به گزارش ایرنا، محمدجواد بلورچی چهارشنبه در نخستین همایش ملی مخاطرات زمین شناختی در استان فارس ادامه داد: همه مشکلات امروز در زمینه فرونشست زمین در کشور ناشی از نداشتن برنامه آمایش سرزمین، مدیریت منابع و تفکر بخشی نگر است.
بلورچی گفت: ایران همواره کشوری خشک بوده، هست و خواهد بود و آب زیرزمینی طی سال‌ها تنها داشته ایرانیان بود و این تصور که خشکسالی با بارندگی مقطعی از بین می‌رود، درست نیست.
وی بیان کرد: ایران در 20 سال آینده با 2 درجه افزایش دما مواجه خواهد شد که بسیار زیاد است، حلقه مفقوده زندگی در این اقلیم خشک تنها برنامه ریزی درست و بموقع و نیز استفاده از نیروهای تحصیلکرده در ساختار برنامه ریزی برای کشاورزی و آبخیزداری است.
آبخوان به محل هایی در زیر زمین گفته می شود که دارای ذخایر آب است که این آب ها از منابع مختلف به تدریج درون خوان ها(سفره ها) می رود و پس از برخورد با لایه نقوذ ناپذیر ذخیره می شود.
مجری فنی طرح بررسی مخاطرات ناشی از فرونشست زمین در ایران اظهارداشت: بهره برداری ناپایدار از آب زیرزمینی، به صورت زنجیروار پدیده‌هایی همچون سیلاب، خشکسالی و گرد و‌غباررا به صورت همزمان در یک منطقه ایجاد می‌کند.
بلورچی پدیده فرونشست را رخدادی بدون برگشت دانست و نابودی آبخوان‌ها را بر اثر این رویداد قطعی نامید.
مدیرکل اسبق دفتر مخاطرات زمین‌شناسی مهندسی و اکتشاف معدنی کشور، استان فارس را در تعداد چاه‌های ممنوعه رکورددار کشور معرفی کرد و گفت: چون می‌خواستیم در کشاورزی رکورددار باشیم، به‌جای توسعه کشت دیم با فشار به منابع آبی، کشاورزی را ازطریق کشت آبی تأمین کردیم و بدین‌ترتیب آب‌های زیرزمینی از سال 1376 به مرور تخلیه شد.
وی بیان داشت: حوضه آبریز از سرچشمه تا خروجی باید ازطریق مدیریت یکپارچه هدایت شود و طرح‌هایی همچون استانی شدن آب منطقه ای سیاستی نادرست است و اجرای قانون تعیین تکلیف چاه‌های غیرمجاز کشور تیر خلاص به منابع آبی کشور بود.
بلورچی ادامه داد: در حجم برداشت از آبخوان‌های کشور، استان‌های فارس، کرمان و خراسان رضوی پیشی گرفته‌اند و بیشترین میزان فرونشست نیز مربوط به دشت‌های همین استان‌هاست که نتیجه آن توسعه شوره‌زارها، خشکی دریاچه‌ها و بروز گرد و غبار بوده است.
مجری فنی طرح بررسی مخاطرات ناشی از فرونشست زمین در ایران با اشاره به پدیده‌هایی همچون خودسوزی زمین در جنوب شیراز و خشکی دریاچه‌هایی مانند پریشان، ایجاد و توسعه ترک در اطراف تخت جمشید، توسعه ترک‌ها در داراب و پدید آمدن بزرگ‌ترین خندق ایران با عمق 85متر، فارس را از خطرخیزترین مناطق ایران در بحران فرونشست‌ها دانست.
وی بیان کرد: تنها چهار میلی‌متر فرونشست مایه ایجاد بحران است اما در کشور با ده‌ها سانتیمتر فرونشست در سال مواجهیم و این خسارتی جبران‌ناپذیر است.
** اکثر دشت های ایران دچار فرونشست هستند
در این نشست استادیار دانشکده مهندسی راه و ساختمان و محیط زیست دانشگاه شیراز گفت: بعد از ایجاد فرونشست در زمین، شاهد بروز فروچاله‌ها و ترک‌های عظیم خواهیم بود و هم‌اکنون اکثر دشت‌های ایران دچار فرونشست شده است.
