست،یادآور شد: این مهم باید در مدیریت یکپارچه و با پیرایش شهر و مناسب سازی فضای زندگی در بافت تاریخی مورد توجه قرار گیرد.
وی ادامه داد: یکی از فرصتهای پیش رو آموزش استادکاران و فراهم کردن شرایط برای مرمت و بازسازی بافت تاریخی است ، در این راستا استفاده از نخبگان کشوری و تجربه کشورهای دیگر در بخش های ساختمانی، ترافیکی و اجتماعی موثر خواهد بود.
وی تصریح کرد: برخی شهرها از جمله رم پایتخت ایتالیا به مدیریت جهانی رسیدند و به جای نقشه مدیریتی، برنامه مدیریت داخلی و محلی با استانداردهای جهانی دارند که این موضوع می تواند با نظر شهرداری، برای یزد به عنوان الگو در ایران نیز اجرا شود.
** بهره گیری از ظرفیت رسانه ها برای معرفی شاخص های جهانی شهر یزد
همچنین یک پژوهشگر علوم اجتماعی و کارشناس حوزه رسانه در این میزگرد با بیان اینکه رویکرد توسعه ای نیاز امروز رسانه هاست، گفت: در رویکرد توسعه ای، ظرفیت رسانه در کنار دیگر سایر بخش ها برای زمینه سازی توسعه همه جانبه قرار می گیرد.
کاظم شاملو با تأکید بر بهره گیری از ظرفیت رسانه های ملی و بین المللی برای معرفی شاخص های جهانی شهر یزد که زمینه ساز ثبت جهانی بافت تاریخی شد، اظهار کرد: در کنار تمامی اقداماتی که برای ثبت جهانی یزد شد، اگر معرفی مناسبی از ظرفیت های شهر و دیگر جاذبه های استان صورت نگیرد، بهره شایسته ای از این فرصت تاریخی برای کشور، استان و شهر یزد حاصل نخواهد شد.
وی تصریح کرد: برخورداری از پیوست فرهنگی برای تمام طرح هایی که در جامعه اجرا می شود، از تاکیدهای قانونگذار است که در بطن این پیوست، اقدامات رسانه ای باید بسیار پررنگ دیده شود.
شاملو یادآور شد: رویکرد اطلاع رسانی و معرفی جاذبه ها باید با توجه به جامعه مخاطبان برنامه ریزی شود، در صورتی که افق گردشگری یزد، افزایش گردشگران خارجی است پس باید رویکرد اطلاع رسانی استفاده از ظرفیت رسانه های بین المللی و تولید محتوای خبری به زبان کشورهای هدف باشد.
وی ادامه داد: یکی از محدودیت های رسانه ای در استان در حوزه معرفی ظرفیت های جهانی شهر یزد و دیگر جاذبه های استان که ثبت جهانی شد، این است که برد بخش قابل توجهی از رسانه ها در استان، محدود به یزد است.
وی ادامه داد: در استان کمتر به موضوعات مورد علاقه مخاطبان ملی و بین المللی پرداخته می شود، اگر مطالب در این رسانه ها تولید می شود، به زبان دیگر ترجمه نشده یا از طریق رسانه های بین المللی بازتاب نمی شود.
این مدرس مردم شناسی و رسانه گفت: در خصوص نحوه هزینه بودجه اندک اطلاع رسانی ظرفیت های بین المللی و ثبت جهانی یزد نیز شفافیتی وجود ندارد، تا از این حداقل اعتبار، بیشترین بهره وری حاصل شود و مخاطبان بین المللی یزد نسبت به جاذبه ها و ظرفیت های گردشگری آن آگاهی پیدا کنند.
با توجه به غنای یزد از لحاظ بناهای تاریخی، فرهنگی تاکنون پنج اثر استان در فهرست میراث جهانی به ثبت رسید، که پیش از ثبت جهانی بافت تاریخی یزد، باغ های دولت آباد یزد و پهلوان پور مهریز و قنات های زارچ و حسن آباد ثبت جهانی شد.
