غلامرضا اکرمی روز سه شنبه در ششمین همایش ملی معماری و شهرسازی در گذر زمان که با وضوع میراث و منظر روستا در ایران برگزار شد با اشاره به خاستگاه منظر روستایی افزود: روستا در گذشته بنیان اقتصاد کشور را تشکیل می داده و انقلاب اسلامی هم از زمانی شروع شد که اصلاحات ارضی در روستاها آغاز شد اما در دوران انقلاب بر خلاف انتظاری که برای نضج گرفتن روستاها وجود داشت هم تعداد و هم جمعیت روستاها به تدریج کاهش یافت.
وی اضافه کرد: اگر امروز دیگر شاعر خوب و عالم ادیب نداریم و در مکالمه مردم صدای طنز نمی آید به خاطر داشتن شهرهای زشت و دور از عاطفه است که از دوری از طبیعت نشات گرفته و انسان آن را تخریب می کند تا بهتر زندگی کند اما متوجه نیست طناب زندگی و عمر خود را می برد و جز رفاه بی انتها که در ازای آن انسان شهری باید مشقت بیماری های لاعلاج را تحمل کند نتیجه دیگری ندارد.
اکرمی اظهار داشت: خلاقیت و نوآوری در معماری روستایی یک نیاز است و خلاقیت، آن چیزی است که انسان در مواجهه با آن مسحور می‌شود.
این استاد دانشگاه گفت: عناصر و احجام در معماری منظر وظایفی دارند که روستایی آنها را به خوبی می شناسد و همه این ها را با کارکردی در زندگی فردی و اجتماعی به کار برده است.
اکرمی اضافه کرد: این احجام با دانش نانوشته روستایی و خرد جمعی روستایی به وجود آمده و با عرف اهالی روستا همزمان و همزبان است و این همزمانی و همزبانی الفبای معماری روستا است.
وی با بیان اینکه هر منظر روستایی بازتاب ارزش‌ها و واقعیت‌ها بوده و در آن هر مولفه در عین اهمیت خود با تعامل با دیگر مولفه ها ارزش پیدا می کند،یادآور شد: در اثر کنش های مستمر محیطی ادراکات ذهنی و طرح واره ها شکل می گیرد که از خیال روستایی می تراود و در معنابخشی به منظر روستایی ابزار مهمی می‌شود و در نتیجه، زیبایی مهم ترین منبع معماری روستایی می‌شود.
اکرمی گفت: ما زیرساخت های تولید را هم در روستاها از بین بردیم به طوری که در وهله اول زیرساخت تولیدی از بین رفته و همین، اولین علت خدشه دار شدن این محیط ها است.
این استاد دانشگاه افزود: وقتی خرد جمعی از بین رفت آن منبع زیبایی هم از بین رفته است و این خسران که ناشی از خرد جمعی و وحدت بوده از خسران ناشی از بین رفتن زیرساخت تولیدی سخت تر است چون جبران ناپذیر است.
نایب رییس سازمان نظام مهندسی ساختمان قزوین نیز در این همایش گفت: ایران بسیار زودتر از خیلی از کشورها تدوین برنامه های توسعه روستا و به آمایش سرزمینی را آغاز کرد اما پس از اجرای چند برنامه در سال ۵۵ فقر و اختلاف درآمد در شهر با روستا بیش از هشت برابر بود و در واقع عمده برنامه ریزی منطقه ای بیشتر سیاست منطقه ای بود که هیچ گاه هم نتوانست به تعادل منطقه ای منجر شود.
عباس وثیق نیا اضافه کرد: در سال ۵۵ ایران دارای ۹۲ هزار روستا بود که ساکنان آن ۶۵ درصد جمعیت کشور را تشکیل می دادند امادر سال ۹۵ این تعداد به ۶۲ هزار روستا کاهش یافت و نسبت جمعیت شهری و روستایی هم جابجا شد .
وی ادامه داد: از این تعداد روستای باقی مانده هم ۸۲ درصد آنها زیر ۵۰۰ نفر جمعیت و ۳۲ درصد زیر ۵۰ نفر جمعیت دارند بنابراین اکنون هم در توسعه و تقویت روستاها چندان موفق نبوده ایم.
وثیق نیا گفت: در قانون سازمان نظام مهندسی کشور در بندهای متعددی به توسعه روستایی توجه شده که توجه به تامین موجبات رشد و اعتلای مهندسی در کشور، ترویج اصول معماری و شهرسازی در رشد آگاهی‌های عمومی، الزام به رعایت مقررات ملی و طرح های توسعه روستایی از جمله این موارد است.
به گفته وثیق نیا از سال ۸۲ به بعد نیز چند تفاهم نامه خدمات روستایی به منظور نحوه ارایه خدمات در روستاها در سال های ۸۲، ۸۶، ۸۹ و آخرین بار سال ۹۳ منعقد شد که در تفاهم نامه آخر نقش مهندسان را هم مشخص کرد.
وی با اشاره به وضعیت صدور پروانه های ساختمانی در نقاط شهری و روستایی گفت: در سال ۹۶ یک میلیون و پنجاه هزار مترمربع پروانه ساختمانی برای منازل شهری و ۱۵۵ هزار متر منازل روستایی، در سال ۹۷ تعداد یک میلیون و ۶۸ هزار متر مربع در نقاط شهری و ۱۹۷ هزار متر مربع در مناطق روستایی و در سال جاری تاکنون یک میلیون و ۹۲ هزار متر مربع در شهر و ۲۰۲ هزار متر مربع در روستاها پروانه ساختمانی صادر شده است.
وثیق نیا خاطرنشان کرد: البته این پروانه ها مربوط به کسانی است که متقاضی دریافت پروانه بوده اند و بسیاری از ساکنان روستاها اکنون بدون پروانه هستند.
نایب رییس سازمان نظام مهندسی ساختمان قزوین افزود: وضعیت روستاها اصلا مناسب نیست و پروانه هایی هم که گرفته می‌شوند بر مبنای طرح هادی هستند و ضوابط و مقررات طرح‌های هادی هم عمدتا منبعث از طرح های شهری است.
