بیمارستان ها همچنان با شمار بالای بیماران بستری مواجهند و نیروهای فعال در این مراکز درمانی از پزشک و پرستار تا نیروهای خدماتی با گذشت ۲۱ روز از شروع بحران کرونا و کمبود امکانات، تجهیزات، دارو خسته، فرسوده و ناخوش احوال اما با اراده به خدمت ادامه می دهند.
جولان ویروس کووید ۱۹ در گیلان هر چقدر بیمارستان ها را شلوغ و پر ازدحام کرد، مطب ها و درمانگاه های خصوصی را سوت و کور ساخت.
مردم می گویند بی شک با آمدن کرونا سایر بیماری ها ناپدید نمی شود ولی معلوم نیست پزشکانی که تا چندی پیش مطب ها و درمانگاه هایشان جای سوزن انداختن نبود و برای همین روزها آموزش دیده و قسم خورده اند اکنون که بیماران به وجودشان نیاز دارند کجا بسر می برند.
دختر جوانی از اهالی شهر رشت می گفت : امروز مادر بیمارم را به چندین درمانگاه خصوصی نزدیک منزلمان بردم ولی همگی تعطیل بودند و پس از کلی جست و جو سرانجام به درمانگاه سپاه رفتیم که متاسفانه پزشک متخصص هم حضور نداشت.
وی اظهار داشت: در این اوضاع و احوال تکلیف بیماران غیرکرونایی چیست، آیا کسی نباید به فکر آنها باشد چرا پزشکان همه مطبها و درمانگاه های خصوصی شان را تعطیل کرده اند.
وی خاطرنشان کرد: با این اوصاف اگر مردم از کرونا که به زعم مسئولان درصد مرگ و میرش هم بالا نیست نمیرند از سایر بیماری ها خواهند مرد یا حداقل رنج بسیار خواهند کشید.
البته برخی پزشکان با اعلام اسم و شماره تلفن در صفحات خبری اینستا آمادگی خود را برای ارائه مشاوره به مردم اعلام کرده اند و معدودی نیز مطب های خود را گشوده اند اما معلوم نیست که آیا این دستور وزارت بهداشت الزامی است یا خیر.
ماسکها و اقلام بهداشتی کجا می روند
در حالی که از سوی مسئولان مدام از تولید ماسک و اقلام بهداشتی مورد نیاز برای حفاظت و پیشگیری و کشف اقلام احتکار شده خبر داده می شود داروخانه های استان همچنان از وجود این تجهیزات خالی و بیمارستانها دچار کمبود است.
متصدی یکی از داروخانه های مرکز شهر رشت که تا ۱۰ روز پیش ماسک رایگان عرضه می کرد گفت : یک هفته است که برای ما ماسک و الکل نرسیده است.
این در حالی است که ماسکهایی در برخی نقاط به فروش می رسد که کسی از استاندارد بودن جنس و بهداشتی بودن آن مطمئن نیست.
در واقع هیچکس از میزان واقعی نیاز به این اقلام بهداشتی و موجودی در شهر اطلاع دقیقی ندارد و توزیع نابسامان است.
کمبود گروه های خونی
سازمان انتقال خون گیلان نیز از کمبود شدید گروه های خونی و نیاز مبرم به اهدای خون خبر داده است.
در شرایط عادی سالانه به طور میانگین افزون بر ۲۰۰ هزار واحد خون و فرآورده های خونی در استان گیلان تولید و برای بیماران هموفیلی، فاویسم، مصدومان حوادث، جراحی ها مصرف می شد.
مدیرکل انتقال خون گیلان با بیان اینکه در پی شیوع ویروس کرونا، مراجعه اهدا کنندگان کاهش یافته است، گفت: تمامی تجهیزات و ملزومات مورد استفاده در فرآیند اهدای خون یک بار مصرف، استریل و استاندارد است و از افراد دارای علائم سرماخوردگی همانند عطسه، سرفه و تب درخواست می‌شود حداقل یک ماه پس از بهبودی کامل به مراکز انتقال خون مراجعه کنند.
دکتر بابک پاکدل خوش اخلاق اظهار داشت: در همه مراکز انتقال خون نکات بهداشتی و دستورالعمل‌های علمی رعایت شده و خون گیری و پخش فرآورده‌های خونی همچون گذشته در شرایط کاملا استریل انجام می‌شود و مردم در این باره نگران نباشند.