مریم دهقانی مهم ترین و نخستین کار را در موقعیت کنونی مطالعه فرونشست‌ها و اندازه‌گیری آن‌ها دانست و عنوان کرد: با بهره گیری از روش مبتنی بر سنجش از دورِ تداخل سنجی راداری قادر هستیم با دقت یک سانتیمتر فرونشست‌ها را شناسایی کنیم که نتیجه حاصل از آن، ایجاد نقشه فرونشست‌های ایران است.
وی افزود: براساس این نقشه همه دشت‌های ایران در سال 20 تا 30 سانتیمتر فرونشست می‌کنند که در استان فارس دشت ششده و قره بلاغ در فسا 30 سانتیمتر در سال، دشت داراب 30 سانتیمتر در سال، دشت ده‌بید 8 سانتیمتر در 70 روز و دشت مرودشت یا تخت‌جمشید 5. 3 سانتیمتر در 70 روز نشست دارد.
دهقانی با بیان اینکه نشست‌ها در مزارع کشاورزی به دلیل برداشت بی‌رویه آب مشاهده می‌شود، گفت: هم‌اکنون آبخوان‌ها به هیچ عنوان تغذیه نمی‌شود یا اگر بشود، کافی نیست و برداشت از سفره آب زیرزمینی را بی‌درنگ باید متوقف کرد.
** زلزله‌های امروز براساس تکامل کره زمین رخ می‌دهد
همچنین استاد دانشکده مهندسی عمران دانشگاه علم و صنعت ایران نیز درخصوص بروز زلزله‌های متعدد در ایران بیان داشت: زلزله‌های امروز براساس تکامل کره زمین رخ می‌دهد و اگر آثار سوئی دارد، به دلیل چگونگی برنامه‌ریزی است و اطلاق واژه بلا به این پدیده طبیعی نوع برخورد و نگاه ما به مسئله است.
محمدحسن بازیار در تشریح چرایی بروز زلزله بیان داشت: حرکت صفحه آفریقا و آورسیا و فشار ناشی از آن، باعث بروز زلزله می‌شود.
این عضو کمیته ملی سد‌های خاکی ایران گفت: فارس استانی لرزه خیز است و همواره زلزله‌هایی کوچک در آن رخ می‌دهد که این زلزله‌ها در گسل زاگرس درمقایسه با گسل البرز تناوب بیشتری دارد و بنابراین باید همیشه توقع زلزله را داشته باشیم.
وی افزود: از 28 زلزله بزرگ جهان، دو زلزله مربوط به ایران است و زندگی شهری بدون درنظر گرفتن اقدامات لازم برای استحکام ساختمان‌ها پدیده‌ای طبیعی را به بلای طبیعی بدل کرده است.
بازیار گفت: در کشوری زندگی می‌کنیم که شرایط طبیعی و زمین‌شناسی در آن به گونه‌ای است که اکثر شهرها نزدیک گسل قرار گرفته‌اند و این موضوع می‌طلبد علم ما نسبت به زلزله بیشتر از سایر کشور‌های لرزه‌خیز باشد.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه شیراز در منطقه خطر زیاد از لحاظ لرز‌ه‌خیزی قرار دارد، گفت: گرچه احتمال بروز زلزله در شهر‌های تهران، قزوین، زنجان و تبریز بیش از شیراز است، قرارگیری استان فارس بر روی گسل‌های متعدد این استان را درمعرض زلزله‌های مداوم قرار می‌دهد.
وی ادامه داد: هر 10 سال یکبار شاهد زلزله‌ای با قدرت 7 تا 8 ریشتر خواهیم بود و این آمار درمقایسه‌با دیگر نقاط جهان بسیار زیاد است و مهم ترین اقدام در مرحله کنونی جمع آوری اطلاعات و بررسی زمین‌شناختانه و تدوین نقشه است تا در ادامه بتوان براساس آن راه‌حلی ارائه کرد.
