به گزارش خبرنگار ایرنا، کاک شهسوار از اهالی روستای «نوره» از توابع شهرستان سنندج است، اگر چه زادگاهش یکی از استان های همجوار است اما سال هاست که در این روستا سکونت دارد و روزهای جوانی اش را در دامنه کوه های همین روستا به پیری رسانده است.
تیغ خورشید تیر ماه که داغ می شود، کاک شهسوار و دیگر اهالی که دستی در کار برداشت کتیرا دارند، روانه کوه و کمر می شوند تا از دل تیغ های خشن، با زدن تیغ بر تنه شان، رزق و روزی خود را تامین کنند.
از صحنه هایی که این روزها کمتر دیده می شود، سواری گرفتن از چهار پایان برای رسیدن به مقصد است، کاک شهسوار می رود و می رود تا دل کوه، عصایی در یک دست و تیشه ای در دست دیگرش، با تیشه دور و اطراف بوته را از خاک خالی می کند تا به ساقه آفتاب ندیده برسد، تیغش را با مهربانی بر ساقه می زند و به سراغ بوته دیگر می رود.
این کاری است که 25 سال از عمر 67 ساله اش را با آن مشغول بوده و روزگار گذرانده و برکت را سر سفره خانواده اش آورده است.
او تیغ زنی است که از ساقه گیاه «گون» کتیرای سفید و ناب برداشت می کند و همه ساله با پایان فصل برداشت که 2 ماهی (تیر و مرداد) طول می کشد، با بذرپاشی مراتع در صدد بستر سازی فصل برداشت سال بعدش بر می آید، آخر همه روزی خود را اول از خدا، بعد هم از این خارهای خشن طلب می کند.
گاهی خانواده هم او را همراهی می کنند، اما کار سخت و طاقت فرساست، سه روز کار می کنند و یک روز استراحت.
نانمان را از گون داریم، این را کاک قطب الدین می گوید؛ او هم بهره بردار کتیرا است.
می گوید، آموزش های سنتی برداشت کتیرا را از بهره بردارن این محصول در کرمانشاه فرا گرفته و همه حواس شان جمع است تا آسیبی به تنه گیاه نرسد.
در مدت برداشت که دو، سه ماهی طول می کشد 20 تا 30 کیلوگرم برداشت دارند و هر کیلوگرم را به قیمت 120 تا 150 هزار تومان به تجار اصفهانی می فروشند، آخر کردستان صنایع تبدیلی مرتبط با کتیرا ندارد.(ماده ای که در صنایع بهداشتی و آرایشی، چسب سازی و داروسازی کاربرد زیادی دارد)
برداشت اول شان همیشه با کیفیت تر و گرانتر است، هر چه کتیرا سفیدتر باشد، خواهان آن هم زیادتر است و پول بیشتری هم برایش می دهند.
از هر بوته که برداشت می کنند، تا پنج سال دیگر به آن تیغ نمی زنند، چون گیاه نابود می شود، بعد از هر تیغ سه روز منتظر می مانند تا شیره جان گیاه کاملا خارج شود و حالا نوبت برداشت صمغ سخت شده، است.
** ظرفیتی که برداشت نمی شود
معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری کردستان می گوید این استان ظرفیت تولید 18 تا 20 هزار تُن کتیرا از انواع مفتولی، جباری و خرمنی را دارد اما سالانه حدود هفت تا هشت هزار تُن آن برداشت می شود.
طاهر کرمی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا علت این مساله را سختی شرایط برداشت و رعایت تناوب برداشت این محصول می داند.
وی می گوید: کردستان در ردیف استان های اول تا چهارم تولید این محصول است و هر بهره بردار روستایی طی چهار تا پنج سال قرارداد با منابع طبیعی می تواند در صورت برداشت کامل 600 تا 700 میلیون ریال درآمد داشته باشد، یعنی سالی حدود 140 میلیون ریال اما این میزان در حال حاضر نصف مقدار مورد نظر است چون هم شرایط برداشت سخت است و هم باید تناوب برداشت رعایت شود.