استان یزد 2 هزار و 270 هکتار بافت تاریخی و 6هزار و 500 اثر تاریخی دارد که از این تعداد تاکنون، یکهزار و 850 اثر به ثبت ملی رسیده است.
یزد در کنار استان های فارس و اصفهان به عنوان مثلث طلایی گردشگری ایران، مقصد اول گردشگران خارجی و اروپایی است، به گونه ای که استقبال از این شهر تا پنج برابر افزایش یافت و همین امر گردشگری را محور توسعه استان قرار داد.
در 9 ماهه سال 1396، 96هزار و 300 گردشگر خارجی به این استان سفر کردند که این تعداد در همسنجی با مدت مشابه سال گذشته 34 درصد افزایش نشان می دهد.
پارسال، 113 هزار و 500 گردشگر خارجی یزد را به عنوان مقصد سفر خود به ایران انتخاب کردند که از این تعداد، 73 هزار نفر مربوط به 9 ماهه سال گذشته بود.
گذشته از سفر گردشگران خارجی، صدها هزار گردشگر داخلی سال گذشته و 9 ماهه سال 96 از بناهای تاریخی، فرهنگی و چشم اندازهای طبیعی، عرصه های بیابانی و کویری استان دیدن کردند.
یزد با عناوینی همچون شهر بادگیرها، دارالعباده، حسینیه ایران، دوچرخه ها، شیرینی، قنات، قنوت و قناعت و آفتاب شناخته می شود.
7532/2088/1968/ خبرنگاران: سعید صادقی مقدم، کبری دانشی و محمودرضا رحمانی ** انتشار** عباسقلی اشکورجیری
irnayazdd@
انتهای پیام پس از آن، اداره های مرتبط در نشست هایی گزارشی از نحوه فعالیت ها و همکاری خود برای تحقق این مهم اعلام کردند.
اما، آنچه بیش از هر چیز اهمیت دارد، تدوین فرصت ها و اجرای برنامه های مناسب برای حفاظت از این میراث ارزشمند، توسعه زیرساخت ها و جذب بیشتر گردشگر با هدف ارتقای وضعیت زندگی مردم بود که اجرای آن نیازمند هماهنگی بین بخشی است.
اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و شهرداری یزد، نهادهایی هستند که بیشترین نقش را در حفاظت و استفاده از مزیت ثبت جهانی بافت تاریخی این شهر بر عهده دارند.
طوریکه هماهنگی این 2 نهاد به همراه دیگر نهادها از جمله اداره کل راه و شهرسازی می تواند زمینه ساز موفقیت و رسیدن به اهداف مورد نظر باشد.
در این ارتباط میزگرد «فرصت های ثبت جهانی بافت تاریخی یزد» با حضور فاطمه دانش یزدی، مدیرکل میراث فرهنگی و مهدی جمالی نژاد شهردار مرکز استان، در خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) مرکز یزد برگزار شد.
همچنین ساشا ریاحی مقدم، معاون اداره کل میراث فرهنگی، مجتبی فرهمند، معاون شهرسازی و معماری شهرداری و کاظم شاملو پژوهشگر علوم اجتماعی و کارشناس حوزه رسانه در این میزگرد به بیان دیدگاه های خود در باره فرصت های ثبت بافت تاریخی یزد در حوزه گردشگری پرداختند.
** اختصاص 50 میلیارد ریال برای احیای خانه های ایرانی
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان می گوید: سال 1395، در اجرای طرح خانه های ایرانی برای مرمت و بازسازی 200 خانه در بافت تاریخی یزد، برای هر واحد 200 میلیون ریال وام و در مجموع 40 میلیارد ریال کمک بلاعوض پرداخت شد و امسال جاری این مبلغ به 50 میلیارد ریال افزایش یافت.
به گزارش ایرنا، فاطمه دانش یزدی افزود: در پرونده ثبت جهانی بافت تاریخی یزد همه شاخص ها از جمله زندگی و پویایی مردم در کنار فرهنگ و آیین های ملی و مذهبی از جمله جشن های سده و نوروز و آیین محرم مورد توجه قرار گرفت و تلاش شد از بودجه موجود در راستای حفاظت بافت استفاده شود.