اولین همایش مخاطرات زمین‌شناختی در استان فارس صبح چهارشنبه پنجم اردیبهشت به همت سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی جنوب کشور و با همکاری دانشکده فنی و حرفه‌ای شهید باهنر شیراز برگزار شد.
7375 /1876
انتهای پیام بلورچی گفت: ایران همواره کشوری خشک بوده، هست و خواهد بود و آب زیرزمینی طی سال‌ها تنها داشته ایرانیان بود و این تصور که خشکسالی با بارندگی مقطعی از بین می‌رود، درست نیست.
وی بیان کرد: ایران در 20 سال آینده با 2 درجه افزایش دما مواجه خواهد شد که بسیار زیاد است، حلقه مفقوده زندگی در این اقلیم خشک تنها برنامه ریزی درست و بموقع و نیز استفاده از نیروهای تحصیلکرده در ساختار برنامه ریزی برای کشاورزی و آبخیزداری است.
آبخوان به محل هایی در زیر زمین گفته می شود که دارای ذخایر آب است که این آب ها از منابع مختلف به تدریج درون خوان ها(سفره ها) می رود و پس از برخورد با لایه نقوذ ناپذیر ذخیره می شود.
مجری فنی طرح بررسی مخاطرات ناشی از فرونشست زمین در ایران اظهارداشت: بهره برداری ناپایدار از آب زیرزمینی، به صورت زنجیروار پدیده‌هایی همچون سیلاب، خشکسالی و گرد و‌غباررا به صورت همزمان در یک منطقه ایجاد می‌کند.
بلورچی پدیده فرونشست را رخدادی بدون برگشت دانست و نابودی آبخوان‌ها را بر اثر این رویداد قطعی نامید.
مدیرکل اسبق دفتر مخاطرات زمین‌شناسی مهندسی و اکتشاف معدنی کشور، استان فارس را در تعداد چاه‌های ممنوعه رکورددار کشور معرفی کرد و گفت: چون می‌خواستیم در کشاورزی رکورددار باشیم، به‌جای توسعه کشت دیم با فشار به منابع آبی، کشاورزی را ازطریق کشت آبی تأمین کردیم و بدین‌ترتیب آب‌های زیرزمینی از سال 1376 به مرور تخلیه شد.
وی بیان داشت: حوضه آبریز از سرچشمه تا خروجی باید ازطریق مدیریت یکپارچه هدایت شود و طرح‌هایی همچون استانی شدن آب منطقه ای سیاستی نادرست است و اجرای قانون تعیین تکلیف چاه‌های غیرمجاز کشور تیر خلاص به منابع آبی کشور بود.
بلورچی ادامه داد: در حجم برداشت از آبخوان‌های کشور، استان‌های فارس، کرمان و خراسان رضوی پیشی گرفته‌اند و بیشترین میزان فرونشست نیز مربوط به دشت‌های همین استان‌هاست که نتیجه آن توسعه شوره‌زارها، خشکی دریاچه‌ها و بروز گرد و غبار بوده است.
مجری فنی طرح بررسی مخاطرات ناشی از فرونشست زمین در ایران با اشاره به پدیده‌هایی همچون خودسوزی زمین در جنوب شیراز و خشکی دریاچه‌هایی مانند پریشان، ایجاد و توسعه ترک در اطراف تخت جمشید، توسعه ترک‌ها در داراب و پدید آمدن بزرگ‌ترین خندق ایران با عمق 85متر، فارس را از خطرخیزترین مناطق ایران در بحران فرونشست‌ها دانست.
وی بیان کرد: تنها چهار میلی‌متر فرونشست مایه ایجاد بحران است اما در کشور با ده‌ها سانتیمتر فرونشست در سال مواجهیم و این خسارتی جبران‌ناپذیر است.
** اکثر دشت های ایران دچار فرونشست هستند
در این نشست استادیار دانشکده مهندسی راه و ساختمان و محیط زیست دانشگاه شیراز گفت: بعد از ایجاد فرونشست در زمین، شاهد بروز فروچاله‌ها و ترک‌های عظیم خواهیم بود و هم‌اکنون اکثر دشت‌های ایران دچار فرونشست شده است.
