مقدمه
دهم شهریور ماه، سالروز تاسیس نیروی پدافند هوایی ارتش، نه تنها یک مناسبت تقویمی، بلکه یادآور یکی از حیاتیترین ابزارهای تأمین امنیت ملی در جهان امروز است. در عصر نبردهای مدرن که فرماندهی و کنترل فضای هوایی حرف اول را میزند، توان پدافند هوایی یک کشور به مثابه خط مقدم دفاعی عمل میکند و نقش تعیینکنندهای در معادلات ژئوپلیتیک و بازدارندگی ایفا مینماید. نیروی پدافند هوایی ارتش فراتر از یک نیروی نظامی، یک سازمان پیچیده با ابعاد راهبردی، مدیریتی و سیاسی است که بقا و ثبات کشور را تضمین میکند. این یادداشت با تبریک این روز به تمامی کارکنان و متخصصان پرتلاش این نیرو،به این مهم می پردازد که تقویت و توسعه مستمر پدافند هوایی نه یک انتخاب، بلکه یک ضرورت راهبردی است که باید از چند منظر مورد توجه قرار گیرد:
۱. بومیسازی و نوآوری فناوری:
تحریمهای بینالمللی فرصتی برای اتکا به توان داخلی و بومیسازی سامانههای دفاعی فراهم کرده است. ساخت سامانههایی مانند باور-۳۷۳ و رادارهای پیشرفته، نشاندهنده ظرفیتهای بالای کشور در این زمینه است، اما رقابت در این حوزه بسیار سریع است. ما باید با سرمایهگذاری بیشتر در تحقیق و توسعه، به دنبال ساخت نسلهای جدیدی از سامانههای پدافند هوایی باشیم که بتوانند با تهدیدات نوظهور مانند هواپیماهای مافوق صوت و جنگندههای نسل پنجم مقابله کنند.
۲. هوشمندی و یکپارچهسازی شبکه:
پدافند هوایی در عصر حاضر، تنها به موشک و رادار محدود نمیشود. این یک شبکه هوشمند و یکپارچه است که باید به سرعت اطلاعات را تحلیل کند و تصمیم بگیرد. تقویت شبکه فرماندهی و کنترل یکپارچه (C4I) و استفاده از هوش مصنوعی برای کاهش زمان واکنش، گامی حیاتی در مسیر مدرنسازی پدافند هوایی است. این یکپارچگی باید بین تمامی نیروهای مسلح برای ایجاد یک چتر دفاعی غیرقابل نفوذ برقرار شود.
۳. آموزش و آمادگی عملیاتی:
در شرایطی که آسمان ایران مورد هجوم مکرر دشمنان قرار می گیرد سرمایهگذاری بر روی آموزش تخصصی و مستمر برای کارکنان پدافند هوایی، از جمله در زمینههای جنگ الکترونیک و مقابله با حملات سایبری، از اهمیت بالایی برخوردار است. رزمایشهای منظم و شبیهسازی شرایط واقعی، تضمینکننده آمادگی عملیاتی و کارایی نیروها در زمان بحران است.
4.تخصیص بودجه ویژه:
در شرایط ژئوپلیتیک کنونی که تهدیدات هوایی علیه امنیت ملی ایران متنوع و پیچیده شدهاند؛از پهپادهای شناسایی و تهاجمی گرفته تا موشکهای کروز و بالستیک، «تخصیص بودجه بیشترو متناسب با شرایط جنگی» برای نیروی پدافند هوایی ارتش یک ضرورت انکارناپذیر است. این سرمایهگذاری نه تنها برای نوسازی و ارتقاء سامانههای موجود ضروری است، بلکه به توسعه فناوریهای بومی و خودکفایی در مقابله با تهدیدات نوظهور کمک میکند. با توجه به سرعت تحولات نظامی در منطقه و جهان، پدافند هوایی باید به صورت مداوم تجهیزات و آموزشهای خود را بهروز نگه دارد تا بتواند به عنوان یک «عامل بازدارندگی فعال»، امنیت پایدار کشور را تضمین نماید. در نهایت، بودجهای که امروز برای پدافند هوایی صرف میشود، یک سرمایهگذاری اطمینان بخش برای آینده و حفظ استقلال کشور است.
نتیجه گیری:
تقویت همه جانبه و جامع پدافند هوایی یک سرمایهگذاری بلندمدت برای حفظ بازدارندگی و تضمین امنیت ملی است. این اقدام نه تنها از خاک کشور در برابر تجاوزات خارجی محافظت میکند، بلکه به عنوان یک اهرم دیپلماتیک، جایگاه ایران را در معادلات منطقهای و جهانی تقویت میسازد. به همین دلیل، توجه ویژه به این نیرو، یک اولویت راهبردی در سیاستهای دفاعی کشور محسوب میشود.
*کارشناس امنیت ملی