این در حالی است که مردم در قرنطینه خانگی بسر می برند و با وجود اطمینان دادن این سازمان مبنی بر رعایت دقیق موارد بهداشتی همچنان هراسان از انتقال بیماری کرونا حاضر به مراجعه برای اهدای خون نیستند.
گرانی برخی اقلام و فقدان نظارت و کنترل
در این اوضاع هراس از ابتلای به ویروس کرونا و تعطیلی یا رکود بسیاری از کسب و کارها وگرانی برخی اقلام از وسایل بهداشتی پیشگیری از ویروس کرونا تا میوه و بعضی مواد غذایی نیز مردم را آزار می دهد.
نرخ ها البته ثابت نیست و بسته به شهر و روز متفاوت است برای مثال میوه هایی مانند لیمو شیرین بین ۱۷ تا ۲۰ تومن، موز ۲۲ تومن، سیب کیلویی ۱۰ تومن، لیمو ترش ۲۵ تومان، سیب زمینی کیلویی هشت هزار تومان، پیاز ۱۰ تومن، سیر حدود ۱۰ تا ۱۱ تومن زنجبیل کیلویی ۱۰۰ هزار تومان به فروش می رسد.
مردم می گویند اداره تعزیرات و اصناف باید در این شرایط بحرانی روی قیمتها و نحوه عرضه نظارت داشته باشند و اجازه سوء استفاده به سودجویان را ندهند.
پسماندها کانون آلودگی نیازمند مدیریت
در بعضی مناطق این روزها با انباشت زباله روبرو هستیم و در این بین زباله گردها و سگها و گربه ها به انتشار این آلودگی ها دامن می زنند.
زباله گردها که اکنون شمارشان بسیار زیاد شده، بعضا حتی از خودروهای شخصی برای حمل زباله های قابل بازیافت مثل بطری های پلاستیکی و کاغذ استفاده می کنند.
در مقابل یکی از درمانگاه های شهر، زباله گردی مشغول جست و جو در میان کیسه های پلاستیکی است و وقتی چیزی را که می خواهد نمی یابد خود کیسه پلاستیکی بزرگ را بر داشته و محتویات آلوده اش را کنار پیاده رو رها می کند.
شماری از مردم نیز بی توجه به خطرات رها کردن زباله ها در محیط، ماسک و دستکش و سایر پسماندهایشان را در کوی و برزن رها می کنند که آلودگی اش چند برابر وخیم تر به خودشان باز می گردد امری که نگرانی کارشناسان بهداشت و فعالان محیط زیست را موجب شده است.
ابهامات و تناقضهای قرنطینه
در حالی که سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی گیلان از مردم می خواهد تا قرنطینه خود اختیاری را رعایت کنند ادارات و سازمانها، بانکها از کارمندان خود می خواهند که بر سر کار حاضر شوند.
همسر یکی از کارکنان پایانه بار گفت : این همه در صدا و سیما می گویند قرنطینه اما همسرم مجبور است برود سر کار. می دانم چرخ اقتصاد کشور باید بچرخد اما باید نیروی انسانی سالم بماند که بتواند آن را بگرداند.
ضمن این که این مساله موجب می شود که مردم قرنطینه را جدی نگیرند نمونه اش همسر خودم که وقتی من حاضر به خروج از منزل نیستم می گوید اگر اوضاع انقدر خراب بود دولت خودش ادارات را تعطیل می کرد.
ضعف آموزش و جدی نگرفتن مساله
نه تنها در شهر همچنان اوضاع رفت و آمدها عادی است و مردم به خرید و گشت و گذار در محلهای شلوغ مشغولند بلکه از روستاها خبر می رسد که افراد بعد از فوت بیماران کرونایی همچنان در منازل فرد متوفی جمع شده و مراسم سوگواری و تسلیت گویی به شکل معمول برپا است.
همچنین مشاهدات مردمی حاکی از این است که شیوه دفن فوت شدگان از کرونا در روستاها با نظارت بهداشتی انجام نمی شود و می تواند روستاها را به کانون هایی برای بیماری تبدیل کند.