مریم دهقانی مهم ترین و نخستین کار را در موقعیت کنونی مطالعه فرونشست‌ها و اندازه‌گیری آن‌ها دانست و عنوان کرد: با بهره گیری از روش مبتنی بر سنجش از دورِ تداخل سنجی راداری قادر هستیم با دقت یک سانتیمتر فرونشست‌ها را شناسایی کنیم که نتیجه حاصل از آن، ایجاد نقشه فرونشست‌های ایران است.
وی افزود: براساس این نقشه همه دشت‌های ایران در سال 20 تا 30 سانتیمتر فرونشست می‌کنند که در استان فارس دشت ششده و قره بلاغ در فسا 30 سانتیمتر در سال، دشت داراب 30 سانتیمتر در سال، دشت ده‌بید 8 سانتیمتر در 70 روز و دشت مرودشت یا تخت‌جمشید 5. 3 سانتیمتر در 70 روز نشست دارد.
دهقانی با بیان اینکه نشست‌ها در مزارع کشاورزی به دلیل برداشت بی‌رویه آب مشاهده می‌شود، گفت: هم‌اکنون آبخوان‌ها به هیچ عنوان تغذیه نمی‌شود یا اگر بشود، کافی نیست و برداشت از سفره آب زیرزمینی را بی‌درنگ باید متوقف کرد.
** زلزله‌های امروز براساس تکامل کره زمین رخ می‌دهد
همچنین استاد دانشکده مهندسی عمران دانشگاه علم و صنعت ایران نیز درخصوص بروز زلزله‌های متعدد در ایران بیان داشت: زلزله‌های امروز براساس تکامل کره زمین رخ می‌دهد و اگر آثار سوئی دارد، به دلیل چگونگی برنامه‌ریزی است و اطلاق واژه بلا به این پدیده طبیعی نوع برخورد و نگاه ما به مسئله است.
محمدحسن بازیار در تشریح چرایی بروز زلزله بیان داشت: حرکت صفحه آفریقا و آورسیا و فشار ناشی از آن، باعث بروز زلزله می‌شود.
این عضو کمیته ملی سد‌های خاکی ایران گفت: فارس استانی لرزه خیز است و همواره زلزله‌هایی کوچک در آن رخ می‌دهد که این زلزله‌ها در گسل زاگرس درمقایسه با گسل البرز تناوب بیشتری دارد و بنابراین باید همیشه توقع زلزله را داشته باشیم.
وی افزود: از 28 زلزله بزرگ جهان، دو زلزله مربوط به ایران است و زندگی شهری بدون درنظر گرفتن اقدامات لازم برای استحکام ساختمان‌ها پدیده‌ای طبیعی را به بلای طبیعی بدل کرده است.
بازیار گفت: در کشوری زندگی می‌کنیم که شرایط طبیعی و زمین‌شناسی در آن به گونه‌ای است که اکثر شهرها نزدیک گسل قرار گرفته‌اند و این موضوع می‌طلبد علم ما نسبت به زلزله بیشتر از سایر کشور‌های لرزه‌خیز باشد.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه شیراز در منطقه خطر زیاد از لحاظ لرز‌ه‌خیزی قرار دارد، گفت: گرچه احتمال بروز زلزله در شهر‌های تهران، قزوین، زنجان و تبریز بیش از شیراز است، قرارگیری استان فارس بر روی گسل‌های متعدد این استان را درمعرض زلزله‌های مداوم قرار می‌دهد.
وی ادامه داد: هر 10 سال یکبار شاهد زلزله‌ای با قدرت 7 تا 8 ریشتر خواهیم بود و این آمار درمقایسه‌با دیگر نقاط جهان بسیار زیاد است و مهم ترین اقدام در مرحله کنونی جمع آوری اطلاعات و بررسی زمین‌شناختانه و تدوین نقشه است تا در ادامه بتوان براساس آن راه‌حلی ارائه کرد.
اولین همایش مخاطرات زمین‌شناختی در استان فارس صبح چهارشنبه پنجم اردیبهشت به همت سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی جنوب کشور و با همکاری دانشکده فنی و حرفه‌ای شهید باهنر شیراز برگزار شد.
7375 /1876
کپی شد