وی تصریح کرد: استفاده از اصطلاح هایی از جمله شهر جهانی و کلان شهر برای یزد اشتباه است،زیرا این بافت در فهرست میراث جهانی به ثبت رسید باید از اصطلاح
« میراث جهانی شهر تاریخی یزد» استفاده شود.
وی با ابراز خرسندی از دغدغه حفاظت از میراث فرهنگی توسط شهرداری و در اولویت قرار گرفتن این حوزه،یادآورشد: انتصاب مدیر پایگاه شهر تاریخی یزد به عنوان معاون معماری و شهرسازی شهرداری گواه این موضوع است.
دانش یزدی افزود: ثبت جهانی بافت تاریخی یزد با همکاری و مشارکت همه بخش های مرتبط محقق شده است و بدون شک این مشارکت همچنان باید ادامه یابد.
وی ادامه داد: این اداره به عنوان دستگاه دولتی با محدودیت بودجه دولتی مواجه است ؛ با این حال همه محورهای گردشگری با همراهی شهرداری در حال ساماندهی است که به عنوان مثال به نورپردازی بافت تاریخی که در دستور کار است، اشاره کرد.
مدیرکل میراث فرهنگی یزد با تاکید بر حضور مستمر پایگاه شهر تاریخی و شهرداری در بافت تاریخی، ساماندهی و احیای قنات ها می گوید: مشارکت مردم در حفاظت و صیانت از بافت تاریخی غیرقابل انکار است، مالکان بناهای تاریخی به این موضوع که می توان از طریق ارتزاق کنند، پی برده اند.
دانش یزدی با یادآوری تغییر کاربر 25 پلاک و استقرار برخی دستگاه های دولتی در بافت تاریخی یزد تصریح کرد: چنین مواردی به ساماندهی بافت یادشده کمک می کند.
وی ادامه داد: برنامه چهار ساله در حوزه های مختلف میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تدوین شد که ایجاد بازارچه ها و مرکز عرضه صنایع دستی با حفظ کاربری موجود از جمله این برنامه با هدف ماندگاری جمعیت، اشتغال بومی و ورود گردشگران به بافت تاریخی به شمار می رود.
وی تاکید کرد: حمایت از اقامتگاه های سنتی و تشکیل کارگروه ها و کمیته های دهگانه برای پیگیری امور با محور ثبت جهانی بافت تاریخی از جمله فعالیت هایی است که با هدف ساماندهی امور خدماتی، فرهنگی و اقامتی در حال فعالیت است.
مدیرکل میراث فرهنگی یزد در بخشی از نشست میزگرد یادشده با قدردانی از فعالیت مطلوب کمیته های گردشگری پایدار و مذهبی در ماه های اخیر اظهار کرد: نقشه سند راه حوزه گردشگری برای شهرهای مهریز، میبد و یزد به عنوان مقصدهای گردشگری با محور ثبت جهانی بافت تاریخی یزد در حال تدوین است.
** اجرای طرح دوام به عنوان الگو در محله تاریخی فهادان
مدیرکل میراث فرهنگی یزد با یادآوری اجرای طرح پژوهی دوام با عنوان « ساماندهی و توانمند سازی جوامع محلی شهر یزد برای آمادگی در برابر سوانح و بلایا» به عنوان الگو در محله تاریخی فهادان خبر داد و گفت: این اداره کل با همراهی پایگاه شهر تاریخی یزد یکی از خانه های متعلق به آموزش و پرورش را مرمت و احیا کرد و یکی از زنان معتمد در این محله به آموزش مواردی از جمله بحران زلزله، زندگی در جوامع محلی و فرهنگ پذیری بومی می پردازد.
دانش یزدی اظهار امیدواری کرد که با اجرای این طرح در سایر محله های تاریخی یزد، فرهنگ بومی بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد و این بافت پویا به عنوان مقصد حوزه گردشگری پذیرای شمار زیادی از گردشگران داخلی و خارجی باشد.