کاسبی های کساد شده، حسابهای مسدود، هشدارهای سازمان ها
مردم می گویند ما بدون قرنطینه هم اکنون با مشکلات مالی متعددی مواجهیم و قادر به تامین معیشت خود نیستیم از سویی در حالی که صدا و سیما از تعویق اقساط خبر می دهد برخی از مسدود شدن حسابهایشان به خاطر عدم پرداخت قسط و هشدارهای قطع تلفن به دلیل عدم پرداخت مبالغ می گویند.
همسر جوان یک راننده خطی می گوید : برای خرید داروهای پدرم مراجعه کردم دیدم حسابش مسدود شده به بانک مراجعه کردم گفتند چون این ماه قسط وام ازدواج را ندادید حساب ایشان مسدود شده، گفتم اخبار اعلام کرده که تا پایان خرداد فرصت داریم پاسخ داد" اخبار را ول کن الکی می گن".
وی افزود: در این شرایط نمی دانیم شکم خود را سیر کنیم یا قسط وام و هزینه آب و برق و تلفن و گاز را بدهیم.
جان های ارزان، گورهای گران
فرزند خانواده ای که مادر میانسالشان را در اثر ابتلا به کرونا از دست داده اند، می گوید : در حالی که موقع بیماری مادرم هیچکس مساله را جدی نگرفت و با وجود مراجعه ما به مرکز درمانی گفتند چیزی نیست و در خانه خوب می شود و ما نه موفق به یافتن داروهای لازم و نه رسیدگی لازم پزشکی شدیم و مادرم را به آسانی از دست دادیم اما برای خرید قبر در این شرایط از ما درخواست پنج میلیون تومان شد.
وی که هنوز از بهت این مصیبت بیرون نیامده اظهار داشت: کاش برای جان افراد هم حداقل همین قدر ارزش قائل بودند.
مدیریتی منسجم برای کنترل کرونا نیاز گیلان
مردم می گویند گرچه برای مدیریت درمان کرونا در استان نماینده ای از سوی دولت مشخص شده اما بسیاری از موارد مرتبط دیگر به این بیماری نیازمند مدیریتی منسجم است.
تشکیل تیم های نظارتی برای بررسی وضعیت، احصاء نیازها، شناسایی کانون های احتمالی و مستعد انتشار ویروس مانند پایانه های بار و بندرگاه، توزیع اقلام بهداشتی، نظارت بر ضدعفونی اماکن، کنترل بازار الزامی است.
کارهایی مانند ضدعفونی اماکن و به ویژه قرنطینه شهرها و جلوگیری از ورود مسافر باید توسط دولت صورت بگیرد تا جلوی هرگونه اشتباه، مشکل، درگیری یا سوء استفاده احتمالی گرفته شود.
شناسایی خانواده های درگیر بیماری و ارسال کمکهای درمانی دارویی و غذایی از سوی دولت و رها نکردن آنان به حال خود الزامی است.
اقدام شبکه های بهداشت شهرستان ها برای شناسایی و غربالگری اگر با جدیت و مسئولانه استمرار یابد از جمله اقدامات خوب صورت گرفته در این شرایط است. همچنین تلاشهای مردمی و خیرین به عرصه و کم کردن بار دولت نیز امید بخش است؛ اما هیچ یک نافی حساسیت مساله و لزوم اتخاذ تصمیمات صحیح و جدی برای کنترل این بیماری خطرناک نیست.
گیلان با داشتن دو و نیم میلیون نفر جمعیت و ویژگی هایی چون تراکم بالای جمعیتی در بین پنج استان دارای بیشترین مبتلایان به ویروس کرونا قرار دارد. گرچه آمارهای رسمی از ابتلای ۵۳۹ نفر به بیماری کرونا در گیلان در بیست و یکمین روز اسفند حکایت دارد اما اخبار موثق نشر یافته از درون خود بیمارستان ها حاکی از افزایش شمار بستری ها و فوتی هاست.
با وجود این که زمان زیادی از سلطه ویروس تاج دار کووید ۱۹ در جهان نمی گذرد اما به آسانی می توان از تجارب کشورهای دیگر در کنترل این بیماری بهره برد که این کار نیز درک شرایط حاد و توجه جدی مسئولان دولتی را می طلبد.
