فریده ستایشگر خبرنگار همشهری نوشت: در یک سال گذشته بیش از 500 مورد زلزله در گلستان به ثبت رسیده و در ابتدای امسال نیز چند بار شهرهای مختلف استان از جمله گرگان لرزیده‌اند. براساس داده‌های علمی گسل البرز که به نام گسل خزر نیز نامیده می‌شود در دامنه شمالی البرز از لاهیجان تا جنوب گنبدکاووس به طول 550 کیلومتر به موازات دریای خزر کشیده شده است. این گسل جدا‌کننده محدوده گرگان – رشت از بقیه البرز است و در زمان حاضر این گسل به شدت فعال است. این موضوعی است که مدیرکل بحران استان گلستان هم به آن اشاره می‌کند و یکی از دلایل وقوع اصلی لرزه‌خیزی منطقه را فعالیت این گسل می‌داند.
وضعیت قرمز نیمی از مساحت استان
در همین باره رئیس کارگروه تخصصی مخاطرات زلزله و لغزش‌لایه‌های زمین استان با بیان اینکه نیمی از مساحت استان دارای وضعیت قرمز از نظر لرزه‌خیزی است، گفت: گلستان در منطقه زمین ساختی البرز قرار گرفته که مهم‌ترین ساختارهای زمین شناختی آن شمال البرز و گسل خزر، مینودشت، مراوه تپه، تکل کوه، بالکور، کلیجه، آق‌بند، توسکستان، رادکان و زیارت گرگان است.
«ابراهیم مبارک قدم» افزود: بخشی از ساختمان‌های روستایی، بافت‌های مسکونی که در اراضی شیب‌دار با بستر خاکی رسی قرار دارند و بافت‌های فرسوده، از جمله مناطق مهم آسیب‌پذیر استان در مقابل زلزله به شمار می‌روند.
بافت‌های فرسوده موجود در دل شهرها و همچنین روستاهای این استان، میزان خسارت‌ها را بعد از وقوع یک زمین لرزه با قدرت بالا افزایش می‌دهد.
ضعف آموزش برای مواجهه با زلزله
مدیرکل بحران گلستان معتقد است: نه فقط شهرها و روستاهای استان در برابر زلزله ایمن نیست، بلکه آموزش‌های مهارتی برای شهروندان نیز در این بخش بسیار ضعیف است.
«صادقعلی مقدم» با بیان اینکه اقدام‌های زیادی برای ایمن‌سازی در ساختمان‌های شهری و روستایی در استان انجام شده است، گفت: ساختار نظام مهندسی ساختمان بر همین اساس شکل گرفته است تا در ساخت‌وسازها اصول ایمنی را رعایت کنیم. در عین حال باید به آموزش مهارتی شهروندان برای زمان حادثه نیز توجه کنیم.
وی افزود: این امر یک اقدام دو سویه است، هم ما باید برنامه‌های آموزشی داشته باشیم و هم اینکه مردم این موضوع را بپذیرند که به ارتقای سطح مهارتی برای مواجهه با زلزله نیاز دارند. به‌طور قطع، این امر می‌تواند آسیب‌ها و خسارت‌های ناشی از زلزله را کاهش دهد.
توسعه شبکه‌های لرزه‌نگاری در استان گلستان
مدیرکل بحران استان ادامه داد: علاوه براین مباحث، باید به ساخت‌وسازها نیز توجه شود و توصیه‌های مهندسان برای ساخت‌وساز ایمن مورد توجه قرار بگیرد.
وی یکی از کارهایی که با توجه به خطر لرزه‌خیزی استان در دست اقدام قرار دارد را توسعه شبکه‌های لرزه‌نگاری برشمرد و گفت: مکان‌های وقوع زلزله را باید با دقت بیشتری تشخیص دهیم. شناسایی دقیق مکان‌ها و شدت زلزله‌ها می‌تواند به ما برای برنامه‌ریزی به موقع کمک کند. اگر در تشخیص مکان دقیق وقوع زلزله دچار اشتباه شویم و براساس همان برآورد اشتباه برنامه‌ریزی کنیم، موجب افزایش حجم خسارت‌ها خواهیم شد.
این مسئول ادامه داد: در همین زمینه نشست اولیه با استادان دانشگاهی استان برای بررسی جامعی از علل و عوامل زلزله در استان خواهیم داشت، همزمان نیز هماهنگی‌های لازم در سطح ملی انجام خواهدشد. براساس پیشنهاد سازمان مدیریت بحران کشور نشست اولیه در گلستان با مسئولان مؤسسه ژئوفیزیک و پژوهشکده لرزه‌نگاری کشور برگزار خواهد شد.
وی دلیل این اقدام را بررسی ضرورت توسعه شبکه‌های لرزه‌نگاری در استان و شناسایی واقعی و دقیق مراکز وقوع زلزله دانست.