** رویکرد حفاظت محور در گرو مشارکت مردمی
همچنین مهدی جمالی نژاد، شهردار مرکز استان در میزگرد ایرنا،« فرصت های ثبت جهانی بافت تاریخی شهر یزد» با بیان اینکه شهرداری از آن مردم است، گفت: شهردار به صورت غیر مستقیم توسط مردم انتخاب می شود و شهرداریبه عنوان نهادی غیر عمومی و غیر دولتی، اولین خاکریز مطالبات مردمی است.
به گزارش ایرنا، شهردار پیشین اصفهان با اشاره به اینکه بایدبه کالبد و روح حاکم شهر توجه شود، افزود: فقط بحث معماری مدنظر نیست بلکه به میراث معنوی آن به صورت خاص نگاه شود،زیرا اصفهان و یزد از جمله شهرهای قدیمی هستند.
شهردار یزد در ادامه به افزایش سرمایه اجتماعی در شهرها تاکید کرد و گفت: این امر موجب مشارکت بیشتر و سهولت در اقدامات دستگاه های حاکمیتی می شود.
وی اظهار کرد: رویکرد حفاظت محور در شهر در گرو مشارکت و همراهی مردم است وقتی حس تعلق مردم به شهر زیاد شود، بسیاری از مشکلات رفع خواهد شد.
به گفته شهردار یزد، مشارکت، انسجام و وفاق همدلی باید به صورت جدی دنبال شود در حد شعار و حرف نباشد، همه باید دغدغه داشته باشند تا بتوان بر مشکلات فائق آمد.
وی بر این باور است که دستگاه ها باید در کنار هم باشند نه اینکه مقابل یکدیگر قرار گیرند.
** توسعه شهر باید همراه حفط میراث فرهنگی باشد
شهردار یزد در ادامه با بیان اینکه توسعه شهر بدون حفط میراث فرهنگی امکان پذیر نیست، عنوان کرد: هرگونه توسعه باید همراه با حفظ آثار و بناهای تاریخی باشد.
جمالی نژاد با بیان اینکه گردشگران به دلیل میراث و بافت تاریخی یزد، این شهر را به عنوان مقصد سفرهای خود انتخاب می کنند، می افزاید: طرح تفصیلی شهر تهیه و ابلاغ شد، راهبردها در محلات و چارچوپ آن مشخص شد و اصلا سلیقه ای نیست.
شهردار یزد، نظارت بر اجرای طرح یاد شده را مهم خواند و اضافه کرد: باید تلاش کنیم فانوسی که در دست داریم، و مسیر راه روشن است به بهترین نحو بهره ببریم.
وی اظهار کرد: در توسعه شهر نباید به دنبال کمیت بود بلکه در جهت ارتقای کیفیت در تمام حوزه ها اعم از خدماتی، فرهنگی و عمرانی گام برداشت و در عین حال اقدام ها همراه با شفافیت ، روندها و فرایندها باشد.
وی همچنین با انتقاد از بالا بودن میزان خلافی ساخت و ساز شهری در یزد، عنوان کرد: در این شرایط مردم تکلیف خود را نمی دانند که با اجرای طرح تفصیلی این مشکلات رفع می شود.
شهردار یزد از تشکیل شورای سیاستگذاری برای تصویب طرح های عمران شهری خبر داد و گفت: از این پس هر اقدام عمرانی در شورا مطرح و پس از تصویب اجرا تا فعالیت های عمرانی سلیقه ای نباشد.
وی اضافه کرد: تلاش بر این است، یزد که از شهرهای قدیمی است، باید فعالیت های متنوع فرهنگی در آن انجام شود که شهرداری در این زمینه اقداماتی در دستور کار دارد.
به گفته شهردار مرکز استان، یزد تنها شهر است که بافت تاریخی آن ثبت جهانی شد، در مدیریت چنین شهری نیاز است که مدیران اجرایی و شهری با یکدیگر باز اندیشی، بازخوانی و بازآفرینی داشته باشند.
جمالی نژاد در ادامه از تدوین برنامه پنج ساله شهرداری و سند راهبردی معرفی شهر تاریخی یزد خبر داد.
