سال گذشته به مناسبت ایام ماه مبارک رمضان سلسله یادداشت هایی از حجت الاسلام و المسلمین حسین مستوفی با موضوع «شرح دعای 44 صحیفه سجادیه(ع)» منتشر کردیم. امسال نیز بنا داریم در همین ایام این موضوع را ادامه دهیم.
پایگاه خبری جماران: در ادامه بخش بیستم مجموعه یادداشت های شرح دعای چهل و چهار صحیفه سجادیه(ع) را می خوانید:
«اللَّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ بِحَقِّ هذَا الشَّهْرِ، وَ بِحَقِّ مَنْ تَعَبَّدَ لَکَ فیهِ مِنِ ابْتِدآئِهِ اِلى وَقْتِ فَنآئِهِ: مِنْ مَلَکٍ قَرَّبْتَهُ، اَوْ نَبِىٍّ اَرْسَلْتَهُ، اَوَ عَبْدٍ صالِحٍ اخْتَصَصْتَهُ، اَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ وَ الِهِ، وَ اَهِّلْنا فیهِ لِما وَعَدْتَ اَوْلِیآئَکَ مِنْ کَرامَتِکَ، وَ اَوْجِبْ لَنا فیهِ ما اَوْجَبْتَ لِأَهْلِ الْمُبالَغَةِ فى طاعَتِکَ، وَاجْعَلْنا فى نَظْمِ مَنِ اسْتَحَقَّ الرَّفیعَ الْاَعْلى بِرَحْمَتِکَ.»
«بارالها، تو را به حق این ماه رمضان و به حق هر کس که از آغاز تا پایان آن بندگى تو کرده، از فرشته اى که او را به مقام قرب خود رسانده باشى، یا پیامبرى که براى هدایت فرستاده باشى، یا عبد صالحى که او را برگزیده باشى، سوگند مى دهم که بر محمد و آلش درود فرستى، و ما را در این ماه به کرامتى که به اولیاء خود وعده دادى سزاوار کن، و آنچه را که براى اهل سعى و کوشش در طاعت و عبادت قرار داده اى براى ما قرار ده، و ما را در سایه رحمتت در ردیف کسانى قرار ده که استحقاق برترین مرتبه را نزد تو پیدا کرده‌اند.»
در این بخش از دعا امام سجاد علیه السلام تقاضای خویش را از خداوند با سوگند دادن حق(و به عبارت دیگر با توسل) به حق این ماه، و حق عابدان این ماه می خواهد.
اما ماه رمضان، همان طور که در بخش های اول دعا گذشت، ماه خدا و دارای فضایل فراوان است، و این نشان می دهد که این ماه در مجرای فیض حق تعالی از جایگاه ویژه برخوردار است. می دانیم آنچه در عالم است از ظهور حق و فیض اوست، و هیچ چیز در عالم اصالت ندارد، تمام اصالت از حق و فیض حق است؛ بنابراین ارزش هر چیزی به اندازه ظهور حق در آن است. روشن است ماه رمضان به دلیل بروز و ظهور ویژه رحمت حق در آن دارای ارزش شده است، و امام علیه السلام خدا را به حق این ماه، یعنی به حق ظهور رحمت حق و... در این ماه قسم می دهد.
سوگند دوم؛ بیان ارزش عبادت کنندگان است، عابد درگاه حق ارزشمند است، و عبادت کننده حق در این ماه یک ارزش خاص و برتری دارد، و چون مراتب عبادت کنندگان مختلف است، در این جا سه دسته برتر عابدان این ماه مورد سوگند واقع شده اند: فرشتگان مقرب؛ انبیای مرسل؛ برگزیده صالح. (در این مختصر جای شرح و توضیح این سه گروه از میان فرشتگان و انبیاء و بندگان صالح نیست.)
پس از سوگندها، خواسته های خود را بیان می کند، نخست از خدا سلام و صلوات بر پیامبر و آل او را می خواهد که شکرگزاری واسطه های نعمت حق، به ویژه هدایت هستند، و همچنان که گذشت شروع دعا با صلوات سبب استجابت دعا می شود، و دیگر این که آنها مجاری فیض حق هستند و آنچه را که می خواهد باید از آن مجاری جاری شود.
سپس می خواهد که کرامت های حق به او برسد و چون بهره بردن از کرامت های حق قابلیت و شایستگی می خواهد، فیض حق جاری و ساری است ولی ظرفیت می خواهد تا آن را دریافت کند، و همان طور که اعطای فیض از اوست، اعطای قابلیت هم از اوست، به همین دلیل از حق می خواهد که اهلیت و قابلیت بهره بردن از این فیض را به او عطا کند.
و اما کرامت ها و وعده های خداوند برای روزه داران و اولیائش در این ماه و برای عبادت کنندگان راستین حق، از غفران و قرب و رضا و... آن چنان زیبا و والاست که تنها وصول به آنهاست که انسان آن را در می یابد و به آن آگاه می شود وگرنه، نه الفاظ و نه گوش و چشم ها و نه ادراک ها می تواند در این دنیای پایین آن را در یابد.
در حدیث قدسی آمده است: «اعددت لعبادی الصالحین ما لا عین رأت و لا أ ذن سمعت و لا خطر علی قلب بشر.»(عواملی اللئالی، ج ۴، ص ۱۰۱) «برای بندگان شایسته ام چیزی را فراهم کرده ام که نه چشمی دیده و نه گوشی شنیده و نه به فکری رسیده است.»
و در سخن حق با عیسی علی نبینا و آله و علیه السلام آمده است: «ای پسر مریم اگر آنچه را من برای دوستان شایسته ام آماده ساخته ام ببینی دلت از شوق آب شود و روح از تنت بیرون رود.»(روضه کافی، ص ۱۳۵)
بالاترین کوشش و تلاش، تلاش بندگی و اطاعت خداست که آن گاه که خداوند فرمودند: اسلم. انبیای حق پاسخ دادند: اسلمت لرب العالمین. و برترین جهاد، آن است که انسان در اطاعت حق تلاش کند، و بر این جهاد پاداشی مقرر است که خدا داند و آن خود حق است.
و در آخرین قسمت می خواهد که به رحمت حق، در سلک آنانی قرار گیرد، که در رفیع اعلا، برترین مقام بهشت قرار گیرد، بهشت را مراتبی است که اینجا جای شرح و بسط آن نیست و برتری آن بهشت ذات است.
در روایات رفیع اعلی، جایگاه خاصانی از اهل بهشت است و جایگاه رسول خدا و خاندان اوست که حضرت سجاد در این دنیا خواستار آن است.