پیام‌های مثبت و منفی زلزله‌های اخیر در استان گلستان
مدیرکل بحران استان با اشاره به وقوع زمین لرزه‌های مکرر در استان به‌ویژه در یک سال اخیر اظهار کرد: این لرزه‌ها می‌تواند برای ما پیام‌های منفی و مثبت داشته باشد، شاید پیام مثبت آن تخلیه انرژی‌های درونی و کاهش زلزله‌های بزرگ‌تر و در عین حال هم می‌تواند هشداری برای وقوع زمین لرزه‌های بزرگ باشد.
وی با بیان اینکه ایمن‌سازی در برابر زلزله نیاز به برنامه های کوتاه و بلندمدت دارد، گفت: این امر مستلزم این است که مردم و دستگاه‌های دولتی نسبت به این موضوع بی‌تفاوت نباشند. اکنون پیش‌بینی زلزله مقدور نیست، ولی در سایر بخش‌ها مانند فرهنگسازی برای مواجهه با بحران و ادامه روند استحکام بخشی ساختمان‌های دولتی و خصوصی و آموزش شهروندان باید کار کرد، با هشدارهایی که طبیعت به ما می‌دهد باید این موضوع را با حساسیت بیشتری دنبال کنیم. مقدم با بیان اینکه نمی‌توان در مورد کافی یا مطلوب بودن اقدام‌های انجام شده به‌صورت قطعی اظهارنظر کرد، افزود: باید از کارهایی که کرده‌ایم راستی آزمایی شود. کارهای زیادی انجام شده است، اما اینکه چقدر اصولی بوده، مشخص نیست. امیدواریم با همه تعهدات، در گذشته کارها را براساس چارچوب‌های تعیین شده انجام داده باشند. در عین حال هنوز کار زیاد داریم.
مدیرکل بحران استان به ساخت‌وساز در مناطق غیر‌ایمن هم به‌عنوان یک چالش اصلی و کانون بحران در زمان وقوع زلزله اشاره کرد و گفت: بحث اصلاح بافت‌های فرسوده، نظارت بر ساخت‌وسازهای جدید و جلوگیری از ساخت‌وسازها در ساختگاه‌های غیر‌ایمن، از اقدام‌های پیشگیرانه در این بخش است. به هر ترتیب تلاش می‌کنیم که بافت‌های فرسوده را جمع کنیم، اما هر روز با افزایش تعداد بافت‌های مدرن در ساختگاه‌های غیر‌ایمن مواجه هستیم.
وی با بیان اینکه شهرها و روستاهای ما با توجه به ساخت و سازهایی که از گذشته انجام شده و رعایت نشدن اصول ایمنی به شدت در برابر زلزله آسیب‌پذیر هستند، افزود: اگر زلزله بزرگ رخ دهد حتماً دچار آسیب می‌شویم، همچنین سیستم کمک‌رسانی ما هم به دلیل نداشتن برنامه مستمر نمی‌تواند درست عمل کند. این‌گونه نیست که مردم تصور کنند در شرایط بحرانی با تماس با 115 یا 125 اورژانس یا آتش‌نشانی چند دقیقه بعد در منزل آنان حاضر می‌شود.
پایان
انتهای پیام وضعیت قرمز نیمی از مساحت استان
در همین باره رئیس کارگروه تخصصی مخاطرات زلزله و لغزش‌لایه‌های زمین استان با بیان اینکه نیمی از مساحت استان دارای وضعیت قرمز از نظر لرزه‌خیزی است، گفت: گلستان در منطقه زمین ساختی البرز قرار گرفته که مهم‌ترین ساختارهای زمین شناختی آن شمال البرز و گسل خزر، مینودشت، مراوه تپه، تکل کوه، بالکور، کلیجه، آق‌بند، توسکستان، رادکان و زیارت گرگان است.
«ابراهیم مبارک قدم» افزود: بخشی از ساختمان‌های روستایی، بافت‌های مسکونی که در اراضی شیب‌دار با بستر خاکی رسی قرار دارند و بافت‌های فرسوده، از جمله مناطق مهم آسیب‌پذیر استان در مقابل زلزله به شمار می‌روند.
بافت‌های فرسوده موجود در دل شهرها و همچنین روستاهای این استان، میزان خسارت‌ها را بعد از وقوع یک زمین لرزه با قدرت بالا افزایش می‌دهد.
ضعف آموزش برای مواجهه با زلزله
مدیرکل بحران گلستان معتقد است: نه فقط شهرها و روستاهای استان در برابر زلزله ایمن نیست، بلکه آموزش‌های مهارتی برای شهروندان نیز در این بخش بسیار ضعیف است.
«صادقعلی مقدم» با بیان اینکه اقدام‌های زیادی برای ایمن‌سازی در ساختمان‌های شهری و روستایی در استان انجام شده است، گفت: ساختار نظام مهندسی ساختمان بر همین اساس شکل گرفته است تا در ساخت‌وسازها اصول ایمنی را رعایت کنیم. در عین حال باید به آموزش مهارتی شهروندان برای زمان حادثه نیز توجه کنیم.