** ارتقاء زندگی ساکنان بومی یزد در راستای ثبت جهانی
همچنین معاون شهرسازی و معماری شهرداری یزد گفته است: وقتی اثری ثبت ملی شد، متعلق به همه ملت و حفاظت از آن به عهده همه مردم است، اما وقتی به ثبت جهانی رسید به علت ویژگی ها منحصر به فرد، دنیا در محافطت از آن متعهد هستند.
مجتبی فرهمند با بیان اینکه ثبت جهانی بافت تاریخی یزد، فرصت جدی است، افزود: وقتی ثبت اثری در تارنمای رسمی یونسکو به زبان های مختلف ترجمه می شود، مقصد سفر بسیاری گردشگران خواهد شد.
وی خاطر نشان کرد: هدف ما برای ثبت جهانی تنها متمرکز بر ارتقای صنعت گردشگری نیست، بلکه بهبود کیفیت زندگی مردم به ویژه ساکنان بافت تاریخی از دیگر اهداف آن است.
فرهمند تصریح کرد: حفاظت از بافت تاریخی را میراث فرهنگی به تنهایی نمی تواند، انجام دهد بلکه دستگاه های دولتی، غیردولتی، سازمان های مردم نهاد( سمن ها) و آحاد مردم برای نگهداری از آن تلاش کنند.
به گفته وی باید تبیین شود که بافت تاریخی امانتی از گذشتگان برای نسل های آینده است و همه در حفاظت از آن مسوول هستیم.
معاون شهرسازی و معماری شهرداری یزد ادامه داد: این تفکر ایجاد و در این زمینه ستادهای راهبردی تشکیل، وظیفه هر دستگاه در برابر حفاظت از ارزش های بافت تاریخی مشخص شد.
وی بیان کرد: باید نگاه حفاظتی را عمیق تر کنیم و نگاه ها کالبدی نیست بلکه کالبدی فقط یک بخشی از حفاظت است، باید از ارزش های بافت تاریخی حفاظت کنیم.
وی یادآور شد: بخشی از ارزش های بافت تاریخی نامملوس است، اگر به آن خدشه ای وارد می شود، صدایی به گوش نمی رسد که رسانه ها باید در زمینه فعال شوند.
معاون شهرسازی و معماری شهرداری یزد اظهار کرد: بعد از ثبت جهانی، ارتقاء صنعت گردشگری لازم است، حوزه گردشگری باید ورود کند،در این زمینه شهرداری برنامه های مختلفی دارد.
فرهمند افزود: گردشگری را باید به نوعی هدایت کنیم، تا ابزاری برای تقویت اقتصاد محلی تبدیل شود، اگر این اتفاق رخ دهد،اقتصاد محلی و کیفیت زندگی ساکنان تقویت و موجب سکونت بیشتر مردم می شود.
به گفته معاون شهرداری یزد، رویکرد مدیریت شهری، رویکرد توسعه، حفاظت محور است، باید مسیر توسعه را تعیین کرد،این امر با ثبت جهانی بافت تاریخی، مشخص و بدین ترتیب سند چشم اندار یزد هم در آینده تعیین شده است.
**رشد و توسعه شهر با قد و قواره بناهای تاریخی است
فرهمند تصریح کرد: باید به سمت مرمت اجتماعی حرکت کرد، به بالندگی فرهنگی رسیدیم، لازم است، حوزه های فراتر از کالبدی، به تقویت سرمایه اجتماعی فکر کنیم چرا که این بافت با سرمایه اجتماعی حفاظت و ساخته شد و ادامه پیدا کند.
وی به برنامه های مدیریت شهری در آینده اشاره کرد، می گوید: رشد و توسعه شهر با قد و قواره بناهای تاریخی است، نگاه اصلا توقف شهر نیست اگر به مسجد جامع نگاه کنیم، تاکنون چندین برابر نسبت به گذشته توسعه پیدا کرد، این توسعه کاملا هماهنگ با بستر تاریخی است.