کرمی این را هم گفت که امسال 18 فقره قرارداد با روستاییان استان کردستان برای برداشت این محصول بسته شد که اصل این قرارداد مبتنی بر پرداخت 10 تا 20 درصد درآمد خالص به حساب خزانه دولت است.
این مقام مسئول می گوید: با این پول عملیات احیای مراتع انجام می شود که در قالب آن بذر مرتعی تهیه و در فصل پاییز در مراتع کشت می شود.
** نا آشنایی با برداشت و پولی که هدر می رود
پتانسیل تولید کتیرا در استان کردستان بالاست اما بیشتر تولیدات به صورت خام از استان خارج می شود.
رییس اداره بهره برداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری کردستان این را می گوید و نا آشنایی بهره برداران محلی با شیوه های برداشت را مشکل اصلی تولید این محصول می داند.
پیام شریفی عقیده دارد نداشتن سابقه طولانی و نیز آموزش های لازم در مغفول ماندن این برداشت درآمدزا موثر بوده و از آنجا که برداشت کتیرا قدمت زیادی در کردستان ندارد، برای همین از صنایع تبدیلی مرتبط با آن هم خبری نیست.
وی افزود: اگر آموزش های لازم انجام شود، با هر قرارداد، چهار تا پنج نفر مشغول به کار می شوند و در مدت زمان دو ماهه می تواند درآمد خوبی کسب کنند.
شریفی گفت: پارسال 13 هزار بهره بردار کتیرا در استان فعالیت داشتند که با توجه به ظرفیت مناسب مراتع و روستاهای جنگلی، این شغل قابل توسعه است.
** حفاظت در ازای برداشت
هر بهره بردار علاوه بر اینکه در طول دوره برداشت محصول توسط ناظران نظارت می شود، موظف است بر اساس قرارداد، از عرصه های طبیعی در برابر آتش سوزی، تخریب و برداشت غیرمجاز محافظت کند که این طرح در قالب طرح حفاظت مشارکتی انجام می شود.
این یعنی معامله دو سر سود برای بهره بردار و منابع طبیعی که اگر رکن سوم صنایع تبدیلی هم وارد عمل شود، کردستان می تواند در زمینه تولید محصولات مرتبط با کتیرا، حرف های زیادی برای گفتن داشته باشد.
7345/9102
انتهای پیام تیغ خورشید تیر ماه که داغ می شود، کاک شهسوار و دیگر اهالی که دستی در کار برداشت کتیرا دارند، روانه کوه و کمر می شوند تا از دل تیغ های خشن، با زدن تیغ بر تنه شان، رزق و روزی خود را تامین کنند.
از صحنه هایی که این روزها کمتر دیده می شود، سواری گرفتن از چهار پایان برای رسیدن به مقصد است، کاک شهسوار می رود و می رود تا دل کوه، عصایی در یک دست و تیشه ای در دست دیگرش، با تیشه دور و اطراف بوته را از خاک خالی می کند تا به ساقه آفتاب ندیده برسد، تیغش را با مهربانی بر ساقه می زند و به سراغ بوته دیگر می رود.
این کاری است که 25 سال از عمر 67 ساله اش را با آن مشغول بوده و روزگار گذرانده و برکت را سر سفره خانواده اش آورده است.
او تیغ زنی است که از ساقه گیاه «گون» کتیرای سفید و ناب برداشت می کند و همه ساله با پایان فصل برداشت که 2 ماهی (تیر و مرداد) طول می کشد، با بذرپاشی مراتع در صدد بستر سازی فصل برداشت سال بعدش بر می آید، آخر همه روزی خود را اول از خدا، بعد هم از این خارهای خشن طلب می کند.
گاهی خانواده هم او را همراهی می کنند، اما کار سخت و طاقت فرساست، سه روز کار می کنند و یک روز استراحت.
نانمان را از گون داریم، این را کاک قطب الدین می گوید؛ او هم بهره بردار کتیرا است.
می گوید، آموزش های سنتی برداشت کتیرا را از بهره بردارن این محصول در کرمانشاه فرا گرفته و همه حواس شان جمع است تا آسیبی به تنه گیاه نرسد.