وی افزود: این امر یک اقدام دو سویه است، هم ما باید برنامه‌های آموزشی داشته باشیم و هم اینکه مردم این موضوع را بپذیرند که به ارتقای سطح مهارتی برای مواجهه با زلزله نیاز دارند. به‌طور قطع، این امر می‌تواند آسیب‌ها و خسارت‌های ناشی از زلزله را کاهش دهد.
توسعه شبکه‌های لرزه‌نگاری در استان گلستان
مدیرکل بحران استان ادامه داد: علاوه براین مباحث، باید به ساخت‌وسازها نیز توجه شود و توصیه‌های مهندسان برای ساخت‌وساز ایمن مورد توجه قرار بگیرد.
وی یکی از کارهایی که با توجه به خطر لرزه‌خیزی استان در دست اقدام قرار دارد را توسعه شبکه‌های لرزه‌نگاری برشمرد و گفت: مکان‌های وقوع زلزله را باید با دقت بیشتری تشخیص دهیم. شناسایی دقیق مکان‌ها و شدت زلزله‌ها می‌تواند به ما برای برنامه‌ریزی به موقع کمک کند. اگر در تشخیص مکان دقیق وقوع زلزله دچار اشتباه شویم و براساس همان برآورد اشتباه برنامه‌ریزی کنیم، موجب افزایش حجم خسارت‌ها خواهیم شد.
این مسئول ادامه داد: در همین زمینه نشست اولیه با استادان دانشگاهی استان برای بررسی جامعی از علل و عوامل زلزله در استان خواهیم داشت، همزمان نیز هماهنگی‌های لازم در سطح ملی انجام خواهدشد. براساس پیشنهاد سازمان مدیریت بحران کشور نشست اولیه در گلستان با مسئولان مؤسسه ژئوفیزیک و پژوهشکده لرزه‌نگاری کشور برگزار خواهد شد.
وی دلیل این اقدام را بررسی ضرورت توسعه شبکه‌های لرزه‌نگاری در استان و شناسایی واقعی و دقیق مراکز وقوع زلزله دانست.
پیام‌های مثبت و منفی زلزله‌های اخیر در استان گلستان
مدیرکل بحران استان با اشاره به وقوع زمین لرزه‌های مکرر در استان به‌ویژه در یک سال اخیر اظهار کرد: این لرزه‌ها می‌تواند برای ما پیام‌های منفی و مثبت داشته باشد، شاید پیام مثبت آن تخلیه انرژی‌های درونی و کاهش زلزله‌های بزرگ‌تر و در عین حال هم می‌تواند هشداری برای وقوع زمین لرزه‌های بزرگ باشد.
وی با بیان اینکه ایمن‌سازی در برابر زلزله نیاز به برنامه های کوتاه و بلندمدت دارد، گفت: این امر مستلزم این است که مردم و دستگاه‌های دولتی نسبت به این موضوع بی‌تفاوت نباشند. اکنون پیش‌بینی زلزله مقدور نیست، ولی در سایر بخش‌ها مانند فرهنگسازی برای مواجهه با بحران و ادامه روند استحکام بخشی ساختمان‌های دولتی و خصوصی و آموزش شهروندان باید کار کرد، با هشدارهایی که طبیعت به ما می‌دهد باید این موضوع را با حساسیت بیشتری دنبال کنیم. مقدم با بیان اینکه نمی‌توان در مورد کافی یا مطلوب بودن اقدام‌های انجام شده به‌صورت قطعی اظهارنظر کرد، افزود: باید از کارهایی که کرده‌ایم راستی آزمایی شود. کارهای زیادی انجام شده است، اما اینکه چقدر اصولی بوده، مشخص نیست. امیدواریم با همه تعهدات، در گذشته کارها را براساس چارچوب‌های تعیین شده انجام داده باشند. در عین حال هنوز کار زیاد داریم.
مدیرکل بحران استان به ساخت‌وساز در مناطق غیر‌ایمن هم به‌عنوان یک چالش اصلی و کانون بحران در زمان وقوع زلزله اشاره کرد و گفت: بحث اصلاح بافت‌های فرسوده، نظارت بر ساخت‌وسازهای جدید و جلوگیری از ساخت‌وسازها در ساختگاه‌های غیر‌ایمن، از اقدام‌های پیشگیرانه در این بخش است. به هر ترتیب تلاش می‌کنیم که بافت‌های فرسوده را جمع کنیم، اما هر روز با افزایش تعداد بافت‌های مدرن در ساختگاه‌های غیر‌ایمن مواجه هستیم.
وی با بیان اینکه شهرها و روستاهای ما با توجه به ساخت و سازهایی که از گذشته انجام شده و رعایت نشدن اصول ایمنی به شدت در برابر زلزله آسیب‌پذیر هستند، افزود: اگر زلزله بزرگ رخ دهد حتماً دچار آسیب می‌شویم، همچنین سیستم کمک‌رسانی ما هم به دلیل نداشتن برنامه مستمر نمی‌تواند درست عمل کند. این‌گونه نیست که مردم تصور کنند در شرایط بحرانی با تماس با 115 یا 125 اورژانس یا آتش‌نشانی چند دقیقه بعد در منزل آنان حاضر می‌شود.
پایان
کپی شد