معاون شهرسازی و معماری شهرداری یزد افزود: همنشینی توسعه با گذشته به زیباترین شکل در این اثر صورت گرفت، لذا ناگریز به توسعه هستیم، این توسعه با توجه به تاریخی بودن شهر انجام می شود.
** اقدامات در یزد بر اساس 2 معیار اصالت و حفط یکپارچگی
وی با اظهار اینکه اقدامات همراه با 2 معیار اصالت و حفظ یکپارچگی است، تاکید کرد: نمی توان شهر را به گونه ای توسعه داد که اصالت تاریخی آن از بین برود و نمی توان به گونه ای از مصالحی استفاده کرد که اصالت شهر به زیر سئوال برود.
معاون شهرسازی و معماری شهرداری یزد یادآور شد: برای شاخص اصالت و یکپارچگی شهر پایش پروانه ساختمانی سال های گذشته و بهبود سیما و منظر در دستور کار شهرداری قرار دارد.
** تخلف ها در 2 سال گذشته به یک سوم کاهش یافت
همچنین معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد با بیان اینکه در 2 سال گذشته موارد تخلف در بافت تاریخی به یک سوم کاهش یافت، اظهار کرد: در همین مدت درخواست صدور مجوز مرمت و بازسازی سه برابر شد.
ساشا ریاحی مقدم، افزود: پس از ثبت جهانی بافت تاریخی شهر یزد مردم بیش از گذشته به اهمیت آن آگاه شدند، افراد در گذشته به دنبال دریافت مجوز تخریب بودند، اکنون به مرمت و بازسای بناها تمایل پیدا کردند.
وی با تاکید بر نقش مهم رسانه ها در انعکاس رویدادهای حوزه میراث فرهنگی اظهار کرد: رسانه ها با در نظر گرفتن انصاف می توانند، نوعی دیده بان برای میراث فرهنگی باشند.
** لزوم بهبود بنای بدون ارزش تاریخی در بافت تاریخی
معاون اداره کل میراث فرهنگی یزد می گوید: این باور که در محدوده بافت تاریخی با توجه به ثبت جهانی نباید هیچ تخریبی صورت گیرد، همیشه درست نیست بلکه در برخی موارد باید بناهای بدون ارزش معماری، تاریخی و فرهنگی و اجتماعی و سازه ای که قابلیت مرمت ندارند، بهبود یابند.
ریاحی مقدم با تاکید بر اینکه قابلیت بافت تاریخی یزد، پویا بودن آن هست،یادآور شد: این مهم باید در مدیریت یکپارچه و با پیرایش شهر و مناسب سازی فضای زندگی در بافت تاریخی مورد توجه قرار گیرد.
وی ادامه داد: یکی از فرصتهای پیش رو آموزش استادکاران و فراهم کردن شرایط برای مرمت و بازسازی بافت تاریخی است ، در این راستا استفاده از نخبگان کشوری و تجربه کشورهای دیگر در بخش های ساختمانی، ترافیکی و اجتماعی موثر خواهد بود.
وی تصریح کرد: برخی شهرها از جمله رم پایتخت ایتالیا به مدیریت جهانی رسیدند و به جای نقشه مدیریتی، برنامه مدیریت داخلی و محلی با استانداردهای جهانی دارند که این موضوع می تواند با نظر شهرداری، برای یزد به عنوان الگو در ایران نیز اجرا شود.
** بهره گیری از ظرفیت رسانه ها برای معرفی شاخص های جهانی شهر یزد
همچنین یک پژوهشگر علوم اجتماعی و کارشناس حوزه رسانه در این میزگرد با بیان اینکه رویکرد توسعه ای نیاز امروز رسانه هاست، گفت: در رویکرد توسعه ای، ظرفیت رسانه در کنار دیگر سایر بخش ها برای زمینه سازی توسعه همه جانبه قرار می گیرد.