در مدت برداشت که دو، سه ماهی طول می کشد 20 تا 30 کیلوگرم برداشت دارند و هر کیلوگرم را به قیمت 120 تا 150 هزار تومان به تجار اصفهانی می فروشند، آخر کردستان صنایع تبدیلی مرتبط با کتیرا ندارد.(ماده ای که در صنایع بهداشتی و آرایشی، چسب سازی و داروسازی کاربرد زیادی دارد)
برداشت اول شان همیشه با کیفیت تر و گرانتر است، هر چه کتیرا سفیدتر باشد، خواهان آن هم زیادتر است و پول بیشتری هم برایش می دهند.
از هر بوته که برداشت می کنند، تا پنج سال دیگر به آن تیغ نمی زنند، چون گیاه نابود می شود، بعد از هر تیغ سه روز منتظر می مانند تا شیره جان گیاه کاملا خارج شود و حالا نوبت برداشت صمغ سخت شده، است.
** ظرفیتی که برداشت نمی شود
معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری کردستان می گوید این استان ظرفیت تولید 18 تا 20 هزار تُن کتیرا از انواع مفتولی، جباری و خرمنی را دارد اما سالانه حدود هفت تا هشت هزار تُن آن برداشت می شود.
طاهر کرمی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا علت این مساله را سختی شرایط برداشت و رعایت تناوب برداشت این محصول می داند.
وی می گوید: کردستان در ردیف استان های اول تا چهارم تولید این محصول است و هر بهره بردار روستایی طی چهار تا پنج سال قرارداد با منابع طبیعی می تواند در صورت برداشت کامل 600 تا 700 میلیون ریال درآمد داشته باشد، یعنی سالی حدود 140 میلیون ریال اما این میزان در حال حاضر نصف مقدار مورد نظر است چون هم شرایط برداشت سخت است و هم باید تناوب برداشت رعایت شود.
کرمی این را هم گفت که امسال 18 فقره قرارداد با روستاییان استان کردستان برای برداشت این محصول بسته شد که اصل این قرارداد مبتنی بر پرداخت 10 تا 20 درصد درآمد خالص به حساب خزانه دولت است.
این مقام مسئول می گوید: با این پول عملیات احیای مراتع انجام می شود که در قالب آن بذر مرتعی تهیه و در فصل پاییز در مراتع کشت می شود.
** نا آشنایی با برداشت و پولی که هدر می رود
پتانسیل تولید کتیرا در استان کردستان بالاست اما بیشتر تولیدات به صورت خام از استان خارج می شود.
رییس اداره بهره برداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری کردستان این را می گوید و نا آشنایی بهره برداران محلی با شیوه های برداشت را مشکل اصلی تولید این محصول می داند.
پیام شریفی عقیده دارد نداشتن سابقه طولانی و نیز آموزش های لازم در مغفول ماندن این برداشت درآمدزا موثر بوده و از آنجا که برداشت کتیرا قدمت زیادی در کردستان ندارد، برای همین از صنایع تبدیلی مرتبط با آن هم خبری نیست.
وی افزود: اگر آموزش های لازم انجام شود، با هر قرارداد، چهار تا پنج نفر مشغول به کار می شوند و در مدت زمان دو ماهه می تواند درآمد خوبی کسب کنند.
شریفی گفت: پارسال 13 هزار بهره بردار کتیرا در استان فعالیت داشتند که با توجه به ظرفیت مناسب مراتع و روستاهای جنگلی، این شغل قابل توسعه است.
** حفاظت در ازای برداشت
هر بهره بردار علاوه بر اینکه در طول دوره برداشت محصول توسط ناظران نظارت می شود، موظف است بر اساس قرارداد، از عرصه های طبیعی در برابر آتش سوزی، تخریب و برداشت غیرمجاز محافظت کند که این طرح در قالب طرح حفاظت مشارکتی انجام می شود.
این یعنی معامله دو سر سود برای بهره بردار و منابع طبیعی که اگر رکن سوم صنایع تبدیلی هم وارد عمل شود، کردستان می تواند در زمینه تولید محصولات مرتبط با کتیرا، حرف های زیادی برای گفتن داشته باشد.
7345/9102
کپی شد
