جماران ـ بهاره کنجکاوفرد: مسائل و مشکلات موجود در یمن و نبود اتحادی یکپارچه برای نظم بخشی به اوضاع موجود، زمینه ای مناسب را برای حمله نظامی عربستان به یمن فراهم کرد. عربستان به عنوان یکی از دولت های دست نشانده آمریکا از مدت ها پیش برنامه ای را برای دخالت نظامی در مسائل این کشور در ذهن طراحی می کرد تا اینکه وخامت اوضاع یمن به درجه ای رسید که عربستان تصمیم خود را عملی کند.
جنگ نیابتی عربستان و ایران موضوعی است که در برخی برداشت ها در پی اهداف ظاهری حمله عربستان به یمن، مورد توجه کارشناسان قرار می گیرد.
تحولات یمن، دخالت نظامی عربستان در این کشور و احیانا جنگی که از آن به عنوان جنگ نیابتی عربستان و ایران در برخی مجامع از آن یاد می شود، محورهای گفتگوی جماران با محمد علی سبحانی را تشکیل می دهد که در پی می آید:
محمد علی سبحانی تحلیلگر ارشد خاورمیانه و سفیر اسبق جمهوری اسلامی ایران در لبنان و اردن در گفتگوی اختصاصی با جماران در ارزیابی کلی تحولات اخیر یمن، گفت: رسیدن یمن به این حد از درگیری و پیچیدگی، چندان غیرقابل پیش بینی نبود به این معنا که زمانی گروه های مختلف نتوانستند برنامه ای را برای اداره یمن طراحی و تنظیم کنند، طبیعی است که جنگ و درگیری و مشکلاتی از قبیل تجزیه و احیانا هرج و مرج خود را نشان می دهد.
وی ادامه داد: دخالت عربستان در قضایای یمن مقدمه ای برای نوعی از هرج و مرج و در نهایت تجزیه و ناامنی محسوب می شود. بسیاری از افرادی که دارای طرز تفکر معتدل و اصلاح طلب بودند به تمام طرف های دخیل و درگیر در یمن اعلام کردند که شرایط یمن به گونه ای نیست که یک جهت بتواند آن را اداره کند، تنها و تنها با یک همکاری، همزیستی و یک فضای مشارکت و دموکراسی یمن می توانست از این گرفتاری نجات پیدا کند.
وی تصریح کرد: امکان اداره یمن توسط یکی از گروه های احیانا مورد حمایت روسیه و یا دیگر گروه های درگیر به معنای طرفداران عربستان سعودی، وجود ندارد بلکه باید به یک مشارکت می رسیدند تا وضعیت به اینجا نرسد.
سبحانی اظهار داشت: متاسفانه هم اکنون اینگونه تحلیل می شود که این اتفاقات، یک جنگ نیابتی است بین ایران و عربستان که من اعتقادی به چنین مسئله ای ندارم و معتقدم ایران نباید بیش از آنچه به او مربوط می شود، خود را در مسائل یمن درگیر کند. البته ایران یک کشور بزرگ منطقه ای محسوب می شود که تحولات کشورهای منطقه برایش اهمیت دارد.
وی افزود: اقدام عربستان، فعالیتی غیرقابل قبول و نادرست است و راه حل های بهتری برای حل مشکلات یمن وجود داشته و دارد و در این مسیر قاعدتا ایران باید به دنبال راه حل های بهتر باشد و گفتگوهای داخلی در یمن همزمان با گفتگوهای منطقه ای و در نهایت حمایت های بین المللی از جمله این راه حل ها شمرده می شود.
سفیر سابق ایران در اردن و لبنان در پاسخ به اینکه آیا این تحولات بر مذاکرات هسته ای تاثیرگذار است یا خیر، تشریح کرد: موضوع هسته ای چارچوب های خود را دارد و مسائل و مشکلات مربوط به آن کاملا مشخص است و همانطور که دیده می شود گروه های طرف های مذاکره بدون توجه به این موضوع در حال گفتگو هستند.
وی افزود: تصور می کنم تصمیم و اراده سیاسی در طرف های مذاکره وجود دارد و این مسائل نمی تواند روی آن تاثیر بگذارد. اگرچه در یک نگاه خاص می توان به این نتیجه گیری دست پیدا کرد که چه بسا تعیین زمان حمله به یمن قصدی به جز مسائل یمن را هم در پی داشته باشد البته در این باره اطلاعات دقیقی نداریم اما در نگاهی بدبینانه می تواند ما را به این نتیجه برساند که عربستان مانند گذشته از هر وسیله ای استفاده می کند تا گفتگوهای ایران و 1+5 را تحت تاثیر قرار بدهد.
وی با اشاره به سکوت سازمان ملل و موضع روسیه و چین درخصوص تحولات یمن، خاطرنشان کرد: سازمان ملل نیاز به اجماع دارد. روسیه و چین نیز راه حل های متفاوتی را نسبت به راه حل های عربستان ارائه می دهند. بنابراین این مسئله به سادگی به نتیجه نمی رسد که سازمان ملل بخواهد موضع گیری یا قطع نامه یا شرایط خاصی را اعمال کند، هرچند که دخالت در شرایط فعلی در یمن جزو وظایف سازمان ملل محسوب می شود اما اینکه آیا سازمان ملل می تواند به سرعت کاری انجام دهد یا خیر، محل پرسش خواهد بود.