کاظم شاملو با تأکید بر بهره گیری از ظرفیت رسانه های ملی و بین المللی برای معرفی شاخص های جهانی شهر یزد که زمینه ساز ثبت جهانی بافت تاریخی شد، اظهار کرد: در کنار تمامی اقداماتی که برای ثبت جهانی یزد شد، اگر معرفی مناسبی از ظرفیت های شهر و دیگر جاذبه های استان صورت نگیرد، بهره شایسته ای از این فرصت تاریخی برای کشور، استان و شهر یزد حاصل نخواهد شد.
وی تصریح کرد: برخورداری از پیوست فرهنگی برای تمام طرح هایی که در جامعه اجرا می شود، از تاکیدهای قانونگذار است که در بطن این پیوست، اقدامات رسانه ای باید بسیار پررنگ دیده شود.
شاملو یادآور شد: رویکرد اطلاع رسانی و معرفی جاذبه ها باید با توجه به جامعه مخاطبان برنامه ریزی شود، در صورتی که افق گردشگری یزد، افزایش گردشگران خارجی است پس باید رویکرد اطلاع رسانی استفاده از ظرفیت رسانه های بین المللی و تولید محتوای خبری به زبان کشورهای هدف باشد.
وی ادامه داد: یکی از محدودیت های رسانه ای در استان در حوزه معرفی ظرفیت های جهانی شهر یزد و دیگر جاذبه های استان که ثبت جهانی شد، این است که برد بخش قابل توجهی از رسانه ها در استان، محدود به یزد است.
وی ادامه داد: در استان کمتر به موضوعات مورد علاقه مخاطبان ملی و بین المللی پرداخته می شود، اگر مطالب در این رسانه ها تولید می شود، به زبان دیگر ترجمه نشده یا از طریق رسانه های بین المللی بازتاب نمی شود.
این مدرس مردم شناسی و رسانه گفت: در خصوص نحوه هزینه بودجه اندک اطلاع رسانی ظرفیت های بین المللی و ثبت جهانی یزد نیز شفافیتی وجود ندارد، تا از این حداقل اعتبار، بیشترین بهره وری حاصل شود و مخاطبان بین المللی یزد نسبت به جاذبه ها و ظرفیت های گردشگری آن آگاهی پیدا کنند.
با توجه به غنای یزد از لحاظ بناهای تاریخی، فرهنگی تاکنون پنج اثر استان در فهرست میراث جهانی به ثبت رسید، که پیش از ثبت جهانی بافت تاریخی یزد، باغ های دولت آباد یزد و پهلوان پور مهریز و قنات های زارچ و حسن آباد ثبت جهانی شد.
استان یزد 2 هزار و 270 هکتار بافت تاریخی و 6هزار و 500 اثر تاریخی دارد که از این تعداد تاکنون، یکهزار و 850 اثر به ثبت ملی رسیده است.
یزد در کنار استان های فارس و اصفهان به عنوان مثلث طلایی گردشگری ایران، مقصد اول گردشگران خارجی و اروپایی است، به گونه ای که استقبال از این شهر تا پنج برابر افزایش یافت و همین امر گردشگری را محور توسعه استان قرار داد.
در 9 ماهه سال 1396، 96هزار و 300 گردشگر خارجی به این استان سفر کردند که این تعداد در همسنجی با مدت مشابه سال گذشته 34 درصد افزایش نشان می دهد.
پارسال، 113 هزار و 500 گردشگر خارجی یزد را به عنوان مقصد سفر خود به ایران انتخاب کردند که از این تعداد، 73 هزار نفر مربوط به 9 ماهه سال گذشته بود.
گذشته از سفر گردشگران خارجی، صدها هزار گردشگر داخلی سال گذشته و 9 ماهه سال 96 از بناهای تاریخی، فرهنگی و چشم اندازهای طبیعی، عرصه های بیابانی و کویری استان دیدن کردند.
یزد با عناوینی همچون شهر بادگیرها، دارالعباده، حسینیه ایران، دوچرخه ها، شیرینی، قنات، قنوت و قناعت و آفتاب شناخته می شود.
7532/2088/1968/ خبرنگاران: سعید صادقی مقدم، کبری دانشی و محمودرضا رحمانی ** انتشار** عباسقلی اشکورجیری
irnayazdd@
کپی شد
